Конспекты " Аялдау жолы " жолда жүру ережесі

                  Жолда жүру ережесі                                            7.10.2015

Тақырыбы: « Аялдау жолы және қозғалыс жылдамдығы»

                          « Жүргіншілер өтпелері»

Сабақ мақсаты:  1.Оқушыларға көшеде жүру ережесін үйрете отырып,алған білімдерін пысықтау.  2.Ойларын ашық айтуға, көше белгілерін жатқа айтуға дағдыландыру.  3.Жолда жүру мәдениетін қалыптастыру.  Көрнекілігі: Интерактивті тақта, жол белгілері, бағдаршам, машина.  Ұйымдастыру.  Көрініс.  МАИ қызметкері :Балалар, біздің Жаңаөзен қаламызда кішкентай, өте ақымақ қоян өмір сүреді екен.Ол көшенің арғы бетіне өтпекші болады. Бағдаршамның жасыл түсі жанып, халық жаяу жүргіншілер жолымен өтті.Ол кезде қоян не істеді?  Қоян: Маған жол ережесін білу қажет емес.Сендерге бір құпия айтайын.Трамвай, автобус, машинадан қорықпаймын. Кез-келген жерден зу етіп өте шығамын.  (Үлкендерді тыңдамаған қоян жолдан жүгіріп өтпекші болғанда жеңіл машина оны қағып кетті.Бұл жағдайды көрген жол полициясы «Жедел жәрдемге» қоңырау шалады.)  МАИ қызм: Сәлеметсіздер ме? Бұл «Жедел жәрдем» бе? Тез келсеңіздер екен.Қоянды көшеде машина қағып кетті. Жағдайы өте нашар.  («Жедел жәрдем» келіп, ішінен дәрігер түседі.)  МАИ қызм: Ұзын құлақ сұр қояным-ай, қайғы жамылдың-ау!  Дәрігер: Қай жерің ауырып жатыр? Қазір сені тексерейін.  Қоян: Аяғым ауырып жатыр.(Айқайлап жылап жібереді)  МАИ қызм: Жылама, шыда, қоянжан! Бағдаршамға қарап, жол ережесін сақтағаныңда мұндай пәлеге ұрынбас едің? Дәрігер, қоянның жағдайы енді не болмақ? Ол енді жүре ала ма?  Дәрігер: Қоянның аяғын гипстеп ауруханаға жатқызамын.(Жедел жәрдеммен қоянды алып кетеді)  МАИ қызм: Көрдіңдер ме, қоянның басынан қиын жағдай өтті.Сендер жолдан өткенде бағдаршамға қарайсыңдар ма? Бағдаршам дегеніміз не?  (Ортаға бағдаршамның үш түсі болып оқушылар шығады.)  Жасыл түс: Сақта көше тәртібін  Бағдаршамның ал тілін  Біліп алдым мен де  Жасыл жанса демде  Алға кетем лезде  Сары түс: Сары жанса сабыр  Сақтай тұрам әзір  Қызыл түс: Жанса қызыл шоқтай,  Қаламын кілт тоқтай.  МАИ қызм: Ал енді, балалар, ауруханаға телефон соғып , қоянның жағдайын білейін.  (Осы кезде бағдаршамның үш түсі дауласады.)  Қызыл түс: Мен мықтымын!1 Егер қаласам, машина, адамдар, бүкіл қозғалысты бір орнында тоқтатып тастаймын.  Сары түс: Жоқ, мен күштімін!(Бағдаршам бұзылып қалады)  Жасыл түс: Мен барлығына жолдан өтуге рұқсат беремін.  МАИ қызм: Бұл не деген айқай-шу? (ысқырады)  Балалар: Бағдаршамның шамдары айқайласып жатыр.  МАИ қызм: Енді бағдаршамсыз қалай болар екен,ә? Маған көп салмақ түсетін болды ғой.  Хормен(балалар) Дауласуды қояйық,  Жарықтарды жағайық  Бағдаршам-ау, бағдаршам,  Достасып тату болайық.!  МАИ. Рахмет, сендерге достарым! Сендерге айтатын қуанышты хабарым бар. Қоян бүгін ауруханадан жазылып шығады. Қоянды қарсы аламыз ба, балалар?  Қоян: Балалар, менен бір қателік кетті! Мен жол ережесіне мән бермеппін. Маған бағдаршам туралы айтыңдаршы,а?  1-оқушы: Амансың ба, қоянжан!  Қорықпағын сен жолдан.  