Алға аудандық білім бөлімі

                   В.И.Пацаев атындағы №2 Алға орта мектебі

                              «З Е Р Д Е»

            Қолданбалы курстың бағдарламасы

                                    9сынып

                                Алға. 2013ж.

Алға аудандық білім бөлімінің эксперттік комиссия отырысында  бекітілді

Хаттама №

«-------»  «----------»  2013ж

Алға аудандық білім бөлімінің әдістемелік кабинет меңгерушісі:                Бергазина Р.Х.

Құрастырған : БақытжановаГ.А. –В.И.Пацаев атындағы№2

                           Алға орта мектебінің математика пәні мұғалімі

Пікір жазғандар: 1. НагидуллинаЖ.Ж. - В.И.Пацаев    

                                    атындағы№2 Алға  орта мектебінің   

                                    математика пәні мұғалімі

                                2.Жақсылықова Р.Т.- В.И.Пацаев

                                   атындағы№2 Алға орта мектебінің    

                                   математика пәні мұғалімі

Оқу әдістемелік құралға 9 сынып оқушыларының теориялық білімін нығайтып,өздігінен іздендіре отырып,

шығармашылыққа жетелеу арқылы білімдерін

тереңдету, білім  дағдысын қалыптастыру негізінде мұғалім өзінің әдіс-тәсілдерін, әдістемелік  оқулықтарды, журналдарды қолдана отырып енгізген.

                             Түсінік хат

       Бұл бағдарлама оқу жоспары ҚР-ның жалпыға міндетті білім беру стандарты негізінде, базистік оқу жоспарына сай мектептерде математика пәнін оқытуға арналған бағдарламаға негізделіп, 68 сағатқа құрылған.

Бұл тақырыптың математикалық олимпиадалар мен жарыстарда иеленетін орны ерекшемаңызды бола тұра программалық курста зерттелмейді. Комбинаторика мен Дирихле принципі арқылы шығарылатын есептер погикалық деңгейі жағынан ойлау қабілетін жетілдіруге айрықша ықпал етумен қатар логикалық есептерге қолданылатын негізгі әдіс тәсілдерді қамтитындықтан оқушылардың математикалық дарынын жетілдіруде иеленетін орны ерекше. Мүмкіндіктер есебі қашаннан бері математикалық олимпиадалар мен жарыстардың басты құрамлас бөлігі болып келген, ары қарай да бұл құндылық сақталатын болады.

Бұл тақырыптың математикалық олимпиадалар мен жарыстарда иеленетін орны ерекшемаңызды бола тұра программалық курста зерттелмейді. Комбинаторика мен Дирихле принципі арқылы шығарылатын есептер погикалық деңгейі жағынан ойлау қабілетін жетілдіруге айрықша ықпал етумен қатар логикалық есептерге қолданылатын негізгі әдіс тәсілдерді қамтитындықтан оқушылардың математикалық дарынын жетілдіруде иеленетін орны ерекше. Мүмкіндіктер есебі қашаннан бері математикалық олимпиадалар мен жарыстардың басты құрамлас бөлігі болып келген, ары қарай да бұл құндылық сақталатын болады.

.      Оқу бағдарламасы бойынша өтілген тақырыптар сабақтан тыс жұмыста көбірек қамтылып.оқушылар білім деңгейлерін толықтырады,өткенді қайталай отырып еске сақтайды.Білім мен білік дағдылары қалыптасады.       Жаттығулар орындағанда әрбір тақырыптар бойынша ережелер,анық шамалар қайталанады.

                              Пікір

9-сыныптарға арналған «Зерде» факультатив курсының бағдарламасын басшылыққа ала отырып математикадан алған білім, білік дағдыларын, танымдық қабілеттерін және пәнге деген қызығушылықтарын  арттырады.Тереңдетілген бағытта алынған бағдарламада оқушылардың даму деңгейі ескеріледі. -Мұғалім оқушыларды жаңа ақпарат, шешуін табуды қажет ететін проблемалар, әртүрлі қиыншылықтар мен қайшылықтарға жолықтыру, шығармашылық тапсырма беру тәсілдері арқылы ізденіс жасап жаңа білім, білік, дағдыларды өз бетімен игеруге жетелеуші, бағыттаушы тұрғысынан көріну.

