Өлшемдерді сызбаға түсіру тақырыбына сабақжоспары

Пән: Сызу                                                                                                     Күні:_____________

Топ: №11К

Сабақ жоспары

Сабақтың тақырыбы: Өлшемдерді сызбаға түсіру жолдары.

Сабақтың мақсаты: 1. Білімділік: студенттерге өлшемдер туралы жалпы мағлұмат беру;

2. Тәрбиелік: студенттерді ұқыптылыққа үйрету;

3. Дамытушылық: студенттердің ой-өрісін, ойлау қабілетін дамыту.

Сабақтың түрі: аралас

Сабақтың көрнекілігі: плакаттар

Пәнаралық байланыс: математика

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру бөлімі: студенттермен амандасып, отырғызу, топты тыныштандырып, оқушыларды түгелдеу.

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау: А4 форматына түсірілген сызба сызықтарын тексеру.

ІІІ. Жаңа тақырыпты түсіндіру: Сызбада кескінделген нәрсенің мөлшерін көрсету үшін өлшем сызықтарын жүргізеді де, оның үстіне өлшем сандарын жазады. Өлшем сандары сызбаның масштабына байланыссыз болады: олар сызбасы сызылған нәрсенің нақты өлшемдерін көрсетеді. Сызбадағы өлшемдердің жалпы саны мүмкіндігінше аз болуы, бірақ нәрсені жасап шығару және оның өлшемдерін бақылау үшін жеткілікті болуы керек. Нәрсенің бір бөлігінің өлшемдерін әр кескінде қайталаудың қажеті жоқ.

            Өлшемдерді сызықтық және бұрыштық деп екіге бөледі.Сызбада сызықтық өлшемдерді милиметрмен көрсетеді, өлшем бірліктері жазылмайды. Бұрыштық өлшемдері градус, минут және секундпен есептеп, өлшем бірліктерін көрсетіп жазады.

            Өлшем сызықтары өлшемі көрсетілетін кесінділерге паралелль орналасып, шығару сызықтарына тірелетін нұсқамалармен аяқталады. Шығару сызықтары өлшемі көрсетілетін сызыққа перпендикуляр орналасуы қажет. Өлшем саны өлшем сызығының ортасына жазылады. Нұсқамалардың үлкендігі сызбада қолданылған тұтас жуан негізгі сызықтың жуандығына байланысты. Нұсқама ұзындығы 3...5 мм төбесіндегі бұрышы шамамен 20⁰ болатын теңбүйірлі үшбұрыш тәрізді болып келеді.             Өлшем сандарының биіктігін 5 мм етіп жазған дұрыс. Өзара параллель көршілес өлшем сызықтарының аралығы және өлшем сызыға мен оған жақын нұсқа сызығының аралығы 7 мм-ден кем болмауы керек. Аталған аралықтарды шамамен 10 мм деп алуға болады.

            Өлшем сызықтарын мүмкіндігнше сызбадан тыс орналастыру керек. Өлшем сызығы мен шығару сызығының өзара қиылыспауын қадағалау қажет. Шығару сызығын нұсқамадан әрі 1...5 мм-ге созу керек. Диаметрдің өлшем санының алдына диаметр белгісі қойылады. Белгі биіктігі өлшем санының биіктігіндей, өлшем сызығына 65⁰ бұрыш жасап көлбейтін кесіндімен қиылысатын диаметр 4 мм-ге тең шеңберден тұрады.

            Радиусты анықтайтын өлшем санының алдына радиус белгісі қойылады.

            Өлшем сызықтарын шектейтін нұсқама қоятын немесе өлшем сандарын жазатын орын жетіспеуі мүмкін. Мұндай жағдайда нұсқамаларды шығару сызықтарының сыртынан ішіне қарай тіреп орналастыруға болады, ал өлшем сандарын өлшем сызығының созындысы үстіне жазады.

            Сызықталған ауданда мүмкіндігінше өлшем сызығын жүргізбеуге тырысу керек. Ал, егер осы ауданда өлшем сызығын жүргізу қажет болса, өлшем санын шығару сызығын жүргізіп, оның баспалдағына жазу керек.

            Бұрыштың өлшемін көрсету үшін өлшем сызығын центрі бұрыштың төбесінде жататын доға түрінде жүргізеді. Бұрыштың төбесі арқылы өтетін горизонталь, сызықтан жоғары орналасқан бұрыштың өлшем сандары доғаның сырт жағына жазылады да, ал аталған горизонталь сызықтан төмен орналасқан бұрыштың өлшемдері доғаның ішкі жағына жазылады.

ІV. Жаңа тақырыпты бекіту: 1.Өлшемдердің түрлері?

2. Шығару сызығы және өлшем сызығы дегеніміз қандай сызықтар?

3.Өлшем сызықтарының өлшемдері қандай?

V. Үйге тапсырма. Сабақты қорытындылау. Ә1,  §5, 25 бет Карточкамен жұмыстану.

Студенттерді бағалау.