Конспект урока по крымскотатарскому языку на тему: "Джумленинъ экинджи дередже азалары"

Мевзу: Джумленинъ экинджи дередже азалары

Макъсат: талебелерни  джумленинъ экинджи дередже азаларынен таныштырув, оларны къайд этюв; кениш, кениш олмагъан джумлелер арасындаки фаркъны косьтерюв ве бир-биринен къыяслав; нутукъ байлыкъларыны юксельтюв, ана тилимизге севги, урьмет ашлав.

Дерснинъ чешити: янъы мевзуны анълатув

Донатув: джедвеллер, лугъат сёзлери, дерсликлер, дефтерлер, мектеп

алетлери,  копьютер.

                                Дерснинъ кетишаты

I. Дерске азырланув.

А) Лугъат иши.                       сёз                                                                  

                                                  эль                    БЕРМЕК

                                                 разылыкъ

 - Сёз бирикмелернинъ манасыны анълатув. (Догъру - кочьме манада къулланувы)

    Б) - Джумле азалары акъкъында сиз не билесинъиз? Къаиделер эзберден.

                                                                     Мий уджумы»

                                                       Джумле азалары

 

                                      Баш азалар                   Экинджи дередже азалары

      

                       Муптеда                Хабер                                насыл? кимни?

               ким? кимлер       не япа? не япты?                   нени? не? не заман?

                  не? нелер?            не япаджакъ?                       къайда?  неден?

 

                    Кениш олмагъан джумлелер                        Кениш джумлелер

II.Дерснинъ мевзу ве макъсадыны анълатув

А) 46 с. 82- иш (агъзавий)

-Къайд этильген сёзлерге дикъкъат этинъиз.

-Олар насыл джумле азалары? Насыл суаллерге джевап берелер?

Къаидени окъув. Экинджи дередже азалары джедвельни толдурув.

Сонъки джумленинъ схемасыны тизюв.

               Къушлар                     авушалар

                                               мемлекетлерге

 

                                                      сыджакъ

 Б) Къаиделерни окъув 48с.- 49 с.

    -Джумлелерни кенишлетинъиз.

       Кузь кельди.                        Алтын кузь кельди.

       Япракълар тёкюльди.        Тереклерде япракълар сарарды.

       Къушлар учып кетелер.       Къушлар сыджакъ тарафларгъа учып кетелер.

-Джумлелерни къыясланъыз, фаркъларыны айтынъыз.

    -Бу джумлелерге къошулгъан джумле азалары насыл адланалар?

     (Экинджи дередже азалары)

    -Бу джумлелерде экинджи дередже азалары насыл вазифени беджерелер?      

      Къайсы метинни сиз бегендинъиз? Не ичюн?

    -Сёз бирикмелерини суаллеринен язып алайыкъ.

 -Акъылынъда тут! Муптеда ве хабер – бу сёз бирикмелер дегиль,  

    олар джумленинъ баш дередже азалары. Грамматик негизи.

Раатлыкъ дакъкъасы.

Къолларымызны котердик,           

Терек киби салладыкъ,                    

Къуш киби учтыкъ,

Еримизге отурдыкъ.  

 III. Пекитюв.

А) Дерсликнен чалышув 50 с., 89- иш

1 вариант -3 джумле яза

2 вариант- 3 джумле яза

Б) Иджадий иш. (Суаллерге джевап беринъиз.)

  - Балалар! Биз къайда яшаймыз?                 Биз Къырымда яшаймыз,

  - Эписи балалар къайда къатнайлар?          Мектепке къатнаймыз,         

  - Мектепте не япасынъыз?                           Илим, бильги аламыз

  - Насыл олмагъа тырышасынъ?                   Тербиели, намуслы

                                                               Олмагъа тырышамыз.

   -Машалла, балаларгъа!

IV. Дерснинъ нетиджеси. Релаксация

    А) «Эйлер-Венн» усулунен джумле азалары аъкъкында бильгилеримизни пекитейик.

           

 

         1 .Баш азалары                                  1. Экинджи дередже азалары

        

        2.Кениш олмагъан джумлелер          2. Кениш олгъан джумлелер

       3. Эки теркипли. Бир теркипли          3. Багълайыджылы, багъ-сыз

                              Бирлештирюв хусусиетлери:

                                                      1. Джумле азалары.

                                                      2. Адий джумле.

Б)Эв вазифеси:    1-джи гр., 2 гр., 83 иш,    2-джи гр., 3 гр., 84 иш, 47 с.,

                                Талебелернинъ джевапларыны баалав.