Қазақ тілі, 2 - сынып. «Мәтіннің түрлері»

Қазақ тілі, 2 - сынып
Сабақтың тақырыбы: Мәтіннің түрлері
Мақсаты: Оқушыларды мәтіннің түрлерімен таныстыру.
Мәтін түрлерінің ішкі құрылымдық ерекшеліктерін ұғындыру. Тірек сызба арқылы мәтін құрауға үйрету. Байланыстырып сөйлеу дағдысын және сөздерді қолдану ерекшелігі арқылы сөйлеу мәдениетін дамыту.
Табиғатты зерделей білуге, қорғауға тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: аралас сабақ
әдістері: сұрақ - жауап, түсіндіру, көрнекілік, талдау, шығармашылық – ізденушілік әдістері.
көрнекілігі: суреттер, интерактивті тақта, тірек - сызба, оқулық.

Сабақ барысы
І. Ұйымдастыру кезеңі. Амандасу, оқушыларды үш топқа бөлу.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру. 197 - жаттығу. Мәтінге жоспар құру керек.
Алдымен әр топтан бір - бір оқушы мәтінді кезектесіп, тізбектеле оқиды. Сосын әр топ өздерінің құрған жоспарларын оқиды.
ІІІ. Өткен сабақты бекіту. Сұрақ – жауап:
- Мәтін дегеніміз не?
- Мәтіннің қандай бөліктері болады?
- Мәтіндегі сөйлемдердің орындарын ауыстырып айтуға бола ма?
ІV. Жаңа сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау.

V. Жаңа сабақ
1) Бірінші мәтін бойынша жұмыс
- Мен сөз жасырдым. Бұл сөз екі сөзден құралып тұр.
Бір таңбалы сан + адам дене мүшесі = суда тіршілік ететін жәндік.
Жауабы: сегізаяқ (интерактивті тақтадан сегізаяқтың суреті және мәтін көрсетіледі.) Ендеше бірінші мәтін «Сегізаяқ» деп аталады.
- Бұл мәтін не туралы? – Тақырыбы қалай аталады?
Мәтіндегі сөйлемдерге қандай сұрақтар қоюға болады.
(Оқушылар жауабы: - Сегізаяқ не істейді? - баяу қозғалады.– Жауын көргенде қайтеді?- құтылып кетеді. Аяқтарын төмен салбыратса не істейді?
Ұйқыға батады, ұйықтай береді
- Яғни осы аталған сөздер бұл мәтіндегі тірек сөздер. Осы тірек сөздер мәтіндегі сөйлемдер арасында байланыс жасап тұр. Бұл мәтіннің - әңгімелеу түріне жатады. Себебі, бір оқиғадан соң екінші оқиға айтылады. (Сөйлемдердің орындарын ауыстыруға болмайды. Егер құрылымы бұзылса мәтінде не туралы айтылғанын ұғу қиын болады.)
Әңгімелеу мәтінінің ерекшелігі: 1) Мәтін «не істейді, не істеді» деген сұрақтарға жауап береді. 2) Тірек сөздері - етістіктерден болады. 3) Сөйлемдер тізбектеле байланысады. Мәтін соңына қарай негізгі ой айтылады. (1 - тірек - сызбада көрсету)

Әңгімелеу мәтінін түсінгендерін байқау.
Ақбөкен
Ақбөкендер ен даланы мекендейді. Олар топ - тобымен жайылады. Кәрі ақбөкендер қарауыл қарайды. Қауіп төнгенде пысқырып дауыс береді.
- Бұл мәтіннің қай түрі?

2) Топпен жұмыс.
– Осы мәтіндегі тірек сөздерді табыңдар.( мекендейді, жайылады, қарауыл қарайды, дауыс береді)
3) Екінші мәтінмен жұмыс. Оқулықпен жұмыс «Лашын»(70 бет)
- Мәтінге сұрақты қалай қоюға болады? – Мәтінде лашынды қандай деп сипаттайды? - Лашын қандай құс? - Оның арқасы, алқымы қандай?
- Көзі қандай?- Қанаты қандай?
Бұл - сипаттау мәтіні.
Сипаттау мәтінінің ерекшелігін өздерің тауып айта аласыңдар ма? (Әр топтың жауабын тыңдау).
Сипаттау мәтінінің ерекшелігі: 1) Сөйлемдер заттың түр - түсін, қасиетін суреттейді. 2) Сипаттау мәтіні « Қандай?» деген сұраққа жауап береді. 3) Тірек сөздер – сын есімдерден болады.( 2 - тірек - сызбада көрсету)

