Конспект урока на тему "Элпаш К,к яздар", (1-ра класс).

34-г1а  урок.

Урокан ц1е: « Йозанан  жима а , доккха а элпаш  к , К  яздар».

1алашо: йозанан   жима а , доккха а  элпаш  к , К  довзийтар. Уьш   шаьш а  , дешдакъошкахь а  яздан  1амор.

Кхочушдан лерина жам1аш:

1 .Предметни: берашна девзар ду йозанан  жима а , доккха а элп а к , К. 1емар ду  уьш  нийса  а ,хаза а яздан.

2.  Метапредметни:

·        Регулятивни: берашна 1емар ду  шайн белхан план х1отто . Планан рог1алла а а ларъеш   кхиамаш баха. Берашна хуур ду  шайн кхиамаш бовза , царех пайдаэца . 1емар ду кхачамбацарш ган   уьш д1адаха.

·        Коммуникативни:  берашна 1емар ду хьехархочун хаттаршна  дуьззина а , доцца а жоьпаш дала. Хуур ду  шайна хетарг  д1аала . Берашна  1емар ду  шайн нийсачу накъосташца , вокхачуьнца а   а , жимачуьнца а къамел д1адахьа. 

·        Познавательни:  берийн алсамдер ду тидаме хилар , ойлаяр . 1емар ду  аьзнийн башхаллаш йовза, уьш схеманашкахь билгалъяха. Берашна девзар ду  цхьа маь1на долу  дешнаш (Синонимаш).

3. Личностни: берийн лаам хир бу дика деша , нохчийн мотт бовза. Берийн алсам бер бу Даймахке безам , кхоллалур бу Даймехкан дуьхьа кхиамаш баха лаам.

            Урок  д1аяхьар.

1. Маршалла  хаттар.

2. Дешаре шовкъ  кхоллар.

·         Ловзар: «Караде д1алевчкъина  дешнаш!».

КОРМАТАЛЛА

-Д1адеша хьалхара кхо элп . Х1ун ю иза? (Кор).

-Д1адеша т1аьххьара долу  пхи элп . (Талла).

-Кхин муьлха  дешнаш каро дара? ( Мара , таро , лата, латта, кара, мола,  рама ).

-Х1ун ю корматалла? (Берийн жоьпаш).

-Корматалла-иза карабирзина  дика беш болу болх  бу. Кхечу дашца  муха эр дара  иза ? (Говзалла).

-Шуна  муьлха корматалла  еза?

-Муьлха  аз хеза  корматалла  дешан юьххьехь? (К).

-Аз (К)  йозанехь  муьлхачу элпаца билгалдо? (Кк элпаца).

-Х1ун 1амор ду  вай  тахана? (Берийн жоьпаш).

3. 1алашо йовзийтар.

- Бераш,х1ора  стеган  шен корматалла  хила еза. Корматалла йолуш , шеен г1улкх деш волу стаг наха лоьру.  Корматалла  караерзо дика деша деза.  Цундела  шуна  деша атта хилийта дела  т1едахеарш . Тахана  уьш  ду  кхорийн суьрташ чохь. Х1ораммо  схьаэца  шена  баалур болу кхораш. Билгалдаккха ,х1ун кхиамаш бохур бу аша?

-Вайна тахана девзар ду йозанан жима а, доккха а элпаш  к, К. 1емар ду хаза а , нийса а элпаш  к, К  ша-ша , дешнашкахь  а яздан .

4. Йозанан жима а , доккха а элпаш к, К довзийтар  , яздар.

·        Йозанан жима а , доккха а элпаш  к , К яздар.

-Бераш, шайгара элпаш юкъара  схьахаржа  зорбанан жима а , доккха а элпаш к , К . Мичахь хуьлу зорбанан элпаш? (Книгаш т1ехь).

-Хьанна девза шуна  йозанан  доккха а ,жима а  элпаш  к , К ? Схьагайта.

-Х1ара  йозанан жима элп  к ду,х1ара  йозанан доккха элп   К  ду.

-Х1ун  кхиамаш  бехи аша? (Суна девзи  йозанан жима  а , доккха а элпаш  к , К).

