Конспект урока музыки на тему "А.Я Уваровский" 4 кл

Конспект урока по музыке
в 4 классе

«Ийэ сыллаан ылыым дуу, ийэ кууhан ылыым дуу»

подготовила

учитель музыки:

Осипова Валентина Николаевна

  Урок тиэмэтэ: « Ийэ сыллаан ылыым дуу,ийэ кууhан ылыым дуу»

Сыала: Саха  норуотун  бастакы сахалыы тылынан кинигэ авторын А.Я Уваровскай айар улэтин билиьиннэрии.

«Ахтыылар» кинигэтиттэн  ийэ обраhын аа5ыы.

Ийэ туhунан ыраны уерэтии, истинник толоруу .

Сайыннарар: Муусуканы сатаан истэр дьо5урун, ситимнээх сананы сайыннарыы. 

Иитэр сыала:

Ийэ5э истин сыhыан ,

Торообут дойдунан киэн туттуу,дойдубут сайдарын туhугар, улэлээбит дьонно убаастабылы уоскэтии.

Ийэ туhунан ырыаны истинник толоруу .

Туттуллар матырыйааллар: Слайд  А.Я Уваровскай мэтириэтэ,оло5ун туhунан слайд, саха танаhа, ырыа тыллара,музыка, сахалыы ырыалар.

Урок хаамыыта: Айыл5а тыаьыгар хомус тыаьа тыаьыыр, чуораан тыаьаата да о5олор киирэн кылааска  олороллор.

Тэрээhин час: Утуо кунунэн о5олоор!

 Тэрээьин чаас: учуутал.

-Утуо кунунэн!

-Утуо кунунэн!

- Э5эрдэ кыргыттар!

- Э5эрдэ!

- Э5эрдэ уолаттар!

- Э5эрдэ!

Сүрүн чааһа: Бугун биhиги урокпутун са5алыахпыт инньинэ, эhигиттэн ыйытыам этэ:

- Ийэ диэн тылы истибиккит дуо? ..(тороппут ,9 ыйы быhа сурэ5ин анныгар илдьэ сылдьыбыт, истин кибит буолар)

-Ийэ хайдах киhиний? (Эйэ5эс,истин , асчыт, иистэнньэн уо.д а)

 Ийэ туhунан элбэх  ырыа -хоhоон  билэргит буолуо?(Ким хоhоон билэр хоhоон этэр)

Ийэ туhунан элбэх суруйааччы хоhоон суруйбута, кэпсээн айбыта ,ырыа ыллаабыттара буолуо дии.

Бугунну уруокпут тиэмэтэ: «Ийэ сыллаан ылыым дуу, ийэ кууhан ылыым дуу» диэн ааттаатым.

-то5о буолуой?( оҕолор эппиэттэрэ)

Бугун билсиhиннэриэм этэ, эhиэхэ  биhи биир дойдулаахпыт А.Я Уваровскай туhунан.

Ким эмит истибитэ билэрэ буолаарай?(о5олор эппиэттэрэ)

Саама соп,А.Я Уваровскай  бастакы сахалыы тылынан кинигэ автора буолар.

Слайд.

•      1. Аҕата исправник, нуучча, ийэтэ саха. А.Я Уваровскай төрөөбүтэ  Эдьигээннэ. Хотугу дьон хайдах эрэйдээхтик  олороллорун, 200-түү көстөн тахса сири эргийэ хаар байҕалы кэһэн,   бултуулларын, балыктыылларын ахтыбыт.

•        5 саастааҕар Киллэмҥэ кэлбиттэрин,  бу курдук  со5он  хоhуйбута:

•      -“Мин харахпар аһыллыбыта, көстөн  ордук туоралаах, хас да көс усталаах күөх унаар бэйэлээх уу үрдүн курдук тэҥ  ыраас хонуу. Эҥин диэн дьүһүннээх, аахсыыта суох элбэх отун төбөтө күөх биэтэр  саһархай торҕону тэлгэппит курдук буолан көстүбүтэ»

•       Ийэтин, саха дьахтарын туһунан бу  курдук этэр:

•      -Ийэм суругу  билбэтэ, санаатынан бэрт көрсүө баара, өйүн бэрдэ холобура суоҕа.
  Дьон былыргыттан олоҥхотун,  ырыаларын, таабырыҥын барытын кини билэрэ, йахтар иистэнэр үлэтэ, былыргы тойон  таҥнар таҥаһын кырыйыыта, тигиитэ туох да кини илиитин ууһуттан тахсыбата.

•      Биир эмэ  аччык киһи кини дьиэтиттэн тотумуна эрэ кини дьиэтиттэн тахсыбата, дьадьаҥыы  дьоҥҥо көмө буоларыттан кини дьиэтигэр биир мөһөөк харчы бүтүн турбат баара,  дьыл улахан таҥарата кэлэр кэмигэр аһынан толору хоспохторун аҥардара хаалара.  Бу туһуттан кини үтүө сүрэхтээх, килбэҕир кирдьиктээх хотунунан ааҕыллара. Иэс  биэрбит киһи киниэхэ иэһин ахтыаҕын саатара, кинини туох эмэ үчүгэй суолунан ,  биэтэр үлэтинэн үөрппүт киһи бэйэтин оол күн дьоллооҕунан ааҕынара. Ийэм мин  санаабын салайара таҥараны таптыырга, ыраахтааҕыны ытыктыырга, дьадьаҥыны  харайарга, сымнаҕас санааҕа, киһини атаҕастаабакка биир тылынан оол үтүө  майгыга. Мин ийэбин холобура суох таптыырбыттан бэйэм да төрөөбүт майгыбыттан  бу, кини эппит тылларын биирдэрин да түһэриминэ истэрим.

А.Я Уваровскай ийэтэ хайдах эбитий: (эйэ5эс,корсуо, сэмэй, иистэнньэн,кэпсээнньит,уорэ5э да суох буоллар барытын билэр, суоттур, аhыгынас сурэхтээх уо.д.а) о5олор эппиэттэрэ.

2. Билигин бары турдубут , эти- сиини уhугуннарыы, куомэйи чоллорутуу

«О5уруонан тиhэбит» толоруу.

3.   Степан Васильев . « Ийэ баар бу сиргэ»

1.Ийэ5э бу сиргэ

Кэрэттэн кэрэтэ

Сурэ5ин сор5ото

Тороппут о5ото.

 Хос ырыата:Ийэ баар бу сиргэ

                    Аан дойду аанньала

                    Ананнын киниэхэ

                    Барыбыт махтала.

2. О5о5о бу куннэ

   Кундуттэн кундутэ,

   Бигэтэр биhигэ

   Кун кубэй ийэтэ.

                  3. Бу сиргэ тороппvт,

                  Бу куну кордорбvт

                  Биhиэхэ ийэбит

                  Кун тэнэ киhибит.

Ырыаны уорэтии .

Нууччалыы ийэ турунан ырыаны толоруу «Мамина улыбка»

4. Тумук:

- бу уруоктан тугу биллим?

- тугу ойдоотум?

-тугу инэринним?

Хас биирдии о5о бэйэтин ис саннатын кылгастык этэр.

.Я Уваровскай ким эбитий?

-Ийэ5э хайдах сыhыан уескээтэ А.Я Уваровскай ахтыытыттан ?

Дьиэ5э улэ: Тулагы Киллэм сирин ойуулаан кэлии, ырыа тылын сиhилии уерэтии.