Конспект урока на тему "Элпаш М,м яздар", (1-ра класс).

12-г1а  урок.

Урокан ц1е: «Йозанан жима а , доккха а элп м , М  яздар».

1алашо: йозанан   жима а , доккха а  элпаш   м , М  довзийтар. Уьш  яздан  1амор.

Кхочушдан лерина жам1аш:

1 .Предметни: берашна девзар ду йозанан  жима а , доккха а элпаш м , М. 1емар ду  уьш  нийса  а ,хаза а яздан.

2.  Метапредметни:

·        Регулятивни: берашна 1емар ду  шайн  белхан план х1отто. Хуур ду  шайн  планаца  болх бан. 1емар ду дешар т1ехь низам  латто.  Берашна  1емар ду  шайн кхиамаш  ган , царех пайдаэца. Кхачамбацарш довза , уьш д1адаха.

·        Коммуникативни:  берашна  1емар ду хьехархочун хаттаршна дуьззина  , я дуьзаза  жоьпаш  дала. Берашна 1емар ду  шайна  оьшург хатта.

·        Познавательни:  берашна  1емар ду  зорбанан а , йозанан  а элпаш вовшех къасто. Хуур ду  йозанан  элпаш  шина кепара  хилар (мог1анан а , даккхий а). Керла  дош девзар ду (Пе).

3. Личностни: берашна  1емар ду шайн болх лерина бан. Хазаниг ган и тидаме  а лоцуш  каллиграфин    хаза  тоян  1емар ду.

            Урок  д1аяхьар.

1. Маршалла  хаттар.

2.Дешаре  шовкъ  кхоллар.

·        М  элпах  лаьцна  байт 1амор.

Стенах ер аду элп?

Вовшийн юххехь

Ши стаг лаьтта.

Куьйгаш леци,

Пе хили,

М – элпах тера хили.

(Хьехархочо  д1ааларца  дагахь1амайо байт).

-Стенах лаьцна ю байт? (М  элпах).

-Муьлха  дош ду  шуна  ца  девзарг? (Пе).

-Пе  тоьхна олу  ши адам  аг1ор  дирзина д1ах1оьттича.

-Х1ун  1амор ду  вай  тахана? (Вайна  девзар ду  йозанан  жима а , доккха а элпаш м,М).

3.  1алашо йовзийтар.

-Бераш  , вай  тахана  дуур ду  б1араш.  Шуна дезий б1араш?  Цхьацца б1ара  схьа а оьцуш, шаьш  бен болу болх  билгалбаккха. Х1ун кхиамаш баха  дагахь  душ у?

·        Суна девзар ду  керла элп.

·        Суна 1емар ду  и д1аяздан.

·        Суна хуур ду  хьехархочун  хаттаршан  жоьпаш дала.

-Тахана  вайна девзар ду йозанан жима а , доккха а элпаш м , М. 1емар ду и элпаш д1аяздан.

4.  Йозанан доккха а , жима а элпаш м , М довзийтар.

-Бераш, шайгара элпаш юкъара  схьахаржа  зорбанан жима а , доккха а элпаш  м,М. Мичахь хуьлу зорбанан элпаш? (Книгаш т1ехь).

-Хьанна девза шуна  йозанан  доккха а ,жима а  элпаш  м , М ? Схьагайта.

-Х1ара  йозанан жима элп м ду,х1ара  йозанан доккха элп М ду.

-Х1ун  кхиамаш  бехи аша? (Суна девзи  йозанан жима  а , доккха а элпаш м,М).

·        Йозанан  жима  элп м яздар.

-Т1адам буьллу , мог1анна  юккъе, охьавог1у  лахарчу мог1анна  т1е кхаччалц. Кхузахь  хьаьвзаш  хьалавоьду лакхарчу белхан мог1анна  т1е кхаччалц. Лечкъарг а юьллуш  охьавог1у  юха лахарчу мог1анна  т1е кхаччалц, хьаьвзаш  хьалавог1у . Юха а лечкъарг  а юьллуш  охьавог1у  лахарчу белхан мог1анна  т1е  кхаччалц. Хьаьвзаш  мог1анна  юккъе  кхаччалц сиз яздо.

·        Хьехархочо  д1ааларца  ,бераша  д1аяздо  элпаш.

(Хьехархочо  д1ааларца ,бераша  д1аяздо элпаш).

-Уггара хаза  яздинчу  элпана  т1ехула т1адамаш дахка.

