Конспект по крымскотатарскому языку на тему"Времена года" (2 класс)

2 СЫНЫФ, КЪЫРЫМТАТАР ТИЛИ ДЕРСИ

Дата: 10.11.16с.

Мевзу: Сыныфтан тыш окъув. Нузет Умеровнынъ эсерлеринден. "Къазан"

 Макъсадлар: талебелерге йыл мевсимлернинъ фаркъларыны косьтерюв;оларнынъ мустакъиль чалышув къабилиетини талебелернинъ сёз байлыгъыны янъы сёзлернен зенгинлештирюв;оларнынъ нутукъларыны инкишаф эттирюв;табиаткъа севги ашлав.

I. Тешкилий къысым.  Субет:        

- Шимди бизде насыл дерс?( Къырымтатар тили дерси)

- Я не ичюн сиз къырымтатар тилини огренесинъиз? ("Бизге окъумакъ керек,Динълемек, язмакъ керек, Ана тильни огренип, Яхшы лаф этмек керек!")

II. Эв вазифесини тешкерюв.

1. "Сёзлер ерини джойгъан" оюны ("Ава" мевзусында лугъат иши - тахтада беджериле):

- Бириси келип эр шейни къарыштырды. Сиз, балалар, сёзлернинъ тер-

джимесини догъру къоюнъыз!

2.Ава акъкъында эзберленген шиирлер:

"Тап-тап-тап! Ягъа ягъмур! "Ель эсе, ягъмур ягъа,

Эр ерни этти чамур." Кунеш чыкъсын, Йылтырасын!"

III. Мотивлештирюв .

- Балалар, сиз энди бизим мусафирлеримизни таныдынъызмы?

(Эльбет! Олар - йыл мевсимлери:КЪЫШ, БААРЬ, ЯЗ, КУЗЬ).

- Догъру! Демек, бугуньки дерснинъ мевзусы - "Йыл мевсимлери",

дерсимизнинъ макъсады - оларнынъ аляметлерини косьтерюв. "Йыл мевсимлери

IV. Талебелернинъ бильгилерини актуаллештирюв.

Оджа шиирни окъуй (тахтада асылгъан "Йыл мевсимлери" джедвелинде

косьтерип): "Йыл - он эки ай - дёрт мевсим

Болюнген шай - дёрт къысым,

Эписининъ озь ады бар,

Олар: яз, кузь, къыш, баарь.

Эр бир мевсим - учер ай.  Огренейик фаркъ недай." (З. Джавтобели)

- Бугуньки санны ким манъа хатырлатыр? Бугунь "октябрьнинъ..."

- Энди, дефтерлеринъизни ачынъыз ве бугуньки санны ве дерс мевзусыны язынъыз.

V. Янъы мевзу анълатув.

йыл, ай, аяз, ешере, сарара, япракъ(лар), чечек(лер), терек(лер),мейвалар, себзелер, къуш(лар), къайталар, учып кетелер, сыджакъ иллерге.

"Раатлыкъ дакъкъасы" ("йыл мевсимлери"-къызлар кечирелер):

"Къыш !" - ушюген киби къалтырайлар,

"Баарь !" - эллерини чечек ачкъаны киби косьтерелер,

"Яз ! " - "сыджакътан" эллерини саллайлар,

"Кузь !" - шемсиени туткъан киби этелер.   (Талебелер ерине отуралар).

Тахтагъа бакъынъыз, балалар: бу ресимлерде 4 йыл мевсими тасвирленген.

Биринджи ресимде - къыш -йыл мевсимлерининъ бирисидир. Къышта

ава сувукъ ола. Айванлар, сувукълардан къркъып, юваларыны сакъла-

налар. Тереклер япракъсыз туралар. Къышта чокъ къар ягъа, орталыкъ

бем-беяз ола. Сиз, балалар, сыджакъ урбаларны кийип, чананен тая-

сынъыз, къар топу ойнайсынъыз.

Экинджи ресимде - баарь - энъ дюльбер мевсим. Кунеш кунь-куньден

зияде къыздыра. Къар ирий. Баарьде табиат уяна, япракълар ешере.

Тереклер беяз ве гульгюли чечеклер ачалар. Мас-мавы кокте къушлар

къычырышалар. Олар сыджакъ иллерден къайталар.

Бу ресимде яз тасвирленген. Яз - энъ сыджакъ мевсим. Багъчалар ве

тарлалар ем-ешиль олалар. Бостанларда лезетли себзелер пишелер.

Язда сиз учь ай раатланасынъыз, денъизге ювунмагъа барасынъыз.Яздан сонъ кузь келир. Багъчаларда мейвалар пишелер. Кузьде кунеш

энди къыздырмай, шунынъ ичюн ава салкъын ола. Къушлар сыджакъ

иллерге учып кетелер. Кузьде чокъ ягъмурлар ягъа. Тереклернинъ яп-

ракълары сарара, эр ер сары, портакъал, къырмызы тюске бояныр.

Демек, эр мевсимнинъ озь хусусиетлери, аляметлери бар, эр мевсим

гузельдир.

IX.Эвге вазифе. "Китапчыкъларны" безетмек, янъы сёзлер эрберлемек.

"Китапчыкъларны" безетмек, янъы сёзлер эрберлемек.

VI.Пекитюв.

"Китапчыкълар" даркъатыла.

- Энди бир бегенген ресимни бояламагъа ве шиирни окъумагъа керек

олур.

"Микрофон" оюны:

Азыр олгъан талебелер шиирни окъуйлар, озь боялагъан ресимни такъдим

этелер ве тахтадаки ресимлерде къышны баарьни, кузьни, язны айтып косьте-

релер.

"Лото" оюны (тахтада беджериле: ресимлер устюнде "яз", "къыш", "баарь", "кузь"

сёзлерни къоймакъ).

- Пек яхшы! Бакъынъыз, даа бир "къар данемиз" ириди ("Пекитюв" сёзю

тахтадан ала).

VII.Чифтлерде иш.

"Мевсим" сёзю даркъатыла: бир раледен бир булмача тизиле. Эр кес беджер-

ген сонъ, тахтадан "Мустакъиль иш" сёзю алына.

VIII.Нетиджелев.Рефлексия.

- Сиз бугунь нелер акъкъында янъы бильгилер алдынъыз?

(Йыл мевсимлери)

- Дерсни бегендинъизми?

(Чокъ бегендик!)

- Сиз бугунь яхшы чалыштынъыз! Мен бегендим! Энди сиз озюнъизге де

ренкли "баа" къоюнъыз: къырмызы, сары я да ешиль (тахтадаки ренк-

ли "учьфенер" ярдымы иле).

"Нетиджелев. Рефлексия" сёзлер тахтадан алына.

IX.Эвге вазифе.

"Китапчыкъларны" безетмек, янъы сёзлер эрберлемек.

- Сонъки "къар данемиз" ириди. Демек, дерсимиз битти.

Чокъ сагъ олунъыз! Сагълыкънен барынъыз!