Краткосрочный план на тему "Абай Құнанбаев . Қара сөздер: Жиырма тоғызыншы сөз" (7 класс)

Сыныбы: 7-сынып		Күні
Сабақтың тақырыбы		Абай Құнанбаев . Қара сөздер: «Жиырма тоғызыншы сөз»
Мақсаты		Абай Құнанбаевтың  қара сөздеріндегі тақырыпты ашу, өзіндік ерекшеліктерін  талдау.
Күтілетін нәтижелер		Жиырма тоғызыншы қара сөздің мазмұнын меңгереді, басты идеясын түсінеді. Бесінші қара сөзбен салыстыра отырып, ұқсастықтарын анықтайды. Пікір алмасады,өзгенің пікірін бағалауға үйренеді.
Керекті жабдықтар		Оқулық, флипчарттар, маркерлер, Интерактивті тақта
Сабақ барысы:
Сабақ кезеңдері	Мұғалім әрекеті		Оқушы әрекеті
Кіріспе 2 мин. 5мин.	Оқушыларды сабақтың  мақсаты  таныстыру.Бағалау крийтерилерін ұсыну. Оқушылар 3топқа бөлініп отырады . Үй жұмысын сұрау. «Стикерлермен диалог» әдісі арқылы  тексеремін. Абай Құнанбайұлы туралы сұрақтар қойылады, жауап алынады		Оқушылар топқа бөлінеді, тыңдайды , дайындалады. Бір топ   екінші топқа стикерлер арқылы сұрақтар кояды. Екінші топ ойланады, сұраққа жауап береді.
Тұсаукесер 4 мин	Оқушыларға Абайдың бесінші қара сөзін тыңдатамын.( сұрақтар коямын) — Бұл қара сөзден нені ұқтық? — Бұрын соңды қара сөздерді естуіміз бар ма? — Абайдың неше қара сөзі бар?		—          Оқушылар ойланады. —          Сұрақтарға жауап береді
Негізгі бөлім 20 мин 4 мин	3 топқа  3 түрлі қара сөзді бөліп беремін. ( бесінші, жиырма тоғызыншы, он сегізінші қара сөздер ДЖИКСО әдісі 1 топ- Жиырма тоғызыншы қара сөзді талдайды. 2 топ- бесінші қара сөзді талдайды. 3 топ – он сегізінші қара сөзді талдайды. 1. Қабілеті төмен оқушыларға жеке жұмыс беріледі, ( Семантикалық карта) 2. Дарынды балаларға жеке тапсырма беріледі.		1)      Жеке жұмыс. 2)      Топтық жұмыс. — Әр  топ  берілген  қара сөздерін оқиды. — Өз топтарының ішінде  таймкипер, бақылаушы, хатшы, баяндамашылар міндетін бөліседі. — Топтық талқыға салады. — Әр оқушы өз міндетін атқарады ( таймкипер уақытты бақылайды, бақылаушы жағдайды қадағалайды, хатшы мәліметтерді түртіп отырады, баяндамашы басқа топқа барып өз бөлімін баяндайды, сарапшы қорытындысын айтады). Тапсырманы орындайды, жауап береді.
Қорытынды 5 мин 3 мин 2 мин	INSERT әдісі .  Бағалауға уақыт беріледі. Уй жұмысы беріледі.  Қара сөзді оқу, түсінгенін айту.		-Оқушылар ойланады, өз ойларын дәптерлеріне жазады . Критерийлер бойынша бағалайды. Рефлексия парағын толтырады.

 Рефлексиялық жазба

Сабақтың тақырыбы: Айтыс, оның түрлері. Айтылу дәстүрі, жанрлық ерекшелігі

Сабақтың мақсаты: Айтыс, оның түрлерін, айтылу дәстүрін, жанрлық ерекшелігін меңгеру
Сілтеме: «Қазақ әдебиеті» оқулық 9-сынып.
Оқу нәтижесі: Айтыс, оның түрлерін, айтылу дәстүрін, жанрлық ерекшелігін меңгере алады.
Сабақтың міндеті Оқушыларды керекті құрал- жабықтармен қамтамасыз ету. Білім алуға жағдай жасау.Топта жұмыс жасауға бағыт – бағдар беру.

Оқуға арналған қосымша мәлімет алу көзі: Қосымша оқу үшін: http// www. Google. «Білімділер сайты». «Әдеби әлем» сайты.
САБАҚ ЖҮРІСІ
1.Ұйымдастыру
2.Сергіту сәті

«Жақсы сөз- жарым ырыс». Оқушылар бір – біріне жақсы тілектер мен бір – бірі туралы жақсы пікірлер айтады.
Қазіргі таңдағы қандай айтыскер ақындарды білесіздер?- деген сұрақ ортаға тастала отырып, өздері ең үздік деп таныған төрт айтыскер ақынның атымен 4 топқа бөлінеді.
Топқа бөлініп отырған оқушылардан топ басшысын өзара сайлату.
Қазыбек би мен Әйтеке бидің даналық сөздерін жинау, жатқа айту
Халық ауыз әдебиетінің түрлерін атаңыз. (Топтастыру стратегиясы). Айтыстан үзінді тыңдату
І топ. Қазіргі ақындар айтысының өзіне тән ерекшеліктері неде?
ІІ топ. Айтыстың адам тәрбиелеудегі рөлі қандай?
ІІІ топ. Айтыстың болашағы ретінде не ойлайсыңдар?
ІҮ топ. Қазіргі айтыс ақындарынан кімнің сөзсаптаулары ұнайды?
Бұрынғы айтыс және осы күнгі айтыстар
Бұрынғы айтыс Ұқсастығы Қазіргі айтыс

