Квадрат теңдеу түбірлерінің формулалары. Дискриминант

Алгебра   8 «А» сынып
Сабақтың тақырыбы	Квадрат теңдеу түбірлерінің формулалары. Дискриминант
Мақсаты	Квадрат  теңдеулер туралы алған білімдерін жинақтап, тиянақтау
Сабақтың әдісі	Интербелсенді тақта, бағалау
Мұғалім үшін оқу нәтижелері	Сабақтың ғылымилығы, нәтижеге жету үшін ұйымдастырылған жұмыстардың толық орындалуы. Оқушылардың тақырыпты жеткілікті меңгеруі.
Сабақта туындаған негізгі идеялар	Оқушылардың өз бетінше жұмыстарын ұйымдастыруда уақытты дұрыс бөлу, тексеруді ұйымдастыру формасын ойластыру. Тапсырмаларды топпен орындау дағдысын жетілдіру.
Тапсырмалар	Пікірлесу,есептерді шығару және талдау,нәтижені салыстыру, сұрақ- жауап
Жұмыс түрлері	Сыныппен жұмыс	Топтық жұмыс	Сөзжұмбақ шешу	Бірін-бірі бағалау

Психологиялық ахуал /2 мин/   «Шаттық шеңбері». (Окушылар ортаға шығып, шеңбер құрайды. Бір-бірлеріне,шарикті беретін  оқушыға сол оқушының  бойындағы  жақсы қасиетін айтып, өз тілегін қысқаша айтады. Болған соң шарикті жарып, ішінде жазылған топ бойынша екіге бөлінеді).

Топ басшысын сайланады. Екі топқа бағалау парағы таратылады.

Үй жұмысын тексеру. № 133 (2;5,6).

                                              

Жауабы: -1;   -7/3                          Жауабы: ½;   11/14                         Жауабы; -1/23;  1

Анаграмманы  шешу.

Таиимдкисрнн (дискриминант), детуең (теңдеу), тваракд (квадрат), ірітңрбліүне (түбірлерінің),  ррыллафаома (формулалары)

- Әріптерді  дұрыс жинап, тақырыпты айтыңдар (Квадрат теңдеу түбірлерінің формулалары. Дискриминант)
- Иә, біз бүгін квадрат теңдеулермен танысуды жалғастырамыз, өткен сабақтарда алған білімдерді еске түсіріп, жалпылаймыз.

Қайталау – білім анасы.  Кір жаю әдісі  (балалар  теорияны  айтып,  қағазға формуланы жазып,  жіпке  қыстырғышпен  іледі)

1) Қандай  теңдеуді  квадрат  теңдеу  деп  атайды?  Мұндағы  а,в,с   дегеніміз  нелер? Мысал  келтіріңдер.

2) Квадрат  теңдеудің  қандай  түрлері  бар?  Әрқайсысына  анықтама  беріңдер.  

3) Келтірілген  квадрат  теңдеу  дегеніміз  не?

4) Квадрат  теңдеудің  түбірлерін  қалай  табамыз?

5) Дискриминанттың  неше жайы бар. Оларды   ата.

1. Кім жылдам?   Ойыны:

№	Теңдеулер
1	5х2+2х-4=0
2	х2-7х+8=0
3	6х2+х=0
4	Зх2-9=0
5	2х2-4х=1
6	х2+10х-15=0
7	1,3х2-х+4,5=0
8	4х2=0
9	-x+12x2=0
10	17+9x=0

2. Кварат  теңдеудің  коэффициенттерін  анықтаңдар:

а)14у² – 5у – 1 = 0                                 а)16х² – 8х + 1 = 0

a = 14,  b = − 5, c = −1.                            a = 16, b = − 8, c = 1.

б) 1 − 18у + 81у² = 0                              б)18 + 3у² – у = 0

а = 81, b = − 18, c = 1.                             a = 3, b = − 1, c = 18.

Қателеспес үшін,  алдымен теңдеуді

81у² −18у + 1 = 0                3у² − у + 18 = 0

Осы түрге келтіріп аламыз.

