Turbo Pascal бағдарламасында есеп шығаруда циклдік құрылымды алгоритмді программалау

Turbo Pascal бағдарламасында есеп шығаруда циклдік құрылымды алгоритмді программалау

Кейбір алгоритмдердің белгілі бір бөліктері бірнеше рет қайталанып орындалуы мүмкін. Мұндай алгоритмдерді циклдік құрылымға ие алгоритмдер дейді. Қайталанатын бөліктерді, яғни циклдерді әртүрлі тәсілдермен құрастырады.

Цикл – бұл прграмманың орындалу барысында бірнеше рет қайталанатын бөліктері. Циклдерді пайдалану арқылы салыстырмалы түрде қысқа программалар жазуға, программаның көлемін едәуір қысқартуға болады. Бірақ осы программа арқылы ЭЕМ өте үлкен көлемдегі есептеулерді орындайды. Турбо Паскаль да циклдік құрылымды алгоритмді программалауды үш түрлі жолмен ұйымдастыруға болады.

1. Алдын-ала шартты тексеру арқылы

2. Келесі шарт бойынша

3. Параметрдің мәніне тәуелді

Үш түрлі жолмен ұйымдастыратын циклға арнайы операторлар қолданылады. Олардың әрқайсысын талқылайық.

Алғы шартты цикл операторы - While операторы

While операторы жан жақты басқару үйлесімі болып табылады. Алдын ала берілген шартты тексеру арқылы циклді ұйымдастыруға While операторы қолданылады. While операторын циклдің қайталану саны белгісіз болғанда пайдаланған ыңғайлы. Қайталанушы процесс қойылған шартты тексеру арқылы жүзеге асырылады. Яғни, шарт ақиқат болса цикл қайталанылады да, шарт жалған болса, циклден шығу орындалады. While операторы екі бөліктен тұрады: циклдің тақырыбынан және циклдің денесінен.

Жалпы жазылуы:

While <шарт> do

<циклдің денесі>;

While <шарт> do

Begin

…

End.

Мұндағы, Қызметші сөздерінің қазақша мағынасы: While –“әзір”, do –“орында”. Ал, шарт-логикалық өрнек түрінде жазылады. Берілген шартқа тәуелді бірнеше рет қайталанып орындалатын операторды – циклдің денесі деп атаймыз. Орындалу ережесі: Begin және End сөздерінің арасында жазылған оперпторлар шарт ақиқат болғанда орындалады

While операторы алгоритмдік тілдегі “әзір” цикл командасына сәйкес “әзір” цикл командасының жазылуы және блок схемасы:

әзір<шарт>

цб

<цикл>

цс

бітті.

Жоғарыдағы блок схемасы While операторымен ұйымдастырылатын циклді толық сипаттайды. While операторында, әрбір қайталанудың алдында берілген шарт тексеріледі. Шарт ақиқат болса, цикл денесі орындалады. Егер, шарт орындалмаса, цикл денесі де бірде-бір рет орындалмайда.

Егер, цикл денесі екі немесе екіден де көп операторлардан тұрса, оларды операторлар жақшасының ішіне жазамыз.

While <шарт> do

begin

<циклдің денесі>;

end;

While операторында программалаушы циклдің өзгеру қадамын өзі тағайындап отырады. Егер әрекет белгісі “/” не тең болмаса немесе екінші сан да 0-гетең болмаса, онда программаның орындалу процесінде бұл циклді айналып өтеді, яғни цикл бір рет те орындалмайды. Программаны жүктеп, оның қалай жұмыс істейтін F7 пернесін қолдану арқылы тексереміз. Мысалы:

Z=Y³ функциясының мәнін есептеу керек, мұндағы Y=1,2,3,4,5,6,7.Программаның нәтижесінде Y-тің мәні мен сәйкес функцияның мәні кесте түрінде шығады. Y-тің өзгеру қадамы 1-ге тең.

Program pr1;

Var Z,Y: integer; {берілген айнымалыны сипаттау}

Begin

Z:=1;{Y-тің бастапқы мәнін меншіктеу}

While y<=6 do {цикл тәуелді болатын шарт}

Begin

Z:=sqr(Y)*Y; { Y –тің мәнін Z-ті есептеу}

Writeln ( ‘Y=’,Y,’___ Z=’,Z) ; { Y және Z экранға шығару}

Y :=Y+1 ; { Y –тің өзгеру қадамы}

End ;

End.

Нәтижесі:

Y=1 ! Z=1

Y=2 ! Z=8

Y=3 ! Z=27

Y=4 ! Z=64

Y=5 ! Z=125

Y=6 ! Z=196

Y=7 ! Z=343

Скачать материал

Скачать материал "Turbo Pascal бағдарламасында есеп шығаруда циклдік құрылымды алгоритмді программалау"

Как учитель может зарабатывать на Инфоуроке?

