Конспект занятия по развитию речи "С уонна З дор5ооннор"

[С] уонна [З] дорҕооннору араарыы

Алексеева Людмила Николаевна, учитель-логопед МБДОУ ЦРР «Чуораанчык»

Сыаллар:

- дорҕооннору истэн, көрөн, саӊаран, ааҕан тэӊнээн көрүү, араара үөрэнии;

- тылга дорҕоон миэстэтин була үөрэнии;

- тыл саппааһын байытыы;

- оҕо өйүн, толкуйун сайыннарыы;

- илии кыра былчыӊнарын сайыннарыы;

Туттуллар тэриллэр: интерактивнай доска, проектор, сиэркилэ.

Дьарык хаамыыта

1. Организационнай түгэн.

Үтүө күнүнэн, оҕолор!

Мин аатым Людмила Николаевна. Малдьаҕардааҕы «Чуораанчык» оҕону сайыннарар киинтэн эһиэхэ дьарык ыыта кэллим.

Бүгүӊӊү дьарыкпытыгар биһиги [С] уонна [З] дорҕооннору истэн, көрөн, саӊаран, ааҕан тэӊнээн араара үөрэниэхпит. Өссө тылга дорҕоон миэстэтин була үөрэниэхпит.

2. Артикуляционнай гимнастика

Дьарыкпыт иннинэ биһиги билигин кыратык уоспутун, тылбытын эрчийэ түһүөхпут. Логопед: Эһиэхэ сиэркилэ биэртэлиибин, бу сиэркилэҕэ уоскутун , тылгытын көрүнэҕит.

- көрүӊ эрэ оҕолор, бастакы ойууга баҕа ойууламмыт. Кини уоһун ырбаччы туттубут. Баҕаны үтүктүөхэйиӊ эрэ. Маладьыастар.

- аны иккис ойууга слон турар. Кини уһун хоботтаах. Слону үтүктэн хобот оӊоробут. Маладьыастар.

- Чэйиӊ эрэ, өссө 4-тэ хатылыахха.

- Аны билигин тылбытын лаппаакы курдук аллараа уоспутугар тэниччи уурдубут. Барыгыт киэнэ сатанна дуо? Маладьыастар.

- Үһүс дьарыкпыт «Турба» диэн. Уоспутун чорботтубут, тылбытын турба курдук суулуу туттубут уонна салгын үрэбит. Барыгыт киэнэ сатана дуо?

- Билигин айахпытын киэӊник астыбыт уонна уонна тылбытын үөһээ, аллараа тиистэрбитин таарыйан хачыаллатабыт. 5-6 оӊоробут. Маладьыастар.

- Чэйиӊ эрэ оҕолор, анны аллараа тиистэрбитин ыраастыаҕыӊ эрэ. Тылбыт төбөтүнэн аллараа тииспитин ыраастаан, төттөрү таара хамсатабыт.

- оҕолор, кыыһырбыт куоска хайдах гынарый? (оҕолор) Сөп, көхсүн бөгдьөтөр. Тылгытын аллараа тиискитигэр тирээӊ эрэ, уонна куосканы үтүктэн тылгыт көхсүн бөгдьөтүӊ эрэ. Барыбыт киэнэ сатана дуо? Бэйэ бэйэбитин көрдүбүт эрэ. Маладьыастар.

- Аны билигин өһөс өсүөлү үтүктүөхпүт. Бары күүскэ «ИЭ» диэн салгынна үрэн таһаарыӊ эрэ. Өссө 4 хатылааӊ. Маладьыастар.

3. Сүрүн чааһа.

1.Дорҕоон характеристиката.

Оҕолор, бу үөһээ ханнык дорҕоонуй? Ким билэрий? («С»)

- Бу дорҕоону саӊарарга уоспутун ырбаччы туттабыт, тылбыт төбөтүн аллараа тиискэ тириибит. Тылбыт кытыылара үөһээ тиистэрбитигэр сысталлар, тылбыт ортотунан хору устун салгыны үрэн таһаарабыт. «С» дорҕоону саӊарарбытыгар салгыммыт тылбытыттан мэһэйдэтэр. Ол аата кини бүтэй дорҕоон. Бүтэй дорҕоон ханнык фишканан бэлиэтэнэрий? (от күөҕэ төгүрүк)

- Аны «З» дорҕоону саӊаран көрүөҕүӊ эрэ.