-Оқушының белсенділігін арттыру мақсатында курсқа қатысу белсенділігі, шығармашылық тапсырма қорытындысымен бағалап рейтинг тоқтату,марапаттау, насихаттау шарасын жүзеге асыру.

-Комбинаторикалық формулалардың ара байланыстары мен ерекшеліктеріне оқушыларды қанықтырып, «негізгі фориула» мен қосу және көбейту ережелерін қолдануға дағдыландыруға  баса назар аулару

-Оқушыларға «Логикалық есеп шығарудың алгоритмі»,  «Шығармашылық тапсырма орындау бағыты», «Есептің мазмұнына, шығарылу жолына талдау жасау бағыты» деген сияқты әдістемелік нұсқауларды жазба түрінде беріп, қолдануға дағдыландыру іс әрекетін жүзеге асыру.

Курстың мақсаты

-Комбинаториканың негізгі ережелері мен заңдылықтарын, олардың ара байланысы мен ерекшеліктерін тану.Дирихле принципінің терең логиеалық құндылығын сезініп,есеп шығаруға қолдану дағдысын игеру.

-Практикалық мазмұндағы мәтін есептермен әр қилы мүмкіндіктерді есептеуге комбинаторикалық әдіс тәсілдермен Дирихле принципін қолданудың артықшылығын пайдалану арқылы теорияны өмірмен ұштастыра білуге баулу.

-Оқушыларды шығармашылық ізденіске баулып, ойлау қабілетін жетілдіру, математикаға қызығушылығын арттыру.

-Стандарттан тыс олимпиадалық есептер шығаруда жиі қолданылатын негізгі тәсілдерді игеру арқылы есеп шығару дағдысын шыңдау.

Міндеттері: 

  Ұсынылған бағдарлама жоспары ойлау қабілітін, қызығушылығын арттыру үшін бұрынғы білетінін анықтау,білімге қызықтыру белсенділігін ояту,сондай-ақ өскелең ұрпақтың рухани ортасын қалыптастырудағы олардың интелектуалдық және басқа да сапаларын дамытудағы қажеттілікпен туындайды.

Білім мен білік дағдылары

       Қазіргі таңда заман талабына сай білім беруді ізгілендіруге үлкен мән берілуде.Бұрын орта білім беретін мектептің негізгі міндеті білім беру мен дағды біліктілерін қалыптастыру

болып келсе,қазіргі міндеті біршама күрделі.Қоғамның қазіргі даму кезеңінде болып жатқан әлеуметтік, саяси және жаңа технологиялық өзгерістерден ұрпақ тәрбиесіндегі бетбұрыстардан білім мен тәрбие беру жүйелерінің ісін жаңа сатыға көтеру қажеттілігі туындап отырғаны мәлім.Білім беру жүйесінің мазмұны мен міндеттермен толықтырып,өмір талабына сай жаңаша саналы тәрбие,сапалы білім беру.Оқушылардың танымдық әрекетін қалыптастыруда жаңа технологияның маңызы зор.

      Білім беру жүйесінің мазмұны жаңа міндеттерімен толықтырып,өмір талабына сай жаңаша сапалы тәрбие беру мен сапалы білім беру.

Әдістемелік ұстаным:

-Мұғалім оқушыларды жаңа ақпарат, шешуін табуды қажет ететін проблемалар, әртүрлі қиыншылықтар мен қайшылықтарға жолықтыру, шығармашылық тапсырма беру тәсілдері арқылы ізденіс жасап жаңа білім, білік, дағдыларды өз бетімен игеруге жетелеуші, бағыттаушы тұрғысынан көріну.

-Оқушының белсенділігін арттыру мақсатында курсқа қатысу белсенділігі, шығармашылық тапсырма қорытындысымен бағалап рейтинг тоқтату,марапаттау, насихаттау шарасын жүзеге асыру.

