Конспект Ко дню матери

Хондергей ортумак ниити билиг школазы

Бадылаан:

Кижизидилге талазы-биле оралакчы:

_________________/ Монгуш А.А./

Авалар хуннунге тураскааткан

 байырлал-моорейнин

 сценарийи

Эртирген башкы: Социал педагог башкы

 Сат Чейнеш Казак-ооловна

Ноябрь 29. 2014 чыл

Авалар хуннунге тураскааткан байырлал-моорейнин

 сценарийи

Сорулгазы:

 -Огнун херээжен ээзи болур ава кижинин ролюн бедидер;

-Ава кижинин кылган уулези хундуткелдиг, ынаныштыг, шыдамык кижилер деп чуулду билиндирер;

-аваларны школа иштинге болуп турар дыштанылга кежээлеринче хаара тудар.

Дерилгези:

 шариктер, « Авалар хунну-биле» деп аттыг дерилге бижиктер, музыкалыг аппаратура, аваларга стол, сандайлар, ноутбук, экран, проектор.

Эртирер чорудуу:

1.     Байырлалдын ажыдыышкыны: школанын директору Сат А.С. сос

2.     Моорейлер:

                        - таныштырылга( бодун таныштырары)

                       - айтырыг-харыы моорейи

                        - « Уран-холдар» моорейи ( чурук хоолгазын ангы-ангы хевирлерге кылыр)

                        - таланты моорейи ( ыры, шулук, танцы, баштак тоогулер база оон-даа оске   хевирге болур).

I. Кежээнин ажыдыышкыны:

Хогжумнун байыр чедириишкинни .    Ыры « Дангыналар» - кууселдеде 10-гу класстын оореникчизи Ай-Херел Ондар

Байыр чедириишкинни: школанын директору Сат Аяна Сергеевнага сос.

Байырлалдын башкарыкчызы ( Сат Ч.К.):

-  Бүгүде  экии, эргим авалар, башкылар, база оореникчилер!  «Кижи бурузунун эн-не баштай адаар созу « авай» деп сос. Ынчангаш ол состу кандыг-даа дылдарга адаарга эргим, чымчак, эн чоок кылдыр дынналыр…» деп 10-гу класстын оореникчизи Сат Чаяна Онер-ооловнанын  «Ава-амыдыларлын чаяакчызы» деп чогаадыында мындыг онзагай состер бар болуп турар. Ынчангаш байырлалвысты ажыттынган деп чарладым. Бо байырладда киржип келген авалар-биле таныштырайн:

1-ги класстын авазы-

2-ги класстын авазы-

3-ку класстын авазы-

4-ку класстын авазы-

5-ки класстын авазы-

6-гы класстын авазы-

7-ги класстын авазы-

8-ки класстын авазы-

9а класстын авазы-

9 б класстын авазы-

10-гу класстын авазы-

11-ги класстын авазы-

-Авалар моорейинин бо хунгу шииткекчилери-биле таныштырайн:

1.     Монгуш Наталья Чигир-ооловна-школанын ооредилге-кижизидилге талазы-биле оралакчызы

2.     Монгуш Любовь Давааевна-куш ажыл башкызы:

3.     Могуш Артыш Андреевич-школанын кижизидилге талазы-биле оралакчызы

II. Моорей: « Бодун таныштырары»

- « Ие кижи-аалдын бурганы, буяны, ажы-толдун эн чоок, эргим, хайыралдыг кижизи…» деп 9 б класстын оореникчизи Монгуш Сайдадаш авалар дугайында чогаадыында  мынчаар бижип турар. Ынчангаш бистин байырлалывыста бо кежээ аалдап келген авалар-биле таныжаалынар. Байырлалдын эге кезээ: «Бодун таныштырары». Ынчангаш эге класстын аваларындан эгелеп алыылынар.

Хогжумнуг байыр: орус улустун танцызы. 6-гы класстын оореникчилери кууседир.

III.Моорей : « Айтырыг-харыы»

-  « Авамнын арны кезээде эвилен хулумзуруу-биле чайнап чоруур. Ынчангаш авамнын чылыг, эргим хулумзуруунден могап-шылааным безин чиде бээр, сагыш-сеткилим кодурлуп кээр…» деп 6-гы класстын оореникчизи Куулар Виканын авалар дугайында чогаадыында база мындыг онзагай, чараш состер бар. Ава кижи могап- шыланын безин уттупкаш ажы-толу дээш кандыг-даа бергелерни эртип чоруур-ла болгай. Дараазында аваларга « Айдырыг-харыы» деп моорейге киржиптеринче чалап тур бис.

Айтрыглар:

- Бо айтырыглар Галина Донгаковна Сундуйнун « Улусчу ужурлар» деп номнарындан алган болуп турар.

1. Бойдусту чуге амылыг дээрил?

2. Дагылга деп чул?

3. Бойдус деп чул?

4. Хунге кижилер чуу дээш чалбарып чорааныл?

5. Айнын сес чаазы деп чул?

6. Сылдыстарнын дузазы-биле чуну билип ап болурул?

7. Черни чуге « Кыс уктуг» деп адаарыл?

8.Тыва улус кандыг ыяштарны ыдыкшыдарыл?

9. Ёзулал кылырынга база эмге ажыглаарынга кандыг чадан унуштер хамааржырыл?

10. Кандыг даштарны ужурлуг даштар дээрил?

11. 9 деп санын утказы чул?

12.Аржаан деп чул. Оон сагылгадары?

Немелде айтырыглар:

1.     От дугайында кандыг ужурлар билир силер?

2.     Кижинин 3 доюн чуге ыдыктыг деп адаарыл?

3.     Ховар кежик деп чул?

4.     Тура сорук деп чул?

Хогжумнун байыр: Тыва улустун танцызы. Кууселдеде 5-ки класстын танцы болуу

IV. Моорей « Уран-холдар»

- « Авам холдары ёзулур хуулгаазын. Кылган чеми безин амданныг, даараан хеви-чылыг, суйбаан чери-домнуг…» деп 9 а класстын оореникчизи Сат Ай-кыс авазынын дугайында чогаадыында мынчаар бижип турар. Ынчангаш аваларга дараазында солун моорей « Уран-холдар». Ава кижи  хуулгаазын холдары-биле ог-буленин чуруун суп алыр кылдыр чурук хоолгаазын тывызык арга-биле кылыр.

Хогжумнун байыр: орус улустун баштак танцызы. Кууселдеде 7-ги класстын танцы болуу.

V. Талант моорейи

- « Ава кижинин ажы-толунге ынакшылы тончу чок океан ышкаш, овуру Ак дарийги, Ногаан дарийги бурганнарга домей…» деп авага хамаарыштыр мындыг  состер  бар. Дараазында моорей « Аванын талантызы».

Туннел сос:

- Бо кежээ аваларнын бугу талазы – биле  чуну-даа канчап шыдаар деп чуулдерин кордувус. Аваларнын тывызыын, чогаадыкчызын, талантызын  мага хандыр кордувус. Ынчангаш аваларны бо кежээ бистин-биле кады дыштанып, танцылап адырынче чалап тур-бис, бистин-биле хогленер-ле, авалар!