Лекция " Жолаушы тасымалдау"

Жолаушы билеттi өзiнiң жол жүруi үшiн, сондай-ақ өзiмен бiрге 7 жасқа дейiнгi, ал халықаралық тасымал кезiнде 5 жасқа дейiнгi, бiр баланы (жеке орын берiлмейтiн) тегiн алып жүруге пайдалана алады. Яғни, мұндай жағдайларда тасымалдаудың жеке шартын бекiту талап етiлмейдi. Мұндай мүмкiндiк жолаушыға көлiктiң таксимен жүзеге асырылатын тасымалдан басқа барлық түрiмен тасымалдау кезiнде берiлдi.

Жолаушыға iшкi тасымалдар кезiнде 7-ден 15 жасқа дейiнгi және халықаралық тасымалдар кезiнде 5-тен 12 жасқа дейiнгi балаларға қатысты шартты билет құнын 50% мөлшерiнде төлеумен жеңiлдiк жағдайларында бекiтуге құқық берiледi. Бұл жағдайда кәмелетке толмаған бала ересек адаммен бiрге немесе бөлек жол жүретiндiгi маңызды болып табылмайды.

Жолаушы көлiктiң барлық түрлерiмен тасымалдау кезiнде жүрiс барысындағы аялдамада билет күшiн 10 тәулiктен аспайтын мерзiмге, қалалық және қала маңына қатынайтыннан басқа, көлiктiң барлық түрлерiнде ұзартуға құқылы. Жүрiс барысындағы аялдама кезiнде билеттiң әрекет ету күшi тасы-малдаушымен ұзартылуы мүмкiн. Мәселен, темiр жолмен тасы-малдау шарты бойынша жолаушы ауруына байланысты жол жүру барысында аялдаған кезде емдеу мекемесiнiң анықтама қағазын көрсеткенде билет күшiн ауыру уақытына ұзартуға құқылы. Жолаушыға поезда орын берiлмеген жағдайда билет күшi жолаушыға орын берiлетiн келесi поезд жөнелтiлгенге дейiн ұзар-тылады.

Егер кәсiпорындардың, мекемелердiң, ұйымдардың тапсы-рыстары бойынша алынған жол жүру құжаттары поезд жөнел-тiлгенге дейiнгi 7 тәулiктен кем, бiрақ 3 тәулiктен кешiктiрiлмей қайтарылса плацкарт құнының 50%-ы ұсталады, егер олар поезд жөнелтiлгенге дейiнгi үш тәулiктен кешiктiрiлiп қайтарылса плацкарт құны толығымен ұсталып қалады.

Ұжымдық жол жүру билеттерiн қайтару кезiнде өзгеше мерзiмдер мен ұстап қалуды белгiлеу, ең алдымен, тасымалдаушының бұл жағдайларда ұжымдық тапсырыстан бас тарту салдарынан анағұрлым көп шығынға ұшырауымен байланысты, өйткенi дәл сол орындарға билеттердi қайта өткiзуге мүмкiндiк болмай қалуы мүмкiн. Дегенмен, жол жүруден бас тарту барлық жағдайларда билет алған тұлғаның құқығы ретiнде қарасты-рылады, және қандай да бiр жауапкершiлiк санкциясын қолдану туралы сөз болмауға тиiс.

Жол жүру билетi алынған поезға (қала маңына қатынайтыннан басқа) үш сағатқа, ал ауруына немесе оқыс жағдай салдарынан – поезд жөнелтiлген сәттен бастап үш тәулiкке кешiккен кезде жолаушы сол жол жүру құжатының күшiн плацкарт құнын қайта төлеу арқылы басқа поезға қайта жаңартуға құқылы. Сонымен қатар жолаушы плацкарт құнын шегерiп тастап, жол жүру құнын қайта алуға құқылы.

Жол жүру бойында (темiр жол тасымалы кезiнде) жүрiсiн тоқтатқан кезде жолаушы жүрмеген қашықтығының жол құнын плацкарт құнын шегерiп тастап қайта алуға құқылы.

Жол жүру барысындағы уақытта жолаушыға бос орындар болған кезде жоғары категориялы вагоннан орын алуға құқық берiледi.

§1. Қол жүгін сақтау шарттары

175. Жолаушылардың қол жүгін уақытша сақтау үшін темір жол станцияларында (вокзалдарында)

бейне қадағалау камералармен жабдықталған өзіне-өзі қызмет көрсететін автоматты сақтау

камераларының блоктарын орнатуға рұқсат беріледі.

Жергілікті жағдайларға қарай, қажет болған жағдайда қоймашылар қызмет көрсететін сақтау

камераларының да ашылуы мүмкін.

Өзіне-өзі қызмет көрсететін автоматты сақтау камералары, сондай-ақ қоймашылар қызмет

көрсететін сақтау камераларының жұмыс уақыты мен тәртібі туралы хабарландырулар жолаушылардың

назары үшін сақтау камералары бөлімдерінде және көрінетін жерлерде ілінеді.

