«Қазақтың бас ақыны»

Сабақтың тақырыбы: «Қазақтың бас ақыны»

Қорытынды. Қайталау.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Абай шығармаларын талдай отырып, білімдерін жүйелеу, жинақтау және шығармашылық жұмыстар арқылы абайды жан *- жақты таныту.

Тәрбиелік: Оқушыларды адамгершілікке, имандылыққа асыл қасиеттерге тәрбиелеу және туған жердің тарихымен тілінің қадір қасиетін ұғындыру.

Дамытушылық: Мәнерлеп сөйлеуге дағдыландыру, ой – өрісін, ойлау қабілетін шығармашылық ізденісін дамыту.

Сабақ түрі: Қайталау.

Сабақ әдісі: Сұрақ – жауап, іздену, сызбалар, тест.

Пәнаралық байланыс: қазақ тілі, орыс тілі, география, ағылшын, тарих

Сабақ барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушылардың назарын сабаққа аудару.

ІІ. Өткен материалдарды қайталау. Еске түсіру.

1. Кіріспе. Қазақтың бас ақыны.

«Ақыннан аластасаң адасасың» дегенде Абай шығармаларын егжей – тегжейлі білеміз бе, игердік пе, білсек игерсек ол қай дәрежеде – деңгейде, жалпы ұлы майырдың мұрасын көздің қарашығындай сақтау жағымыз қалай дегенге аз – кем тоқталып, пікір білдіруді жөн көрдім.

Абай туындыларына бас имейтін ешкім жоқ. Абай есімін, әсіресе иісі қазақ түгел біледі десек, өтірік емес. Абай сынды тәлімгер ғұламаның затынан гөрі атын жақсырақ білетінінде. Қай қазақтан сұрасаң да, ақын немесе жазушы дейді. Абай кім? Деп сұрасаңыз

Ғалымнан надан артпас ұққанмен

Тағдыр кқрмей қоймайды бұққанменен

О, дағы қалыбынан аса алмайды

Жауқазын ерте көктеп шыққанменен

Бір оқушы Абай өмірінен сызба арқылы тоқталып түсіндіреді.

1845

1855

1880 - 1886

1895

1904

2005

1885 - 1890

1890

ІІІ. Тақтада Абай өлеңдеріне талдау. (Морфологиялық талдау)

1. Ауылдың жаны – терең сай,

Тасыған өзен гүрілдеп...

2. Адамның бір қызығы бала деген

Баламды оқытуды жек көрмедім

ІV. Абай бала кезіндегі мінезінің арқасында ұлы адам болғанын көрсетеді.

Жас Абай

Ересек Абай

V. Абай өлеңдерінен үзінді оқу. (Бірнеше өлеңін жатқа айту).

VІ. Абай өзі ән шығарған ақын. Оның көп өлеңдері өз әнімен тараған. «Желсіз түнде жарық ай» әнін бір оқушы домбырамен орындады.

VІІ. Зерттеулер:

Абайдың шыққан тегі сызба арқылы түсіндіреді. (1 оқушы)

VІІІ. Аудармалары: оның 1090 аудармасы бар.

Пушкиннен 363

Лермонтовтан 398

Крыловтан 180

Буниннен 16

ІХ. Қара сөздерін

4 – 5 оқушы қара сөздерін жатқа айтып, талдайды.

Х. Поэмалары.

«Масғұт» поэмасынан көрініс көрсетті.

ХІ. Карточкалармен жұмыс.

Қалып қойған сөзді тауып, орыс, ағылшын тілінде айту.

1. Сақалын сатқан кәріден

Еңбегін сатқан ....... артық.

2. Жүректе оты жоқ

Адамда .......... болмас

3. Жастықта бір күлгенің ...... қаралық

4. Бөтен сөзбен былғанса .... арасы

Ол ақынның ...... бишарасы

5. Адамның баласының ең ....... талапсыздық

6. Жас уақытта көңіл.....

ХІІ. Тест.

ХІІІ. Ақын – жазушылар сөйлейді. (Абай туралы айтқан пікірлері)

ХІV. Қорытынды.

Абайдың әрбір сөзі алтын, бәрін айтқан, қаламынан шыққан түгел ғибрат. Күллі ел – жұрт, үлкен – кіші бол абайды таныған үстіне тани түсесің.

А – ақылды

Б – Білімді

А – ар

Й – иманды болайық

Өлді деуге сия ма айтыңдаршы,

Өлмейтұғын артында сөз қалдырған,

Демеп пе еді? Өлген жан емес.

ХV. Сұрақ – жауап арқылы сабақты қорыту.

Оқушыларды бағалу.

Үйге: Абай шығармаларын қайталау.