Үйретеміз барлығын,  Білеміз біз бағдаршам  2-оқушы: Мынау тұрған бағдаршам  Қызыл, сары, жасыл шам  Кезекпенен жанады  Ұғып алғын, қоянжан!  3-оқушы: Қызыл түс жанғанда,  Баспа қадам сен алға  Сары түсі жанғанда  Дайындалып тұр мұнда!  Жасыл түсі жанғанда  Жорта бергін сен жолда!  МАИ қызм: Қоянжан , сенің білмейтінің әлі көп. Сен, біздің балалар көше белгілері туралы не біледі екен,тыңдап отыр.  Бүгінде қалада да, ауылда да үлкен көшелер мен жүйткіген автокөліктер көбеюде. Көшелер мен жолдардағы жағдай барған сайын күрделеніп келеді. Жол-көлік оқиғаларының қаупі арта түсуде. Сондықтан да жүргізушілер мен жаяу адамдар көшелер мен жолдарда ерекше тәртіпті және мұқият болуы қажет.Жол заңы дұрыс жүріп ,абай болуды талап етеді.  Жол-көлік оқиғаларының зардабынан көбіне балалар зардап шегуде.Оның себебі,көптеген мектеп оқушылары жолда жүру ережелерін әлі де болса нашар біледі.БҰҰ Бас ассамблеясының 2005 жылғы 26 қазандағы ұсынысы бойынша жыл сайын қарашаның үшіншіжексенбісінде жол-көлік оқиғалары құрбандарын еске алудың бүкіл әлемдік күні атап өтіледі  Ал біздердің жол жүру ережелерімен танысып, үйреніп жүргенімізге де біраз уақыт болды. Осы уақыт ішінде біз көшелер мен жолдарда қойылатын белгілермен таныстық.  Енді міне, осы алған білімімізді бүгінгі’’Жолы болсын әркімнің, орында жол тәртібін!’’ атты жол ережелеріне арналған тәрбие сағатымызда көрсетеміз деп ойлаймын.  Жол тәртібі кімге керек, бірге ойланып көрейік,  Әрқайсыңның қылығыңа әділ баға берейік.  Ережені жақсы білген ортаға шық, жас ұлан,  Біліміңді сарапқа сал, біз етейік, төрелік!  Сабағымыз»Үлгілі жолаушылар» және »Жас инспекторлар» атты топтар арасындағы сайыспен жалғасады.  Топтардың танысуы.  «Үлгілі жолаушылар» тобы:  Басталар әр қадамың аттауменен,  Жол жүру ережесін сақтауменен.  «Жас инспекторлар» тобы:  Жол тәртібін білейік,  Аман-есен жүрейік.  -Ендеше, сайысымызды бастайық.  I бөлім. «Көше ережесін білесің бе?»  «Үлгілі жолаушылар» тобына:  1.Бағдаршам деген не? Жарықпен белгі беру арқылы көшедегі автомобиль жолы мен темір жолдағы қозғалысты реттеуге арналған құрылғы.  2.Жаяу жүргінші деген кім? Көлік құралынан тыс және онда жұмыс жасамайтын адам.  3.Автобус деген не? Жолаушвлар мен жүктерді тасымалдауға арналған, онда жүргізуші орнын қоспағанда сегізден астам отыратын орны бар автокөлік құралы.  4. Жол элементтерін ата. Көше, бұрылыс, тротуар, жол жағалауы, бөлу жолағы  5.Тротуар деген не? Жолдың жүргін бөлігімен қатарлас немесе одан газонмен бөлінген жаяу жүргіншінің қозғалуына арналған элементі.  6.Тыйым салу белгілері қандай түспен белгіленеді? Қызыл дөңгелек.  7.Бғдаршамның қызыл көзі жанып тұрғанда қандай көліктерге жүру рұқсат етіледі? Өрт сөндіру, жедел жәрдем, полиция.  «Жас инспекторлар» тобына  1.Жол дегеніміз не? Мемлекеттік есепке алуға жататын және көлік құралдарының жүруіне арналған инженерлік құрылыстар кешені.  2. Маршруттық көлік құралы деген не? Жол бойымен жолаушыларды тасымалдауға арналған және белгіленген аялдама пункттері бар белгіленген маршрутпен қозғалатын жалпы пайдаланудағы көлік құралы.  3.