Пәні: Дүниежүзі тарихы
11-сынып
Қысқа мерзімді жоспар
Сабақтың
тақырыбы: §31
( 2 тарау ) Ұлттық тәуелсіздік үшін күрес.
Мақсаты: Азия мен Африкада тәуелсіз мемлекеттердің пайда болуы,
жас мемлекеттердің өзекті мәселелері, тәуелсіздік алған «үшінші әлем» елдері
дамудың бірыңғай әдістерінің басты ерекшеліктері, «үшінші әлем» елдерін шартты
түрдегі 4 тобы, тәуелсіздік алған елдердің әлеуметтік-экономикалық даму
мүмкіндіктерін талдау, Африка мен Азия елдеріндегі ықпалдастық үдерістердің
даму деңгейін ажырату.
Күтілетін нәтиже:
Жеке жұмыс түрлеріне өз бетімен
орындайды
Өз пікірін дәлелдейді.
Құжаттарды талдау барысында өз
дәлел-уәжін ұсынады.
Жетістік критерийі: Өзінің білімін
қорытады. Кестелер сыза алады.
Сілтеме: Қ. Исламбеков «Дүниежүзі
тарихы» Шың-кітап А.2013жыл
Дереккөздер: Ғаламтор материалдары
Қолданылатын әдіс-тәсілдер:
Сұрақ-жауап әдісі, кесте, карта
Сабақтың түрі- Жаңа
тақырыпты меңгерту сабағы.
Кейінгі
оқу: §31
Ұйымдастыру кезеңі
1.Сабаққа қатысты қадағалау, үй тапсырмасын
сұрау.
2.Үй тапсырмасын
тексеру
3.ББД-ны тексеру
4.Бекіту
Үй тапсырмасын тексеру
1.1959-1960
жылдардағы әлеуметтік-экономикалық және саяси қайта құрулар қалай жүргізілді?
2.1960-шы жылдардағы революциялық диктатура режимі дегенді қалай түсінесіңдер?
3. Куба экономикасының 80-жылдардың аяғы мен 90-жылдардың
басындағы қиыншылықтарын атаңдар?
4.Чилидегі демократиялық қайта құрулар үдерісі қандай бағытта
көзге түсті?
5. Пиночет режиміне қарсы күрес қалай жүрді?
6. Демократиялық қайта құруларды іске асыру қорытындыларын
талдаңдар?
7. Саяси жазалаулар белгісі қалайша көзге түсті?
8. «Өрлеу үшін одақ» бағдарламасына қандай доктрина теориялық
негіз болды?
9.Латын Америкасындағы экономикалық интеграцияның басты
ерекшелігін атап беріңдер?
10.Ірі интеграциялық бірлестік қатарына жатқызылған еркін сауда
ассоциациясын ата?
Жаңа сабақтың жоспары:
1.Азия
мен Африкада тәуелсіз мемлекеттердің пайда болуы, жас мемлекеттердің өзекті
мәселелері 2.Тәуелсіздік алған «үшінші әлем» елдері дамудың бірыңғай әдістерінің
басты ерекшеліктері
3.«Үшінші әлем» елдерін шартты түрдегі 4 тобы
4.Тәуелсіздік алған елдердің әлеуметтік-экономикалық даму
мүмкіндіктері
5. Африка мен Азия елдеріндегі ықпалдастық үдерістердің даму
деңгейі
Ұйымдастыру.
Соғыс аяқтала салысымен, отарлық жүйенің ыдырау үдерісі Азияда кең
өріс алды. Тәуелсіздік даму жолына- Үндістан, Цейлон, Бирма, Индонезия, ҚХР,
КХДР, ВДР, Лаос, Камбоджа, Пәкстан, Сирия,Ирак елдері түсті. Кейінірек саяси
тәуелсіздікке Солтүстік Африканың көптеген елдері және Египет жетті.
60-жылдардың соңында Африка елдері отаршылдық бұғаудан толық босанып, тәуелсіз
құрылымдардың қатарына қосылды. Азия мен Африка елдерінің ұлт-азаттық қозғалысы
тарихи жеңіске жетті. Олардың пәрменді соққысынан Францияның. Англияның және
Португалияның отарлы империялары күйреді. Соғыстан кейінгі қираған отарлық
бөлшектердің орнына 120-дан астам тәуелсіз мемлекеттер құрылып, 2 млрд-тан
астам тұрғындар отаршылдықтың бұғауынан құтылды. Бұл елдердің тәуелсіздікке,
халықтар өміріндегі терең революциялық төңкеріске ұмтылуы әлемдік тарихи
оқиғалардың ашық көрінісіне айналды. Дегенмен жаңадан тәуелсіздік алған елдер
көптеген қиыншылықтарға тап болды. Халықтың тез өсуі жерді жаппай жыртуға,
ормандарды шабуға, тұщы су қорының сарқылуына әкелді. Табиғаттың экологиялық
тепе-теңдігінің біртіндеп өзгеру қаупі байқалды. Адам санының тез өсуі
жастардың қатарын көбейтіп, оларды тәрбиелеуге, оқытуға, жұмыс орындарын
дайындауға едәуір шығын жұмсаудың қажет екендігін айқындап берді. 50-80 жылдар
аралығында Азия мен Африка тұрғындарының 350 млн-ны қала халқының қатарына
қосылды. Экономиканың көпсалалығы, әлеуметтік қатынастардың төтенше ала-құла
болуы Азия мен Африка елдеріндегі саяси тұрақсыздықтың негізіне айналды. Осының
салдарынан Азия мен Африка елдерінде көптеген революциялар, мемлекеттік
төңкерістер, азаматтық соғыстар, мемлекетаралық жанжалдар көбейді. Тәуелсіздік
алған жас мемлекеттердің құқықтық жағдайын белгілеу үшін «үшінші әлем» немесе
«дамушы елдер» деген шартты сөздер қолданылады. Бұл елдер өзінің
әлеуметтік-экономикалық және саяси-идеологиялық даму қарқыны бойынша не дамыған
капиталистік мемлекеттердің, не социалистік әлем тобына сәйкес келмегендігінен үшінші
әлем елдері қатарындағы құрылымдар деп аталды. Саяси тәуелсіздікке қолы
жеткен елдердің келесі мәртебелі міндеті, толық экономикалық тәуелсіздік болды.
Осы міндетке сәйкес тәуелсіздік алған жас мемлекеттерді дамушы елдер
деп атайды.
Бекіту
Сипаттама беріңдер
Үшінші әлем елдері
|
Дамушы елдер
|
|
|
Кестені толтырыңдар.
Үшінші әлем елдері шартты түрде төрт топқа бөлінді.
Мұнай
өнімдерін экспортқа шығаратын елдер
|
«Жаңа
индустриялық» елдер тобы
|
Латын
Америкасындағы индустриялы-аграрлық елдер
|
Тропиктік
және Оңтүстік Африка аймақтарындағы ең артта қалған елдер тобы
|
|
|
|
|
Сызбаны топтастыр.
Ұсақ
және орта «жолбарыстар»
тобы Ірі «айдаһарлар»
Сингапур,
Гонконг, Тайвань, Оңтүстік Корея,
Таиланд,
Түркия,
Малайзия.
ҚХР,
Үндістан, Индонезия, Нигерия,
Пәкстан
«Сен
білетін елдер...» елдердің даму деңгейі туралы пікірлерін тыңдау.
Тақырыпты оқып шығып тест
үлгілерін дайындау
Бағалау. Суммативті баға қою.
Рефлексия
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.