4) Үшінші мәтінмен жұмыс.
(Интерактивті тақтадан қайыңның суреті мен мәтін көрсетіледі.)
Қайың.
Қайың - пайдалы ағаш. Өйткені, қайыңнан түрлі жиһаздар жасалады. Оның майымен былғары өңделеді. Ол улы газдарды өткізбейді.
Бұл - мәтіннің қай түрі болады деп ойлайсыңдар? НЕ себепті? – Немен дәлелдейсіңдер? Бұл - пайымдау мәтіні. Себебі, бірінші сөйлемде негізгі ой айтылады. Ал қалған сөйлемдерде сол ой дәлелденеді. (3 - тірек - сызбада көрсету)

Пайымдау мәтінінің ерекшелігі:
1) Пайымдау мәтіні « Неліктен?» деген сұраққа жауап береді. 2) Бірінші сөйлемде негізгі ой айтылады. Ал қалған сөйлемдерде сол ой дәлелденеді.
3) Тірек сөздері - "өйткені", "себебі", "біріншіден ", "екіншіден,"--- деген сөздер
VI. Түсінгендерін тексеру
1) Тірек сызбаны пайдаланып мәтін құрау. Әр топқа тапсырма беру.
Үш топта "Түйе" тақырыбына мәтін құрайды.
1 - топқа:
Мәтін "Түйе - төрт түлік малға жатады"- деп басталады. Тірек сөздері не істеді? не қылды? қайтті? сұрақтарына жауап береді. Әңгімелеу мәтіні болу керек.
2 - топқа:
Мәтін "Түйе - сирақтары ұзын, өркешті жануар"- деп басталады. Тірек сөздері қандай? деген сұраққа жауап береді. Сипаттау мәтіні болу керек.

3 - топқа:
Мәтін "Түйе адамға пайдалы, себебі, "- деп басталады. Тірек сөздері неге? неліктен? деген сұрақтарға жауап береді. Пайымдау мәтіні болу керек.

VII. Сабақтың қорыту кезеңі.
- Бүгін сабақта не үйрендіңдер?
- Білетін ережелеріңді, ұғымдарды кестеге жазу.
Мәтін туралы не білетін едік?
Бүгін тағы нені үйрендік?

1. Мәтін мағына жағынан өзара байланысқан, екі немесе одан да көп сөйлемнен құралады.
2. Мәтіннің тақырыбы болады.
3. Мәтіннің басы, ортасы, соңы болады.
4. Мәтінде тірек сөздер болады.
Мәтіннің негізгі ойы болады.
• Мәтіннің түрлерін білдік:
1. әңгімелеу
2. сипаттау
3. пайымдау
•осы түрлерінің ерекшелігін білдік.

Оқушылардың білімін бағалау.
VIII. Үйге тапсырма беру. 201 - жаттығу. Күнбағыс жайлы сипаттау мәтінін құрау.

Скачать материал

Скачать материал "Қазақ тілі, 2 - сынып. «Мәтіннің түрлері»"

Настоящий материал опубликован пользователем Карабупеева Жанар Уалиевна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт

Как учитель может зарабатывать на Инфоурок?

Скачать материал

- 17.06.2014 6961
- DOCX 22.3 кбайт
- 16 скачиваний
- Оцените материал:
Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Удалить материал
Автор материала

Карабупеева Жанар Уалиевна
- На сайте: 10 лет
- Подписчики: 0
- Всего просмотров: 30386
- Всего материалов: 10

Қазақ тілі. 10-сынып. Жаһандық мәселелер. ҚМЖ

Файл будет скачан в форматах:

pdf
docx

20594

20.11.2024

Родной язык

10 класс

Материал разработан автором:

Біржан Ермекұлы

педагог

Разработок в маркетплейсе: 9

Покупателей: 133

Настоящая методическая разработка опубликована пользователем Біржан Ермекұлы. Инфоурок является информационным посредником

Краткое описание методической разработки

Қазақ тілі. 10-сынып. Жаһандық мәселелер. ҚМЖ. "Адамзат дамуының жаһандық мәселелері. Тілдік жүйе және норма" бөлімі. 10.1.5.1. коммуникативтік жағдаятқа сай көпшілік алдында тиісті сөйлеу әдебін сақтай отырып, дұрыс сөйлеу. Сабақ мақсаты: коммуникативтік жағдаятқа сай көпшілік алдында тиісті сөйлеу әдебін сақтайды, дұрыс сөйлейді

Файл будет скачан в форматах:

pdf
docx

Родной язык

10 класс

20.11.2024

20594

Материал разработан автором:

Біржан Ермекұлы

педагог

Разработок в маркетплейсе: 9

Покупателей: 133

Курс профессиональной переподготовки

Организация работы по установлению пенсий и иных выплат

Специалист

Сейчас обучается 27 человек из 19 регионов
Этот курс уже прошли 21 человек

Курс повышения квалификации

Возрастные особенности детей младшего школьного возраста

36 ч.

