Тема: Куулик ойноткылар.
Амадузы: алтай албатынын куулик
ойноткыларыла
таныштырары, когус коорум-шуултезин байыдары.
Ойноткылар ажыра сабарларын темиктирер.
Эрмек куучынын байыдып, оос-тилин
темиктирери.
Албатызынын куулик jанжыгуларын тооп jурерине
таскадары.
Тузаланары: топшуур, комус, шоор,
шагайактар, аттар, куулгазынду таарычак, алтай албатынын куузи.
Одор
аайы:
Кирер болук:
(Аттардын тибирти ойногон куунин алдына
балдар алтайдын jаландарыла,
тууларыла jарандарылган кыпка
киргилейт).
Ырысту: Jакшылар
ба балдар! Мен слерге чорчоктон айылдап келдим. Мен кем, табыгар. Меним адам
Алтын-Туу, энем-Сутту Кол. Мен балтырганнан эткен шоорымнан куулгазынду куу
сыылап, алтайымды кайкададым.
Балдар: Ырысту.
Ырысту: Меге чорчокто ойнойтон балдар jок
сурекей кунукчылду. Слерди ончогорды бойыма кычырып турум. Слер jоп
по?
Балдар: !оп.
Ырысту: Чорчоктордин телекейине jедерге
jолысты
кыскартып, «Чорчокторго айылдап» деп, кожонысты кожондоп ийектер.
«Чорчокторго
айылдап».
Чорчокторго айылдап
Чорчоктобой jуредис.
Онын учун бир катап
Бу кожонды чумдейдис.
Кош кожон:
Алып батыр кубулза
Тас-тас-тас Таракай.
Кааннын jараш
ол кызы
Болор ого абакай.
-Бу кожонды бис кандый куун-санаалу
кожондодыс?(Суунчилу,омок).
Слерге кожон jарады
ба? Меге слердин кожонор сурекей jарады.
Чорчоктордин телекейине келгенирле уткып
турум.
Меним jузун-jуур
чечектерлу jалангыма ойноп ийектер.
Ойын
«Пып!, Тап-тажлан!»
«Пып!» деп айткамда, ончогор тым, кыймык jогынан
турадыгар.
«Тап-тажлан»дезем, jугурип
ойнойдыгар,
Ырысту: Балдар, слердин айлыгарда
ойынчактар бар ба?
(Балдардын каруузы).
А менде куулик ойноткылар бар. Кунугып,
суунип jургемде,
олорло ойнойдым.
Алтай албатым кожон, куулик ойноткылар
ажыра бойынын куун –санаазын коргузет.
Топшуур башту, кулакту, кеjирлу,
когусту болот. Оны когуске jаба
тудып кылдарыла ойнойт.
(Коргузу. Балдарла ойноткынын адын адаары).
Балдар топшуурды колго алып, ойногылап
когулейт.
Шоорды балтырганнан эдет. Оны
ооско jаба
тудып, куун сыыладат.
(Коргузу. Балдарла ойноткынын адын адаары
).
Балдар шоорды алып, ойногылап коргулейт.
Ойын «Куунин
кылык-jанын
тап»
Амадузы: Куунин кылык -jанын,
онин, кыймыгын табып, ондоорына темиктирери. Куу кунукчылду болзо, тым отурар.
Суунчилу болзо, колдорорло чабынар.
(Ырысту ойноткыларыла ойногоны: шоорло,
комусла топшуурла).
Ырысту: Кыш келгенде монунле буркелген, jай
келгенде jажыл торколо jабынган
jаражай
jаланыс
слерди биjеелеп берзин деп сурап
туру.
(Чечектердин биjези).
Ырысту: Балдар, Энем-Сутту – Кол,
адам-Алтын-Туу слерге, айылчыларга сый эдип куулгазынду таарычактар белетеп
салтыр. Таарычактарда не барын ачпазынан тудып, табып короктор.
Ырысту: Ой? ,у не табыш? Бу менин база
бир ойноткым-шанырак. jе сыйлдарды ачып
коругер. (Балдар таарычактарынан шагайактер чыгарат).
Ырысту: Jаманыты
таштагар адам ла энем, jаштары jаандай
берген орокондор шагайактердан шанырактар тизерге ундып салтыр. Jе
алдырбас, бойлорыс куулик ойноткыларды тизип ийектер.
Балдар шагайактарла ойноткы тискилейт.
Ырысту: Эмди менин куулгазынду, куулик
шанырактарымды бой-бойорго берижип, бугунги jол-jорыкта
не jараганын
айдып беригер.
Ырысту: Аргымак аттарыска отурып, айлысты
костоп атаналы.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.