Инфоурок География Другие методич. материалыОқушы мен мұғалім « субьект-субьектілік » қарым-қатынасты дамыту

Оқушы мен мұғалім « субьект-субьектілік » қарым-қатынасты дамыту

Скачать материал

Оқушы мен мұғалім « субьект-субьектілік » қарым-қатынасты дамыту
       «Мұғалім әрдайым ізденісте болса ғана шәкірт жанына нұр ұялата алады»-             

                       деп Ахмет Байтұрсынұлы

 айтқандай мұғалімнің ізденісі, жан-жақтылығы- құзіреттілігі арқылы айқындалады. Құзіреттіліктің мазмұны –жеке кәсіптілік, интегралдық сипаттама ретінде анықталадыҰстаз жас жеткіншектің жан-жақты дамуына, оның бойында жасырын жатқан шығармашылық қабілетті ашу және белсенді әрекетке келтіру жолында тынымсыз ізденіс жолында болу керек.

              Елбасымыздың жолдауында «XXI ғасырдың табалдырығы алдында білім беру капиталға айналуда. Оның өзі мазмұны жөнінен стратегиялық ресурстармен бәсекелесе алады. Елдің даму деңгейі осы арқылы бағаланатын болады»- деп сапалы білім беруге ерекше назар аударылып отыр.

             Педагог К.Д. Ушинский былай деген: «Біз жан-жақты жеке тұлға тәрбиелегіміз келсе, ол тұлғаны жан-жақты зерттеп білуіміз керек».

Осы ой бүгінгі таңда мұғалім әрекетінің тұжырымдамасы іспеттес. Соған байланысты оқушының тұлғалық құрылымымен басты белгілері мен сапаларын анықтаудың мәні зор.
Жеке тұлғалықтың мәні оның қажеттілігі мен қызығушылығын қанағаттандыруға, баланың өзіне ғана тән тұлғалық сапаларын , өзінді даму траекциясын анықтау, педагог пен оқушы арасындағы және субьекті мен субьекті арасындағы өзіндік қарым –қатынасты қалыптастыру- бүгінгі күннің талабы болып отыр. [3;4] Оқушыларға жеке пәннен тек білім беріп қана қою жеткіліксіз, оларды сабақ үстінде де, сыныптан тыс жұмыстарда да ғылымилыққа, өз беттерінше ізденуге, белгілі бір бағытқа, заман талабына сай бәсекелестікке қарсы тұра білуге баулу- біздің, яғни, ұстаздар алдында тұрған негізгі міндет. Зерттеу обьектісі ретінде
9-сыныптың оқу- химия сабағын алып отырмын. Ал зерттеу химия: субьект-субьектілік қарым- қатынас орнату оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту. Зерттеу мақсатым: оқушымен субьект-субьектілік қарым- қатынас орната отырып, шығармашылық қабілеттері негізінде зерттеу-ізденушілік, бәсекелестік қабілеттерін ашу

  • Оқушыларды мұғалімге тәуелділіктен арылтып, шығармашылық жұмыстарға араластыру;
  • әрбір оқушыны шығармашылық белсенділікке баулу:
  • тұлғаның дүниетанымын кеңейтіп, рухани дамуына жағдай жасау;
  • дарынды тұлға ретінде «Мен» деген пікірін қалыптастыру.

Негізгі әдіс-тәсілдер-қажетті мәліметтерді жинақтау, пікірлерді саралау,салыстыру, әдебиеттерге теориялық талдау жасау. 
Философиялық еңбектердегі талдауларға сүйенетін болсақ, «индивидуальность» тек жеке адамның даралығын, қайталанбастығын көрсететін белгі болып саналады және ол басқа адамдардан өзгешелігін көрсеткенімен, адамзат қауымдастығынан өзгешелігін көрсете алмайды

  • субьект- өзін орта шындығына сай өзгерту, танудағы еркіндігі мен саналы шығармашылық белсенділігі бар индивид немесе топ;

Субьектілік- даралық немесе топтық субьект болу қасиеттерін көрсету қабілеттері бар және қызметті таңдау еркіндігі мен белсенділігін жеке адам немесе топтың меңгеру қабілетінің өлшемі арқылы көрсету сапасы;

 «Мен» тұжырымдамасында Роджерстің – адамның сезінетін, мазасызданатын осының егізінде өзінің өмір жолы, басқа адамдармен өзара байланысы, өзіне және ортаға қатынасы салынатын өзі туралы жүйе бейнесі;

Педагогикалық қолдау- жеке проблемаларды шешудегі педагогтардың оқушыларға олардың дене бітімі және психикалық денсаулығына байланысты жедел көмек берудегі педагогикалық қызметі.