-Массарна девзин  шуна? Юха гайта сунна.

·        Йозанан  жима  элп   к   яздар.

(Хьехархочо  уьн т1ехь гойту  элп к  яздан).

-Т1адам буьллу лакхарчу белхан мог1анна т1е. Билгалонна  беллачу мог1ане  терра охьавог1у лахарчу белхан мог1анна  т1е кхаччалц. Хьалавоьду  хьаькхначу сиза т1ехула  юккъе  кхаччалц. Кхузахь аьтту  аг1ор воьрзуш хьалавоьду , хьалакхочуш гу буьллу. Ручка юьллу юккъе , цу т1ера охьа г1ант дуьллу , техкарг , цу т1ера д1а  тасалуриг.

-Д1аязде  элпаш  шайн  тептарш т1е.

  к к к к к к к к к к к к к к к к к к к к к к к к к к к -Таллам бе хьан  яздина  хаза?  Х1ун кхиамаш бехи аша?

·        Йозанан жима элп к дешдакъошкахь яздар.

(Хьехархочо  уьн т1е  д1аяздо дешдакъош , гойту уьш кхечу  элпех муха хотта  деза).

ка ко ку ки ке

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна  1еми дешдакъаш  яздан).

·        Дешан схема йиллар.

-Х1етал-метал  хаьийла шуна :

Хьалаерзийча-яьсса, охьаерзийча, юьзна хуьлуш йолу х1ума?(Куй).

-Маса дешдакъа  ду КУЙ дешан? (Цхьаъ).

-Маса элп ду? (Кхоъ ду).

-Муьлханиг  ду хьалхара  аз? (К).

-Аз (К) мукъаза  ду  я мукъа  ду? (Мукъаза ду).

-Муьлханиг ду шолг1а а з? (У).

-Аз (У)  мукъа ду  я мукъаза ду? (Мукъа ду)

-Муьлханиг ду кхоалг1а  аз? (Й).

-Аз (Й) мукъа  ду  я мукъаза ду? (Мукъаза ду).

-Маса еък1ов  хила еза схемин? (Кхоъ).

-Аьзнийн  цхьанаэдалар  муха билгалдоккху  ? (Ши бос болчу  еък1овшца).

-Йилла  и схема  массара  шайн тептарш т1е.

Ц1 С

С

-Хьан бехи 1ежаш ? Х1ун кхиамаш  бехи аша?

5. Сада1аран миноташ.

Маьлхан серло яржале -

Цхьаъ - шиъ - кхоъ,

Пенаш лахка, човхаде -

Цхьаъ, шиъ - кхоъ.

Йиша, ваша г1аттаде

-Цхьаъ - шиъ - кхоъ.

Физзарядка йолае

-Цхьаъ - шиъ кхоъ.

Т1аьхьараалар:

Цхьаъ - шиъ - кхоъ,

Цхьаъ - шиъ - кхоъ,

Цхьаъ - шиъ - кхоъ,

Цхьаъ - шиъ - кхоъ.

Меттахвала, кхоссало

Цхьаъ - шиъ - кхоъ,

Паж схьалаца, кхозало -

Цхьаъ - шиъ - кхоъ.

Куьйгаш айба, волало -

Цхьаъ - шиъ - кхоъ.

Ницкъ бохьур бу боларо -

Цхьаъ - шиъ - кхоъ.

(Цугаев Салман)

XIapa физминот музыка а локхуш ян тарло. Багахь x1apa йиш а локхуш зарядка яйта тарлуш ду.

6. 1амийнарг  т1еч1аг1дар.

·        Йозанан  доккха элп К  яздар.

-Лакхарчу  белхан мог1анна  , г1оьнан мог1анна  юккъе  т1адам  буьллу. Кхузахь юьллу ира  тасалург. Билгалонна  беллачу мог1ане  терра   охьавог1у  лахарчу  белхан мог1ане  кхаччалц. Д1авоьрзу аьрру аг1ор , шад беш мог1анна юккъех дехьаволу ,хьалавоьду  лакхарчу белхан мог1анна , г1оьнан  мог1анна   юккъе  кхаччалц. Кхузахь охьахьаьвза кеззиг. Ручка элпан  юккъе  юьллу, цу тера охьа г1ант дуьллу , техкарг , цу т1ера д1а тасалург.