-Х1ун  кхиамаш  бехи аша?(Суна 1еми  йозанан жима элп  яздан).

·        Ловзар : «Чакхдаккха алар».

-Аса  д1аэр ду  цхьацца  х1уманаша деш дерг, аша  чакхдаккха  сан  алар.

Говр терса, ткъа атто ....  («MIy-у» олу)

Ж1аьла лета, ткъа цициго ....  («М1аьв» олу)

Пийлачу ц1аро йотту, ткъа чехкачу ц!аро ....  (Морцу)

5.  Сада1аран  миноташ.

Мархаш дог1анах  яссало:

- Дола, дог1а, дола!

Чуьппалгаш а кхиссало,

- Мала, к1а, ахь мала.

К1ено охьатаъ1ий,

Молу, молу, молу.

Мела дог1а, ца соцуш,

Дог1у, дог1у, дог1у.

6. Йозанан  доккха элп  М  яздар.

·        Хьехархочо  уьн т1ехь гойту М  элп  яздар.

-Моганна  юккъе  т1адам буьллу.  Лахарчу мог1анна  т1е кхаччалц охьавог1у  ,кхузахь  хьаьвзаш хьалавоьду лакхарчу  белхан мог1анна ,г1оьнан  мог1анна  т1е кхаччалц. Лечкъарг юьллуш охьавог1у  лахарчу  мог1анна  т1е кхаччалц . Кхузахь хьаьвзаш  хьалавоьду . Юха  лечкъарг а юьллуш  охьавог1у лахарчу белхан  мог1анна  т1е кхаччалц. Хьаьвзаш  мог1анна  юккъе кхаччалц сиз хьакха.

   -Д1аязбе шайн тептарш т1ера мог1анаш.   

·        МАМА дешан  схема х1оттор.

-Х1инца  шуна хаа деза  д1алечкхина дош каро.

-Муьлха дош ду  иза?( МАМА).

-Маса дешдакъа ду  МАМА дешан? (Шиъ).

-Муьлханиг ду хьалхара? (МА).

-Шолг1аниг? (МА).

-Маса элп ду  масса  дашехь? (Диъ).

-Маса  аз ду? (Диъ).

-Маса  еък1ов  хила  еза вайн  схемин?  (Шиъ)

-Х1унда? (  И  дешдакъош  диллина ду).

-Муха хила  еза х1ора еък1ов? (Ши бос болуш).

Ц1 С

Ц1 С

(Бераша  цхьацца  уьн т1е  а вог1уш  бо болх).

7. Жам1 дар.

-Муьлха элп девзи шуна  тахана? (Тхуна девзи элп Мм).

-Муьлха  аз билгадо Мм элпо? (Аз(М)).

-Элп Мм  мукъа ду ,  я  мукъаза ду? (Мукъаза).

8. Рефлекси.

-Х1ун кхиамаш  бехи аша?

-Хьан гулди уггара  дукха  б1араш? 

13-г1а  урок.

Урокан ц1е: «Йозанан жима  элп  м   яздар».

1алашо: йозанан   жима   элп   м   кхин д1а а довзийтар. Йозанан жима элп  м юкъахь а долуш  дешдакъош ,дешнаш  яздан 1амор.

Кхочушдан лерина жам1аш:

1 .Предметни: берашна кхин д1а девзар ду йозанан  жима элп м . 1емар ду  элп м дешан юьххьехь , юккъехь  кхечу  элпашца хотта .

2.  Метапредметни:

·        Регулятивни: берашна 1емар ду  шайн  белхан план х1отто. Хуур ду  шайн  планаца  болх бан. 1емар ду дешар т1ехь низам  латто.  Берашна  1емар ду  шайн кхиамаш  ган , царех пайдаэца. Кхачамбацарш довза , уьш д1адаха.

·        Коммуникативни:  берашна  1емар ду хьехархочун хаттаршна дуьззина  , я дуьзаза  жоьпаш  дала. Берашна 1емар ду  шайна  оьшург хатта.

·        Познавательни:  берашна  1емар ду  ду эделла дешнашна  юкъара  дешнаш нисдан. Берийн алсамдер ду  тидаме хилар ,ойлаяр. Хуур ду  адамийн ц1ераш даккхийчу элпашца язъеш хилар.

3. Личностни: берашна  1емар ду шайн болх лерина бан. Хазаниг ган и тидаме  а лоцуш  каллиграфин    хаза  тоян  1емар ду.