Жолаушы деген кім? Көлік құралындағы(үстіндегі) және оны басқармайтын адам.  4. Жол-көлік оқиғасы деген не? Көлік құралының жол бойымен қозғалысы кезінде және оның қатысуы процесінде туындайтын, адамдар қаза тапқан немесе жарақат алған, көлік құралдары, ғимараттар, жүктер бүлінген, не өзге де материалдық зиян келтірілген оқиға.  5.Жол қозғалысын реттейтін адам кім? Реттеуші.  6.Бағдаршам жоқ жерде көшеден қалай өтеміз? Егер бағдаршам болмаса, әуелі солға, содан соң көшенің ортасына келгенде оңға қараймын.  7.Көлік құралы дегеніміз не? Жол бойымен адамдарды, жүктерді немесе оған бекітілген құрал-жабдықтарды тасымалдауға арналған құрылғы.  II бөлім: Жол белгілері туралы жұмбақ-өлең  I топқа  1.Бір ғажабы-бұл жерде  Бір нәрсені ел күтеді,  Отырады біреуі, біреуі тік тұрады  Неғылған жер бұл өзі?  Айтыңдар кім біледі?  2.Жол астында бір ін бар.  Не екенін кім табар?  Неге онымен адамдар  Арлы-берлі ағылар?  3. Келеді Айбек зулатып  Велосипедтің үстінде.  Барады елді шулатып,  Шынымен ол күшті ме?  Айбекке велосипед тебуге болатын жерді көрсет.  4. Ілулі тұрған не белгі?  Машинаға «Тоқта!» деген белгіберді.  Жол үстіне ақ-қарамен сызылған жолақшамен жаяуларға  «Өтіңдер!» деп белгі берді.  «Жас инспекторлар» тобына:  1. Үлкендер де, кішілер де  Жол белгісіне қарады  Мысықтар да, күшіктер де  Батыл жүріп барады  Бірақ бұл жол  Жиекжол емес,  Құпиясын кім табады?  2. Жолдағы жол белгісі  Теміржолдың белгісі  Белгіде бір жұмбақ бар:  Өткелден де қауіпті  Бұл не нәрсе?  Тауып көр.  3. Тісі ауырды Аманның  Сірә, үйіне жете алмас.  Қандай белгі таба аласың  Мұндай кезде қиналмас?  4. Аудан, мектеп,үй, стадиан  Салынып жатқан жерлерде,  Тура жүрсең түсетін  Шұңқырлар бар жерлерде  Жүйткіген жол үстінде  Қандай белгі тұрады?  III бөлім. Машинамен жолда жүру ережесін көрсету.(Әр топ капитандары машина жүргізеді)  IY бөлім. Ситуациялық жағдайларға жауап беру.  1. Сен жолдан өтіп бара жатқанда саған біреу айқайласа, не істеу керек?  2. Сен жолдан өтіп келе жатырсың. Кенет аялдамада тұрған өзіңе керекті автобусты көрдің.Сен не істейсің?  3. Сен автобустан түстің. Сен көшенің қарсы бетіне өтуің керек. Сен қалай өтесің?  4. Егер ұзақ уақыт көлік болмаса, не істейсің?  Y бөлім. Топтық жұмыс.’’Кім жылдам?’’ (Әр топ өздеріне берілген сөзжұмбақты шешеді)  1.Ай серігі  2.Малдың үйі  3.Табиғат құбылысы  4.Жолаушы таситын көлік  5.Жаяу жүргіншілер жолы  6.Көлікті басқаратын адам.  7.Үй құсы  1.Үй жануары.  2.Ең жақын адам.  3.4+4  4.Жеті күн  5.Жол қозғалысын реттейтін адам.  6.Автобус, трамвай.  7.Жаяу жүргіншілер жолы.  8.Көлік құралдарының жүруіне арналған инженерлік құрылыстар кешені.  9.Үш көзді құрылғы.  YI бөлім. «Қызықты суреттер». Оқушылар екі суреттен 7 айырмашылық табады.  Қоян: Рахмет, сендерге, балалар, мен көп нәрсе үйреніп қалдым. Енді жол ережесін бұзбаймын.  Шуақты өміріміз күндей күліп,  Жүректе бүршік атып гүлдейді үміт.  Арманға сапар тарту мүмкін емес,  Жол жүру ережесін білмей тұрып.  Қай көше, қай қалаға барсаңыз да,  Қай ақыл өлшеміне салсаңыз да,  Жол жүру ережесі заңды тәртіп,  Ол ортақ үлкен кіші баршамызға.  Басталар әр қадамың аттауменен,  Жол жүру ережесін сақтауменен.  Марапаттау.