"Мақал-мәтелдер - халық даналығы" сайыс сабақ, казахская литература в русских классах

Титов атындағы №20 мектеп-гимназия

Тақырыбы:

«Мақал-мәтелдер – халық даналығы»

Дайындаған:     Сахова А.Б.

2015-2016 оқу жылы

Сабақтың тақырыбы: «Мақал-мәтелдер – халық даналығы»

Сабақтың мақсаты:

білімділік: алған білімдерін кеңейтіп, қызығушылығын арттыру, сөздік қорын дамыту, тіл мәдениетіне төселдіру, суреттеп, сипаттап әңгімелеуді меңгерту.

дамытушылық: елестету, қиялдау қабілеттерін дамыту, шығармашылық тапсырма беру арқылы дарындылық қабілетін арттыру, мақал-мәтелдер арқылы шешендік өнерге бейімдеу.

тәрбиелік: жылдамдыққа, шапшаңдыққа тәрбиелеу. Әрбір істі саналы түрде орындауға, өмірде орны бар елеулі азамат болуға тәрбиелеу.

Сабақ түрі: жарыс сабақ

Сабақ типі: білімді тексеру, бекіту

Сабақ көрнекілігі: дидактикалық материал, презентация, сөзжұмбақ, қосымша материалдар

Сабақ әдісі: қызығушылығын ояту, сұрақ-жауап, талдау, жинақтау, ой туғызу

Байланысы: қазақ тілімен, орыс тілімен, ағылшын тілімен,  қоршаған ортамен, күнделікті өмірмен

САБАҚ БАРЫСЫ

Ұйымдастыру кезеңі: оқушылармен сәлемдесу, әнұранды орындау, оқушыларды  2 топқа бөлу. Сабақтың мақсаты мен міндеттерімен таныстыру, жарыс сабақ шарттарымен танысу.

Негізгі бөлім:

Мұғалім: Балалар, «Мақал-мәтелдер – халық даналығы» сабағын қайталау мақсатында біз бүгін жарыс сабақ ұйымдастырып отырмыз. Сендердің қаншалықты мақал-мәтелдерді жақсы білетіндіктеріңді, олардың мағынасын қалай түсінгендіктеріңді бақылаймыз.

Бүгінгі жарысымыз бірнеше кезеңдерден тұрады:

1.     Сөзжұмбақ шешу: «Мақал», «Мәтел». Мақал-мәтелдердің негізгі тақырыптары бойынша

2.     «Кім жылдам?» ойыны (сұрақ-жауап)

3.     «Жалғасын тап»

4.     «Ойлан, тап!» суреттерге қарап, қандай мақал көрсетілгенін табу.

5.     «Полиглот» сайысы ( мақалда асты сызылған сөздерді 3 тілде айту)

6.     «Аудармасын тап» (орыс тіліндегі аудармасын айту, салыстыру)

І кезең «Сөзжұмбақты шеш»

	А	Д	А	М	Гер	ші	лік
		О	Т	А	Н
До	С	Т	Ы	Қ
	Т	У	Ғ	А	Н		ж	е	Р
	Б	І	Р	Л	І	К

Ы	Н	Т	Ы	М	А	Қ
				Ә	Д	е	П
		Б	А	Т	Ы	р	Л	ы	Қ
	Е	Ң	Б	Е	К
		Ғ	Ы	Л	Ы	м

ІІ кезең. «Кім жылдам?» ойыны.

1.     Туған жердің несі де тәтті?

2.     Не тасқа бітеді?

3.     Шешеннің несі мерген?

4.     Не сөздің дәмін келтірер?

5.     Өз білмегеніңді кімнен сұра?

6.     Неден ұят күшті?

7.     Қағазға тіл бітірген не?

8.     Адам деген қандай ат?

9.     Ақылы көпті не алмайды?

10. Өзін-өзі мақтаған немен тең?

ІІІ кезең. «Жалғасын тап»

1.     Әдепті бала – арлы бала,

2.     Адам қатесіз болмас,

3.     Шын ер жеңсе – тасымас,

4.     Отан үшін күрес –

5.     Ер жолдасы –

6.     Оқу – білім азығы,

7.     Білімді өлсе, қағазда аты қалар,

8.     Оқусыз білім жоқ,

9.     Дұшпаннан бір сақтан,

10. Дос сыртыңнан мақтар,

ІҮ кезең «Ойлан, тап» презентация

Ү кезең. «Полиглот» сайысы

1.     Отан – елдің анасы, ел – ердің анасы

2.     Ер елінде, гүл жерінде.

3.     Көп сөз – көмір, аз сөз – алтын.

4.     Жақсы дос үшін жан пида.

5.     Жақсы сөз – жарым ырыс.

6.     Досы көптің  жаны семіреді, асы көптің тәні семіреді.

7.     Адам қатесіз болмас, көл бақасыз болмас.

8.     Досыңның көзінде болғанша, көңілінде бол.

9.     Өз білмегеніңді кісіден сұра, үлкен жоқ болса, кішіден сұра.

10. Отанды сүю отбасынан басталады.

