- 02.04.2014
- 8536
- 61
М.Әуезов атындағы № 251 орта мектеп
Ашық сабақ
Тақырыбы:
Спирттердің жіктелуі
Сыныбы: 11 «А»
Өткізген: пән мұғалімі Г.Бердімұратова
Пәні: Химия
2010-2011 оқу жылы
Сабақтың тақырыбы: Оттекті органикалық қосылыстар.
Спирттердің жіктелуі
Мақсаты: а) Органикалық химия курсындағы Оттекті органикалық қосылыстар кластарын, спирттер және олардың жіктелуіне түсінік беру
ә) Оқушының білімді өздігінен түсініп, шығармашылықпен жұмыс жасауына, қызығуын, ынтасын, қиялы мен қабылдауын қалыптастыра отырып, сатылай кешенді талдау технологиясы бойынша тірек-сызба нұсқалар арқылы тақырыптық білімдерін арттыру.
б) Оқушылады жат қылықтан және зиянды әдеттерден аулақ болуға, адамгершілігі жоғару, иман жүректі, рухани таза адам болуға тәрбиелеу
Сабақтың типі: Жаңа білімді меңгеру
Сабақтың түрі: жаңа, кіріктірілген сабақ
Сабақтың берілу әдісі: түсіндірмелі-иллюстриативті, сөз-
көрнекілік
Көрнекілігі: периодтық жүйе, буклет, интерактивті тақта
Пәнаралық байланыс: география, биология, әдебиет,
бейорганикалық химия
Қолданылған әдебиеттер: органикалық химия, Химия тест
жинақтары, Химия мектепте (әж)
Сабақ барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі
а) сәлемдесу
ә) түглдеу, оқушы назарын сабаққа аудару
ІІ. Өткен тарауларға шолу жасау
Органикалық
қосылыстар
Азотты
органикалық қосылыстар Көмірсутектер
 |
|
|
|
|
|
Алкандар Циклоалкандар Алкендер Алкиндер АлкадиендерАрендер
3) Көмірсутектердің қандай галогентуындыларын білесіздер?
4) Көмірсутектердің қандай табиғи қорлары бар?
5) Қазақстанда кезедесетін кен орындары туралы не білесіңдер?
Берліген кестегі реакция типін анықтаңыздар, дұрыс жауабын тапсаңыздар бүгінгі химия әлеміндегі жаңа бір білім есігінің кілтін аша аласыз
|
Реакция теңдеулері |
Қосылу |
Айырылу |
Орынбасу |
|
С3Н6 + Н2 = C3H8 |
С |
А |
Щ |
|
|
В |
П |
О |
|
С6Н6 + Br2 = C6H5Br + HBr |
Ц |
Ч |
И |
|
|
О |
Р |
У |
|
C3H6 + Cl2 = ClCH2 – CH2 – CH2Cl |
Т |
Е |
Л |
ІІІ. Жаңа білімді меңгеру
Оттекті органикалық қосылыстар. Спирттердің жіктелуі
Көмірсутектеріндегі бір немесе бірнеше сутек атмодарының орын функционалдық топтарды оттекті органикалық қосылыстар деп атайды. Оттекті ьорганикалық қосылыстардың функционалдық топтары құрамында оттек болады.
Оттекті органикалық қосылыстар спирттер, фенолдар, альдегидтер мен кетондар, карбон қышқылдары, жай және күрделі эфирлер, көмірсулар жатады.
Оттекті органикалық қосылыстардың негізгі кластары мен олардың маңызды өкілдері мына сызбанұсқада келтірілген:
|
Диэтил
эфирі, метил-формиат, этилацетат, майлар, метитл-метакрилат Құмырсқа
қышқылы, сірке қышқылы, қымыздық қышқылы, акрил қышқылы Глюкоза,
фруктоза, сахароза, лактоза, крахмал, целлюлоза Формальдегид,
ацетальдегид, ацетон Метил
спирті, Этил спирті Этилен-гликоль, Глиценрин, фенол
Спирттер.
