Интеллектуалды ойын

Описание презентации по отдельным слайдам:

• 

  1 слайд

  Өткеніңді еске алсаң,өскеніңнің белгісі,
  Өткеніңді ұмытсаң өшкеніңнің белгісі.
  
  Интеллектуалды ойын
  
  7-сынып
  

• 

  2 слайд

  “Қанат қақты”
  2. “Білеміз бе?”
  3. “Тарихи тұлғаны таны”
  4.Тарихи криптограмма
  5.Математикалық ойын
  6.Байқампаздар сайысы
  

• 

  3 слайд

  
  Түрік қағанаты тарихта алғашқы қағанат па?
  Иә
  Жоқ
  

• 

  4 слайд

  Батый ханның тұсында Алтын Орда Египет сұлтаны Бейбарыспен байланыс жасады ма?
  
  Иә
  Жоқ
  

• 

  5 слайд

  Беклербек салық жинаумен шұғылданып, даруғалар іс-жүргізумен айналысты.Дұрыс па?
  Иә
  Жоқ
  

• 

  6 слайд

  Иә
  Жоқ
  “Құт негізі-білік” Жүсіп Баласағұни жазған ба?
  

• 

  7 слайд

  Қазақ ханы Хақназар билік құрды
  1511-1518жылдары
  Жоқ
  Иә
  

• 

  8 слайд

  Оғыздардың әскербасшы шанью деп аталған ба?
   
  
  Иә
  Жоқ
  

• 

  9 слайд

  Ж.Баласағұн “Қарлұқтар өз билеушілеріне қарсы шығып,түргештердің елін жаулап алды,ал ол жерден мұсылман елдеріне қарай жылжыды” деп жазады.
  Иә
  Жоқ
  

• 

  10 слайд

  Белгілі түрколог ДЖ.Клоусонның болжамы бойынша алғашқы түркеш теңгелері Ақбешім (Суяб) қаласында шығарылды ма?
  Иә
  Жоқ
  

• 

  11 слайд

  Суяб қаласы Шу өзеннің бойында орналасқан ба?
  Иә
  Жоқ
  

• 

  12 слайд

  Ұрыс хан ұрпақтары ХҮғасырда Ақ Орда жерінде қазақ мемлекетін құрды ма?
  Иә
  Жоқ
  

• 

  13 слайд

  ІІ кезең. “Білеміз бе?”
  1
  2
  3
  4
  5
  6
  

• 

  14 слайд

  Жужан қағаны Анағұй қағанға қалай тиісудің жолын іздеп, маған қызын әйелдікке берсін деп елші жіберген түрік қолбасшысы кім?
  Жауабы: Бумын қаған
  

• 

  15 слайд

  942 - 1212 жылдары – батыста Амудария мен Сырдария арасындағы Мәуереннахрдан бастап, шығыста Жетісу мен Қашғарға дейінгі жерлерде билік құрған алғаш мұсылман түрік мемлекеті.
  
  Жауабы: Қарахан мемлекеті
  

• 

  16 слайд

  1. 1040 жылы мемлекет Батыс және Шығыс мемлекеті болып екіге бөлінеді.
  2. Қарақытайларды талқандаған Хорезм шахы Мұхаммед осы мемлекеті құлатады.
  
  
  Қосымша көмек
  

• 

  17 слайд

  
  Оғыз мемлекетінің 24 тайпадан тұрғандығын жазған тарихшы кім?
  
  Жауабы: Махмуд Қашғари
  

• 

  18 слайд

  Мұсылман деректерінде әділ адам болғандығы айтылады.Ол мұсылман елдеріне қамқорлық жасап,оларға мешіт салдырып,діни әдет-ғұрып -тарды жүргізуге көмектесіп отырған.
  Жауабы: Батый хан
  

• 

  19 слайд

  
  Қазақстан аумағында монғолдардан кейін құрылған алғашқы мемлекет. 240жылға жуық өмір сүрді.Орталығы Сырдария өзенінің орта ағысында орналасқан.
  Жауабы: Ақ Орда
  

• 

  20 слайд

  “Тарих-и-Рашиди”еңбегінде “Шығыс шеті қалмақ
  тардың жерімен шектеседі және Барыскөл,
  Емел және Ертісті өзіне қосады.Солтүстігінде Көкше
  Теңіз,Түркістанмен және Ташкентпен шекте-
  седі”деп жазған.
  Жауабы: Моғолстан
  
  

• 

  21 слайд

  ХІҮғасырдың ортасы –ХҮІғасырдың басында
  өмір сүрген
  
  

• 

  22 слайд

  ІІІ кезең. “Тұлғаны таны”
  
  6
  5
  4
  3
  2
  1
  

• 

  23 слайд

  
  
  Жауабы:
  
  
  
  
  
  
  Мәмлүктердің ұлы әскери және мемлекет қайраткері қазақ даласының перзенті, руы қыпшақ. Ол крест жорықтарына қарсы шыққан Египет әскеріне колбасшылық етті. Ол батырлығымен, жомарттығымен, әділеттілігімен халықтың сый - құрметіне бөленді.
  

