КОНСПЕКТ "ЫБЫРАЙ ӘҢГІМЕЛЕРІ" (9-СЫНЫП)

Тақырыбы:  Ыбырай   Алтынсарин   әңгімелері

Мақсаты: 

1.      Ыбырай  әңгімелерінің мазмұнымен танысады, тақырыптарымен идеясын ашады

Міндеті: 

1.      Мазмұнға байланысты міндет: әңгімелердің  мазмұнымен таныса отырып, әңгімелерді тақырыптарына қарай топтайды, мәтін мазмұнын өмірмен байланыстырады.

2.      Сыни ойлауды дамытуға байланысты міндет: оқушылар ой талқысына түсе отырып,өзара пікір  алмасады, іс-әрекеттерін талдайды.

3.      Топтық міндет: оқушылар өз ойларын қорғай білуге үйренеді, бір-бірін тыңдайды, толықтыру арқылы мәтін мазмұнының түсініксіз жерлерін айқындайды.

Сабақтың  түрі: Жаңа оқу материалдарын оқып-үйрену сабағы

Сабақтың әдіс-тәсілдер:  «бір айналым сөйлесу», «үш жақты күнделік», «бес тармақты жол», стартегиялары

Ресурстар: Ақпараттық-коммуникациялық технологияла,  кітаптар, буклет, маркер,стиккерлер, Ыбырай әңгімелерінің тақырыптарына байланысты суреттер жиынтығы, бағалау парақшалары.

Бағалау:  Бағалау критерийлері

Сабақтың барысы:   І Ұйымдастыру.

- Сабаққа психологиялық дайындық.

- Кезекшімен сөйлесу.

- Сабақтың мақсатын айту.

І. Қызығушылықты ояту.      

Оқушыларды үш топқа бөлу.  Ыбырай атамыздың өлеңдері арқылы топқа бөлу

 Топ басшыларын белгілеу және топ басшыларына бағалау парағын тапсыру.

Сабақтың мақсатын айту.

- ХІХ ғасырдың  ІІ жартысы мен  ХХ ғасырдың   басында өмір   сүрген   әдебиет    өкілі

Ы. Алтынсариннің    шығармалары    бойынша   алған   білімдеріңді    сарапқа салу мақсатында өткізіліп отырған бүгінгі ашық сабағымызда әңгімелерін талдау барысында өз ойларыңды ашық айта біліңдер, қойылған сұрақтарға толып жауап беру талап етіледі.

   ІІ Үй жұмысын тексеру
«Сұрақты қағып ал!» әдісі

  Үш   топ бір-біріне  үш  сұрақ  дайындайды.  Бір-біріне сұрақ  қою  арқылы  үй  тапсырмасын пысықтайды.  Сол арада  топ  аралық  бағалау  әдісі  жүзеге  асады.

ІІІ Жаңа сабақ

 Мұғалімнің сөзі: 

- Балалар  бүгін  осы  алған  білімдерімізді толықтыру мақсатында «Ыбырай әңгімелерінің тақырыптарымен,  яғни  әңгімелерімен» танысамыз.

Интербелсенді тақтадағы бейнебаянға назар аударайық!

Ендеше балалар бүгін біз Ыбырай атамыздың әңгімелеріне тоқталамыз.

   - Ы. Алтынсарин – балалар әдебиетінің атасы. Бүкіл өмірін қазақ балаларын оқытуға арнаған. Сол мақсатпен алғаш рет балаларға арнап мектеп ашып, оқулық жазған. Ағартушы оқулықты жазудағы мақсатын хрестоматияның алғы сөзінде: «Бұл кітапты құрастырғанда мен, біріншіден, осы біздің ана тілімізде тұңғыш рет шыққалы отырған жалғыз кітаптың орыс-қазақ мектептерінде тәрбиеленіп жүрген қазақ балаларына оқу кітабы бола алу жағын, сонымен қабат, жалпы халықтың оқуына жарайтын кітап бола алу жағын көздедім...» деп тұжырымдаған. Өйткені хрестоматияға Ыбырай өзінің педагогтық мақсатына лайықтай жазған тәрбиелік мәні жоғары көптеген шағын әңгімелерін, өлеңдері мен ауыз әдебиеті үлгілерін, сондай – ақ, орыс педагогтері мен айтулы орыс қаламгерлерінен аударған шығармаларды енгізген болатын. Бұл шығармалардың тақырыптық – идеялық мазмұнынан біз Ыбырайды ұстаз-тәрбиеші ретінде алдына мақсат етіп қойған адамгершілік мәселелерін көреміз.

    Ендеше осы тәлім – тәрбие әңгімелерін   Ыбырай атамыздың   қай әңгімелерінен кездестірдік.   Әр топқа  әр түрлі тапсырмалар беріледі.

1        тапсырма.

