Конспект "Дұрыс және бұрыс бөлшектер"

Математика 5-класс

Сабақтың тақырыбы:Дұрыс және бұрыс бөлшес бөлшектер

Сабақтың мақсаты:Дұрыс және бұры  бөлшек туралы түсінік беру. Дұрыс және бұрыс бөлшектер тақырыбына есептер шығару.

Сабақтың міндеттері:а) Білімділік: Дұрыс және бұрыс бөлшектерді ажыратып, есепті шапшаң шығара білу дағдысын арттыру.

ә)Дамытушылық: Оқушылардың логикалық ойлау қабілетін және математикалық, сауаттылығын арттыру, пәнге деген қызығушылығын дамыту.

б) Тәрбиелік: Оқушыларды адамгершілік қасиетін дамыту, ұйымшылдыққа, бір біріне көмек көрсетуге тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: Жаңа сабақ

Оқыту әдісі: Түсіндірмелі көрнекіліктер, сұрақ жауап

Сабақтың көрнекілігі: Деңгейлік тапсырмалар, кеспе қағаздар, ұлағатты сөздер.

Пәнаралық байланыс: Сызу, әдебиет.

Сабақтың барысы:Ұйымдастыру кезеңі:

а) Сәлемдесу

ә)Оқушыларды түгендеу, оқушылардың назарын сабаұұа аудару.

б) Сабақтың мақсатымен таныстыру.

Үйге берілген тапсырманы тексеру,сұрау.

Сұрақ жауапӨткен сабақты қайталап, жаңа сабақтың мақсатын хабарлау.

Кеспе қағаздарынан жалпы сұрау жай бөлшектің алымы мен бөлімін айту.

 

Жаңа сабақты түсіндіру    

                                                   Жай бөлшек

                            Дұрыс бөлшек                     Бұрыс бөлшек

АС=; АД=  алымдары бөлімдерінен кіші болса, дұрыс бөлшек деп аталады.

АК=  алымдары  бөлімдерінен  үлкен немесе болас, бұрыс бөлшек деп аталады.Кеспе қағаздардың берілген жай бөлшектердің бұрыс және дұрыс бөлшектерин айтыныз. 

Кітаппен жумыс.

№468(А тобы)1)1топтан;2)2-топтан;

№474(В тобы)Бұрыс бөлшекті теруге2-топтан.Дұрыс бөлшекті теруге 1-топтан.

№481.(С тобы) кластағы кабілетті окушы шыгады.

Жұппен жұмыс:1-топ.

       №1.5:6,8:3, 9:7, 1:3,14:14,2:15,25:4,37:45 бөлшек  түрінде жазып, бұрыс және дұрыс бөлшектерді  жеке- жеке  жаз.

№2. х -тің қандай мәнінде  дұрыс бөлшек  түрінде жазылады.

№3.у- тің қандай мәнінде  бурыс  болшек туринде жазылады

  бөлшектердің ішінен 1- ден  кішілерін көшіріп жаз.

№4. , бөлшектерінің ішінен 1- ден үлкендерін теріп жаз.

 №  бөлшектерінің ішінен 1- ге тең бөлшектерді теріп жаз.

2-топ.

№1.х-ті 7,15,23,24 деп алып,  дұрыс бөлшегін жаз.

№2.х-ті 57,40,23,24 деп алып, бұрыс бөлшегін жаз.

№3.у- ті6,8,11,14  деп алып, бөлшегін жаз.

№4.у- ти6,9,10,17 деп алып, бөлшегін жаз.

Тапсырмалар тексеріліп,бағалау жетондары беріледі.

Үйге №587

Сабақты қортындылау.Оқушыларды бағалау берілген жетондар санына қарай және сабаққа қатысымы бойынша бағаланады.