Краткое описание документа:

Turbo Pascal бағдарламасында есеп шығаруда циклдік құрылымды алгоритмді программалау Кейбір алгоритмдердің белгілі бір бөліктері бірнеше рет қайталанып орындалуы мүмкін. Мұндай алгоритмдерді циклдік құрылымға ие алгоритмдер дейді. Қайталанатын бөліктерді, яғни циклдерді әртүрлі тәсілдермен құрастырады. Цикл – бұл прграмманың орындалу барысында бірнеше рет қайталанатын бөліктері. Циклдерді пайдалану арқылы салыстырмалы түрде қысқа программалар жазуға, программаның көлемін едәуір қысқартуға болады. Бірақ осы программа арқылы ЭЕМ өте үлкен көлемдегі есептеулерді орындайды. Турбо Паскаль да циклдік құрылымды алгоритмді программалауды үш түрлі жолмен ұйымдастыруға болады. 1. Алдын-ала шартты тексеру арқылы 2. Келесі шарт бойынша 3. Параметрдің мәніне тәуелді Үш түрлі жолмен ұйымдастыратын циклға арнайы операторлар қолданылады. Олардың әрқайсысын талқылайық. Алғы шартты цикл операторы - While операторы While операторы жан жақты басқару үйлесімі болып табылады. Алдын ала берілген шартты тексеру арқылы циклді ұйымдастыруға While операторы қолданылады. While операторын циклдің қайталану саны белгісіз болғанда пайдаланған ыңғайлы. Қайталанушы процесс қойылған шартты тексеру арқылы жүзеге асырылады. Яғни, шарт ақиқат болса цикл қайталанылады да, шарт жалған болса, циклден шығу орындалады. While операторы екі бөліктен тұрады: циклдің тақырыбынан және циклдің денесінен. Жалпы жазылуы: While do ; While do Begin … End. Мұндағы, Қызметші сөздерінің қазақша мағынасы: While –“әзір”, do –“орында”. Ал, шарт-логикалық өрнек түрінде жазылады. Берілген шартқа тәуелді бірнеше рет қайталанып орындалатын операторды – циклдің денесі деп атаймыз. Орындалу ережесі: Begin және End сөздерінің арасында жазылған оперпторлар шарт ақиқат болғанда орындалады While операторы алгоритмдік тілдегі “әзір” цикл командасына сәйкес “әзір” цикл командасының жазылуы және блок схемасы: әзір цб цс бітті. Жоғарыдағы блок схемасы While операторымен ұйымдастырылатын циклді толық сипаттайды. While операторында, әрбір қайталанудың алдында берілген шарт тексеріледі. Шарт ақиқат болса, цикл денесі орындалады. Егер, шарт орындалмаса, цикл денесі де бірде-бір рет орындалмайда. Егер, цикл денесі екі немесе екіден де көп операторлардан тұрса, оларды операторлар жақшасының ішіне жазамыз. While do begin ; end; While операторында программалаушы циклдің өзгеру қадамын өзі тағайындап отырады. Егер әрекет белгісі “/” не тең болмаса немесе екінші сан да 0-гетең болмаса, онда программаның орындалу процесінде бұл циклді айналып өтеді, яғни цикл бір рет те орындалмайды. Программаны жүктеп, оның қалай жұмыс істейтін F7 пернесін қолдану арқылы тексереміз. Мысалы: Z=Y3 функциясының мәнін есептеу керек, мұндағы Y=1,2,3,4,5,6,7.Программаның нәтижесінде Y-тің мәні мен сәйкес функцияның мәні кесте түрінде шығады. Y-тің өзгеру қадамы 1-ге тең. Program pr1; Var Z,Y: integer; {берілген айнымалыны сипаттау} Begin Z:=1;{Y-тің бастапқы мәнін меншіктеу} While y

Скачать материал

Найдите материал к любому уроку, указав свой предмет (категорию), класс, учебник и тему:

6 656 297 материалов в базе

Найти материалы

Скачать материал

Другие материалы

docx

Урок по информатике

13.06.2014
1431
0

rar

ЕСЕП ШЫҒАРУДА TURBO PASCAL ТІЛІНІҢ ОПЕРАТОРЛАРЫН ҚОЛДАНА БІЛУ

12.06.2014
858
0

docx

COREL DRAW-ГРАФИКАЛЫҚ РЕДАКТОРЫНЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

12.06.2014
4941
4

rar

COREL DRAW БАҒДАРЛАМАСЫ БАС ТЕРЕЗЕ, ИНТЕРФЕЙС ЭЛЕМЕНТТЕРІМЕН ЖҰМЫС

12.06.2014
3249
4

zip

Создание сайта в MS WORD

Рейтинг: 3 из 5

12.06.2014
11470
367

docx

IBM PC АШЫҚ ТҮРДЕГІ АРХИТЕКТУРАЛЫ КОМПЬЮТЕРІ

12.06.2014
1258
2

docx

Интерактивті технологияларды қолданудың тиімділігі

12.06.2014
2340
10

Вам будут интересны эти курсы:

Оставьте свой комментарий

Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.

Скачать материал
- 13.06.2014 2035
- DOCX 37.3 кбайт
- Оцените материал:
Настоящий материал опубликован пользователем Ержанбек Асылбек Ержәнібекұлы. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт

Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Удалить материал
Автор материала

Ержанбек Асылбек Ержәнібекұлы
- На сайте: 8 лет и 9 месяцев
- Подписчики: 0
- Всего просмотров: 35029
- Всего материалов: 17