М. Өтемісұлы "Қызғыш құс" (5 сынып)

• 1 слайд

  Жұмағалиева Баршагүл Сәуірбайқызы Ұштаған орта мектебінің қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі

• 2 слайд

• 3 слайд

  “Қазақ жырының ой-санасы – Абай, ар-намысы – Махамбет. Абайдың ғибратымен, Махамбеттің жігерімен еңсе тіктеген әлеуметпіз. Бірі – рухани ұстазымыз, бірі – рухты ұранымыз.” Тілекқабыл Боранғалиұлы

• 4 слайд

  “Қызғыш құс” өлеңінің шығу тарихы Өлеңнің идеясы Сөздік жұмысы Топтық және жеке жұмыстар Қорытынды

• 5 слайд

  Қызғыш – жоны қан қызыл жарқылды қошқыл металдай жалтыраған жасыл реңді, біршама ірі денелі (180-250 г, қанатының алымы 72 см шамасында) балшықшы құс. Қанаты дөңгеленген жиекті, күлгін жарқылды тұтас қара реңді болып келеді. Бастың екі жағы және мойнының сырт жағы – ақ, тамағының алдыңғы бөлігі, бастың беткі бөлігі және бөтегесі – қара. Бауыры, қапталдары және қолтық ойындысы – ақ. Құйрықүсті және құйрықасты сары түсті. Құйрығы ақ, құйрық ұшы қара жолақпен көмкерілген. Басында жіңішке қара айдары болады. Қызғыш Еуразияда кеңінен орын тепкен. Қазақстанда сусыз кең жазира шөлден басқа жерлердің барлығына таралған. Ылғалды биотопты ұнатады. Сиретілген топпен ұялайды. Бұл ұжымдаса тыныштық сақтауға септігін тигізеді. Аздап тыныштық бұзылса, қызғыштар “қыз-ғы, қыз-ғы” деп шу көтереді, бұл дыбыс құс атауын білдіреді. Жерді шұңқырлап, аздаған құрғақ шөп төсеп, ұя жасайды. Ақпанның ортасынан-ақ Қазақстанда пайда болып, қазан-қарашада ұшып кетеді. Республиканың қиыр оңтүстігінде жалғыз-жарымы қыстап та қалады.

• 6 слайд

• 7 слайд

• 8 слайд

• 9 слайд

• 10 слайд

• 11 слайд

• 12 слайд

  ...Тайманның ұлы Исатай – Ағайынның басы еді, Алтын ердің қасы еді...

• 13 слайд

• 14 слайд

  “Махамбет – Исатай қозғалысының жан-жүрегі болды, сөйтіп атақты батырмен бірге талай-талай жанқиярлық ерліктер жасады.” Е.Ковалевский (Махамбет туралы алғаш әңгіме жариялаған орыс зерттеушісі, 1843 ж.)

• 15 слайд

  “Махамбет – көтерілістің негізгі дем берушісі.” (Жәңгір хан, 1837 ж. 13 желтоқсан)

• 16 слайд

  “Шайыр” кітабының мұқабасы, 1910 ж.

• 17 слайд

  Тұл бойыма Азия үні таралып, Өңменімнен Махамбеттің жыры өтті. Сұр жебе анау, қабырғаға қадалып, Антеннадай дір-р етті. Тура келген мені сақтап ажалдан, Әйел ме екен жанын қиған, апыр-ай?! Сүңгідей боп қабырғаға қадалған Жылан ба әлде, інге кірген жартылай?! Ай кезбені жетектеген ой талай, Біздің дәуір атом дәуірі емес пе ед? Неге бүтін бүкірейген балтадай Садақшылар оянады елес боп?! Андрей Вознесенский

• 18 слайд

  “Домбыра тартып жырлаған, Жақсылар маған қылар сый” Махамбет күйлері: “Жұмыр қылыш” “Қайран, Нарын!” “Өкініш” “Терезе” “Өттің, дүние”

• 19 слайд

  Махамбет Топтастыру стратегиясы

• 20 слайд

  Венн диаграммасы “Соғыс” өлеңі “Қызғыш құс” өлеңі Ерекшелігі Ерекшелігі Ұқсастығы

• 21 слайд

  “Екі түрлі түсініктеме күнделігі” стратегиясы Ақынның “Қызғыш құс” өлеңінен қандай қасиеттерді бойыңа сіңірдің? А) Ә) Б) В) Г) Ғ) Д) Е) Осы қасиеттердің қайсысы қазіргі жастар бойында кездеспейді? А) Ә) Б) В) Г) Ғ) Д) Е)

• 22 слайд

  Ақыры жетті күн бүгін, Ақырып теңдік сұраған. Түнектің түріп түндігін, Ат міндің сұлу құладан. Парызың бүгін өтелген, Әр ізің жатыр жаңғырып. Азаттық туын көтерген, Ақынның жыры мәңгілік!

• 23 слайд

• 24 слайд

  Өлеңді жаттау. “Махамбет – патриот ақын” ойтолғау жазу.

• 25 слайд