ТАРСУНИН
ТЕМА:
П Р И Л А
Г А Т Е Л Ь Н О Е
ТАРСУНИН
МУРАД:
ПРИЛАГАТЕЛЬНИЯР
ТИКРАРУН; ЧИРВИЛЕР АРТУХАРУН; ДИДЕД ЧIАЛ КIАН ЖЕДАЙ
ГЬЕВЕС КУТУН.
ТАДАРАКАР:
ЛЕЗГИ ЧIАЛАН КТАБ,
КАРТОЧКАЯР, МАСКАЯР, ИГРУШКАЯР ВА МАСА ШЕЭР.
ТАРСУНИН
ФИНИФ.
1.
Орг.
момент.
2.
ТIебиатдикай
рахунар.
1-
Аялар.
Ша чун пенжердай къецел килигин. Алукънавайди йисан гьи вахт я? (Гатфар).
2-
Квез
гьикI чир
хьана?
Мекьи кьуьд акъатна, гуьзел гатфар
алукьна. Гужлу (гьихьтин?) марфар къвазва (гьихьтин?), къацу (гьихьтин?) векьер
экъечIнава,
тарар къацу хьанва. ТIебиатдал
чан атанва. Ша чна гатфарикай са мани лугьун.
Хьайила
гатфар бере,
Ачух
хьана дагъ, дере,
Цуьк
акъатна гьар жуьре
Багъдин
иервал вуча.
Иер-иервал
вуча,
Багъдин
иервал вуча,
АтIлас хьтин
гуьлчимен,
Дагьдин
иервал вуча.
3- Чаз и
маниди вуч къалурзава?
(Гатфарин
гуьзелвал, , гуьрчегвал, лишанар къалурзава).
Чи тарсуниз мугьманвилиз Кац атанва
Кац гьихьтин гьайван я?
Регьимлу акьуллу, хъсан къилихдин.
Адан парталар гьихьтинбур я?
Яру шляпа. Рехи шалвар. Яру перем.
Хев лацуди.
Терс бацlияр:
лацу ва чlулав.
Къведа кьве бацlи, таниш
жеда.
-Салам
аллейкум. чlулав бацlи!
-Аллейкум
ассалам, лацу бацlи!
-Вун
гьиниз физва, чlулав бацlи?
-Зун
сад лагьай нумрадин школадиз физва. Къе чирвилер хкаждай лезги чlалан
тарс кьиле физва. - Алат. Заз рехъ це! - Ваъ, гудач. Зунни къведа. –
-Квахь за
виликай! Абур къведни ккlиз- ккlиз
вацlуз
аватна.
Акьуллу
бацlияр:
- Салам аллейкум бацlи!
- Аллейкум ассалам бацlи!
- Вун гьиниз физва?
- Зун школадиз физва, ана
чирвилер хкаждай лезги чIалан тарс
кьиле физва, ша вунни захъ галаз.
Акьуллу бацlияр
чирвилер хкажиз фена, Нагима Магомедовнадихъ галаз таниш хьана.
Гьихьтин? Гьи? Суалриз жаваб гудай, лишанар къалурдай гафариз
прилагательное лугьуда.
А) –
Агьадихъ галай существительнийрин лишанар къалурдй гафар жагъуриз кхьихь.
… там. …кьуьд. … ич. (еке,
вили, ч1улав,
… цав. … гада. … чай. мекьи,
зирек, лацу,
… цIивин.
…жив. …дуст. яру, ширин, хъсан)
4.Физ-минутка.
Къазар.
Къа-къа
ийиз къазари,
Къати
ванер акъудна,
Тарцин кIаник
ксанвай
Зун
ахварай авудна.
4-
Карточкайрин
винел кIвалах.
1) Бубайрин
дустаривайни… рекъивай яргъа жемир. (гьяркьуь).
2) …марф
яргьалди кьвадач. (Ири).
3) Аял…
ахварик ква.(Ширин).
5-
Антонимар
кхьихь: гьяркьуь-гуьтуь
акьуллу – ахмакь
6. Синонимар: гьяркьуь – гегьенш
дар – шуькIуь
7 – Текдиз кхьидай кIвалах
Агъадихъ
ганвай предложенийра затIарин лишанар
къалурзавай гафар-
прилагательнияр мукьва
метлеб авай гафаралди дегишарна, тетрадда кхьихь.
Месела: Мекьи
кьуьд, къайи кьуьд,…
8- МискIалар:
Лацу жеда, яруни,
Гала къацу чуруни,
Азар вичикай бизар я,
ТIварни
вичин…(газар)я.
Вич са кIвачел алайди,
Лацу
перем галайди,
Гьар
са пешни- перем я,
ТIварни
вичин…(келем)я.
9-
Доскадал гафар кхьида, дуьз суал эцигда.
Гатфар (гьихьтин?)…. гуьлуьшан.
Гад (гьихьтин?)… .
Зул (гьихьтин?)… .
10- Нетижаяр
кьун:
Асеф
Мегьманан «Дагъустан»
шиирдай прилагательнияр ахкун,
суалар эцигун гьи чIалан пай
ятIа
лугьун.
Кьакьан дагьлар, вили Каспий,
Самур. Сулак тамарни.
Дагьустандихъ ава вири,
Дере, дуьзен, кIамарни.
11.
Нетижа: Къенин чи тарсуна гьи чIалан паюникай
рахана, чирвилер къачуна (прилагательное).
12.
КIвалин кIвалах… .
