Конспект урока по казахскому языку на тему: "Тіл мәдениеті" (7 класс)

04.09.2015ж.

Сынып: 7 сынып

Сабақтың тақырыбы: «Тіл мәдениеті»

Сабақтың мақсаты: Тіл мәдениеті туралы әдеби тілдің нормасы мен оның дамуы мен ауызекі сөйлеу арқылы қарым-қатынастарын нығайта отырып, оқушыларды ауызекі тілде сұхбаттасу арқылы таза сөйлеуге, ойлауға, жазуға дағдыландыру. Өз Отаннын, жерін қадірлеп, өз елінің мәдениетті азаматы болуға баулу.

Сабақтың түрі:  Дамытушылық сабақ.

Сабақтың көрнекілігі:  Ақын жазушыларымыздың қанатты сөздері:

«Ана тілінен айырылған адам өз халқы жасаған мәдени мұраның бәрінен құралақан қалады»  Ғ.Мүсірепов

«Ана тілін білмейтін адам — бір қолы жоқ шолақ адам сияқты» Ғ.Мұстафин

Сабақ жоспары:

1) Психологиялық дайындық.
2) Үй тапсырмасын тексеру.
3) Жаңа сабақ.

Сабақтың барысы:

1) Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушылар назарын сабаққа аудару.
2) Үй тапсырмасын сұрау.
Туған тілім — тірлігімнің айғағы,
Тілім барда айтылар сыр ойдағы,
Өссе тілім, менде бірге өсемін,
Өшсе тілім, менде бірге өшемін!

3. Жаңа сабаққа көшу.

І. Қызығушылығын ояту

Мұғалімнің сөзі: Тіл — қастерлі де, қасиетті ұғым. Ол әрбір адамға ана сүтімен бірге еніп, қалыптасады. Ана тілін сүйген адам — туған жерін, елін, Отанын, атамекенін сүйеді деген сөз бар. Ал, бұлардың бәрі — адам баласы үшін ең қасиетті ұғымдар. Сондықтан біз мәдениетті ойланып, сөйлеп үйренуіміз керек.

ІІ. Мағынаны тану

«Тіл мәдениеті» мәтінін оқып оқушылардың пікірін алмастыру

Сөздікпен жұмыс.
Күлдіру — смешить
Күйдіру — огорчать
Сүйсіндіру — влюблять
Сүріндіру — спотыкаться
Бүлдіру — испортить
Жұбату — утешать

ІІІ. Ой толғаныс. Тілші ойыны арқылы

Сұрақтарға жауап беру: Мәтін бойынша тіл мәдениетіне қатысты өз ойларын сұрақ бойынша толықтыру.

·         Тілді қадірлеу неден басталады?
Тілді қадірлеу дұрыс сөйлеуден басталады

·         Адам мәдениетінің алғышарты не болып табылады?
Адам мәдениетінің алғышарты — дұрыс сөйлей білу болып табылады

·         Тілін білмеген нені білмейді?
Тілін білмеген — түбін білмейді.

·         Қазақта дұрыс сөйлей білу мәдениеті деп нені атаған?
«Аталы сөз — баталы сөз» деген екен.

·         «Тілін білмеген — түбін білмейді» дегенді қалай түсінесіңдер?

Сөз мәдениетін дұрыс сөйлей, ойлай алмайтын адамды айтады.
Қазақта ойланып барып сөйле деген нақыл сөзде бар.

Топпен жұмыс:

І топ: Кітап бойынша мәтіндегі тұйық етістіктерді теріп жазып септу
ІІ топ: Берілген сөйлемді толықтырып жазу
ІІІ топ: Тұрақты тіркестерді сөздіктен құрап, мағынасын ашу.
Тұрақты тіркестерді қолданып, сөйлемдер құрау

Тілге келмеу — қарсыласып, ұрысып сөйлемеу
Тілді байлау — сөз бермеген адамды айтады
тілі қышыды — айтқысы келген адамды айтады
тілсіз қалу — сөйлемей қалған адам

ІV. Өзіндік жұмыс

Рөлім – оқушы Аудитория – сынып Формасы – мәдениетті сөйлеу Тақырып – Тіл мәдениеті

Мен мәдениетті сөйлеймін. Менің мәдениетті сөйлейтінімді бәрі біледі. Мен қызықты кітап оқимын. Менің көркем тілмен сөйлейтінімді біледі.

Сабақты қорытындылау.

Бүгінгі сабағымызда нені үйрендік? Сабақ ұнады ма?

Үйге тапсырма: Деңгейлік тапсырмаларды орындау. Бағалау.