• 

  24 слайд

  Жауабы:
  1271 жылы Византияға қарсы жорыққа аттанады. Византия императоры соғыстан бас тартып, бейбіт келісімге келді. Бұл келісім Алтын Орданың Жерорта теңізі бойындағы қалалармен сауда қатынасын жақсартты.
  
  Сұрақ: Бұл қай хан?
  

• 

  25 слайд

  
  Жауабы:
   Жастайынан талапты, оқу – білімге жетік болғанӘкесі Мұхамбет қыпшақ ұлысының атақты әскер қолбасшысы болған. Ол баласының зерек, алғыр, білімге құмар екенін байқап, оған өзі таңдаған өмір жолына рұқсат береді. Ол жұпыны киініп, көшпелі қыпшақ, түрік ауылдарын аралайды. Атақты жиһанкез Қорқыт данамен кездеседі
  Оқу білім іздеп шет елдерге сапар шегеді. Бұхара, Самарқан, Шони, Мысыр, Александрт. б шаһарларды, араб парсы елдерін түгел аралаған. Грек, араб тілдерін жетік меңгерген. Ол бүкіл ғұмырын оқу – білімге, ғылымға арнайды
  

• 

  26 слайд

  
  1371жылдан 1390жылға дейін он шақты рет Моғолстанға жорық жасаған.Оның алғашқылары Сайрам,Талас арқылы жүрген. Жетісудың ішкі аудандарына өтіп,Іле өзеніне дейін жеткен.Моғолстанның атақты қолбасшысы
  Қамар ад-динді талқандау үшін 30мың адамдық әскер аттандырады.
  Жауабы:
  

• 

  27 слайд

  Жауабы:
  
  
  
  Өзінің атақты философиялық-диалектологиялық дастанын Қарахан әулетінен шыққан Табғаш Қара Боғраханға арнады. Бұл үшін ақынға Хас Хаджиб (сарай министрі) атағы берілді. Поэманы толық көлемінде неміс тіліне аударысымен және түпнұсқасымен 1891-1900 жылдары В. В. Радлов ғылым әлеміне паш етті. 1896 ж. К. Керимов өзбек тіліне аударды. 1971 жылы Н. Гребнев "Бақытты болу ғылымы" деген атпен еркін аударма жасады. 1983 жылы С. Н. Иванов "Благодатное знание" деген атпен орыс оқырмандарына ұсынды. Ал 1986 жылы бұл дастанды ақын А. Егеубаев қазақ тіліне аударды.
  

• 

  28 слайд

  
  Атақты Бабыр: “...жұрттың айтуына қара -ғанда,қазақ сұлтандары мен хандарының бір де біреуі бұл халықты дәл осы хан сияқты бағындыра алмаған” десе,тарихшы Мұхаммед Хайдар Дулати Жошыдан кейін бұл жұртта одан ұлы хан болған емес дейді. Қай туралы хан айтылған?
  Жауабы:
  

• 

  29 слайд

  Бейбарыс сұлтан
  

• 

  30 слайд

  Меңгу-Темір
  

• 

  31 слайд

  Әміре Қашаубаев
  

• 

  32 слайд

  Сырым Датұлы
  

• 

  33 слайд

  Жүсіп Баласағұни
  

• 

  34 слайд

  Қасым хан
  

• 

  35 слайд

  
  1
  3
  4
  2
  Сәулет өнері
  

• 

  36 слайд

• 

  37 слайд

• 

  38 слайд

• 

  39 слайд

• 

  40 слайд

  ІV кезең. Тарихи криптограмма
  

• 

  41 слайд

  Қарсанма --------
  Снаткірүт -------
  Жидбасфи -------
  Ратыро ------------
  Тұсақ ғраоб -----
  Ңғысанышх -
   
  
  Самарқан
  Түркістан
  Исфиджаб
  Отырар
  Сатұқ Боғра
  Шыңғыс хан
  
  