Демократиялық тақырыптар Көкейтесті мәселелер,
жариялылық басым, мерейтой иесіне
әлеуметтік мәселелер, арналады, бір- бірін
елдегі қоғамдық тартыстар сынау басым

І топ. Бәдік айтысы және жар – жар айтысы дегеніміз не?
ІІ топ. Жануарлар мен адамның айтысы және өлі мен тірінің айтысы дегеніміз не?
ІІІ топ. Жұмбақ айтыс және салт айтысы дегеніміз не?
ІҮ топ. Осы күнгі айтыстар
«Бес жолды өлең» жазу. Мысалы:
Зат есім. Айтыс
Сын есім. Киелі өнер
Етістік. Айтысады
Сезіну. Айтыс- сөз барымтасы
Синоним. Ақындар айтысы- ұлттық өнер падишасы
Тапсырма: берілген өлеңнің келесі жолын жалғастырыңыз. Мұғалім кез-келген өлеңнің 1 жолын оқиды, сол сәтте суырып салып, жалғастырып айта алу керек.
Білетінім Үйренгенім Нені білгім келеді
Айтыс- қазақ сөз өнерінің үздік үлгісі, айтыс- сөз барымтасы, ұлттық өнер екенін Қазақ ауыз әдебиетінің бірнеше түрі бар: бәдік, жар- жар, жануарлар мен адамдар айтысы, өлі мен тірі айтысы, жұмбақ айтысы, салт айтысы, осы күнгі айтыстар Болашақта бұрынғы және қазіргі айтыс түрлерінің ерекшеліктерін, олардың айтыс шеберліктері мен тарихы туралы білгім келеді
«Айтыс – киелі өнер» тақырыбында шығарма жазу
Оқушы
ның
аты-жөні Үй тапсыр
масы Жаңа
сабақ Шығармашылық
жұмыс Жаңа сабақты
бекіту Топтағы
белсенді
лігі Бағасы


Кері байланыс парақшасын толтыру арқылы. (2 минут)
Сабақтың тақырыбы: Айтыс туралы жалпы түсінік.

Сабақтың мақсаты: білімділік- айтыс туралы ойларын тереңдету. Оқушыларды ізденімпаздылыққа, шығармашылыққа деген ынталарын арттырып, білімдерін кеңейту.
Дамытушылық- оқушылардың айтыс туралы білімдерін шығармашылыққа жинақтап, ойлау қабілеттері мен тіл байлықтарын молайту.
Тәрбиелік- оқушыларға айтыстың ерекшеліктерін таныта отырып, шешен сөйлей білуге, ізеттілікке, имандылыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: өнеге сабақ

Сабақтың әдісі: іздендіру, баяндау, жинақтау, салыстыру, талдау,пікірлесу, ой қозғау.

Сабақтың көрнекілігі: қосымша оқулықтар, плакаттар, парақшалар

Сабақтың жүру барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі
Амандасу
Сабаққа қатысымын тексеруэ

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Шешендік сөз дегеніміз не?
2. Шешендік арнау, шешендік толғау дегенді қалай түсінесің?
3. Сол кезеңдегі би- шешендерден кімдерді білесің?

ІІІ. Жаңа сабақтың мазмұны.
1. Ой шақыру.
1. Ақындары айтысының өзіне тән ерекшеліктері
2. Айтыстың адам тәрбиелеудегі ролі
3. Айтыстың көркемдік ерекшелігі

2. «Венн» диограммасы . Бұрынғы айтыс және осы күнгі айтыстар
Бұрынғы айтыс Ұқсастығы Қазіргі айтыс

Демократиялық тақырыптар Көкейтесті мәселелер,
жариялылық басым, мерейтой иесіне
әлеуметтік мәселелер, арналады, бір- бірін
елдегі қоғамдық тартыстар сынау басым
3. Парақшамен жұмыс
1. Айтыс жырларының көне түрі- бәдік айтысы туралы не білесің?
2. Салт айтысы неше түрге бөлінеді, қалай аталады?
3. Қазіргі айтыс ақындарынан кімдерді білесің?
4. Бұрынғы айтыс ақындары кімдер?
4. Инсерт.

Білетінім Үйренгенім Нені білгім келеді
Айтыс- қазақ сөз өнерінің үздік үлгісі, айтыс- сөз барымтасы, ұлттық өнер екенін Қазақ ауыз әдебиетінің бірнеше түрі бар: бәдік, жар- жар, жануарлар мен адамдар айтысы, өлі мен тірі айтысы, жұмбақ айтысы, салт айтысы, осы күнгі айтыстар Болашақта бұрынғы және қазіргі айтыс түрлерінің ерекшеліктерін, олардың айтыс шеберліктері мен тарихы туралы білгім келеді

5.Ой қозғау «Айтыс дегеніміз не?» (топтастыру әдісі)



Әр түрлі тақырыпты қамтиды Халық ауыз әдебиетінің бір түрі


Ұлттық өнер Айтыс Екі ақынның өлеңмен
тартысы


Халық өмірінің көрінісі Өнер жарысы

Сөз сайысы

6. Сәккууэй. Бес жолдан тұратын қорытынды
1. Зат есім. Айтыс
2. Сын есім. Киелі өнер
3. Етістік. Айтысады
4. Сезіну. Айтыс- сөз барымтасы
5. Синоним. Ақындар айтысы- ұлттық өнер падишасы

ІҮ. Сабақты қорытындылау
Оқушыларды бағалау

Ү. Үйге тапсырма
1. «Айтыс – киелі өнер» тақырыбында шығарма жазу
2. Тақырыптың мазмұнын баяндау.
Бағалау.