Лекция "Екінші топ катиондары"

Катиондардың екінші тобы

1. Жалпы сипаттамасы

     Екінші топ катиондарына  сілтілік жер металдары: кальций, стронций және барий катиондары жатады. Бұл топ катиондарының карбонаттары суда ерімейді, бірақ күшті қышқылдарда  (HCl, HNO₃)  және әлсіз қышқылдарда да (CH₃COOH)  еритіндігімен сипатталады. Сульфидтері BaS, SrS және CaS  жақсы суда ериді.  Осы қасиеттерімен үшінші , төртінші және бесінші топ катиондарынан ерекшеленеді, олардың сульфидтері  суда ерімейді, бірақ күшті қышқылдарда ериді.  Сілтілік жер металдарының  гидрооксидтері: Ca(OH)₂, Sr(OH)₂ и Ba(OH)₂ – күшті сілтілер. олардың ерігіштігі Ca(OH)₂ кальций гидрооксидінен Ba(OH)₂ барий гидрооксидіне қарай өседі . Барлық сілтілік жер металдары екі валентті катиондар: Ba²⁺, Sr²⁺ және Ca²⁺ түзеді. Олар түссіз, егер олар   түсті аниондармен байланысқан болмаса.

     Олардың хлоридтері, нитраттары, ацетаттары, гидрокарбонаттары  және сульфидтері: BaCl₂, Ba(NO₃)₂, Ba(CH₃COO)_2, Ba(HCO₃)₂, BaS суда жақсы ериді. Аз суда еритіндері: карбонаттары, сульфаттары, сульфидері, оксалаттары, фосфаттары, гидрофосфаттары, силикаттары, фторидтері, хроматтары (кальций хроматнан басқасы). Сульфаттары BaSO₄, SrSO₄ және CaSO₄ суда, әлсіз қышқылдарда және  күшті қышқылдарда да ерімейді.. Оксалаттары ВаС₂О₄,  SrС₂О₄ және СаС₂О₄ суда ерімейді, бірақ күшті қышқылдарда ериді, суықта сірке қышқылында  ерімейді.

2. Екінші топ катиондарының реактивтері.

Аммоний карбонаты (NH₄)₂CO₃.  Екінші катиондарының топтық реактиві болып табылады.

• Калий хроматы K₂CrO₄ және бихроматы K₂Cr₂O₇.  Калий хроматының K₂CrO₄ сулы ерітіндісіде түссіз К⁺ иондары  және сары CrO₄^2- иондары болады:

K₂CrO₄ ↔ 2К⁺ + CrO₄^2-

• Калий бихроматының K₂Cr₂O₇ сулы ерітіндісіде түссіз К⁺ иондары  және  сары- қызылт  Cr₂O₇^2- иондары болады:

                          K₂Cr₂O₇ ↔ 2К⁺ + Cr₂O₇^2-

Калий хроматы K₂CrO₄ гидролизі:

CrO₄^2- + Н₂О ↔ НCrO₄^- + ОН^-

2 НCrO₄^-↔ Cr₂O₇^2- + Н₂О

2 CrO₄^2- + Н₂О ↔ Cr₂O₇^2- + ОН^-

Калий бихроматының K₂Cr₂O₇ гидролизі:

Cr₂O₇^2- + Н₂О ↔ 2 CrO₄^2- + Н⁺

·   Күкірт қышқылы. Екінші топ катиондарымен   қышқылдарда ерімейтін сульфаттарының түнбасын түзеді.

Аммоний сульфаты.  Бұл тұздың қаныққан ерітіндісі  Са²⁺ иондарымен суда еритін  кешенді тұз (NH₄)₂[Ca(SO₄)₂], ал  Ва²⁺ и Sr²⁺ иондарымен  тұнба түзеді:  BaSO₄, SrSO₄

·   Аммоний оксалаты.  Қымыздық қышқылының аммоний тұзы (NH)₄C₂O₄ . Қымыздық қышқылы Н₂С₂О₄ (құрылымдық формуласы НООС - СООН) –екі негізді, екі сатыда диссоциацияланады:

Н₂С₂О₄ ↔ Н⁺ + НС₂О₄^-

НС₂О₄^- ↔ Н⁺ + С₂О₄^2-