Алгебра 7-класс

Сабақтың тақырыбы: Бір айнымалысы бар сызықтық теңдеулерді шешуге есептер шығарту.(ертегі сабақ)

Сабақтың мақсаты: а) Білімділік: оқушыларға  бір айнымалысы бар теңдеулердің анықтамасын айта білуге, теңдеудің  түбірін таба білуге және мәндес теңдеулерді анықтай білуге дағдыландыру.

ә)Дамытушылық: Логикалық ойлау қабілетің , оқушылардың ой өрісін, дүние танымын, пәнге қызығушылығын арттыру.

б)Тәрбиелік: Оқушыларды еңбек сүйгіштікке, адалдыққа, адамгершілікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: Ертегі сабақ.

Көрнекілігі: киіз үй, алтын қақпа, қөржын

Сабақтың барысы:Ұйымдастыру кезеңі

Оқушылармен амандасу.

Балалар, біздің бүгінгі сабағымыз күндегіден ерекшк, ертегі түрінде өтеді.Ертегі

«Ең бақытты адам» Ертегіні жазған.Жаңғали Набидуллин  ағаларың.

Ертегіні тыңдауға дайынсыңдар ма? Еңдеше ертегімізді тыңдайық. Ертеде бір кедей жігіт алыс жолдан арып ашып келе жатады.Бір кезде ең далада қонған киіз үйге тап болады.Жігіт сәлем беріп, ішке енеді. Үйде кеудіреген бір қария бар екен.

Ата, су беріңізші?

-Қалқам, су керек болса, ана алтын қақпадағы тапсырманы орында.

-Кәне балалар, жігітке тапсырманы орындауға көмектесейік. «Атын қақпа»ішінде   қағазда жазылған жазу. «Кім жылдам»

1.4х+3=х+5,1

2.7х+3=7х+5

3.2,3х=9,2

4.20х+48=24х

Біз жігітке көмектесейік, әрі қарай не болар екен, кәне тыңдайық.Бірер жұтым су ішіп,таңдайын жібіткен жігіт. Бұл үйдің адамдары қайда ақсақал, деп сұрайды.

-Шырағым, олардың кеткенін өзімде  білмеймін,- деді қария.Жас шағымда ел қыдырып, саудагерлік жасадым. Бір тиынды есепсіз далаға шығармадым. Сөйтіп  дүниеден ең бай адам болуды армандадым. Әбден байыдым. Көздеген  ниетіме қолым жеткен кезде, амал не қартайып қалдым. Араға  ұзақ  жылдар салып туған жерге келдім. Келсем, ауыл көшіп кетіпті. Жұртта менің қараша үйімді ғана қалдырыпты. Байлығыма қызығып ілесіп келгендердің барлығы бет- бетіне кетті. Содан жалғызбын. Қажыдым,Қартайдым. Өкініштен өлуге таядым.

- Ия, жағдайын, қиын екен,- деп аяды жігіт оны.

-Қарағым, саған айтарым бір тілегім бар,- деп қария. Саған мен менің жарты байлығыма өзіңнің жиырма  жасынды сат.

-Балалар, қалай ойлайсыңдар, жігіт жасын сата ма? Мұны білу үшін «Алтын қақпадан», келесі тапсырманы алып орындайық.

1.7х-(3+2х)=х+9

   7х-3-2=х+9

     4х=12

       х=3

2.3х-(10-9х)=22х

    3х-10+9х=22х

    -10х=10

       х=1

-Ақсақал, ренжімеңіз. Олай істей алмаймын.20 жасымды сата алмаймын.

-Әрі соншама байлықтың маған қажеті жоқ,- деп жігіт орнынан көтерілді.Көп жүрді ме, аз жүрді ме, оны ешкім білмейді. Бір күні әлгі жігіт құдықтан қой суарып жатқан қарияға кездесіп, сәлем береді.

