"Мақал – мәтелдер - халық даналығы"

• 1 слайд

  Мақал – мәтелдер - халық даналығы
  
  

• 2 слайд

  Сабақтың мақсаты:
  Білімділік
  Дамытушы-
  лық
  оқушыларға мақал – мәтелдер туралы түсінік беру, мақал мен мәтелдің айырмашылығын үйрету;
  
  слауатты жазуға , ана тілін сүюге, құрметтеуге, сөз арасында мақалдарды орынды қолдана білуге үйрету. оқушылардың ой- өрісін, тіл байлығын кеңейту;
  
  
  оқушыларды ұқыптылыққа, таза, сауатты жазуға, еңбексүйгіштікке тәрбиелеу;
  
  Тәрбиелік
  Сабақтың түрі: саяхат сабағы.
  Сабақтың әдісі: баяндау, сұрақ-жауап, жаттығу жұмыстары, тест
  Сабақтың көрнекілігі: электронды оқулық, плокаттар, слайдтар;
  

• 3 слайд

  Сабақ
  барысы
  Дүкен
  1 аялдама
  “Озық ойлы,
  тапқыр кім?”
  2 аялдама
  Жаңа сабақ
  3 аялдама
  “Ойлан,
  тап!”
  4 аялдама
  “Сыңарын
  тап!”
  5 аялдама
  Сергіту
  сәті
  6 аялдама
  Суретпен
  жұмыс
  7 аялдама
  “Кім көп
  мақал-мәтел
  біледі?”
  

• 4 слайд

  Саяхатқа шығу
  үшін оқушыларды
  екі топқа бөліп аламыз:
  1-топ. Тапқырлар
  2-топ. Алғырлар
  

• 5 слайд

  1 аялдама
  “Озық ойлы, тапқыр кім?”
  Дүкен
  

• 6 слайд

  Өтілген сабақ
  бойынша сұрақтар
  1.Наурыз қандай мейрам?
  2.Наурыз мейрамын халық тағы қандай
  атаған?
  3.Ұлыс күні адамдар бір-біріне не айтқан?
  4.Жасы үлкен адамдар не берген?
  5.Наурыз мерекесі қашан тойланады?
  6.Төрт түлік малға қайсылар жатады?
  7.Төрт түлік иесін атаңдар?
  8.Наурыз күні қандай тағам пісіріледі?
  9.Не себепті Наурыз мерекесін «жыл басы» деп атайды?
  10.Наурыз мерекесі күні қандай ұлттық
  ойындыр ойналады?
  
  

• 7 слайд

  Мақал-мәтелдер -
  халық даналығы
  2 аялдама
  Жаңа сабақ
  

• 8 слайд

  Мақал-мәтелдер-ғасырлар шежересі
  Сағыныш түбі-сүйініш
  Ұят-жаман ойдың жүгені
  Тең-теңімен жарасады
  Не ексең-соны орасың
  Ж.Баласағұн
  

• 9 слайд

  
  Әкеге қарап ұл өсер
  Кеңесті білім озады,
  кеңессіз білім азады
  Кісі аласы ішінде,
  жылқы аласы
  сыртында
  
  Девони
  Луғат
  М.Қашқари
  

• 10 слайд

  Ақиқат
  сыйы
  
  Жаман сөз – ауру,
  шаншудай, әділ
  сөз – шипа, жанға жай.
  2. Білгеннің сөзі өнеге.
  Әумесердің өз тілі –
  өзіне дұшпан,
  4. Басқа пәле тілден
  
  А.Йүгінеки
  

• 11 слайд

  Жиренше
  Асан қайғы
  Төле би
  Әйтеке би
  Әнет баба
  Қазыбек би
  

• 12 слайд

  А.Құнанбаев
  Махамбет
  Майлықожа
  Буқар жырау
  Базар жырау
  

• 13 слайд

  Өмір құбылысын жинақтай
  отырып, түйінді пікір
  айтатын ықшам сөз өрнегі
  
  Оның мәтелден ерекшелігі
  1. Құрылысы жағынан
  екі, үш бөлімді болады;
  2. Ой нақты айтылады;
  3. Ақыл-кеңес, үлгі-өнеге
  Мақал
  Белгілі біл ойға, ұғымға
  ишара жасайтын, жұм-
  бақтап айту мәні
  басым болатын халық
  мұрасы
  
  Оның мақалдан ерекшелігі
  1. Көбіне бір бөлімді болады;
  2. Ой ишара, тұспал түрінде
  айтылыды;
  Мәтел
  3. Көбіне эмоциялық
  мағына басым болады.
  түрінде айтылады
  Ата-ананың қадірін
  балалы болғанда білерсің.
  Жері байдың,
  Елі бай
  Көппен көрген – ұл той.
  Әлін білмеген әлек.
  Кемедегінің жаны бір.
  

• 14 слайд

  Мақал – мәтелдердің
  тақырыптары
  Тәлім-тәрбие, әдептілік туралы
  
  Еңбек туралы
  Батырлық, ерлік туралы
  Оқу, білім, ғылым туралы
  Отан, туған жер,атамекен туралы
  
  Достық туралы
  

• 15 слайд

  Оқулықпен жұмыс
  Отан туралы
  Отан – оттан да ыстық.
  Халықтың ортақ үйі – Отан.
  Елін сүйген ер болар.
  Отансыз адам,
  Ормансыз бұлбұл.
  Елінен безген ер оңбас,
  Көлінен безген ұаз оңбас.
  