Сонымен, субьектілік қарым-қатынас дегеніміз- жеке тұлғаға бағытталған шығармашылық белсенділігі бар индивидтің іс-әрекеті. Мектеп қабырғасында оқытылатын химия пәні бойынша дарындылық танытқан оқушылардың шығармашылық қабілетін дамыту өз ісіне жауапкершілікпен қарайтын мұғалімнен педагогикалық- психологиялық көріністі талап етеді. [3] Д.Ж. Рензули бойынша дарындылық дегеніміз- үш байланыстың үйлесімділігі дессе,Кембридж университтеті ғалымдары  бала өз ойын нақты жеткізу және  әрқашанда бала ойын толық тыңдау керектігін ескертеді.Мұғалім ұстанымы оның көзқарасы мен  шешім,іс-әрекетінің негізі екендігін сипаттаған.Шульманның3 көмекшісі :бас,қол,жүрек.Сапалы оқыту білім алуға мүмкіндік беретін нақты жағдайларды жасаумен.ортаға және ресурстарды лайықтап нақты қолдануға байланысты.Олай болса ,мұғалімдердің 3 айлық курстардан өтуіде заман талабы оқушы білімді өз қажетіне қарай ,өз еркімен ізденіп алып,практикада қолдана білу керек

-жоғарғы интелектілік , 

 -креативтілік

- нәтижеге жетудегі дарындылық. Осы үш қасиеттің біреуі болмаса, адам шығармашылық тұрғыдан қалыптаспайды. Интеллектіліктің жетіспеушілігінен адам жақсы нәтижеге жете алмайды. Нәтижеге жетем деген ынтасы болмаса нәтиже де алмайды. Ал қабілет нашар болса, ондай адам тек орындаушылық қасиетпен шектеледі. Бала өз қалауымен бастаған ісін жетілдіре дамыта ұйымбастырса, ол- шығармашылық. 
Шығармашыл тұлғаны анықтау
Баланың іс-әрекетін комплексті бағалау

Тест әдістерін, тренингтер пайдалану

Баланың қазіргі дамуын ескере отырып

дарындылық белгілерін бағалау

Баланы зерттеуге эксперименттерді пайдалану.Баланың зерттеу бағытын белгілеу.Оқушылардың шығармашылық дербестігін қалыптастыруда сыныптан тыс жұмыстардың маңызы зор.
Сыныптан тыс жұмыстардың маңызды ерекшелігі- оқушылардың шығармашылық мүмкіндіктерін жетілдіру. Мұндай ерекшелік мынадай жағдайда байқалады. 
оқушылардың іс-әрекетте нәтижеге жетуге сенімділігін қалыптастырады. 

Шығармашылық ой-өрісін кеңейтеді

өзіндік жұмыс істеу дағдысын жетілдіру

дүниетанымның интелектуалдық, эмоционалдық, еріктік бөліктерін қалыптастырады. 

Осындай мақсатта ұйымдастырылған тәрбие сағатымның тақырыбы «Бүгінгі күнгі жарнама және оны жасау» деп аталады.
Кез келген жарнама туралы сын тұрғысынан ойлануға және жарнаманы жасай білуге үйретуді мақсат тұтқан сабаққа А4 форматы, фломастерлер сияқты керекті жабдықтар қолданылады. 
Сабақ кіріспе, негізгі және қорытынды бөлімдерден тұрады. Оқушыларға тақырыпты түсіндірген соң оларға мынадай сұрақтар қойылады. 
Бұл өмірде жарнамамен көптеп кездесуге бола ма?

1.     Сенің өміріңде жарнаманың рөлі қандай?