-Д1аязде  и мог1анаш  шайн тептарш т1е.

К К К К К К К К К К К К К К К К К К

-Х1ун кхиамаш бехи аша? Хьанна бала беза 1ежаш?

7. Жам1 дар.

·        К элпах лаьцна байт 1амор.

-Стенах тера ду элп?

Кад бу иза, бухахь - хедар.

 Пурх  дерзадей лаца уьш.

Хала дац цу суьртах кхета

К - элп ду и вайна гург.

-Муьлха элп  ду  дуьйцург? (Кк).

-Х1ун хаьа шуна Кк элпах лаьцна?

8. Рефлекси.

-Х1ун кхиамаш  бехи аша?

35-г1а  урок.

Урокан ц1е: « Йозанан  жима а , доккха а элпаш  к , К  яздар».

1алашо: йозанан   жима а , доккха а  элпаш  к , К  кхин д1а а  довзийтар. Уьш   шаьш а  , дешдакъошкахь а  яздан  1амор.

Кхочушдан лерина жам1аш:

1 .Предметни: берашна  кхин д1а а девзар ду йозанан  жима а , доккха а элп а к , К. 1емар ду  уьш  нийса  а ,хаза а яздан.

2.  Метапредметни:

·        Регулятивни: берашна 1емар ду  шайн белхан план х1отто . Планан рог1алла а а ларъеш   кхиамаш баха. Берашна хуур ду  шайн кхиамаш бовза , царех пайдаэца . 1емар ду кхачамбацарш ган   уьш д1адаха.

·        Коммуникативни:  берашна 1емар ду хьехархочун хаттаршна  дуьззина а , доцца а жоьпаш дала. Хуур ду  шайна хетарг  д1аала . Берашна  1емар ду  шайн нийсачу накъосташца , вокхачуьнца а   а , жимачуьнца а къамел д1адахьа. 

·        Познавательни:  берийн алсамдер ду тидаме хилар , ойлаяр . 1емар ду  аьзнийн башхаллаш йовза, уьш схеманашкахь билгалъяха. Берашна девзар ду  цхьа маь1на долу  дешнаш (Синонимаш).

3. Личностни: берийн лаам хир бу дика деша , нохчийн мотт бовза , дика 1амо. Берашна  1емар ду шайн амалехь диканиг кхио.

            Урок  д1аяхьар.

1. Маршалла  хаттар.

2. Дешаре шовкъ  кхоллар.

·        Грамматически арифметика .

-Бераш  , вай х1инца грамматически  арифметика  йийр ю.  Мила ву  тидаме?

КИ + дацаран дакъалг =?  (Кица)

КИ + ц1ийнан маь1иг =?  (Киса)

К + лазар деача тухург =?  (Ков)

К + бепиг, кхийолу х1ума хадош болу г1ирс =? (Курс)

КО + мукъаза аз Г =?  (Ког).

К А + к1а аьхьча йолург - А =?(Кахьар).

-Муьлха дешнаш карий шуна? (Кица, киса, ков, курс, ког, кахьар).

-Муьлха дош ду  шуна  ца  девзарг? (Кахьар).

-Кахьар- иза хьалха заманчохь  наха  хьаьжк1ех  ахьар доккхуш  лелош йолу х1ума ю.

-Х1ун ду  оцу дешнийн  юкъара? (Царна  юьххьехь элп Кк ду).

-Кхин даладе элп Кк  юьххьехь долуш масалаш.(Корта, карта, киса).

-Х1ун 1амор ду  вай тахана?

3. 1алашо йовзийтар.

-Бераш , вайн таханлера  т1едахкарш ду хазачу полларчаша деана. Шуна  дукха дезий полларчий? Шайна дезачулла схьаэца. Шаьш  бийр болу болх , кхиамаш  бовзийта сунна.

-Бераш , вайна  кхин  д1а а  девзар ду йозанан жима а , доккха а элпаш к , К. 1емар ду  уьш нийса а , хаза а , дешнашкахь  яздан.