176. Қоймашылар қызмет көрсететін стационарлық сақтау камераларына түрі мен жайына

қарамастан ораудағы қол жүгін тапсыруға болады.

Ауыл шаруашылығы өнімдері сақтауға олардың сақталуын қамтамасыз ететін кез келген ыдыста

қабылданады.

Сақтауға тапсырылған тез бүлінетін өнімдердің табиғи бүлінуі үшін тасымалдаушы жауапты

болмайды.

Сақтауға жеке қабылданатын қол жүгі орынының салмағы 50 кг аспайтын және әрбір орынның оны

тасымалдауға мүмкіндік беретін құрылғысы болуы тиіс.

Тапсырылып отырған қол жүгіне байланған әрбір зат жеке орын деп саналады.

Жануарлар мен құстарды, атыс қаруын, жарылғыш, өрт қаупі бар, оңай тұтанатын, уландырғыш

және сасық заттарды, сондай-ақ басқа жолаушылардың киімін былғайтын немесе бүлдіретін заттарды

сақтауға тапсыруға және қабылдауға тыйым салынады.

Қол жүгінде ақшалай сомаларды, облигацияларды, құжаттарды және басқа да құндылықтарды

сақтауға рұқсат етілмейді.

177. Егер сақтау камерасына заттарды қабылдау кезінде орауда ақаулар анықталса, онда

оларды иесі не жоюға, не ыдысы мен орамында ақаулардың бары туралы қоймашы жасаған жалпы

нысандағы актіге қол қоюы қажет.

178. Салмағы 50 кг асатын немесе автоматты сақтау камераларының ұяларына немесе үшінші

сөрелерге (төменге) сыймайтын заттар, сондай-ақ теледидарлар, тоңазытқыштар, кір жуу машиналары

және басқалары арнайы ірі габаритті заттарды сақтау камераларында сақтауға қабылданады.

179. Заттарды сақтауға тек оны тапсырып отырған адамда жеке тұлғасын куәландыратын

құжаттар бар болған кезде ғана қабылдайды. Тұлғаны куәландыратын құжаттағы мәліметтер МД-4-3

нысанды түбіртекке көшіріледі (тұлғаны куәландыратын құжаттың нөмірі, жолаушының тегі).

180. Заттарды сақтауға ставкалар бойынша ақы төленеді. Заттар жетон ұсынушыға беріліп,

жетон қайтып алынады.

Қол жүгін тапсырған жолаушы өзіне-өзі қызмет көрсететін сақтау камерасының ұяшығын жаңа

қол жүгімен толықтыруға қайтадан ашқан жағдайда, қол жүгін сақтау үшін ақы төлейді.

181. Жетон жоғалтылған кезде, сақтау камерасына қабылданған заттар багаж үшін белгіленген

тәртіппен иесінің осы заттардың оған тиістілігі туралы дәлелдер ұсынуы бойынша қайтып беріледі.

Жолаушыдан жоғалтып алынған жетон үшін жетонның құнына тең ақы өндіріп алынады.

182. Өзіне-өзі қызмет көрсететін сақтау камераларына тапсырылған заттар күнтізбелік екі

күн барысында сақталады, осыдан кейін олар станцияның (вокзалдың) қоймалық бөлмелеріне немесе

стационарлық сақтау камераларына тапсырылады. Өзіне-өзі қызмет көрсететін сақтау камераларынан

қол жүгін алу кезінде оны толық сипаттаумен акт жасалады. Қол жүгі иесінің тұрған орнын анықтау

мүмкіндігі болғанда оған дереу қол жүгінің орналасу орны туралы хабарлама жіберіледі. Жауап

алынғаннан кейін қол жүгін тапсырған жолаушының (иесінің) өтінішіне сәйкес ақы төлеп жіберіледі.

Үш ай ішінде иесі алмаған заттар багажды сату үшін белгіленген тәртіппен сатылады.

§2. Келген багажды сақтау тәртібі

183. Межелі станцияға келген багаж келген уақытына қарамастан багажды түсіру күнін

есептемегенде 1 тәулік бойы ақысыз сақталады. Уақыттың саналуы (1 тәулік) багаждың келу күнінен

кейінгі күннің 00 сағатынан басталады.

184. Алушы өз багажын тасымалдаушыға байланыссыз себептер бойынша алмаған жағдайда, багаж

келу станциясына келген күнінен бастап 30 (отыз) күнтізбелік күн бойы, кедендік бақылаумен

келген багаж күнтізбелік 15 (он бес) күн бойы сақталады.

Сақтаудың шекті мерзімдері өткен соң алынбаған багаж, сондай-ақ құжатсыз багаж уәкілетті

мемлекеттік органдардың (салық, кеден және басқа қызметтер) қарамағына тапсырылады. Осы уақыттан

бастап алушы оларға багажды алу немесе құнын өтеу мәселесі жөнінде оларға өтініш жасауына