• 

  42 слайд

  Шықпақ
  Тырқақайа
  Тарсам
  Харнақа
  Қыпшақ
  Қарақытай
  Сармат
  Қарахан
  

• 

  43 слайд

  Математикалық ойын. Интерактивті тақтадағы сандарды бір - біріне қосып, шыққан санға байланысты тарихи оқиғаны айтуларың керек
  450+102 =
  229+374 =
  53+698 =
  1125+340=
  790 - 157 =
  4*240 =
  
  
  

• 

  44 слайд

  450+102 = 552жыл Түрік қағанаты құрылды.
  229+374 = 603жыл екіге бөлінді.
  53+698 =751жыл Атлах шайқасы
  1125+340= 1465жыл Қазақ хандығы
  790 - 157 = 633жыл “Дін үшін соғыс ”ұраниен арабтар көрші елдерді жаулай бастады.
  4*240 = 960жыл Қарахан мемлекеті ислам дінін мемлекеттік дін деп жариялады.
  
  

• 

  45 слайд

  Байқампаздар сайысы
  берілген сұрақтың ішіндегі жауабы дұрыс емес сұрақтарды табуларың керек
  
  
  1. Түрік қағанатының тұңғыш билеушісі Білге қаған
  2. Земарх Түрік қағанына келген Византия елшісі
  
  
  3. Түргеш қағанатының Орталығы – Суяб
  4. Айша бибі кесенесі Түркістанда орналасқан.
  5. Отырар қаласының ханы Қайырхан.
  
  6. Қарахандардың жылқы малына ерекше көңіл бөлетінін айтқан ғұлама –
  Ж. Баласағұн
  7. Керейіт мемлекетінің орталығы - Баласағұн
  8. Шыңғыс ханның жалайырлар ішіндегі ең жақын адамы – Жошы.
  9. Тұңғыш қазақ хандары Жәнібек пен Керей.
  10. Шыңғысханның заңдар жинағы “Жеті Жарғы”.
  
  

• 

  46 слайд

  «Жібек» сөзіне «Ұлы» сөзінің қосылу себебі?
  Соғды тілінде жазылған қолжазба қай елде сақтаулы?
  Ұлы Жібек жолының Батысқа шығатын басты қақпасы
  Жібек нешінші ғасырда бүкіл Еуразияға әйгілі болды?
  
  Түрік қағанаты мен Византия Иранға қарсы одақ құрған жыл?
  Қытай императоры
  У-Ди қай жылы шет елге елші жіберді?
  “Футбол”
  ойыны
  Жібек өндіруде Қытаймен бәсекеге түскен ел?
  
  

• 

  47 слайд

  МЫНА  шығармалардың авторын дұрыс тауып айту.
  
  
  
    1.Махмуд Қашғари – 1. Диуан-и-Хикмет
    2. Әль-Фараби          -2. Ғылымның бастауы
    3. Ахмет Яссауи        -3. Құтадғу-білік
   4. Жүсіп Баласағұн   -4. Диуани-лұғат ат-түрік
  5.Мұхаммед Хайдар Дулати-5.Жами ат-тауарих
  6.Қадырғали Жалайыри-6. Тарих-и-Рашиди
                       
  

• 

  48 слайд

  1.Тұрсын ханның бүлігі тарихта қалай аталады және аталу себебі туралы баянда.
  
  

• 

  49 слайд

  Әкесі Қасымның жақсы қасиеттерін алған. Әкесі сияқты саяси жағдайды алдын ала болжай білген.Ол өзінің алдындағы Тақыр, Бұйдаш хандардың қателіктерін қайталамауға тырысады.Ел басқаруда сабырлық танытып,мемлекеттің пайдасы үшін дұрыс шешімдер қабылдапотырған.Батыста Ноғай Ордасымен,
  Оңтүстігінде Сібір хандығымен,іргелес жатқан
  Шайбани әулетімен қарым-қатынас жасауға қол жеткізді. Қай хан туралы баяндалған.
  

• 

  50 слайд

   Қазақ елі туралы білмеген жер шарының түкпір - тукпірі тек тәуелсіздігін алған соң ғана танып білуде. Тәуелсіздіктің тірегі білім. Дана халқымыз: « Білегі мықты бірді жығады, білімі мықты мыңды жығады»,- деп айтқан. Қиялына қанат біткен ойы ұшқыр, білімді жастар болатындарыңа сенеміз жіне сенім артамыз.
  
  Өткенім бар, өкініш жасыра алман,
  Тарихым бар жазылған ғасырлардан.
  Қазақ деген ел барын әйгілейік,
  Орындалсын аңсаған асыл арман. 
  Қорытынды
  

• 

  51 слайд

  Назарларыңызға
  рахмет!!!