Ұлттық ойындардың бала тәрбиесіндегі орны

Ұлттық ойындардың бала тәрбиесіндегі орны

Ойын – өсіп келе жатқан бала ағзасы үшін өте қажет. Ойында баланың дене күші артады, қолы қатайып, денесі шыңдала түседі, көзі қырағыланады, зеректілігі, тапқырлығы, ынтасы артып, жетіле түседі. Ойында балалардың ұйымдастырушылық дағдылары қалыптасып шыңдалады, ұстамдылығы, іскерлігі дамиды.                                                                                             

Ойын – балалар үшін күрделі әрекет. Дене тәрбиесі немесе спорт сабақтарында балаларға ойынның бағытын бере отырып, оның әділ және дұрыс өтуін қадағалаған жөн. Өйткені, мұның балаларға салауатты өмір салтын қалыптастыруда тәрбиелік маңызы зор. Жан-жақты дамыған денсаулығы мықты дара тұлғаларды тәрбиелеу ежелден-ақ халық дәстүрі.

Халқымыздың әдет ғұрпын, ойын-сауықтарын, ұлттық ойындарын зерттеген қазақ ғалымы ешмұхаммед букинді-дене тәрбиесінің тұңғыш ұстазы деп айтуға толық негіз бар. Ол жергілікті мамандар арасында бірінші болып гимнастика деген терминге ғылыми тұрғыдан түсініктеме берді, демек адам баласы үшін жас ерекшеліктеріне қарамастан атқаратын ролін баяндады. Халқымыздың ұлттық ойындарының көпшілігі «ойлауды қажет ететін ойындарға» жатады. Балабақшада өткізілетін қимылдық ойын түрлері, мысалы: «Айгөлек», «Қанталапай», «Арқаласпақ», «Тақия тастамақ», «Түйілген орамал», «Арқан тартыс», «Аударыспақ», «Асық ойын», «Хан», «Бес тас», «Тартыс» т.с.с ойындар-балалардың дене бітімінің ғана емес, ақыл- ойының жаттықтырушысы.                                                                                                      

Іс-тәжірибеден: дене қимылының төмендеуі балаларға өте  қауіптті. Ондай жағдайда бала бойында иммунитеті едәуір төмендейді. Баланың дене белсенділігінің төмендеуі сымбатының бұзылуына, омыртқаның қисаюына әкеп соқтырады. Белсенділіктің кез-келген түрі денсаулықты сақтау мен нығайту үшін пайдалы. Ертеңгі гимнастика көңіл-күйді, тәбетті жақсартып, барлық мүшелер қызметін және денсаулықтың нығаюын қамтамасыз етеді.

Дене шынықтыру сабақтарымен, жаттығу,  қимылдық ойындар кезінде жүру, жүгіру, секіру сияқты әрекеттер баланың қозғалысын дамытады. Дене белсенділігінің арқасында организм нығайып, бұлшық ет дамып, әртүрлі ауруға қарсы тұру мүмкіндігі күшейеді. Балабақша мен үйде дене тәрбиесін дұрыс ұйымдастыру- баланың жан-жақты дамуы ғана емес, сондай-ақ  олардың жұмыс істеу қабілетінің жоғарлауын қамтамасыз етеді.

Сауықтыру сәті:

Жануарларға тән қозғалыс жасау:

«Керік»-басты жоғарыдан төмен, оңнан солға қарай қозғап, айналмалы қозғалыс жасау.

«Сегізаяқ» - айналмалы, иықпен артқа қарай, алға қарай, алдымен екі иықты, сонан соң оң, сол иықты көтеріп қозғалыс жасау.

    «Құс» - қолды көтеріп, түсіріп, артқа және алға айналмалы қозғалыс жасау.

    «Мысық» - бар денемен созылу, оң қолды, сол қолды көтеру.

 «Ұлттық қимыл ойындары»

 «Айгөлек» - бұл ойында балалардың бір-біріне деген қарым-қатынасы мен топталып ойнату, ептілікке, алға қойған мақсатын аяғына дейін орындату және сөздік қорын, тілін дамыту мақсаты қойылған.

«Тақия тастамақ» - шеңбер жасап отырып, бала сезімін ояту, аңғара білуге, шапшаңдыққа, ептілікке баулу.

Тәрбиеші балалардың сәби шағынан бастап, дене бітімінің дұрыс жетілуіне мән беріп, дәстүрлі жаттығулар мен қимыл ойын түрлерін қолдана білгені дұрыс. А. Құралұлының «Қазақтың дәстүрлі мәдениеті» атты еңбегінде көрсеткендей, ұлттық ойын жаттығулардың баланың қалыптасуында атқарар рөлі өте зор.

Ол жаттығулар мыналар:

Аяққа қоржын байлап жарысу;

Еңбектеп жарысу;

Жаяу көкпар;

Аяқ күшімен сынасу;

Қол күрестіру.

Осы аталған жаттығулардың жас баланың денесінің дұрыс жетілуіне, күшті, төзімді боп өсуіне тигізер көмегі мол. Дене ойындарымен айналысқан балалардың бұзақылық мінез көрсетуіне уақыты болмай, керісінше олардың ой жылдамдығы мен дене бітімі қатар дамып сымбатты, ақылды, сабырлы болатыны белгілі. Мектепке дейінгі балалардың ойын жаттығуларымен қатар санауға, сөйлей білуге, сөздік қорын байытуға тигізер ықпалы мол.

Детский сад и семья: принципы взаимодействия

Проблема взаимоотношений педагогов и родителей, детского сада и семьи, является одной из актуальнейших в современных условиях, так как именно от решения во многом зависит успех воспитания развития подрастающего поколения, формирования личности каждого ребенка.

Лишь объединив свои усилия, детский сад и семья смогут достойно выполнить возложенную на них миссию по воспитанию будущих граждан суверенного Казахстана.

Работа педагога с родителями невозможна без сотрудничества, активного вовлечения родителей в учебно-воспитательный процесс.

Принципы взаимодействия:

-         взаимное доверие и уважение;

-         взаимная поддержка и помощь;

-         терпение и терпимость по отношению друг другу.

Это помогает педагогу и родителям объединить свои усилия в создании условий для формирования у ребенка тех качеств и свойств, которые необходимы для его самоопределения и самореализации.

Анкета для родителей

Можете ли вы:

1.     В любой момент оставить все свои дела и заняться ребенком?

2.     Советоваться с ребенком, несмотря на его возраст?

3.     Признаться ребенку в ошибке, совершенной по отношению к нему?

4.     Извиниться перед ребенком, если вы были неправы?

5.     Овладеть собой и сохранить самообладание, даже если поступок ребенка вывел вас из себя?

6.     Поставить себя на место ребенка?

7.     Поверить хотя бы на минуту,что вы добрая фея или прекрасный принц?

8.     Рассказать ребенку поучительный случай из детства?

9.     Воздержаться от резких слов и выражений, которые могут ранить ребенка?

10. Выделить ребенку один день, когда он может делать все, что хочет, и вести себя, как хочет, а вы при этом ри во что не будете вмешиваться?

11. Не реагировать, если ваш ребенок ударил, толкнул или незаслуженно обидел своего сверстника, товарища?

12. Устоять против слез, капризов, просьб, если за ними-прихоть?