I  топ     Еңбекке баулитын шығармалар;
II топ    Өнер-білімді үлгі етуге арналған шығармалар;
III топ    Адамгершілікке тәрбиелейтін шығармалар.
                                                              

2 тапсырма:

«Әдебиет лотосы» бөлімі  Бұл бөлім бойынша  топта оқушы-тексеруші сайланады.  Әр топқа кесте парақшасы таратылады. Бұл кестеде  Ыбырай әңгімелеріне талдау жасалынады.  Хрестоматия оқулығындағы берілген әңігемелері бойынша  жұмыс жасаймыз.

Әңгіме тақырыптары	Кейіпкерлер		Әңгіме желісі	Мақал-мәтелдер	Немен аяқталады	Не суреттеледі?
	жағымды	жағымсыз
Әке мен бала
Жомарт
Қыпшақ-Сейітқұл

      Сергіту сәті: 

«Бақша ағаштары»  әңгімесін көрініс  көрсету.   Ұрпаққа берер тәлім-тәрбиесін насихаттау

3  тапсырма.

1.       INSERT әдісі. Хрестоматия оқулығындағы  әңгімелеріндегі ең маңызды, өзіңізгі ұнаған үзінді.

2.      «Бес тармақты жол» стратегиясы  арқылы  «Ізбасар ұрпағы – мына біз!» Ыбырай атамызға арнау.

3.      «Өнерлінің өрісі кең..». Аталған Ыбырай әңгімелерінің бір эпизодын алып, топ болып өзінше кейіпкерлерді бейнелеп көрініс көрсетуге тырысады. Талап етілетін мәселе –әңгіменің негізгі идеясын, көздеген мақсатын жете таныту.

ІV  Ой толғаныс.

-          Балалар, сонымен бүгін не үйрендік, не білдік?

-          Ыбырай әңгімелері туралы білетіндерімізді бір-бір сөйлеммен қорытындылайықшы.

 «Бір айналым сөйлесу» стратегиясы

-          Ыбырай – балалар әдебиетінің атасы, әңгіме жанрының негізін салушы. (Оқушылар жалғастырады)

V  Бағалау

Топ басшыларының бағалауы бойынша баға қою.

1. Бағыттаушы парақтар (қатысушылардың санына қарай) .

2. Қатысушылардың нөмірі жазылған жетондар.

3. Үстелді белгілеуге арналған сілтемелер ( 1,2,3 топтар ) .

4. Жалпы бағалау парағы

Бағалау парағы.

	1	2	3	4	5	Ең жақсы сөйлеген оқушы	Топтың ортақ ұпайы
1
2
3

Үйге тапсырма:

«Ы. Алтынсарин шығармалары балалар әдебиетінің бастау көзі» тақырыбына эссе жазу

Шағын әңгіме жазу.  Ыбырайға ұқсау.

II топ    Өнер-білімді үлгі етуге арналған шығармалар;

III топ    Адамгершілікке тәрбиелейтін шығармалар.

I  топ     Еңбекке баулитын шығармалар;

1.    INSERT әдісі. Хрестоматия оқулығындағы  әңгімелеріндегі ең маңызды, өзіңізгі ұнаған үзінді

2.    «Бес тармақты жол» стратегиясы  арқылы  «Ізбасар ұрпағы – мына біз!» Ыбырай атамызға арнау.

3.     «Өнерлінің өрісі кең..». Аталған Ыбырай әңгімелерінің бір эпизодын алып, топ болып өзінше кейіпкерлерді бейнелеп көрініс көрсетуге тырысады. Талап етілетін мәселе –әңгіменің негізгі идеясын, көздеген мақсатын жете таныту.

Әңгіме тақырыптары	Кейіпкерлер		Әңгіме желісі	Мақал-мәтелдер	Немен аяқталады	Не суреттеледі?
	жағымды	жағымсыз
Әке мен бала
Жомарт
Қыпшақ-Сейітқұл

Әңгіме тақырыптары	Кейіпкерлер		Әңгіме желісі	Мақал-мәтелдер	Немен аяқталады	Не суреттеледі?
	жағымды	жағымсыз
Әке мен бала
Жомарт
Қыпшақ-Сейітқұл

Әңгіме тақырыптары	Кейіпкерлер		Әңгіме желісі	Мақал-мәтелдер	Немен аяқталады	Не суреттеледі?
	жағымды	жағымсыз
Әке мен бала
Жомарт
Қыпшақ-Сейітқұл

Үстірт орта мектебі ММ

Ашық сабақ

Тақырыбы:   Ыбырай әңгімелері

Пән мұғалімі:  Баймуханова Толғанай

     9 «Ә» сыныбы

Бейнеу 2015 жыл

Бағалау парағы.

	1	2	3	4	5	Ең жақсы сөйлеген оқушы	Топтың ортақ ұпайы
1
2
3

Бағалау парағы.

	1	2	3	4	5	Ең жақсы сөйлеген оқушы	Топтың ортақ ұпайы
1
2
3

Бағалау парағы.

	1	2	3	4	5	Ең жақсы сөйлеген оқушы	Топтың ортақ ұпайы
1
2
3