4 нче сыйныфта әдәбият һәм литературное
чтениедән интеграл дәрес эшкәртмәсе
Тема: Әдәби әсәрләрдәгедәге көлке. И.А Крыловның
(Г.Тукай тәрҗемәсе) “Көзге һәм маймыл”мәсәлендә көлке.
Максат: 1. Әдәби әсәрдәге көлкенең әһәмияте; Г.Тукайның һәм
И.А. Крыловның“Көзге һәм маймыл” мәсәлендә автор көлүен табу,образларның
мәгънәсен ачыклау һәм әсәрне анализлау; И.А. Крылов һәм Г. Тукай иҗатын
чагыштыру.
2. Бәйләнешле сөйләм телен , мөстәкыйль фикерләү күнекмәләрен үстерү;
3. Кешеләргә карата игътибарлылык һәм хөрмәт тәрбияләү
Җиһазлау: Интерактив такта, ноутбук , дәрес планы
буенча презентация , сүзлек өчен сүзләр, уку өчен текстлар, И.А.Крыловның, Г.Тукайның
китапларыннан күргәзмә һәм әсәрләренә иллюстрацияләр.
Дәрес планы.
I Оештыру өлеше.
-Исәнмесез укучылар. Хәерле көн.
Өч кеше юлдан таш төягән арба этеп баралар икән. Боларга бер кеше
очраган:
-Сез нишлисез?-дип сораган ул.
Берсе әйткән:
-Мин хәлдән таеп таш төягән арба этәм.
Икенчесе әйткән:
-Мин ипилек акча эшлим.
Ә өченчесе:
-Мин гаҗәеп гүзәл сарай төзим,-дигән.
Алар өчесе дә берүк эшне башкарганнар,ләкин эшкә карашлары төрлечә
булган.Сезнең дә бүгенге дәрестә башкарган эшегез “Гүзәл сарай төзим”-дип
әйтерлек булсын дигән теләктә әдәбият дәресен башлыйбыз. Дәресебез бүген
башкачарак булыр.Әдәбият дәресен Рус әдәбияте дәресе белән интеграллаштырып
укырбыз.
-Бүген без сезнең белән әдәби әсәрдәге көлке турында сөйләшүне дәвам
итәбез.
II Актуальләштерү
-Автор
көлүе дигән төшенчәне ничек аңлыйсыз?.
- Юмор әсәрләре дип нинди әсәрләрне атыйлар?(Автор әсәрләрендә
укучыларга үз итеп елмаеп карап торса .)
-Сатира әсәрләре дип нинди әсәрләрне атыйлар?(әсәрдә автор “Ә
менә бу кешенең яман сыйфатлары бар. Минем ул кеше белән елмаеп үз итеп
сөйләшәсем килми . Бу әсәрдә үзен күреп оялсын әле, хур булуын аңласын ди”).
-Көлкенең ничек тууы турында нәрсә әйтә аласыз?(укучылардан сөйләтү.)
-Язучылар көлке әсәрләрен нәрсәгә нигезләнеп язганнар?
-Татар халык иҗатына нигезләнгәннәр.(Татар халык иҗаты ,әкиятләр
китабын күрсәтү)
III.
Яңа тема өстендә эш.
1.-Укучылар,экранга
күз салыйк әле.(Маймыл һәм көзге видиосын карау)
-Нәрсә исегезгә төште?
- “Зерколо и обезьяна ” мәсәленә ошаган
- Килешәм.А кто автор этого призведения?
_Иван Андреевич Крылов.
- Правильно ( 4 слайд портрет Крылова ) Кто такой И.А. Крылов? Прошлом году мы изучили его творчество.Что вы
помните о его жизни? Составте каждый по одному предложинию о Иване Андреевиче
Крылове,так чтобы получился рассказ.Только не повторяйтесь.
-( 1.Иван андреевич Крылов родился в Москве.
2.Крылов в детстве был очень старательным и любознательным
мальчиком.
3.Он без помощи учителей изучил французкий и итальянский языки.
4.Он написал очень много великолепных басен.
5.Басни Крылова любят взрослые и дети.)
-Какие произведения И.А. Крылова вы помните?
-(“Зеркало и обезьяна ”,”Мартышка и очки” ,”Ворона и лиса”.).
-Правильно.Молодцы.
Еще у него есть басни «Лисица и ворона», «Лисица и виноград» и.т.д.Вам было задана на дом выучить басню Крылова”Зеркало
и Обезьяна”. Кто мне расскажет эту басню?
-(...) А теперь расскажем эту басню в лице.
2.Словарная работа.
-Ребята ,как вы понимаете значение этих слов:
УЖИМКА- боргалану
Удавилась- буылып үләр идем
Кумушка-туганнар,кодача
2.Анализ произведения
-Что и кого вы видете в этой басне?
-(...)
-Чьи голоса слышется в басне?
-(...)
-Ребята,понравилась ли Обезьяне ёе отражение в зеркале?
-(нет).
-Откуда мы это узнали? Что она говорит?
-(...)
-Узнала ли она себя внём?
-(...).
-Давайте сравним
пословицу из басни Крылова ( 7 слайд) «Чем кумушек
считать трудиться, не лучше ль на себя, кума, оборотиться» и народную пословицу
«Других не суди, на себя погляди».
-Эти пословицы похожи по смыслу.
-Подумайте, в ком легче найти недостатки: в себе или в других?