            Урок  д1аяхьар.

1. Маршалла  хаттар.

2.Дешаре  шовкъ  кхоллар.

·        Ребус  таллар.

-Бераш  , хьанна девза вайна  дерриге элпаш.  Вай  цхьаний толлр ю ребус. Цу  юкъахь  ю  йо1ан  ц1е. Хьалхара  элп ду М .

-Муьлха  ц1е  ю иза? (МАЬЛХАЬЗНИ).

-Муьлха  аз ду  цу дешан юьххьехь? (Аз (М)).

-Кхин муьлха дешнаш  хаьа  шуна  хьалхахь  аз (М)  долуш? (МАЛХ, МОВЛА).

-Аз (М)  муьлхачу  элпаца  билгалдо йозанехь? (М элпаца).

-Х1ун 1амор  ду  вай тахана? (Вай тахана  1амор ду  элп м яздан).

3. 1алашо йовзийтар.

-Бераш , вай тахана  лахьор ю конфеташ. Шуна  езий конфеташ?  Х1ора  конфета т1ехь  яздина  т1едиллар ду. Шайна  далур дерг  схьакъастаде , шайн белхан  план х1оттае.

(Бераша  план  х1отта йо).

-Вай  тахана  юха а  1амор ду  йозанан жима элп м яздан. 1емар ду  элп м  юкъахь  долуш дешдакъош  х1итто , уьш яздан. Дешнаш яздан  а 1емар  ду  вайна тахана.

4. Йозанан жима  элп м яздар.

·        Хьехархочо  д1ааларца д1аяздо  элп м. (Хьехархочо яздеш дерг муьлха элп ду  ца  дуьйцун, яздаран  рог1алла юьйцу).

-Муьлха  элп ду  аша  яздинарг? Муьлхачо яздина и  нийса?

-Х1ун  кхиамаш бехи  аша? (Тхуна  1еми йозанан жима элп м  яздан).

·        Элп м юкъахь долуш дешдакъош  кхоллар.

Хьехархочо уьн т1ехь  яздеш гойту.

-Д1аяздо элп м, т1ех1утту  элп  а. Муьлха дешдакъа  хили? (МА).

-Д1аязде и дешдакъош т1ептарш т1е.

   

-Д1аяздо элп м, т1ех1утту  элп  о. Муьлха дешдакъа  хили? (МО).

-Д1аязде и дешдакъош т1ептарш т1е.

-Д1аяздо элп м, т1ех1утту  элп  у. Муьлха дешдакъа  хили? (МУ).

-Д1аязде и дешдакъош т1ептарш т1е.

-Д1аяздо элп м, т1ех1утту  элп  и. Муьлха дешдакъа  хили? (МИ).

-Д1аязде и дешдакъош т1ептарш т1е.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна  1еми дешдакъош яздан).

·        Эделла  дешнаш юкъара  дешнаш  карор.

МИЛАМИ

      -Д1адеша дош. Цу дашна  юкъахь  д1алечкъина  шиъ дош . Вайна  уьш каро деза. (Берашна  карадо дешнаш: мила, лами ).

5. Сада1аран миноташ.      

6. Дешнашкахь  элп м яздар.

·        Уьн т1е д1аяздо  дешнаш.

-Д1аязде  дешнаш.  Муьлха дош яздина доккхачу  элпаца? (Ама).

-Х1унда яздина  АМА  дош доккхачу  элпаца? (Берийн жоьпаш).

-АМА  адаман  ц1е ю. Адамийн  ц1ераш даккхийчу  элпашца язйо.

Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна  1еми дешнаш яздан).

-Х1ун керланиг хиишуна?  (Адамийн  ц1ераш  даккхийчу элпашца  яздан).

·        Ц1енааларш  1амор.

-Х1инца  вай  шуна дика  1амийта  элп м , ц1енааларш  1амор  ду.

Ма - ма - ма - дуьхьал йола Ама.

My - му - му - ков д1аделла, бог1у му - у.

Ми - ми - ми - схьало соьга нами.

Мо - мо - мо - сох катуьйхи цхьаммо.

7. Жам1 дар.

- Муьлха  элп яздира  вай? (Элп Мм).

-Муьлха элп дайна дешнашкахь:  ЛА….,  ЛО…..

8. Рефлекси.

-Х1ун кхиамаш бехи аша?

-Муьлхачарех  дозалла до аша? Уггаре  дукъа  конфеташ  хьаьнгахь ю?