  Өнер-білім туралы
  Өнерлі өрге жүзеді.
  Өнерліге өлім жоқ.
  Оқу-білім бұлағы,
  Білім-өмір шырағы.
  4. Ақыл азбайды,
  Білім тозбайды
  5. Өнер – ердің қанаты
  Еңбек туралы
  Еңбек етсең емерсің.
  Еңбек етсең ерінбей,
  тояды қарның тіленбей.
  Күшіңе сенбе,
  Ісіңе сен.
  Көз – қорқақ,
  Қол – батыр.
  5. Ердің атын еңбек шығарады
  
  Батырлық ерлік туралы
  Ел үмітін ер ақтар,
  Ер атағын ел сақтар
  2. Ерлік білекте емес,
  жүректе.
  3. Ердің көркі елімен,
  Отан көркі жерімен.
  4. Ер жігіт ел үшін туады,
  Ел үшін өледі.
  

• 16 слайд

  Сөздік - Луғат
  

• 17 слайд

  3 аялдама
  "Ойлан, тап!"
  

• 18 слайд

  4 аялдама
  "Сыңарын тап!"
  1.Отансыз адам, ...
  2.Кісі елінде сұлтан болғанша, ...
  3.Еңбектің наны тәтті
  4.Көз қорқақ, …
  5.Еңбек етсең ерінбей, ...
  6.Оқу – білім бұлағы, ...
  7.Көп сөз – көмір, ...
  8.Білекті бірді жығады, ...
  9.Шешеннің сөзі мерген, ...
  10.Сөз асылы – …
  11. Жаңбырмен жер көгерер, ...
  12. Кісі елінде сұлтан болғанша, ...
  

• 19 слайд

  2
  ,,,,,
  ,
  6
  ,,
  1
  ,,,,
  ,
  Н
  5 аялдама
  Сергіту сәті
  

• 20 слайд

  “Полиглот” – тіл өнері
  Все земли хорши,
  А своя – всех лучше
  Родина – мать нороду,
  Народми – мать жигиту.
  Каждаму родная земля –
  рай.
  Ученье – свет,
  А неученье – тьма.
  Реньше встанешь –
  раньше работу закончишь
  Что посеешь, то и пожнешь
  Не имей сто рублей,
  А имей сто друзей.
  Чтение – вот лучшее учение
  

• 21 слайд

  Еңбек етсең емерсің
  Еңбек етсең ерінбей, Тояды қарының тіленбей.
  Ердің атын еңбек шығарады.
  Ер елінде,
  Гүл жерінде.
  Ел іші – алтын бесік.
  Туған жерге туың тік.
  6 аялдама
  Суретпен жұмыс
  

• 22 слайд

  Жалқаудың жауы – жұмыс.
  Талабы жоқ жас –
  Қанаты жоқ құс.
  Жалқаулық адамды тоздырады.
  Жақсы дос үшін жан пида.
  Досы көпті жау алмайды,
  Ақылы көпті дау алмайды.
  Есептескен дос болмас.
  

• 23 слайд

  Өз білмегеніңді кісіден сұра,
  Үлкен болса кішіден сұра.
  Көп біл, аз сөйле.
  Сыйласаң, сыйымды боларсың.
  Атаңа не қылсаң,
  Алдыңа сол келеді.
  

• 24 слайд

  Қына тасқа бітеді,
  Білім басқа бітеді.
  Оқу – білім азығы,
  Білім – ырыс қазығы.
  Ел үмітін ер ақтар,
  Ер атағын ел сақтар.
  Батыр – елдің ырысы,
  Балқұрақ – көлдің сәулеті.
  

• 25 слайд

  Әдепті бала – арлы бала,
  Әдепсіз бала – сорлы бала.
  Әдептілік, ар-ұят – адамдықтың белгісі,
  Тұрпайы мінез, тағы жат – надандықтың
  белгісі.
  Білімдіден ақыл шығар,
  Ақылды қарттан нақыл шығар.
  Оқымаған бір бала,
  Оқыса екі бала.
  

• 26 слайд

  7 аялдама
  "Кім көп мақал-
  мәтелдер біледі?"
  

• 27 слайд

• 28 слайд

• 29 слайд

  Мақал-мәтелдер
  Сенімді күшейтеді
  Ойды толықтырады
  Ойды анықтайды
  Ұзын сөздің қысқасы
  Ойды ажарлайды
  Тұжырымды тілмен
  түсіндіреді
  Еске сақтауға
  ыңғайлы
  Үлкен тәрбиеші
  Сабақты қорытындылау
  

• 30 слайд

  
  Тапқырлар мен Алғырлар топтарының жинаған
  ұпайларын есептеу, жеңімпаз топты жариялау
  Үйге тапсырма: Мақал – мәтелдерді орында
  пайдаланып, әдемі сөйлеуге
  жағдаяттар құрастырыңдар
  Сабақ барысында белсенділік
  танытқан оқушыларды бағалау
  

• 31 слайд

  Назар
  аударғандарыңызға
  рахмет