Конспект урока "Пифагор теоремасы"

Сабақтың тақырыбы: Пифагор теоремасы.

Сынып: 8^а

Пән: Геометрия

Сабақтың мақсаты:

Оқытушылық: Пифагор теоремасынын дәлелдеуін оқушыларға түсіндіру. Пифагор теоремасының көмегімен есептер шығаруды үйрену;

Дамытушылық: Оқушылардың қызығушылық, логикалық іскерліктерін, абстракциялы ой-өрісін жаңа ұғымдар арқылы  кенейту;

Тәрбиешілік: Ұқыптылыққа, шапшандыққа, жинақтылыққа тәрбиелеу.

Сабақтың құрылымы:

І кезең: (Дайындық кезең). Теоремаға әкелу. Өтілген материалды дәлелдеу. Ауызша жаттығулар.

ІІ кезең. Теореманы оқыту, дәлелдету қысқаша дәлелдеуін үйрету. Дәлелдеудің басқа тәсілдері.

ІІІ кезең Теореманы бекіту. Есептер шығару.

IV кезең Үй тапсырмасы, сабақты аяқтау.

І кезең. Дайындық этапы (5 минут)

1) Суретте фигура қалай аталады 2) Тік бұрышты үшбұрыш дегеніміз – қандай үшбұрыш 3) Қабырғалары қалай аталады. 4) Гипотенуза дегеніміз не? 5) Катет дегеніміз не? 6) Сурет бойынша гипотенуза мен катетін атаңыз 7) Тік үшбұрыштың ауданын тап 8) а=16, b=10.    S-?

9) 2 суретте қандай фигура 10) Квадрат деген не? 11) Ауданы қалай табылады?  S= а2 12) a=8,  S= 64cм2 13) Қабырғасы (а+в)      S= (а+в)2 14) S= 16cм2                       a=4

Алыста-алыста, тіпті айырплан да ұшпайтын Геометрия елі бар екен. Осы елде өте бір әдемі қала – Теорема бар екен. Бір кезде осы қалаға бірі Гипотенуза атты қыз келіпті. Ол тұруға бір бөлме алмақшы болыпты, бірақ қайда барса да ешкім кіргізбепті. Ақырында ол қисайып тұрған үйге келіп, есігін қағыпты. Оған тік бұрыш деп аталатын әдемі жігіт есікті ашыпты. Ол жігіттің кішкентай каттет деп аталатын екі ұлы бар екен. Осыдан бастап тік бұрыштың өмірі жанарып сала берген.

Терезе алдына гүлдер егіліп, есік алдына раушан гүлдер егілген себептер пайда болған. Ол үй тікбұрышты үшбұрышқа айналған. Екі катетке де гипотенуза ұнап, оның осы үйде қалуын сұраған. Кей бос уақыттарында тік бұрыш өзінің ұлдарымен тығылмақ ойнайды екен, сол кезде гипотенуза да табыла алмайтындай тығылады екен. Осы ойын кезде тік бұрыш гипотенузаны катеттер арқылы табуға болатынын ойлап табады. (1-2 минут)

ІІ кезең. Жаңа сабақты түсіндіру (15-20 минут)

Пифагор теоремасы: Тік бұрышты үшбұрыштың гипотенузасының квадраты, катеттерінің квадраттарының қосындысына тең.

1-тәсіл

2-тәсіл

Sкв1=Sкв2+ Sкв1 =(а+в)2     Sкв2=с2    Егер тік бұрышты үшбұрыш берілсе және ол тік бұрыш болса, гипотенуза квадратын оңай табамыз, катеттерінің квадраттаймыз, қосындысын табамыз, осындай қарапайым тәсілмен нәтижеге жетеміз.

д/у керек: СD-биіктік, ,  тік бұрыштыц үшбұрыштар пайда болады. ,   және     ,   және     .

1-мысал:

Үйдің биіктігі 8м, ал үйден сатыға дейінгі арақашықтық 4м. Сатының ұзындығы тап.

Шешуі:

         

Жауабы:

ІІІ кезең. Теореманы бекіту. Есептер шығару.

№1

а	в	с
6	8
1	1
	12	15
12		20

   а, в каттетері, с гипотенуза ұяшықтарын  толтырылу керек.

№2. Самолет жерде 8 км қашықтықпен жүгірді де 6 км биіктікке көтерілді. Самолет қандай жол жүрді?

IV кезең. Үй тапсырмасы, сабақты аяқтау.

Сабақты бекіту. Тарихи мәлімет.

1-оқушы: Б.э. VI ғасыр ертеңгі грек математигі Пифагор Эгей теңізіндегі Самос аралында дүниеге келген. 22 жыл бойы Пифагор Египетте болған. Египеттке Камбиза шабуыл жасағанда Пифагорды тұтқынға алып, құлдыққа сатып жіберді. 10 жыл Вавилонда болып  мәдениеті мен ғылымын танысады.

2-оқушы: Ол 4 рет олимпиада чемпионы болды. Біздің эрамызға дейін 500 жылдары Пифагор халық көтерлісі кезіңде көшедегі төбелесте қайтыс болды.

3-оқушы: Кейбір историктер, Пифагордың мынадай нақыл сөздер қалғанын айтады:

а) Өзің білмейтің нәрсені істеме, бірақ нені білу керек соны үйрен.

б) Байлықсыз, қарапайым өмір сүруді үйрен (научись жить просто и без роскоши).

в) Жатар ұйықтар алдында күнімен не істедің соңы есіне түсір.

4-оқушы. Елге оралғаннан кейін Пифагор.

Пифагор орденің ұйымдастырып, философия математика мектебін ашады. Геометриялық  фигурасы пентограмма не Пифагор жұлдызы деп аталған. Кездескенде олар құмға осы жұлдызды салған, және бір-бірімен амандасқан.

Пентограмма – олардың парольдары болған және денсаулық пен бақыттың символы болған.

Сіздерде бүгін осы орден мүшелері . Әрқайсымыз пифагоршылар деген атаққа ие болып, мына пентограммаға ие болыңыз. (Бәріне тарату пентограмма)

Үй тапсырмасы: 42-45 бет, №126, 128