699 руб.

Подать заявку О курсе

Сейчас обучается 288 человек из 66 регионов
Этот курс уже прошли 2 167 человек

Курс повышения квалификации

Методика преподавания курса «Шахматы» в общеобразовательных организациях в рамках ФГОС НОО

36/72 ч.

699 руб.

Подать заявку О курсе

Сейчас обучается 530 человек из 67 регионов
Этот курс уже прошли 4 074 человека

Курс повышения квалификации

Видеотехнологии и мультипликация в начальной школе

36/72 ч.

699 руб.

Подать заявку О курсе

Сейчас обучается 423 человека из 59 регионов
Этот курс уже прошли 1 436 человек

Смотреть ещё 6 034 курса

Краткое описание документа:

1) Бірінші мәтін бойынша жұмыс - Мен сөз жасырдым. Бұл сөз екі сөзден құралып тұр. Бір таңбалы сан + адам дене мүшесі = суда тіршілік ететін жәндік. Жауабы: сегізаяқ (интерактивті тақтадан сегізаяқтың суреті және мәтін көрсетіледі.) Ендеше бірінші мәтін «Сегізаяқ» деп аталады. - Бұл мәтін не туралы? – Тақырыбы қалай аталады? Мәтіндегі сөйлемдерге қандай сұрақтар қоюға болады. (Оқушылар жауабы: - Сегізаяқ не істейді? - баяу қозғалады.– Жауын көргенде қайтеді?- құтылып кетеді. Аяқтарын төмен салбыратса не істейді? Ұйқыға батады, ұйықтай береді - Яғни осы аталған сөздер бұл мәтіндегі тірек сөздер. Осы тірек сөздер мәтіндегі сөйлемдер арасында байланыс жасап тұр. Бұл мәтіннің - әңгімелеу түріне жатады. Себебі, бір оқиғадан соң екінші оқиға айтылады. (Сөйлемдердің орындарын ауыстыруға болмайды. Егер құрылымы бұзылса мәтінде не туралы айтылғанын ұғу қиын болады.) Әңгімелеу мәтінінің ерекшелігі: 1) Мәтін «не істейді, не істеді» деген сұрақтарға жауап береді. 2) Тірек сөздері - етістіктерден болады. 3) Сөйлемдер тізбектеле байланысады. Мәтін соңына қарай негізгі ой айтылады. (1 - тірек - сызбада көрсету) Әңгімелеу мәтінін түсінгендерін байқау. Ақбөкен Ақбөкендер ен даланы мекендейді. Олар топ - тобымен жайылады. Кәрі ақбөкендер қарауыл қарайды. Қауіп төнгенде пысқырып дауыс береді. - Бұл мәтіннің қай түрі? 2) Топпен жұмыс. – Осы мәтіндегі тірек сөздерді табыңдар.( мекендейді, жайылады, қарауыл қарайды, дауыс береді) 3) Екінші мәтінмен жұмыс. Оқулықпен жұмыс «Лашын»(70 бет) - Мәтінге сұрақты қалай қоюға болады? – Мәтінде лашынды қандай деп сипаттайды? - Лашын қандай құс? - Оның арқасы, алқымы қандай? - Көзі қандай?- Қанаты қандай? Бұл - сипаттау мәтіні. Сипаттау мәтінінің ерекшелігін өздерің тауып айта аласыңдар ма? (Әр топтың жауабын тыңдау). Сипаттау мәтінінің ерекшелігі: 1) Сөйлемдер заттың түр - түсін, қасиетін суреттейді. 2) Сипаттау мәтіні « Қандай?» деген сұраққа жауап береді. 3) Тірек сөздер – сын есімдерден болады.( 2 - тірек - сызбада көрсету)

Скачать материал

Найдите материал к любому уроку, указав свой предмет (категорию), класс, учебник и тему:

7 364 350 материалов в базе

Найти материалы

Скачать материал

Другие материалы

pptx

Урок,презентация по окружающему миру 2 класс «Весенние месяцы»

17.06.2014
8258
157

docx

Итоговый тест по математике за 1 четверть в 4 классе.

Учебник: «Математика (в 2 частях)», Моро М.И., Бантова М.А., Бельтюкова Г.В. и др.
Тема: Четыре арифметических действия: сложение, вычитание, умножение, деление