2.     Жарнамаланған затты көп аласың ба?

  1. Сабақтың негізгі бөлімінде оқушылар 3-4 топқа бөлінеді және олар әр топтағы оқушыларғы алдын ала дайындалып қойылған жарнама сараптама жасау тапсырыладыТоптағы оқушылар алдындағы фломастер, форматтарды алып, бәрі біпге жарнама жасау жүктеледі.Оқушылар жарнаманы ойластыру кезінде жадағай еліктеуден гөрі жаңашыл ізденіске ұмтылуына жол нұсқап, шығармашылық қабілетттерінің жақсырақ болуына көбірек ықпал еткен абзал.

    Сабақ әр топтың өзі жасаған жарнамаларын жариялаумен және оны бірнеше белгілермен түсіндірумен аяқталады. 
    Осы сабақ өте қызықты өтті. Өйткені оқушылар өз қиялдарына ерік беріп, дүниетанымдарын кеңейттіОқушылардың пәнге деген ықыласы артып, қызыға бастаса, онда пәнді меңгеруге деген құштарлық тереңдей түседі. Қазіргі кезеңде сабақтың мазмұны мен оны түсінудің негізгі әдістері оқушылардың өз беттерінше танымдық іс-әрекеттерін дамытатындай , әрбір нақты материалды жүйелі меңгеретіндей етіліп құрылған жөн. Осы мәселелердің бәрі оқушылардың жасы мен жеке басының ерекшеліктерін білуді қажет етеді. 
    Сыни тұрғыдан ойлау стратегиясының оқушыларды еркін сөйлеуге, сөз ұшқырлығын ұштауға, өз ойын қысылмай жеткізе білуге мол әсері бар. 
    Алған теориялық білімімді практика ретінде сабақта пайдаланып көрген кезде байқағаным:

  • шәкірттеріме еркін ойлауға мүмкіндік беріледі; 
  • ақыл-ойы дамиды; 
  • шығармашылық белсенділігі артады; 
  • топтық іс- әрекетке тәрбиелейді;
  • тіл байлығы жетіледі; 
  • өз ойын еркін жеткізеді.Оқыту мен тәрбиелеу үрдісінде оқушы шығармашылығын дамытудың тағы бір қажеттілігі қоғам талабынан туындайды. [4;] Қазіргі кезеңде мамандық атаулының барлығы бейімділікті, ептілікті, шапшаңқылықты, ерекше ой қызметін, мол шығармашылық мүмкіндікті, өзін қоршаған түрлі жағдайларға тез икемделіп қана қоймай, оларды керекті бағытына шығармашылықпен бұра білу қабілеттілігін қажет етеді.
    Оқушылармен әр түрлі шығармашылық қабілеттерін арттыру мақсатындағы жұмыстардың нәтижесінің тиімділігін төмендегідей тест арқылы анықтадым.Тест ата-аналарға арналған. 
    Мектебімізде оқушылардың шығармашылық белсенділіктерін дамыту үшін көптеген мүмкіндіктер бар. Сондай жұмыстардың бірі- ғылыми жобаҒылыми материалды жинақтау- күрделі үрдіс, себебі, ақпараттық ағын көп және қозғалмалы.Осы кезеңде оқушылардың кітапханада жұмыс істеу дағдысы, библиография құру, көп ақпараттан қажетті материалды табу біліктілігі қалыптасады. Бұдан басқа әдебиетті оқу барысында:

  • әр түрлі көзқарас, болжау, пікірлер бар екенін білді;
  • кітап арқылы қызықты жеке тұрғалармен танысты;
  • Ауызша және жазбаша сөздік қорлары қалыптасты;
  • Ғылыми ой пікірлер пайда болды. 