Спирттер мен фенолдар
Функциональдық топ ( - ОН)
Спирттердің жіктелуі: біріншілік
екіншілік
үшіншілік
Жүзім шырыны ашығанда түзілетін шарап спиртін адамдар өте ертеден пайдаланды «Спирт» сөзі латынның «шараптың рухы» деген сөзінен шыққан. Шарап спирту немесе этил спиртінің формуласы - С2Н5ОН. Жүзімнің, қанттың, крахмалдың ферменттік ашуы нәтижесінде түзілетін бұл затты тұрмыста жай ғана спирт деп атайды. Ал ХҮІІІ ғасырдан бастап «спирт» деген сөзбен қатар «алкаголь» (араб «әл-кугул») деген сөз қолданыла бастады.
Функционалдық гидроксил (ОН) тобы бар қосылыстар екі маңызды органикалық кластар құрайды. Оларға спирттер және фенолдар жатады.
Фенол молекуласында гидроксил тобы бар бензол сақинасымен тікелей байланысқан (С6Н5-ОН) және оған ерекше қасиет береді.
Спирттер – молекуласындағы бір немесе бірнеше сутек атомдары гидроксил тобына алмасқан тобына алмасқан көмірсутектердің туындылары.
Спирттердің жалпы формуласы R(OH)x
Молекулалық формуласы СnH2n+1
Спирттердің жіктелуі. Спиртердің жіктелуінің бірнеше түрі бар.
 |
||||||||||||||
 |
 |
|||||||||||||
 |
 |
|||||||||||||
|
 |
|||||||||||||
Гидроксил тобымен байланысқан көмірсутек радикалына сәйкес спирттер қаныққан, қанықпаған, ароматты болып бөлінеді:
Гидроксил тобы қай көміртекте орналасқанына байланысты спирттерді біріншілік, екіншілік, үшіншілік деп ажыратады.
 |
R R - СН2 - ОН R - СН2 - ОН R - СН2 - ОН СН3 СН3-
СН2-СН2 ОН 2-метилпропанол-2 үшіншілік бутил
спирті СН3-СН2-
СН2-ОН пропанол – 1 (біріншілік
пропил спирті)
 |
|||
|
|||
Спирттер өте ерте кезден-ақ ХҮІ ғасырда алхимиктер арақ жасап, дәріханада дәрі ретінде сақтаған. Алғашқы кезде оны өте сирек пайдаланған. Бірте-бірте балсыра (5-70) болатын ішімдік ретінде, кейін сүйікіт көңілдендіргіш сусынана айналған . Спирттік ішімдік адамзаттың қос жауы, ол адам организміндегі барлық мүшелердің қызметін бұзады. Алкагольдің адам ағзасына әсерін биология пәнінің мұғалімі Гүлсім апайларың қысқаша мәліметпен таныстырып өтеді.
ІҮ. Бекіту:
1.Мына айналуларды жүзеге асырыңыздар
а) С2Н6
С2Н4 C2H5OH
C2H5Br С2Н5 СО2
ә) С2Н4 С2Н6
C2H5Cl С2Н5OH С2Н5 СО2
№1
Зат мөлшері 1,5 моль этиленді сумен әрекеттестіргенде шығымы 80% болған жағдайда этанолдың қандай массасын алуға болады?
Бер: ν(C2H4) = 1.5
моль Шешуі: Н2С = C2H + HOH = CH3 –
CH2OH
W (C2H5OH) = 80% ν =m/M m = ν M m = 1.5 46 = 69г
т/к m (C2H5OH) - ?
69г (C2H5OH) - 100%(C2H5OH)
х(C2H5OH) г - 80 % (C2H5OH)
х = 55,2 г
Жауабы: m(C2H5OH) = 55.2 г
№2
33,6 л (қ.ж) этиленді гидратациялағанда түзілетін этанолдың массасын табыңдар
 |
Бер: V(C2H4) = 33.6 Шешуі: Н2С = C2H + HOH = CH3 – CH2OH
т/к m (C2H5OH) - ? 33.6л хг
22,4 л 46 г
x = 33,6*22,4/46 x = 69 г
Жауабы: m (C2H5OH) = 69 г
№3.
