Математика пәнінен сабақ жоспары "Параллелограмм және оның қасиеттері" (8 - сынып)

Параллелограмм және оның қасиеттері

Сабақтың тақырыбы: Параллелограмм және оның қасиеттері.

Сабақ мақсаты: Білімділік – параллелограммның анықтамасымен танысып, параллелограммның қасиеттерін есептер шығаруда қолдану дағдыларын қалыптастыру;

Дамытушылық – ой-өрісін дамыту, ойлау қабілетін арттыру, теориялық білімін практикада қолдана білу дағдысын қалыптастыру;

Тәрбиелік – шапшаңдыққа, ізденімпаздыққа, тиянақтылыққа, матиматикалық тілде сөйлей білуге тәрбиелеу.

Сабақ көрнекілігі: проектор, үлестірме тапсырмалар.

Сабақ түрі: Жаңа материалды меңгеру.

Сабақтың өту әдісі: Дамыта оқыту.

Сабақ барысы:

І Ұйымдастыру

Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру, сабақтың мақсатын, міндетін түсіндіру.

ІІ Жаңа мәліметтерді түсіндіру

Анықтама: Қарама-қарсы қабырғалары қос-қостан параллель болатын төртбұрыш параллелограмм деп аталады.

В С

А D

AB||CD, AD||BC

1 Қасиет. Параллелограммның қарама-қарсы жатқан қабырғаралары және қарама-қарсы жатқан бұрыштары тең болып келеді.

4

В С

2

1

3

А D

Берілген: ABCD – параллелограмм

Дәлелдеу керек: 1) AB=CD, BC=AD;

2) A=C, B=D

Дәлелдеме: АВС және АDС қарастырайық, АС – жалпы, 1=2 және 3=4 ( айқышталып жатқан бұрыштар сияқты)

АВС=АDС (2-ші белгілері бойынша AB=CD, BC=AD үшбұрыш теңдігі)

1=2 және 3=4, яғни,

A=C, B=D

2 Қасиет. Параллелограмм диагоналі қиылысу нүксетінде екіге бөлінеді.

А В

О

2

3

4

1

D C

Берілген: ABCD – параллелограмм BD∩AC=0

Дәлелдеу керек: 1) BO=OD, AO=OC

Дәлелдеме: : АOВ және СOD қарастырайық, AB=CD (қарама-қарсы жатқан параллелограмм қабырғалары, AB||CD, BD, АС – қималар 1=2 және 3=4 (айқышталып жатқан бұрыштар сияқты) АОВ және =СОD (үшбұрыш теңдігінің 2-ші белгісі бойынша)

Демек: AO=JC, BO=OD

Берілген қасиетті оқушыларға өз бетімен дәлелдеу ұсынылады. (Ауызша)

В С

А D

Бір жақта жатқан барлық бүрыштар 180⁰ тең.

Қасиеттері дәлелденген соң, оқушыларға араб сауаттылығын қолдану арқылы «Өрмекші» сызбасын толтырылу ұсынылады.

Параллелограмм қасиеттері:

1. Қарама-қарсы қабырғалар және қарама-қарсы бұрыштардың қасиеттері.

2. Параллелограмм диагоналі қасиеті.

Параллелограмм

Бір қабырғада жатқан барлық бұрыштар 180⁰ тең

Диоганаль қиылысу нүктесінде екіге бөлінеді

Қарама-қарсы жатқан бұрыштар тең

Қарама-қарсы

жатқан қабырғалар тең

ІІІ Жаңа мәліметтерді бекіту

1. Ауызша жұмыс

1. Келтірілген төртбұрыштардың ішінен параллелограммды көрсет.

2. Сәйкестікті орнату.

Параллелограммда қарама-қарсы жатқан қабырғалар...

...екіге бөлінеді.

Параллелограммда қарама-ұарсы жатқан бұрыштар...

...180⁰.

Диагоналдар қиылысады және қиылысу нүктесінде...

... параллель және тең.

Бір қабырғада жатқан барлық бұрыштар тең...

... тең.

3. Параллелограмм қабырғалары 7 см және 4 см тең.параллелограмм периметрін тап.

N K

4 cм

M 7 см S

Тап Р-?

Р=(7+4)*2=22 см

4. Параллелограммда бір бұрыш 70⁰тең. Параллелограммның басқа бұрыштарын тап.

В С

А D

A=70⁰

Тап:

2. Жазбаша жұмыс

1 Тапсырма. АВСD параллелограммында АС және ВD диагоналдарі сәйкесінше 20 см және 16 см тең. АВ қабырғасы 10 см. СОD периметрін табыңдар.

8

7

О

10

В С

А D

Шешімі: параллелограмм қасиеттері бойынша АВ=СD=7 см,

Р_СDО=7+10+8=25 см

Жауабы: Р=25 см

2 Тапсырма. АВСD параллелограммында, О – диагоналдардың қиылысу нүктесі, МК қимасы осы нүкте арқылы өтеді. ОМВ және ОКD тең екенін дәлелдеңдер.

В С

0

А _К D

Шешімі: ВО=ОD, – тік, – ВМ және DK параллель түзулері кезінде және ВD қимасы = (қабырғасы және екі жапсарласып жатқан бұрыштар бойынша) қиылысып жатыр.

жазады.

3.Шығармашылық жұмыс

Пункттан пункт және темір жол арасы және қаналға дейінгі арасы тең болатындай N жолын қалай салуға болады?

Шешімі:

ON сәулесінде NP=ON қимасы жатыр, PQ||OR, PR||OQ түзуін жүргіземіз. ORPQ – параллелограмм, яғни NQ=NR. RQ түзуі – ізделініп жатқан түзу.

ІV. Үй тапсырмасы

Тапсырмалар (карточка түрінде)

1. Орталық алаңда субұрқақ орналасқан, соның айналасына раушан гүлінің гүлзарын төртке бөліп орналастыру керек. 30 раушан тілімін қалай бөлуге болады – әр бір гүлзарда 10 раушан тілімі болатындай, субұрқақ пен гүлзар арасын орналастыру керек.

2. Үшбұрыштың ортаңғы қасиетін қолдана отыра А және В пунктерін байланыстыратын параллель жолға С жолын қалай жүргізуге болады.

V. Сабақ рефлексиясы

1) Материалдардың меңгерілгіндігін тексеру үшін сұрақтар?

- дөңес төртбұрыш дегеніміз не?

- туынды дөңес n-бұрышының бұрыштардың барлық мәнін қалай табуға болады?

- параллелограмм дегеніміз не?

- параллелограмм қасиеттері қандай?

2) Кесте бойынша синквейн құраңдар.

Зат есім.

Екі сын есім.

Үш етістік.

Төрт сөзде құралған фраза.

Синоним.

Әдебиеттер:

1. Бекбоев И.,Кайдасов Ж. Геометрия. 8 класс. – Алматы: Издательство «Мектеп», 2008 г.

2. Кайдасов Ж., Хабарова Г. Дидактикалық материал. – Алматы: Басылым «Мектеп», 2008 ж.

3. Журнал «Математика в казахстанской школе». – 2012, №2