4. Йозанан жима а , доккха а  элпаш  к , К  вовшех хоьттина  , дешнашкахь кхечу элпаца а яздар.

·        Тептарш т1ера мог1анаш  д1аязбо.

(Хьехархочо цкъа хьалха гойту  уьн т1ехь).

-Бераш , пола гуттаре хаза яздинчунна бен лур бац. Цундела лерина хила деза вай.

Кк Кк Кк Кк Кк Кк Кк Кк Кк Кк Кк Кк Кк Кк Кк Кк

-Х1ун кхиамаш бехи аша? Хьанна бала  беза  аса пола.

·        Дешдакъошкахь йозанан доккха элп  К  яздар.

(Хьехархочо  гойту уьн т1ехь элп К  кхечу  элпех хотта).

Ка Ко Ку Ки Ке

-Д1аязбе  шайт тептарш т1ера мог1анаш.

-Хьан  яздина хаза? Х1ун кхиамаш  бехи аша?

·        Ловзар : «Дог1у дош ала!»

-Бераш , аса  кегийра байташ  йоьшур ю , аша со сецча  т1етоха  маь1ница дог1у дош.

Т1екхечи к1а хьокху хан:

Дашо басе бирзи ....  (Кан)

                                                                Хууш ву со шело юй,

Лелабо ас бовха... .  (Куй)

Мох кхетийта, бераш.

Ас д1адоьллу....  (Кораш)

Керта бохьуш бецан ц1ов

   Асд1адоьллутхешан....  (Ков)

Со а хилла г1уллакх далла:

                                                        Цундела ас до дозалла.

                                                      Лойша суна аш цхьа к1ира

Басарш хьакха, тоха—  (Кира).

-Муьлха дешнаш   т1етуьйхи аша? Х1ун ду  церан  юкъара?

5. Сада1аран  миноташ.

6. 1амийнарг  т1еч1аг1дар.

·        Дешнашкахь элпаш  к , К яздар.

(Уьн  т1е ,  тептарш  т1е  д1аяздо дешнаш).

Кати , Зака , Бикату , корта , карта , кад , кор.

-Д1адеша  и дешнаш. Муьлха дешнаш  яздина  даккхийчу  элпашца? Х1унда?

-Шина  декъа  декъа   и дешнаш. Муьлха дешнаш далий  аша хьалхарчу тобане? (Кати , Зака , Бикату).

-Муьлхачу билгалонашца  далийна аша  уьш цхьана  тобане? (Уьш адамийн  ц1ераш ю).

- Муьлха дешнаш далий  аша хьалхарчу тобане? (Корта , карта, кад , кор).

-Муьлхачу билгалонашца  далийна аша  уьш цхьана  тобане? (Уьш  адамийн  ц1ераш яц).

-Х1ун  кхиамаш  бехи аша?

·        Предложенеш язъяр.

-Д1аелла  абатан  66-г1а аг1о. Мила  ю х1ара ? (Йо1 ).

-Х1ун дира йо1а? (Йо1 едира).

-Х1ун ю аша  аьлларг? (Предложени).

-Стенах лаьтта  предложени ? (Дешнех).

-Муха йолайо предложени?  Х1ун  юьллу чаккхенга?

-Х1ара  мила ву? (К1ант).

-К1анта  х1ун дира? (К1ант ведира).

-Х1ара х1ун ю ? (Цхьогал).

-Цхьогало х1ун  дира  дедира? (Цхьогал  дедира).

-Д1аязъе   шиъ предложени.

Йо1  едира. К1ант ведира.

-Муха олу  к1антах лаьцна? (Ведира).

-Йо1ах? (Едира).

-Бераш , дагахь латтаде  :  адамах лаьцна  ала  мегаш дац  йо1о , к1анто , нано, Зарао.Ала  деза  йо1а , к1анта , нанас ,дас, Зараа.

-Х1ун  кхиамаш  бехи аша? Х1ун керланиг хии  шуна?

7. Жам1 дар.

-Муьлха элп  девзира шуна ? Муьлха  аз билгалдо (К) элпо? Х1ун хаьа  шуна  (К)  озах  лаьцна?

8. Рефлекси.

-Х1ун  кхиамаш  бехи аша?