- уоспутун кыратык төгүрүтэбит уонна чорботобут.

- тылбыт төбөтө кыратык көтөҕүллэр, үөһээ тиистэрбитин тарыйар-таарыйбат.

- тылбыт ортотунан күүскэ салгыны үрэбит.

- кини эмиэ бүтэй дорҕоон эбит.

2. «Дорҕооннору наардаа» оонньуу.

Билигин оҕолор, биһиги дорҕооннору наардыахпыт.

- кыһыл квадрат ханнык дорҕоону көрдөрөрүй оҕолор? (аһаҕас)

- оттон от күөх төгүрүк? (бүтэй)

- манна аллараа дорҕооннор суруллубуттар. Бу дорҕооннору биһиги миэстэлэрин булларыахтаахпыт.

- чэ эрэ, ким көмөлөһүөн баҕарар? Миэстэлэрин булларыахха эрэ.

- Наһаа маладьыас оҕолоргут.

3. «Кэннибиттэн хатылаа» оонньуу.

- оҕолор, биһиги билигин «кэннибиттэн хатылаа» диэн оонньууну оонньуохпут.

- көрүӊ эрэ оҕолор, бу баҕа олорор. Кини боростуой баҕа буолбатах, аптаах баҕа эбит. Кини айаҕын таарыйан көрүөхэйиӊ эрэ. Хайа, баҕабыт саӊарар эбит. Саӊарар саӊатын ааҕыаҕыӊ эрэ. (үтүктэллэр)

- маладьыастар оҕолор.

4. «Тылы миэстэтигэр туруор»

- көрүӊ эрэ оҕолор, манна туохтар ойуулара баарый? (зебра, сүгэ, зонтик, сымыыт, коза)

- аллараа тыллар суруллубуттар ону миэстэлэрин булларыахтаахпыт.

- ким миэхэ көмөлөһүөн баҕарарый? Ким тахсар?

- маладьыастар.

- оҕолор, ким билэрий өссө, ханнык С уонна З дорҕооноох тыллар баалларый? (оҕолор)

- маладьыастар.

5. Физкультминутка

- оҕолор биһиэхэ Маарыйа эмээхсин күүлэйдии кэлбит. Эһигини кыратык сынньаталыы түһүөҕэ. Кини кэнниттэн үтүктүөхпүт.

6. «Саспыт тыллары бул»

- сынньанныгыт дуо? Билигин биһиги саспыт тыллары булуохпут.

-көрүӊ эрэ оҕолор, манна ойуулар бааллар, оттон аллараа З дорҕоонноох тыллар саспыттар. Ону булуохха эрэ.

- аны билигин С дорҕоонноох тыллар саспыттарын булабыт.

- маладьыастар.

7. «Ойуулары сааһылаа»

- көрүӊ эрэ оҕолор, С уонна З дорҕооннор икки столбика араарыллыбыттар. Аллараа ойуулар бааллар. Бастакы столбикка С дорҕоонноох тыллар, иккис столбикка З дорҕоонноох тыллар.

- ким тахсан буллартыан баҕарарый? Сорохтор олорон эрэн көмөлөһөбүт.

- маладьыастар оҕолор, ойуулары буллардыбыт аны бэрэбиэркэлиэххэ сөп дуу сыыһа дуу.

8. «Тылы тал».

- оҕолор көрүӊ эрэ, түргэн баҕайытык ойуулар көстөллөр, ону эһиги баттаатаххытына тохтуур, аллараа тыллыр тахсаллар олортон эһиги сөптөөҕүн талаҕыт.

4. Түмүк

- хайа оҕолор, биһиги бүгүӊӊү дьарыкпытыгар тугу гынныбыт, тугу биллибит?

- өйдөөтүгүт да оҕолор, С дорҕоон хайдах буолар эбитий? Оттон З дорҕоон?

- кинилэр хайдах дорҕоон эбиттэрий, аһаҕас дуу бүтэй дуу?

Маладьыастар оҕолор, эһиги бүгүӊӊү дьарыкка үчүгэйдик, көхтөөхтүк кыттыбыккыт иһин эһиэхэ магниттары бэлэхтиибин.