Мевзу:
Шамиль Алядин. Языджы акъкъында малюмат. «Ана» шиири
(къырымтатар
эдебияты. 6-нджы сыныф)
Катранжиева
Ленура Ахтемовна
Багъчасарай
шеэри
5-джи
Умумтасиль
мектебининъ
къырымтатар
тили ве эдебияты оджасы
Мевзу: Шамиль Алядин.Языджы акъкъында
малюмат. «Ана» шиири.
Дерснинъ
чешити: Янъы
мевзуны анълатув дерси.
Макъсатлар:
-
Шамиль Алядиннинъ аяты ве иджадынен таныш этюв; онынъ иджады эсасында
талебелерни ватанперверлик рухунда тербиелев;
-
Талебелернинъ окъувгъа, илимге мерагъыны юксельтюв;
-
Юреклеринде буюк эстетик ве ватанперверлик дуйгъуларыны догъурмакъ;
-
Ана энъ якъын ве эсас инсан олгъаныны анълатмакъ;
-
Лугъат байлыгъыны арттырув.
Дерснинъ
донатылувы:Языджынынъпортрети, дерсликлер презентация,
хронологикджедвель, магнитофон, микрофон
Дерскетишаты:
I.
Тешкилийкъысым
(селямлашув)
II.
Дерснинъмакъсадывевазифелерианълатыла.
III.
Янъымевзуныанълатув
-
Бугуньдерстекъырымтатар совет эдебиятындатерен из
къалдыргъанетекчинесирджилерденбири Шамиль Алядиннентанышоладжамыз.
Тахтада:
Ш. Алядиннинъпортретивехронологикджедвель.
Хронологикджедвель
Йыллар
|
Вакъиалар
|
Язылгъанэсерлер
|
Июль
12-де 1912 с.
|
БагъчасарайрайонынынъМахульдюркоюндедюльгерСеитагъанынъкъорантасындадогъды
Слайд 1-3
|
|
|
Башлангъычбильгисини
кой мектебиндеалды, сонъокъувыныБагъчасарайдакиедийыллыкъмектепте девам этти
|
Шу
мектепнинъ белли оджасыЯяНаджиБайбуртлыонъаэдебияткъасевгиашлады
|
|
Сонъра
о Акъмесджиддекиоджалартехникумынаокъумагъакире
|
|
1928
с.
|
|
«Яш
къувет» газетасындаонынъ Исмаил бей Гаспринскийгебагъышлангъан
«Танъбульбули» адлышиирибасыла
|
1931
с.
|
Техникумыныбитире
|
|
1932
с.
|
Къызылордугъачагъыралар.
Къызылказакларнынъ 7-нджи атлыаскерлерполкындахызметэте
|
«Топракъкульди,
кок кульди» биринджишиирлеркитабыбасылыпчыкъты
|
1935
с.
|
|
«Къызылказакнынъйырлары»
экинджишиирлерджыйынтыгъычыкъа
|
|
Озьбекистангъа
кете, анда «Чирчикстрой»дачалыша
|
|
1939
с.
|
Къырымгъакъайтыпкеле
|
Къырымязыджыларыбирлигининъреисиола
|
1941
с.
|
Дженкке
кете, дефаларджаярылана.
Слайд №8
|
|
|
ДженктенсонъкъорантасыныОзьбекистанда
тапа
|
|
1949
с.
|
|
Озьбекистанязыджыларыбирлигиндечалыша
|
1962
с.
|
|
«Эгерсевсенъ»
романы
|
1969
с.
|
|
«Рузгярдансаллангъанфенерлер»
|
1972
с.
|
|
«Эльмаз»
|
1973
с.
|
«Озьбекистанда
нам къазангъанмедениетхадими» берильди
|
|
1976
с.
|
|
«Сайламаэсерлер»
1-нджи джылт
|
1977
с.
|
|
«Сайламаэсерлер»
2-нджи джылт
|
1979
с.
|
|
«Иблиснинъзияфетинедавет»
|
1980-1985
с.
|
«Йылдыз»
меджмуасынынъ баш муаррири
Слайд №14
|
|
1982
с.
|
«Озьбекистанда
нам къазангъансанатэрбабы» унваныберильди
|
|
1983
с.
|
|
«Юксекхызмет»
|
1985
с.
|
|
«Теселли»
|
1987
с.
|
|
«Чорачыкълар»
|
1994
с.
|
Къырымгъакъайтыпкельди
Слайд №15
|
Тогъай-бейгебагъышлангъантарихий
эсер языпбашлады, эсер битмейкъалды
|
Майыс
21-де 1996 с.
|
ВефатэттивеАкъмесдитнинъ
«Абдал» мезарлыгъындадефнэтильди
|
|
- 2012 с.КъырымЮкъарыШурасынынъкъарарынабинаен,
Ш.Алядиннинъ 100 йыллыкъюбилейиКъырымбойлапкенишсуреттекъайдэтильди.
Слайд
18-21
(«Севдимсени» йырыянъгъырай
)
Ш. Алядиннинъ «Севдимсени»
шиирихалкъмузыкасыэсасындаиджраэтилип, къырымтатарларнынъсевимлийырларынданбиринечевирильди.
- Эндиисе, дерсимизнинъэкинджикъысымынакечемиз.
- Балалар, бизбугуньсизлерненинсангъаэнъкъыйметлиолгъан
– Улуинсан – анаакъкъындалафюрсетеджекмиз. Ер юзюндеэнътатлысез – анасезю.
«Азизанам»
йырыянъгъырай ( С. Усеиновнынъсезлери, С. Какуранынъмузыкасы). -
Ассоциативчалысы:
Тахтада:
дюльбер назик
шефкъатлы азиз
Ана
акъыллы мераметли
адалетли чебер
- «Микрофон»
оюны: «Менимазизанам…» ( Талебелерозьаналарыакъкъындаагъзавийикяеэтелер ).
–Дерсимизде Ш.
Алядиннинъ «Ана» шииринентанышоладжамыз.
Келинъизшиирнимагнитофондандинълейик. ( Шиирнидинълейлер ).
- Энди исе,
бушиирни сиз ифаделиокъунъыз.
Лугъатиши:опьке
– обида
къайгъы
- переживание
мугъайтмакъ
- обидеть
джанлана
- оживает
улумакъ
- воет
къандиль
- лучина
Суаллергеджевапберинъиз:
1.
Не
ичюнанасынынъсезлеришаирнинбагърынаокъкибикъадалалар?
2.
Афатлыкъышгеджесишаирнинасылдуйгъуларелгъачыкъмагъамеджбурэтелер?
3. Ана не
ичюнтанъгъакъадаркъандиминисендюрмей, юкъламай?
IV.
Пекитюв :
-
Бугуньбизсизлернен Ш. Алядиннинътерджимейиалыненве «Ана»
шииринентанышолдыкъ. Келинъиз, сизлерненбойлемеракълы (рефлексия)
усулнендерснинънетиджесиничыкъарайыкъ:
«Бугунь мен
дерсте ….»
V.
Эввазифеси:
Ш.
Алядиннинътерджимейиалыныогренипкельмек;
«Ана»
шиириниифаделиокъув.
VI.
Баалав:
-
Дикъкъатынъызичюнсагъолунъыз!
-
Сагълыкъненкъалынъыз.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.