Тақырыбы: Қазақ хандығының құрылуы
Сабақтың міндеттері:
Білімдік:Қазақ хандығының құрылу тарихымен таныстыру,қазақ
жеріндегі тұңғыш дербес мемлекеттің жаулап алушылық соғыстар нәтижесінде
емес,халықтың ғасырлар бойы армандаған арман тілегі мен өзара туыстастығы
нәтижесінде дүниеге келгенін түсіндіру.
Тәрбиелік:Тұңғыш қазақ мемлекетінің құрылуына негіз қалаған
қоғам қайраткерлерінің еңбегін бағалай білуге тәрбиелеу,өз елінің тарихына,адал
ұлдарына деген құрмет сезімін қалыптастыру.
Дамытушылық:Картамен жұмыс жасауға,өз бетінше қорытынды
жасауға,ізденіске дағдыландыру.
Сабақтың түрі:Жаңа тақырыпты түсіндіру сабағы
Сабақтың әдісі:Баяндау,әңгімелесу,сұрақ-жауап,ізденіс,слайдтарды
қолдана отырып түсіндіру,электронды кітаппен жұмыс.
Сабақтың көрнекілігі:Қазақстан Республикасының саяси
картасы,слайдтар,Бегедаев диаграммасы,сәулет өнерінің ескерткіштерінің
суреттері,электронды кітап.
Пән аралық байланыс:Қазақ әдебиеті,информатика..
Сабақтың барысы:
I.Ұйымдастыру.
Оқушыларды түгелдеу,зейінді сабаққа аудару.
II.Үй
тапсырмасын тексеру.
Үйге берілген тақырып Қазақстанның XIV-XV
ғасырлардағы мәдениеті.
Алдымен сұрақ-жауап әдісін қолдана отырып,оқушылардың
қаншалықты дайындалғандарын тексеру.
Оқушыларға қойылатын сұрақтардың үлгісі:
1.Мәдениет нешеге бөлінеді?
2.Материалдық мәдениет дегеніміз не?
3.Рухани мәдениет деп қандай мәдениетті айтамыз?
4.Қандай аңыз-әңгімелерде аспан денелері туралы
баяндалады?
5.Авторы белгілі ауызша поэзияның өкілдері кімдер?
6.Жазбаша әдебиет өкілдері кімдер№
7.Сәулет өнері деген қандай өнер?
8.XIV-XV ғасырлардағы қандай сәулет өнерінің
ескерткіштері сақталған?
9.Арыстан баб кесенесі қанша рет қайта
тұрғызылды,неге?
10.Қолданбалы өнер дегеніміз қандай өнер?
Екі оқушы тақтаға шығып сәулет өнерінің
ескерткіштері Қожа Ахмет Йасауи кесенесі мен Арыстан баб кесенесінің
суреттеріне қарап анықтама береді.
Кесенелердің суреттері компютерға еңгізіліп,әр
оқушының алдында тұрады.
Ал басқа екі оқушы қазақтың ұлттық кйімдері жайлы
мәліметтер береді,ұлттық кйімдердің суреттері компютерға еңгізіледі.
Киіз үйдің құрылысы,оның негізгі бөліктері жайлы
компютердағы суретке қарап әңгімелейді.
Оқушылар төмендегі кестеге назар аударып XIV-XVғасырлардағы
рухани мәдениеттің түрлеріне өздері білетін шығармаларды жазады.
|
Ауыз әдебиеті
|
Жазбаша әдебиет
|
Музыка өнері
|
Діни
наным-сенімдер
|
|
|
|
|
|
Оқушылардың алған
білімдерін бекіту үшін тест алынады.Тест 10 сұрақтан тұрады.
III.Сергіту
сәті.
Оқушыларға қимыл-қозғалыс жаттығуларын жасату.
IV.Жаңа
сабақ :
Сабақ жоспары:
1.Қазақ ұлттық мемлекетінің құрылу
қарсаңындағы саяси,этникалық және экономикалық жағдайлары.
2.Хандықтың негізін қалаушылар-Жәнібек пен
Керей.
3.Халқының этникалық құрамы.
4.Алғашқы Қазақ хандығының аумағы.
5.Көрші елдермен қарым-қатынасы.
Жаңа тақырыпты, әр оқушының алдындағы компютерға
еңгізілген слайдтар арқылы түсіндіру.Жоспар бойынша слайдтар кезекпен ашылып
отырады,осы кезде мұғалім қазақ хандығының құрылуы туралы әңгімелейді.Оқушылар
бір уақытта мұғалімді тыңдап және өздері тірек-сызбалар арқылы көріп отырады.
Мұғалімнің сөзі:
Қазақ хандығының құрылуына себеп болған басты
шарттарының бірі- Әбілхайыр хандығындағы ру- тайпалардың саяси жағдайы, олардың
шаруашылық өмірлеріндегі дағдырыстар, хан ұрпақтарының билік үшін таласы, ойрат
тайпаларымен соғыста жеңіліске ұшырауы-халық бұқарасының Әбілхайыр ханға
наразылығының өрши түсуіне себепші болды. Сонымен қатар феодалдық езгі мен
бұқара халықты ауыр күйзеліске ұшыратты. Көшіп- қону тәртібі жиі бұзылды. Халық
бейбіт өмір аңсады. Керей мен Жәнібек сұлтандар бұл тарихи жағдайлар дер
кезінде, өз мақсаттарына шебер пайдаланды. Сөйтіп, Әбілхайыр ханның үстемдігіне
қарсы күрескен қазақ тайпаларының көсеміне айналып, қазақ тайпаларын бастап,
Қазақ хандығының болашақ негізін салуға Батыс Жетісуға көш бастады. Моғолстан
ханы Есенбұға Керей мен Жәнібекті Әбілхайырға қарсы пайдалануүшін құшақ жая
қарсы алды. Оларға Шу бойынан қоныс бөліп берді.
1465-1466 жылдары Қозыбасыда Қазақ хандығын
құрды. Жаңадан құрылған Қазақ хандығының тағына Шыңғысханның ұрпағы болғандықтан,
Керей мен Жәнібек сұлтандардың екеуінің де отыруға құқы болды. Бірақ тәртіп
бойынша жасының үлкендігі де ескерілді, сондықтан хан тағына Керей отырды.
Ақылдасар тірегі Жәнібек болды.
Слайдтар бойынша түсіндіріліп болған
соң,оқушылар электрондық кітапты ашып Қазақ хандығы деген тақырыппен
танысады.Онда оқушылар Қазақ хандығының ең алғаш мекен еткен аумағымен
танысады,басқа да материалдармен жұмыс жасайды.
Жаңа тақырып соңында әр оқушы,компютерға
еңгізілген Қазақ ауылы атты суретке қарап өз ойларын ортаға салады.
V.Бағалау,қорытынды.
Оқушылардың білімдерін бағалап,қорытынды жасау.
VI.Үй
тапсырмасы.
“Егер мен хан болсам ........” деген тақырыпта
ойтолғау жазып келу.
аудиоформат
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.