-Комбинаторикалық формулалардың ара байланыстары мен ерекшеліктеріне оқушыларды қанықтырып, «негізгі фориула» мен қосу және көбейту ережелерін қолдануға дағдыландыруға  баса назар аулару

-Оқушыларға «Логикалық есеп шығарудың алгоритмі»,  «Шығармашылық тапсырма орындау бағыты» деген сияқты әдістемелік нұсқауларды жазба түрінде беріп, қолдануға дағдыландыру іс әрекетін жүзеге асыру

          Қолданылған әдебиеттер:

1. Олимпиадашы кітапханасы

«Дарын» республикалық ғылыми-практмкалық ортадығы. Астана – 2005ж.

2. Оқушылық жаратылыстану – математика  пәндері бойынша   

      әртүрлі деңгейдегі олимпиадаларға дайындау бойынша  

      арнаулы курстар бағдарламасы

       «Дарын» республикалық ғылыми-практмкалық ортадығы. Астана – 2008ж.

3. В.Адбяасурэн  «Диофант теңдеуі»
4. М.Басай «Үшбұрыштың тамаша нүктелері мен түзулері»
5. Ә.Н.Шыныбеков 8,9,10 – сынып. «Алгебра»
6. А.И.Просалов  Планиметрия есептері
7. Т.Күшай Математика олимпиадасының дайындық курстары 6-11сынып
8. М.Гарднер «Математические чудеса и тайны»
9. И.С.Петраков «Математические кружки»
10. Н.В.Балк «Математика после уроков»
11. Журнал «Математика және физика»
12. М.И.Сканави «Математика в задачах»

Күтілетін нәтиже:

-оқушылардың өз бетімен білім алу дағдыларының қалыптасуы;

-оқушылардың алған білімдерін өмірде қолдана алуы;

- оқушылардың интеллектуалдық қабілеттерінің, ойлау қабілеттерінің дамуы:

-нәтижені талдай білу, салыстыра білу, жүйелей білу,жалпылай білу, бағалай білу құзіреттерінің қалыптасуы;

- оқушылардың зерттеу жұмыстарын жүргізе білулері;

- оқушылардың жобалау жұмыстарын жүргізе білулері;

- оқушылардың коммуникативтік мәдениетінің дамуы.

 -Логикалық есептер шығаруға қолданылатын басты әдіс  

 тәсілдерді қамтыған есеп жаттығуларды

 қамтығандықтан оқушының логикалық ойлау қабілетін

 жетілдіруге, әдістемелік нұсқаулар берілгені тақырыпты

 өз бетімен зерттеп, шығармашылықпен білік пен дағды

 игеруге қолайлы.

-Тақырыпқа кең ауқымды қызықты, олимпиадалық есеп жаттығулар енгізілгендігі оқушылардың математикаға  деген қызығушылығын арттыруға маңызды роль атқаратын болады.

Курстың мазмүны:

Аптасына 2 сағат,барлығы 68 сағат.

1.      Кіріспе:  (1 сағат)

Курстың мақсаты мен міндеттері. Курстың құрылымы, ондағы қаралатын мәселелер. Әдебиеттермен таныстыру. «Мен комбинаторика туралы не білемін?»,  «Дирихле принципін қай кезде қолдана аламын?» тақырыбында миға шабуыл

2.      Комбинаторика элементтері (17 сағат)

Жиындағы амалдар, қосу ережесі. Жиындардың Декарттық көбейтіндісі, көбейту ережесі. Комбинаториканың негізгі формулалары.Шығармашылық тапсырмалар.

3.      Дирихле принципі (16 сағат)

Дирихле принципінің геометриялық мағынасы. Шығармашылық жұмыс

4.      Сандар теориясының элементтері (34 сағат)

Жай және құрама сандар. Евклид алгоритмі.Ферманың кіші теоремасы. Эйлер теоремасы.Модульдың қолданылуы.Вилльсон теоремасы.Шығармашылық тапсырмалар

            Оқу- тақырыптық жоспар