Къырымтатар
эдебиятындан план-конспекти.
2
сыныф.
Мевзу
«Халкъ агъыз яратыджылыгъы. Масал. Мераметли къаранджа».
Дерс планы.
Дерснинъ мевзусы: Халкъ
агъыз яратыджылыгъы. Масал. Мераметли къаранджа».
Дерснинъ макъсады:
1.Талебелерни
халкъ агъыз яратыджылыгъынынъ масал чешитинен таныштырмакъ, ифадели окъумагъа
огретмек.
2.Балаларнынъ сёз
байлыгъыны зенгинлештирмек, эдебияткъа меракъ догъурмакъ.
3.Достане
мунасебетлерини кучьлештирмек, ана тилине севиесини юксельтмек, санааткяр
къабилиетлерини инкишаф этмек.
Дерснинъ теминаты: ребус,
ресимлер.
Дерс кетишаты
1.
Тешкелий къысым:
–
Селям алейкум, балалар! Отурынъыз.
2.
Эв вазифесини тешкерюв:
–
Бугунь дерсимиз неге багъышланаджагъыны озюнъиз айтаджакъсыз. Онынъ ичюн, шимди
сизге ребус теклиф этем. Бу ребусны чезмек керек, сонъ дерсимиз насыл мевзугъа
багъышланаджагъыны айтырсыз. Буюрынъыз. (Ребус теклиф этиле)
–
Достсыз адам – къанатсыз къуш.
–
Догъру, я бу не?
–
Аталар сёзю.
–
Бу аталар сёзю не акъкъында?
–
Достлукъ акъкъында.
–
Демек, дерсимиз «достлукъ» мевзусына багъышлана, чюнки бу актуаль мевзудыр.
–
Талебелер, аталар сёзлери ненинъ чешити?
–
Халкъ агъыз яратыджылыгъы дерлер?
–
Неге халкъ агъыз яратыджылыгъы дерлер?
–
Асырлар девамында агъыз-агъыздан айтылгъан эсерлерге халкъ агъыз яратыджылыгъы
дерлер.
–
Не ичюн халкъ агъыз яратыджылыгъы?
–
Чюнки халкъ ярата.
–
Тахтада, дикъкъатынъыз ичюн терек кевдеси берилле. Бу терек халкъ агъыз яратыджылыгъы
олса, онънъ тамыры не, я да ким оладжакъ?
–
Халкъ.
–
Не ичюн?
–
Чюнки халкъ ярата.
–
Тереклернинъ пытакълары не оладжакъ?
–
Халкъ агъыз яратыджылыгъынынъ чешитлери.
–
Насыл чешитлерини билесиз?
–
Аталар сёзлери, тапмаджа, йырлар, эфсане, масал.
–
Талебелер, насыл чешитинен биз даа таныш олмадыкъ?
–
Масал.
3.
Янъы мевзуны анълатув:
–
Сиз масалларны севесиз?
–
Не ичюн оларны бегенесиз?
–
Ким оларны сизге айта?
–
Озюнъиз окъумагъа севесиз?
–
Масаллар халкъ ве эдебий ола. Эдебий масалларны языджылар ярата.
–
Насыл языджылар масалларны язалар?
–
Насыл тюшюнесинъиз, халкъ масалларны ким ярата?
–
Халкъ.
–
Бугунь биз халкъ масалнен таныш олурмыз. Онынъ серлевасы «Мераметли къарынджа».
1)
Лугъат иши:
– Масалны
окъугъандже, янъы сёзлернен таныш олайыкъ.
къарынджа
– муравей
орман –
лес
тогъайлыкъ
– сплошные луга
зеэр – яд
нефес
алмакъ – дышать
тылсымлы –
волшебный
дере –
долина
ялвармакъ
– умолять
брабер –
вместе
даима –
всегда
ойгъа
далмакъ – задуматься
къараман –
герой
2)
Масалны окъув:
–
Масалнынъ серлевасы «Мераметли къарынджа». Окъугъан сонъ, сиз айтырсыз не ичюн
бойле серлева къоюлгъан?
3)
Текст узеринде чалышув:
–
Бегендинъиз?
– Не ичюн
масалнынъ серлевасы «Мераметли къарынджа»?
–
Талебелер, бу масал насыл мевзугъа багъышлангъан?
–
Достлукъ.
– Насыл
аталар сёзлери бу масалгъа аит?
– Масалнынъ
къараманы ким? Мусбет ве менфий къараманлар бармы?
–
Къарынджа, къарга.
4.
Раатлыкъ дакъкъасы.
(талебелер
шиирчиклер айтып, мешгъулиетлер япалар)
5.
Янъы мевзуны пекитюв:
Оюн:
талебелерге сёзлер берилле. Мусбет ве менфий къараманларгъа аит олгъан сёзлерни
айырып айтынъыз:
мераметли
акъыллы
достане
инат
ярамаз
къоркъакъ
айнеджи
ишкир
юрекли
алчакъгонъюлли
джеюр
садыкъ
–
Бу масал бизге нении огрете?
–
Насыл олмакъ керек?
–
Достлукъ мевзусында чокъ масаллар бар. Балалар сиз буюк олгъанда насыл зенаат
алмагъа истейсиз? Я артист олмагъа ким истей? Театрге бармагъа севесиз?
Келинъиз биз де театрге барайыкъ, артистлер, талебелер бизге «Тиш агърысы»
масалны саналаштыргъанлар, бакъайыкъ?
1)
Саналаштырув
2)
Субет:
–
Бегендинъиз?
– Бу масал
не акъкъында?
– Машалла
балларгъа! Бугунь дерсте биз халкъ агъыз яратыджылыгъынынъ насыл чешитинен
таныш олдыкъ?
–Насыл
масалны окъудыкъ, бакътыкъ?
– Энди
исе, дикъкъатынъызны тешкереджем.
3)
Аудирлев:
–
Кимнинъ тиши агъыра?
а)
улакъ
б)
къарынджа
в)
бузав
–
Кимге къарынджа ярдым эте?
а)
сычангъа
б)
къаргъагъа
в)
улакъкъа
–
«Тиш агърысы» бу:
а)
аталар сёзю
б)
масал
в)
тапмаджа
–
Насыл мевзугъа дерсимиз багъышланды?
а)
Ватан
б)
достлукъ
в)
байрам
6.
Дерснинъ нетиджеси:
Баа
къоюв. Эв вазифесини берюв: масалны окъумакъ, план тизмек.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.