3. Дискриминант. Квадрат теңдеудің түбірлерін табу

а) 2х² + 3х + 1 = 0                                                а) 9х² + 6х + 1 = 0

D = b² − 4ac                                                           D = b² − 4ac

D = 3² − 4∙2∙1 = 9 − 8 = 1.                                     D = 6² − 4∙9∙1 = 36 − 36 = 0.                                                                      

D = 1,  D > 0  екі түбірі бар                                  D = 0,  бір ғана түбірі бар

                                                            

Жауабы: -1: -0,5                                                      Жауабы. -1/3

3) 2х² + х + 2 = 0                                                      4) х² + 5х − 6 = 0

D = b² − 4ac                                                                D = b² − 4ac

D = 1² − 4∙2∙2 = 1 − 16 = −15.                                    D = 5² − 4∙1∙(−6) = 25 +24 = 49.

D = −15,  D < 0,  теңдеудің шешімі жоқ.                 D = 49,  D > 0,   екі түбірі бар.

                                               

                                     Жауабы: -6; 1

5. 2у² – 9у + 10 =  0.

Жауабы: 2,5;  2

 6. у² – 11у – 152 = 0                                            

 Жауабы: 19; -8

7.   2р²  + 7р – 30 = 0

Жауабы: 2,5; -6

 8)

Жауабы:  4; 3

4. Қорытынды. Сөзжұмбақ  шешу

д			т		п
и			е	б	а
с			ң	і	р
К	В	А	Д	Р	А	Т
р		л	е		б	о
и		т	у		о	л
м		ы			л	ы
и					а	ы
н						д
а						ы
н
т

1.     өрнегін квадрат теңдеудің  .......   деп атайды?

2.   Квадрат  теңдеудің  екінші  коэффиценті  қандай  әріппен  белгіленеді?

3.   х²+6х+10=0   мұндағы  в-ны  тап

4.   Құрамында  мәнін   табу  керек  болатын  әрпі бар теңдік

5.  Д=0  болса  теңдеудің  неше  шешімі  бар

6.  Квадрат  функцияның  графигі

7.  Квадрат  теңдеудің  түрі.

5.  Рефлексия:

Не білдім сабаққа дейін?	Не білдім сабақта?	Не білгім келеді келешекте?

6. Үй тапсырмасы.  №135 (2;4);  136 (2;4).  53-  бет.

7. Бағалау:

Оқушылардың аты-жөні	Үй  жұмысы	Теорияны қайталау	1  тапсырма	2 тапсырма	3 тапсырма	4 тапсырма	Қорытынды баға
Ануарбекова Мөлдір
Жаксылыкова Еркежан
Зиядаев Ерасыл
Казбекова Риза
Мұқатай Садуақас
Нуртаев Ерасыл
Салимбаева Атлана

Өте тамаша! Жарайсын! “5”. Тарауды  толық меңгеріп, сабаққа сараптама жасай отырып, логикалық ойлау қабілеті дамыған, өзіндік ойы бар оқушы.

Жақсы! Алға! “4”.    Тарауды жақсы меңгерген. Есеп шығара алатын оқушы.
Ойлану керек! Қалма!  “3”. Әлі де дайындалуды қажет ететін оқушы.

6. Тапсырма. Сыйлық.
Мына жәшіктің ішінде не жатқанын табу керек. Бұл затқа үш анықтама беремін.
        - сөздің  өзгермейтін  бөлігі;
        - теңдеудегі  орнына  қойғанда  оны  тура теңдікке  айналдыратын  сан;
        - өсімдіктің негізгі органдарының бірі?     (түбір) Раушан гүлінің түбірі

Балалар  жәшіктің  ішінде  раушан  гүлінің  түбірі  жатыр  екен. Ол  туралы  халық  былай  дейді: «Періштедей  гүл,  ал  бірақ  тырнағы  өткір». Мынадай   аңыз  бар: Анакреонның  айтуынша,  раушан гүлі  теңізден  шығып  келе  жатқан  Афродитаның денесін  жапқан  аппақ  көбіктен  туған  екен. Алғашқыда  раушан  ақ  түсті  болған, сонан  соң  тікенек  қадалған  періштенің  қанына боялып,  қызыл  түске  айналған  дейді.

Оқушыларға раушан гүлі таратылады. Олар сабақ соңында келген қонақтарға табыс етеді.