ҮІ кезең. «Аудармасын тап»

Если будет острым серп, рука не устанет, если родина будет сильна, враг не одолеет.	Ерте тұрған әйелдің бір ісі артық, Ерте тұрған еркектің ырысы артық
Если женщина рано встает, на одно дело болше успеет, джигит, если рано встает, на одно счастье больше найдет	Құсы жоқ болса, көл жетім, елі жоқ болса, жер жетім.
Любовь к родине у семейного очага рождается.	Отан оттан да ыстық.
Тепло родины своей, огня намного горячей.	Орағын өткір болса, карың талмайды, отаның берік  болса, жауың алмайды.
Без птиц — озеро пустеет, без людей — земля сиротеет	Отанды сүю — отбасынан басталады
Білім арзан, білу қымбат.	Чем другому смерти желать, лучше себе долгих лет пожелать.
Біреуге өлім тілегенше, өзіңе өмір тіле.	Если будет острым серп, рука не устанет, если родина будет сильна, враг не одолеет.
Туған жердей жер болмас, туған елдей ел болмас.	Ученье ничего не стоит, да выучиться трудно.
Көз қорқақ, кол батыр.	Лучше родины — нет земли, лучше родного народа нет народа.
Орағын өткір болса, карың талмайды, отаның берік  болса, жауың алмайды.	Глаза боятся, а руки не знают страха.

Сабақты қорыту. ҮІІ кезең «Шығармашылық жұмыс»

2 топқа екі мақал беріледі, қалай түсінгендерін сипаттайды, постер қорғайды.

Оқушыларды бағалау. Сабаққа белсенді қатысып отырған оқушыларға баға қою, топтың жинаған ұпайларын есептеп, орын беру.

Үйге тапсырма: антонимдер қатысқан 10 мақал-мәтел жазып, жаттап келу.

«Аудармасын тап»

Если будет острым серп, рука не устанет, если родина будет сильна, враг не одолеет.	Ерте тұрған әйелдің бір ісі артық, Ерте тұрған еркектің ырысы артық
Если женщина рано встает, на одно дело болше успеет, джигит, если рано встает, на одно счастье больше найдет	Құсы жоқ болса, көл жетім, елі жоқ болса, жер жетім.
Любовь к родине у семейного очага рождается.	Отан оттан да ыстық.
Тепло родины своей, огня намного горячей.	Орағын өткір болса, карың талмайды, отаның берік  болса, жауың алмайды.
Без птиц — озеро пустеет, без людей — земля сиротеет	Отанды сүю — отбасынан басталады

«Аудармасын тап»

Білім арзан, білу қымбат.	Чем другому смерти желать, лучше себе долгих лет пожелать.
Біреуге өлім тілегенше, өзіңе өмір тіле.	Если будет острым серп, рука не устанет, если родина будет сильна, враг не одолеет.
Туған жердей жер болмас, туған елдей ел болмас.	Ученье ничего не стоит, да выучиться трудно.
Көз қорқақ, кол батыр.	Лучше родины — нет земли, лучше родного народа нет народа.
Орағын өткір болса, карың талмайды, отаның берік  болса, жауың алмайды.	Глаза боятся, а руки не знают страха.

«Кім жылдам?» ойыны.

1.     Туған жердің несі де тәтті?

2.     Не тасқа бітеді?

3.     Шешеннің несі мерген?

4.     Не сөздің дәмін келтірер?

5.     Өз білмегеніңді кімнен сұра?

«Кім жылдам?» ойыны.

1.     Неден ұят күшті?

2.     Қағазға тіл бітірген не?

3.     Адам деген қандай ат?

4.     Ақылы көпті не алмайды?

5.     Өзін-өзі мақтаған немен тең?

«Жалғасын тап»

1.     Әдепті бала – арлы бала,

2.     Адам қатесіз болмас,

3.     Шын ер жеңсе – тасымас,

4.     Отан үшін күрес –

5.     Ер жолдасы –

«Жалғасын тап»

1.     Оқу – білім азығы,

2.     Білімді өлсе, қағазда аты қалар,

3.     Оқусыз білім жоқ,

4.     Дұшпаннан бір сақтан,

5.     Дос сыртыңнан мақтар,

«Полиглот» сайысы

1.     Отан – елдің анасы, ел – ердің анасы

2.     Ер елінде, гүл жерінде.

3.     Көп сөз – көмір, аз сөз – алтын.

4.     Жақсы дос үшін жан пида.

5.     Жақсы сөз – жарым ырыс.

«Полиглот» сайысы

1.     Досы көптің  жаны семіреді, асы көптің тәні семіреді.

2.     Адам қатесіз болмас, көл бақасыз болмас.

3.     Досыңның көзінде болғанша, көңілінде бол.

4.     Өз білмегеніңді кісіден сұра, үлкен жоқ болса, кішіден сұра.

5.     Отанды сүю отбасынан басталады.

Көз – қорқақ,

Қол – батыр.

Балапан ұяда не көрсе,

Ұшқанда соны іледі.

«Сөзжұмбақты шеш»

Мақал-мәтелдердің тақырыптарын жаз

М

А

Қ

А

Л

«Сөзжұмбақты шеш»

Мақал-мәтелдердің тақырыптарын жаз

				М
				Ә
				Т
				Е
				Л