-Алыс жолдан шөлдеп келем. Құдығыңыздан су ішуге бола ма? Балам,  қара суға неғып рұқсат сұрайсын? Қауға құдық басында тұр, тарт та сан суды қалағаныңша іш!- деп қарт бұрылып  жүре береді.Құдықтан су тартып шығарған жігіт өз көзіне өзі сенбепті. Қауғаның түбінде жұдырықтай алтын жатыр екен.

-Жігіттің не істегісі келгенін, алтынды  қайткенін білу үшін мына қоржыннан тапсырманы есепті шығарайық.

1.=                                                  2.  + =    

3(х-5)=12.7-4(2х-11)                                            2-7у+8у+14=3у

3х-15=84-8х+44                                                   -7у+8у+3у=-2-14

3х+8х=84+44+15                                                      4у=-16                   

    11 х=143                                                                    у=-4

    х=143:11

     х=13

Жігіттің, әуелі шөлін қандырып, алтынды едәуір жер кеткен қарияға апарды. Алтынды тапқан өзің, ол сенікі, дейді қария . Жігіт көнбейді. Еңбексіз келген алтынға қызықпайды. Біреу жоғалтып алған шығар деп алтынды құдыққа қайта апарады. Содан бірнеше күн жол жүріп, азығы мен ауыз суы әбден таусылады. Ол тағы көкорай шалғынға  тігілген ақ отауға кез болады. Сәлем беріп, ішке кірсе дастарған жаюлы. Үстінде бір адам отыр.

-Келіңіз, жоғары шығыңыз,- деп ол жігітті дастарғанға шақырады. Мен сенің тарығып келе жатқаныңды біліп отырмын.Ұялма, тойғанынша ішіп же, сосын көтергеніңше алып кет!

-Рахмет! Өзегім талып, келе жатқаным рас. Бірақ, сіздің бұл мәзіріңізді тегіннен тегін іше алмаймын. Әуелі маған істеп тастайтын  бір жұмыс беріңіз- Онда анау тұтқынштағы алда менің тай қазаныңды көтеріп әкеле ғой.

2-7у+8у+14-3у

-7у+8у+3у=2-14

 4у=16

 у=4

Жігіт қарияға көмектесіп, тай қазанын іліп береді де дастарханға  отырады.

Дастарханнан  тағам алып болғаннан кейін, бір таба нан, бір құты су алып, қоштасып жолға шығады. Келесі күні жігіт шаршап, бір теректің көлеңкесіне қисаяды. Қалғып кеткен екен. Оянса, алдында тұрған бір ару қызды көреді. Ару қыздың не айтқаның білу үшін бүгін қандай  тақырыпқа есептер шығарылды, соңы бір қайталайық.

1)Қандай теңдеуді бір айнымалысы бар сызықтық теңдеу деп атайды?

2)Қандай теңдеулер мәндес теңдеулер деп аталады?

3)Теңдеудің қандай қасиеттерің білесіңдер?

4)Бір айнымалысы бар сызықтық теңдеудің түбірі қалай табылады?

5)Қыздың не айтқаның білу үшін ертегіні жалғастырайық.

-Мен бақытпын. Өзіңді іздеп шығып едім, -дейді қыз. Бірақ менен бұрын ару адамнын кейпіндегі Денсаулық, алтын ұсынған Адалдық,ағыл тегіл дастарған  жайған Қанағат сені сынап көрген екен.Енді соның үшеуі де сенімді серігіне айналды.Ал, менің саған еш қажетім жоқ. Әдетте мені жаңағы үш досы жоқ адамдар ғана іздейді.Қыз сол  депті де, көзден ғайып болыпты. Ал,жігіт Денсаулық, Адалдық, Қанағатпен қауышып, бақытты да ұзақ өмір сүріпті.

Сол сияқты жігітке көмектескен сендердің еңбектерің көп.

Сендердің денсаулықтарын болып, әрдайым қанағатпен, бір біріңе адал болыңдар!

Оқушыларды бағалап, үйге тапсырма қайталау.