Ғылыми жоба барысында өзімнің оқушыларыммен төмендегідей сұрақтарға жауап іздеп көрдік

Сыныптан тыс жұмыстар оқушылардың пәндік білімін дамытып қана қоймайды, оларды жан- жақты тәрбиелеудің де міндеттерін шешеді. Әрбір оқушы өзінің еріктілігімен қатар өз бетінше жеке дара жұмыс істейтінін де, ұжым алдындағы жауапкершілігін де жақсы сезіну керекӘр түрлі формада жүргізілген жұмыстар арқылы ғана оқушылар өздерінің танымдық және шығармашылық сұраныстарын қанағаттандыра алады, мектеп олимпиадалары мен байқауларға , көркемөнер және техникалық көрмелерге белсене араласады, бұл мектеп ішіндегі оқушылардың арасынан дарында балалардың шығуына ықпал етеді.  Осы тақырып төңірегінде баяндамаммен шектеліп қоймаймын, болашақта осы тақырыпты әрі қарай дамыту және практикамен түбегейлі енгізу үшін жинақ құрастырармын деген жоспарым бар.
^ ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1.Жанпейісова М.М. Модульдік оқыту технологиясы . Алматы, 2002.-

2.Жанузаков Т. Развития ребенка. Алма-Ата, 1982.-176 с.

3.Шығармашылық дербестікті қалыптастыру.Қазақстан мектебі №10,2007-31б 4.Кәсіби даму мектебі. Алматы: Верена, 2007.-93-96, 126 б.

 

Просмотрено: 0%
Просмотрено: 0%
Скачать материал
Скачать материал "Оқушы мен мұғалім « субьект-субьектілік » қарым-қатынасты дамыту"

Методические разработки к Вашему уроку:

Получите новую специальность за 3 месяца

Нутрициолог

Получите профессию

Няня

за 6 месяцев

Пройти курс

Рабочие листы
к вашим урокам

Скачать

Краткое описание документа:

              Елбасымыздың жолдауында «XXI ғасырдың табалдырығы алдында білім беру капиталға айналуда. Оның өзі мазмұны жөнінен стратегиялық ресурстармен бәсекелесе алады. Елдің даму деңгейі осы арқылы бағаланатын болады»- деп сапалы білім беруге ерекше назар аударылып отыр.              Педагог К.Д. Ушинский былай деген: «Біз жан-жақты жеке тұлға тәрбиелегіміз келсе, ол тұлғаны жан-жақты зерттеп білуіміз керек». Осы ой бүгінгі таңда мұғалім әрекетінің тұжырымдамасы іспеттес. Соған байланысты оқушының тұлғалық құрылымымен басты белгілері мен сапаларын анықтаудың мәні зор.

Скачать материал

Найдите материал к любому уроку, указав свой предмет (категорию), класс, учебник и тему:

6 626 891 материал в базе

Скачать материал

Вам будут интересны эти курсы:

Оставьте свой комментарий

Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.

  • Скачать материал
    • 21.05.2014 2482
    • DOCX 28.3 кбайт
    • Рейтинг: 3 из 5
    • Оцените материал:
  • Настоящий материал опубликован пользователем Ныгызбаева Гулмира Жанымхановна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт

    Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.

    Удалить материал
  • Автор материала

    • На сайте: 9 лет и 2 месяца
    • Подписчики: 0
    • Всего просмотров: 33374
    • Всего материалов: 16

Ваша скидка на курсы

40%
Скидка для нового слушателя. Войдите на сайт, чтобы применить скидку к любому курсу
Курсы со скидкой

Курс профессиональной переподготовки

Технолог-калькулятор общественного питания

Технолог-калькулятор общественного питания

500/1000 ч.

Подать заявку О курсе

Курс повышения квалификации

Игровые приемы и методы обучения в школьном курсе физической географии

36 ч. — 144 ч.

от 1700 руб. от 850 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 32 человека из 20 регионов

Курс профессиональной переподготовки

Технологии географического образования

Педагог в сфере географического образования (учитель географии)

300 ч. — 1200 ч.

от 7900 руб. от 3950 руб.
Подать заявку О курсе

Курс повышения квалификации

Особенности подготовки к сдаче ОГЭ по географии в условиях реализации ФГОС ООО

36 ч. — 180 ч.

от 1700 руб. от 850 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 81 человек из 39 регионов

Мини-курс

Психология и педагогика в работе с подростками

5 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 49 человек из 28 регионов

Мини-курс

Развитие физических качеств в художественной гимнастике: теория и практика

6 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе

Мини-курс

Основы классической механики

3 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе