Инфоурок География Другие методич. материалыАфриканың ішкі суы

Африканың ішкі суы

Скачать материал

 

Қ.Қалыбеков атындағы орта мектеп





(Ашық сабақ)
  Тақырыбы: Африканың өзендері мен көлдері.
7а сыныбы


География пәні мұғалімі: Құрмашева Шынар 
                                                                                                    Насипкалиевна









Сарытоғай – 2013ж

 


Сабақтың жоспары.                    Пәні: Материктер мен мұхиттар географиясы.

Тақырыбы: Африканың өзендері мен көлдері.             Сыныбы: 7а                                Күні:

Сабақтың мақсаты:

v Африка табиғатының ерекшеліктері туралы білімін тереңдету. Материктің ішкі суларының ерекшеліктерімен таныстыру. Ішкі сумен байланысты  ұғымдар мен терминдерді еске түсіріп және жаңаларымен танысу.

v Карталардың турімен  салыстыра отырып жұмыс жасай білу дағдысын қалыптастыру. Зейін, есте сақтау , логикалық ойлау, сөйлей білу қабілетін дамыту.

v Жүмысты аяғынадейін орындауға, ешнәрседен тыс қалмауға, ұжымшылдыққа тәрбиелеу.

v Сабақтың көрнекілігі:

                                Мультимедия, бейне ролик,  Атлас,

                                кескін карта, оқулық,ноудбук, салйдты

                                презентациялар, жұмыс дәптері  т.б.

v Сабақтың типі: Жаңа  материалда  меңгерту.

v Сабақтың әдіс-тәсілдері:

                                Жұптық, топтық, жеке.

v Сабақтың технологиясы

                                  Оқу мен жазу арқылы  сын      тұрғысынан ойлау.

v Пәнаралық байланыс:  Биология,  экология,  литература, математика

 

Сабақтың   мазмұны

1.  Ұйымдастыру

       а)  (сәлемдесу, қатыс пен  дайындығын тексеру)

       әШығыс  мысалы. (психологиялық кезең)     слайд

2.      Қызығушылықты ояту.

       а)  Разминка

       ә) Африканың климаты.( слайдтар)

3.      Мағынаны тану.

       а)  Суретті  хат (слайд)

       ә)  Сұрақ-жауап  (слайд)

       б)   Топтық жұмыс  .

                        Кескін  картамен жұмыс ( слайд).

                        Кестемен жұмыс  (слайд)

4.      Ой  толғаныс  сатысы

        а)Географиялық ди ктант (слайд)

        ә)Ойыңызды жалғастырыңыз....... (жеке  жұмысслайд)

        б)Рефлексия (сабақтан  кейін  қандай  көңіл  күйде  болдыңыз) (слайд)

5.      Бірін-бірі  бағалау. ( слайд)

6.      Үй тапсырмасы.    (слайд)

Шығыс мысалы

            Ертеде бір ескі  қалада бір Шебер болыпты. Оның көп шәкірттері бар екен.

Олардың зеректеу біреуі  «Біздің ұстаздың бұл  өмірде жауап бере алмайтын

сұрақтары барма екен?» -деп ойланыпты.

            Сонан соң гүлдеп  тұрған  далаға келіп, ең  әдемі көбелекті  аулап алып , е кі  алақанының арасына салып, тығып тұрыпты. Көбелек  уысында  жыбырлап , қытығын келтіріпті, сосын шәкірт күлімсіреп тұрып   ұстазынан сұрапты:

-         Айтыңызшы, менің уысымдағы көбелек  тірі  ме  әлде  өлі  ме?

Ол  көбелекті  уысында  мықты ұстап  тұрды  және  өзінің ақиқаты   үшін алақанын қысып жіберуге дайын еді.

 Ал  Шебер болса  шәкіртінің қолына   қарамастан былай жауап берді:

-         Бәрі де сенің қолыңда.

-         Сабақта сіздер жаңа білім аласыздар, ал оның қандай болатыны:

  көп немесе аз, қызықты немесе керсінше болуы сіздерге байланысты.

- Бәрі де тек сіздердің қолдарыңызда.

Су туралы ойңызға келген  кез-келген идеяңызды жазыңыз

Суға қатысты адамның ғажайып іс-әрекеттерін жазыңыз

 

Африканың ең ыстық материк екенін дәлелдеңіз.

Африка қандай климаттық белдеулерде орналасқан?

Африка халқынан келген  хат!

Өзендердің қоректенуінің қандай типін білесің?

Көлдер

Ішкі суға нелер жатады?

Африканың өзендері  мен көлдер жүйесі  әркелкі  орналасқан.

Жер беті мен жер асты сулары жер бедерінің геологиялық құрлысы мен климатқа байланысты.

Қандай климаттық белдеуде  өзен торы  жақсы дамыған  немесе   керсінше?

Өзендердің барлығы теңіздерге құймайды.

Атлант мұхиты алабы

Үнді мұхиты  алабы

Ішкі тұйық алабы

Негізгі өзен жүйелері

      Ніл- 1топ

      Конго-2 топ

      Нигер-3топ

      Замбези-4 топ

Ніл  — Африкадағы өзен , дүние  жүзіндегі ең ұзын өзендердің бірі«Ніл»  сөзі грекше  өзен аты «Нейлос» (Νείλος) дегеннен шыққан.Өзен Шығыс Африка таулы үстіртінен бастауынын алып , үлкен атырау жасақтап Жерорта теңізіне құяды.

Ко́нго (Заи́р) — Орталық Африкадағы өзен, Конго Демократиялық республикасында орналасқан (жекелеген бөліктері Конго мен Ангола шекаралары арқылы ағып өтеді), ұзындығы жөнінен (4700м)  1600 км кеме жұзуге жарамды. өзен алабы 3680 км кв. құламасы 220м .Стенли сарқырамасы және Ливингстон сарқырама қатарын (32) түзедіІрі СЭС Инга салынған. Сарқыраманы айналып өтетін Ливингстон  темір жолы бар. Африкадағы екінші, өзен суы өте мол дүние жүзінде Амазонкадан кейін екінші орында.

1482ж  португал теңіз саяхатшысы Диего Кан ашқан.

Дэвид.Ливингстон –1871-72 ж зерттеген.

1482ж  португал теңіз саяхатшысы Диего Кан ашқан.

Дэвид.Ливингстон –1871-72 ж зерттеген.

 

 

Ни́гер —Батыс Африканың  маңызды өзені . Ұзындығы 4180 км, өзен алабының ауданы 2118 мың. км², бұл көрсеткіштер бойынша Африкада  Ніл мен Конгодан кейінгі  үшінші орында.

Замбе́зи — ұзындығы жөнінен Африкадағы төртінші өзен. Өзен алабының ауданы — 1 570 000 км², ұзындығы — 2 574 км. Өзен бастауы  Замбияда, Ангола арқылы ағып , Намибия, Ботсвана, Замбия және Зимбабве шекаралары арқылы ағып өтіп, Мозамбикке қарай бағытталады  да Үнді  мұхитына  құяды.

Шотланд зерттеушісі Дэвид Ливингстон, 1855 жылы сарқырамада болғаннан кейін , королева Викторияның құрметіне Виктория деп атады.

Виктория сарқырамасы, Оңтүстік Африканың еңбасты көрікті жерлерінің бірі болып табылады, ЮНЕСКО-ның әлемдік жәдігері ретінде қорғалады. Екі ірі ұлттық парктің шекарасында Замбиядағы «Гүрілдек бу» және Зимбабведегі «Виктория сарқырамаcы» орналасқан. Виктория — жер шарындағы 100м аса биіктігі , ені 1800 километрден асатын бірден-бір сарқырама.

Лимпо́по  — Африкадағы  өзен   (Limpopo, Uri, Bembe, Juhampura, басқаша айтқанда Крокодиловая - қолтырауынды). Преториядан оңтүстіктегі   Витватерсранд  тауынан (1800 м) бастауын алып, өзінің жоғарғы ағысында  Могали тауынан ағып өтіп  Марикоға қосылады .1600 км ұзындықта ағып өтіп, өзіне көптеген салалрын қосып алып  Делагоа  шығанағының солтүстігінде Үнді мұхитына   құяды.

Оранже өзені

                     Бастауын Оңтүстік Африкадағы Оңтүстік Африка Республикасы мен Лесото шекарасындағы Айдаһар тауынан  алады.

                      Атлант мұхитына құяды.

                     Ұзындағы  2200 км,  алабының ауданы 973 000 км²

                     Ірі саласы — Вааль   өзені.

                     Өзенде 146 метрлік сарқырама Ауграбис орналасқан. (ОАР).

                     Атауы Оран династиясымен байланысты.

Африка өзені Бриде
Бриде (африка тілінде Breërivier)  Оңтүстік  Африкадағы өзен. Өзен ОАР қарай ағады. Ұзындығы 337 километр, өзен алабының ауданы 12384 км² шамасында. Үнді мұхитына құяды. Бірнеше саласы бар. Өзен суы егін суаруға кеңінен қолданадыБриде өзені аңғары— елдің басты төрт шарап жасау аудандарының бірі.

Африка өзені Кванза
Кванза Африканың өзеніАнголдан ағып өтіп , Атлант мұхитына елдің астанасы Луанданың оңтүстігінен құяды. Ағысының негізгі бағыты –солтүстік батыс.Ұзындығы 965 километр, өзен алабы—  152 570 км² шамасында. Өзен Ангола үшін гидроэлектроэнергия көзі болып табыладыКапанда су бөгеніМаланжеде салынған , құрлыс жұмыстары  2004 жылы аяқталған. Су қоймасы қант құрағы плантацияларын және басқада Кванза аңғарының төменгі ағысындағы дақылдарды сумен қамтамасыз етеді. Төменгі ағысы 150 км-ге  дейін кеме қатынасына жарамды.

 

 

 

 

 

Кестені   толтырыңыз  топпен жұмыс

Өзен

Бассейні

немесе алабы

Бастауы

Сағасы

Бағыты

Қорек-

тенуі

Шаруа-шылықта пайда-

лануы

1-Ніл

2-Конго

3-Замбези

4-Нигер

 

         Шығыс Африка платформасының тектоникалық майысқан жерінде теңіз деңгейінен 1134 м биік жерде орналасқан.

         Дүние жүзіндегі Жоғарғы көлден кейінгі ауданы жөнінен 2-і тущы көл.75000 км.кв. Бұл швейцарияданда ұлкен деген сөз.

         Африкадағы ең үлкен көл.

         Көлді Джон Хеннинг Спик  1858 жылы ашты.

 

         1827-1864)Африканы зерттеуші ағылшын.

          1854-55 және 1856-59   Р.Ф.Бертонмен бірге  Сомалиді зерттеп және  Танганьика көлін ашты.

         1858 жылы  Виктория көлін ашты және  ( 1860-63 жылдары Дж. О. Грантомпен бірге),  одан Виктория-Ніл  өзені  ағып шығатынын анықтады.

         Көлдің деңгейі тұрақсыз: қалыпты жағдайда 27 мың. Шаршы шақырым, жауын-шашынды кездері  50 мың., ал  құрғақ кездері   11 мың шаршы шақырымға дейін жетеді.

2006 жылы көл   23 мың км² ауданынан  26 есе кішірейіп кеткен және тартылуы жалғасуда , «Disaster Monitoring Constellation» халықаралық жүйесінің жасақтайтын  Жер мониторигі нәтижесінде белгілі болды.

         Орталық-Шығыс Африкада орналасқан.

         Солтүстіктен оңтүстікке  560 км созылып жатыр, тереңдігі 706 м.

         Климаттық екі маусым ажыратылады: жаңбырлы (қараша мамыр) және құрғақ (мамыр қараша).

Танганьика

         Ауданы және тереңдігі жөнінен Байкалдан кейінгі екінші орында.

            Көл жағалаулары төрт елге тиесілі.

Жер асты суы.

         Геологтар  Намибиядаг Африканың ең құрғақ аудандарының экономикасына зор ықпал жасай алатын жер асты суының мол қорын тапты. Зерттеу нәтижелері бойынша жер асты суы  елдің солтүстігіне 400 жылға жетеді. Намибияда Атлант мұхиты жағалауларын қоспағанда  ешқандай ірі су қоймасы жоқ, өзендер өте аз, олардың көбі кеуіп қалып жатыр. Соендықтан онда шаруашылықпен айналысу шектелген.

                                          

 

 

Қорытынды

                     Материктің  барлық ірі өзендері жер бедерінің ерекшеліктеріне байланысты Атлант  мұхитына құйып жатыр.

                     Барлық өзендерде жер бедерінің  ерекшелігіне байланысты сарқырамалар  мен  шоңғалдар бар.

                     Экваторлық және субэкваторлық климаттың болуы

 өзендердің қоректенуінің жаңбырлық типінің басым болуына

жағдай жасап тұрӨзен ағынының 80%  құрайды.

 

Географиялық диктант.

1.      Конго өзені ………….. Климаттық белдеу  территориясы арқылы ағып өтеді, сондықтан да әрқанаш суы ………

2. Африка өзендері қоректенудің қандай типіне жатады?

3. Дүние жүзіндегі ең ірі сарқырама ……… деп аталады, ……….. өзенінде орналасқан.

4. Дүние жүзінің ең ұзын өзені……….

5. Африка территориясы батысқа қарай еңкіш орналасқан, сондықтан өзендердің барлығына жуығы …………………….. мұхитына құяды.

6.К.И.Чуковскийдің өлең жолдарында кездесетін Африкадағы өзен. «И сел на орла Айболит, И одно только слово твердит - ...., ...., ...... .»

7. .................Африканың ең терең көлі.

8.Б.з.Б. 600жылдары .......Африканы айнала жүзіп шыққан.

 

Ойыңызды жалғастырыңыз:

Ø  Бүгінгі сабақта менің есімде қалды…...

Ø   Бәріненде маған ұнағаны………….

Ø   Бүгін  мен ……..бұны жасай алдым

 

Оқушылар топта бір-бірінің жұыстарын алып тексереді. Сонан соң топ басшы  топ мүшелерінің бағаларын атайды.

Бағалау парағы.

 

Тапсырмалар

 

 

1

Разминка

Толық жауап  2 , жартылай жауап 1,   жауап жоқ 0.

 

2

Сұрақ- жауап (үй тапсырмасы)

Толық жауап  2 , жартылай жауап 1,   жауап жоқ 0.

 

3

Тірек сызба

Толық жауап  2 , жартылай жауап 1,   жауап жоқ 0.

 

4

Жұмбақ хат (жаңа сабақ)

Толық жауап  2 , жартылай жауап 1,   жауап жоқ 0.

 

5

Кескін карта мен жұмыс  -өзендер

Толық жауап  2 , жартылай жауап 1,   жауап жоқ 0.

 

6

Кескін карта мен жұмыс  -көлдер

Толық жауап  2 , жартылай жауап 1,   жауап жоқ 0.

 

7

Кестемен жұмыс

Толық жауап  2 , жартылай жауап 1,   жауап жоқ 0.

 

8

Географиялық диктант

0 қате –«5», 1 қате – «4»,

2-3 қате –«3», 4 не одан көп  қате - 2

 

9

Ойыңызды жалғастырыңыз

Толық жауап  2 , жартылай жауап 1,   жауап жоқ 0.

 

 

Орта балл:

 

 

Бағасы:

 

21-18 ұпай – «5»,   18-12 ұпай «4», 11-9 ұпай «3»  9 ұпайдан төмен – «2»

 

 

Достар!

                                                Сіздердің жеке көрсеткішіңіз?

smail14 smail25
smail17
0039
super_smilies078
smail19 super_smilies069
super_smilies032
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


Үй тапсырмасы.

1. § 48 түсініп оқу

2. Африканың өзендері мен көлдерін шаруашылықта

    пайдалану жөнінде  әңгіме жазу.

3.183 беттегі сұрақтарға жауап дайындау.

 

Просмотрено: 0%
Просмотрено: 0%
Скачать материал
Скачать материал "Африканың ішкі суы"

Методические разработки к Вашему уроку:

Получите новую специальность за 2 месяца

Инструктор по гимнастике

Получите профессию

Няня

за 6 месяцев

Пройти курс

Рабочие листы
к вашим урокам

Скачать

Краткое описание документа:

Сабақтың жоспары. Пәні: Материктер мен мұхиттар географиясы.

Тақырыбы: Африканың өзендері мен көлдері. Сыныбы: 7а

Күні:

Сабақтың мақсаты:

v Африка табиғатының ерекшеліктері туралы білімін тереңдету. Материктің ішкі суларының ерекшеліктерімен таныстыру. Ішкі сумен байланысты ұғымдар мен терминдерді еске түсіріп және жаңаларымен танысу.

v Карталардың турімен салыстыра отырып жұмыс жасай білу дағдысын қалыптастыру.

Зейін, есте сақтау , логикалық ойлау, сөйлей білу қабілетін дамыту.

v Жүмысты аяғынадейін орындауға, ешнәрседен тыс қалмауға, ұжымшылдыққа тәрбиелеу.

v Сабақтың көрнекілігі:

Мультимедия,

бейне ролик, Атлас,

кескін карта, оқулық,ноудбук, салйдты

презентациялар,

жұмыс дәптері т.б.

v Сабақтың типі: Жаңа материалда меңгерту.

v Сабақтың әдіс-тәсілдері:

Скачать материал

Найдите материал к любому уроку, указав свой предмет (категорию), класс, учебник и тему:

6 625 516 материалов в базе

Скачать материал

Вам будут интересны эти курсы:

Оставьте свой комментарий

Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.

  • Скачать материал
    • 05.04.2014 2759
    • DOCX 261.1 кбайт
    • Оцените материал:
  • Настоящий материал опубликован пользователем Курмашева Шынар Насипкалиевна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт

    Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.

    Удалить материал
  • Автор материала

    Курмашева Шынар Насипкалиевна
    Курмашева Шынар Насипкалиевна
    • На сайте: 8 лет и 8 месяцев
    • Подписчики: 0
    • Всего просмотров: 27217
    • Всего материалов: 5

Ваша скидка на курсы

40%
Скидка для нового слушателя. Войдите на сайт, чтобы применить скидку к любому курсу
Курсы со скидкой

Курс профессиональной переподготовки

Секретарь-администратор

Секретарь-администратор (делопроизводитель)

500/1000 ч.

Подать заявку О курсе

Курс повышения квалификации

Инновационные технологии в преподавании географии детям с ОВЗ

36 ч. — 180 ч.

от 1700 руб. от 850 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 36 человек из 22 регионов

Курс профессиональной переподготовки

Технологии географического образования

Педагог в сфере географического образования (учитель географии)

300 ч. — 1200 ч.

от 7900 руб. от 3950 руб.
Подать заявку О курсе

Курс повышения квалификации

Особенности подготовки к сдаче ОГЭ по географии в условиях реализации ФГОС ООО

36 ч. — 180 ч.

от 1700 руб. от 850 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 83 человека из 40 регионов

Мини-курс

Успешный педагог: навыки самозанятости, предпринимательства и финансовой грамотности

6 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 55 человек из 23 регионов

Мини-курс

Основы изучения творческих дисциплин: введение в пропедевтику дизайна и изобразительного искусства

8 ч.

1180 руб. 590 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 23 человека из 13 регионов

Мини-курс

Брендинг и архитектура бренда: создание уникальности и цельности в маркетинге

2 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе
Сейчас в эфире

Восстановительные и медиативные практики в профилактике кибербуллинга

Перейти к трансляции