Конспект внеклассного мероприятия "Зул"

Классин хөөтк көдлмш

«Зул – ончта өдр»

Күцл:  хальмг амн үгин зөөриг, Зулын нәәрт нерәдсн авъясмудыг күүкд яһҗ дассан, тодлҗ авсан медүллһн.

Дөңцл: самбрт хальмг лит, компьютер, ширә деер насна һолмуд, зулын оңһц зогсчана.

Орлцҗахнь: 5 «а» классин сурһульчнр, гиичнр: сурһульчнрин ээҗнр(1-2), хальмг келнə багшнр.

Багшин үг: Мендвт, күндтә гиичнр, күүкд! Ода бидн хальмг авъясар гиичнриг зөв эргүләд суулһх зөвтәвидн. Сурһульчнр 2 багд хувагдх, «Зул – ончта өдр» гидг төрəр дассан, тодлҗ авсан батлхвидн.  Җил болһн хальмг улс Зул – байрин өдрән тосна. Зул – хальмг улсин шин җил, 2-гч чинрнь - нас авдг өдр. Эн өдрт хальмг улс цуһар насн деерән неҗәд нас немҗ авна. Хальмг литәр болхла, Зулыг зул сарин 25-д темдглдг учрта.

I.Багш: 2 баг селгəдəр нег-негндəн сурврмуд өгх, жюрин гешүд баллмуд тəвх.  

«Бамб цецг» гидг багин күүкд сурврмуд өгчəнə: Зулын өмн өдр ю кенә?

«Бадм цецг» гидг баг хəрү өгчəнə: Цаһан өвс цуглулна, хагсана, герән ахулна, боорцг кенә.

«Бадм цецг»: Цаһан өвсәр ю кенә?

«Бамб цецг»: Цаһан өвсәр Зулын болн насна һол кенә.

«Бамб цецг»: Зул өдр ю кенә?

«Бадм цецг»: Зул өдрин өрүн герин эзн күүкд күн эрт босад, цә чанад, зул өргнә, дееҗ бәрнә. Цацл цацад, һалд тос-хорһ хаяд, күңшү үнр һарһх кергтә.

«Бадм цецг» Өрк – бүләрн сууһад, Зулын цәәһән йөрәһәд уухларн, хамгин түрүнд цә кенд кеҗ өгнә?

«Бамб цецг»: Көгшн күүнд, дарунь герин эзн залуд, күүкд күн бийдән болн күүкдтән цә кеҗ өгх зөвтә.

«Бамб цецг»: Цәәһин авъяс сергәҗ үзүлтн.

«Бадм цецг» гидг багин күүкд:

а) ирсн ээҗнрт, багшнрт хальмг авъясар  цә бәрүлҗ өгчәнә (хойр һарарн ааһ бәрәд өгчəнə).

 б) Хальмг авъясар түрүләд йөрәлин үг медәтнр келнә.

Ээҗ: Цәәһин йөрәл келҗәнә.

II. Дун: «Хальмг цә» («Бамб цецг» гидг багин күүкд дуулҗана).

Багш:    «Хотын цуг дееҗнь -

                 Хальмг цә - ээҗнь

                 Болв цәәһин хаҗуд

                 Боорцг дутаҗ болдви?

                 Герин күүкд күн

                 Һалан өрләд шамдв

                 Боорцг хальмг цәәлә

                 Басл зокаста болв - гиҗ «Боорцг» гидг шүлгтән шүлгч Саңһҗин Бося бичсмн.  

III. «Бадм цецг» гидг багин күүкд «Боорцг» гидг ду дуулҗана. (Хойр күүкн ээҗнрин, багшнрин өмн боорцг, кампадь-балта тəвҗəнə).                                                                                                   

IV. «Бадм цецг»: Зуңква гегәнә туск домг келтн.

      «Бамб цецг»: Зуңква гегәнә туск домг келҗәнә.

Багш: Хам-хоша бәәдг улсан, көгшдүдән дуудад, авсн насан йөрәлһдг йоста юмн. Медәтнр бичкдүдин нас йөрәһәд, цаһан-улан мөңгәр эс гиҗ шикр-балтаһар белг өгнә.

V: «Бадм цецг»: Балакан Алексейин шүлг «Зул» чееҗəр келҗəнə (Алтана Д.)

Багш: 1)Аң - аһрусна зургуд үзҗəнəт. Ямаран җил һарчана, ямаран җил орҗана? (Кен түрүн келнə, тер баг балл авчана)

2) Эн сəн өдр хальмг литəр кезə болна? (Үкр сарин чилгчəр эс гиҗ бар сарин эклцəр)

Багш: Зулын оңһц, насна һолмуд яһҗ кедгинь (гертəн белдсн һуйрар, хагсасн өвсəр), асхнд күцәдг авъясин тускар маднд ээҗнр келҗ өгх. Эдн тадна нас йөрəх.

Жюрин гешүд баллмуд тоолад, ашнь һарһна.

 Дун: «Зул ирвə»

Сурһульчнр (хамдан ирсн гиичнрт): Авсн наснтн өлзәтә болтха!

                                                                   Иргч җил күртл амулң - менд бәәтн!

Күүкдт кампадь - балта, боорцг түгәҗ өгх.