Бромэтанды натрий гидроксидінің судағы ерітіндісімен әрекеттестіргенде көлме 143,75мл (ρ = 0.8 г/мл) этил спирті алынады. Ракцияға кіріскенде бромэтанның массасы қаншаға тек?
Бер: ν(C2H5OH)
= 143.75 мл Шешуі: C2H5Br + NaOH = C2H5OH
+ NaBr
ρ = 0.8 г/мл ρ =m/ V m =ρV
m =
14.75*0.8= 115г (C2H5OH)
т/к m (C2H5Br) - ? 115г (C2H5OH) - Х г
104 г/моль – 46 г/моль
x = 50.8 г (C2H5Br)
Жауабы: m(C2H5Br) = 50,8 г
V. Қорытынды.
1. Оттекті органикалық қосылыстардың құрамына қандай элемент атомдары кіреді?
2. Құрамында гидроксил тобы бар органикалық қосылыстардың өандай түрлеі болады?
3. Спирттер қалай жіктеледі?
ҮІ. Бағалау
ҮІІ. Үйге тапсырма
Тақырыпты оқу.
№ 5. 50 г пропанолмен әрекеттесетін натрийдің массасы (19,2г)
№ 6 55,2 г этил спирті 29,9 г натриймен әрекеттескен сутектің қандай көлемі (қ.ж) түзіледі?
Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
а) Органикалық химия курсындағы Оттекті органикалық қосылыстар кластарын, спирттер және олардың жіктелуіне түсінік беру ә) Оқушының білімді өздігінен түсініп, шығармашылықпен жұмыс жасауына, қызығуын, ынтасын, қиялы мен қабылдауын қалыптастыра отырып, сатылай кешенді талдау технологиясы бойынша тірек-сызба нұсқалар арқылы тақырыптық білімдерін арттыру. б) Оқушылады жат қылықтан және зиянды әдеттерден аулақ болуға, адамгершілігі жоғару, иман жүректі, рухани таза адам болуға тәрбиелеу ІІІ. Жаңа білімді меңгеру Оттекті органикалық қосылыстар. Спирттердің жіктелуі Көмірсутектеріндегі бір немесе бірнеше сутек атмодарының орын функционалдық топтарды оттекті органикалық қосылыстар деп атайды. Оттекті ьорганикалық қосылыстардың функционалдық топтары құрамында оттек болады. Оттекті органикалық қосылыстар спирттер, фенолдар, альдегидтер мен кетондар, карбон қышқылдары, жай және күрделі эфирлер, көмірсулар жатады.Спирттер. Спирттер мен фенолдар Функциональдық топ ( - ОН) Спирттердің жіктелуі: біріншілік екіншілік үшіншілік Жүзім шырыны ашығанда түзілетін шарап спиртін адамдар өте ертеден пайдаланды «Спирт» сөзі латынның «шараптың рухы» деген сөзінен шыққан. Шарап спирту немесе этил спиртінің формуласы - С2Н5ОН. Жүзімнің, қанттың, крахмалдың ферменттік ашуы нәтижесінде түзілетін бұл затты тұрмыста жай ғана спирт деп атайды. Ал ХҮІІІ ғасырдан бастап «спирт» деген сөзбен қатар «алкаголь» (араб «әл-кугул») деген сөз қолданыла бастады. Функционалдық гидроксил (ОН) тобы бар қосылыстар екі маңызды органикалық кластар құрайды. Оларға спирттер және фенолдар жатады.
6 655 470 материалов в базе
Настоящий материал опубликован пользователем Әбуова Дидар Есенбекқызы. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт
Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Удалить материал
Ваша скидка на курсы
40%
Курс профессиональной переподготовки
500/1000 ч.
Курс профессиональной переподготовки
300 ч. — 1200 ч.
Курс повышения квалификации
36 ч. — 180 ч.
Курс повышения квалификации
72 ч. — 180 ч.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.