- Недостатки других легче видеть
IV физкультминутка.
-Молодцы ребята.Посмотрите на экран пожалуйста.
-(Г.Тукайның
портретын карау 8 слайд) Бу
портрет турында нәрсә әйтә аласыз?
-Татар халкының бөек язучысы Г.Тукай.
-Г.Тукайның да тормыш юлы безгә таныш . Әйдәгез һәрберебез аның тормышын
чагылдырган берәр җөмлә уйлап әйтик.Җөмләләребез тулы һәм берсен –берсе
кабатламасыннар.
-(1.Г.Тукай бик яшьли ятим кала.
2. Г. Тукайны Казан базарында асрамага бала бирәм ,-дип сатканнар.
3.Ул бик аз гына гомер итүенә карамастан,бик күп шигырьләр,әкиятләр,хикәяләр
язып калдырган.
4.Шигырьләрендә туган ягына, халкына һәм туган теленең матурлыгына
дан җырлый.
5.Без аның “Су анасы”,”Шүрәле” әкиятләрен укыдык.
-Укучылар сезнең алдыгызда ике бөек кеше. Аларның портретларын
чагыштырыйк әле.
-Крылов безгә ничек карап тора?
-(...)
-Г.Тукайның портреты турында да шундый сүзләр әйтергә мөмкинме?
-(...)
-. Г. Тукай Крыловның күп кенә әсәрләрен тәрҗемә иткән?Без укыган
“Көзге һәм Маймыл” мәсәле дә шулар рәтендә.
-Укучылар нәрсә соң ул мәсәл?Ул жанр безгә танышмы?
-Мәсәл- ул әкият,уйлап чыгарылган алдау.
-Дөрес төгәлерәк итеп әйтсәк мәсәл-ул кешеләргә, кеше тормышына
киная белән хайваннар яки җансыз предмедлар турында сөйли торган, күбесенчә
вәгазь, үгет- нәсихәт белән тәмамланган кыска шигри хикәя.
3.. Бүгенге дәреснең темасы әдәби әсәрдәге көлке дидек.Хәзер бу
әсәрдәге көлкене табу өчен мәсәлне эчтән укып чыгыгыз.
4.”Сәнгатьле уку ярышы.(Сәнгатьле укучыларны бәяләү)
5.Сүзлек эше.( 12 слайд)
КИЛЕШСЕЗ-ямьсез.
ХӘСРӘТЕМНӘН-кайгымнан.
ДУСТЛАРЫМ-дусларым.
6.Мәсәлне анализлау.
-Әсәрдә кемнәр катнаша?
-Аю, Маймыл, автор.
-Автор бу әсәрне язганда нәрсәне күз уңында тоткандыр дип уйлыйсыз?
-Әсәр хайваннар турында булса да,автор кешеләрне күздә тотып яза.
-Маймыл нәрсәдән көлә?
(-Маймыл көзгедәге ямьсез сурәтне таныш маймылларына охшатып көлә.)
-Ә автор нәрсәдән көлә?
-(Автор башкалардан көләргә яраткан кайбер танышларын Маймылга охшатып
көлә).
-Без нәрсәдән көләбез?
-(Кешедән гаеп эзләргә яратучыларны мәсәлдәге Маймылга охшатып
көләбез.)
-Авторның теләген әйтик.
-(...) Кешедән көләргә ярамый.
-Сез Аю булсагыз нәрсә дип җавап бирер идегез? Әйдәгез һәркем үзенең
фикерен дәфтәренә язып куйсын әле.(фикерләрне укыту).
-Гадәттә көлке әсәрләрдә автор теләге әйтелми.Ләкин мәсәл жанрында
автор теләге әйтелә. Г.Тукай теләген Аюдан әйттерә.( 13
слайд “И Маймыл иптәш! Син иптәш
вә дустларыңны санап мәшәкатьләнгәнче , бер мәртәбә үзеңә генә карасаң
булмасмы?”-диде.)Укучылардан укыттыру.
-Укучылар сезнең алдыгызда татар халык мәкальлләре.Бу мәсәлнең
мәгънәсенә туры килердәй мәкаль бармы ? укыгыз әле
-Үзегезгә ошаганын дәфтәрегезгә яып куегыз.
-(...)Мәкальне дәфтәргә язу.
V. физкультминутка.
VI.Яңа теманы ныгыту.
-Без сезнең белән И.А. Крылов һәм Г. Тукайның берүк мәсәлләрен ике
телдә анализладык.Сез бу әсәрләр арасында берәр аерма яки охшашлык сиздегезме?
-(Берсе шигырь кебек язылган,икенчесе хикәя сыман.Крылов үзенең теләген,
мәсәлнең морале аша әйткән.
-Дөрес.Нәрсәсе белән охшаш?
-Мәгънәләре үзгәрмәгән.
- Килешәм. Мәсәльлләрнең мәгънәләре ике телдә дә бер төрле калган.
VII.Йомгаклау
-Әдәби әсәрләргә көлке ни өчен кирәк?
--(...)
-Билгеләр кую.
VIII. Өй эше. Иҗади эш.
-Берәр
хайванның начар сыйфатын күздә тотып үзебез мәсәл язып килик .Мәсәлән Кәҗәнең
тискәрелеге,Үрдәкнең күп бакылдавы, Маймылның кыланмышы, попугайның кабатлап
торуы һ.б.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.