«Дорба жасау»

Сабақтың тақырыбы: Дорба жасау

Сабақтың мақсаты:

Білімділігі: Оқушыларға матадан дорбаның жасалу жолдарын және әшекейлеуді меңгерту. Өнерге деген қызығушылығын, өз өнерін бағалай білуге баулу. Еңбек құралдарын пайдалана білу мен ойлау қабілетін қалыптастыру.

Дамытушылық: Оқушылардың ой - қиялын дамыту, дүние – танымын, байқағыштығын, шығармашылық қабілетін, қиялын, өз қолдарымен қажетті бұйымдар жасауға, қол ептілігін дамыту.

Тәрбиелік: Еңбек мәдениетін сақтауға, іскерілікке, талғампаздыққа, батылдыққа, еңбексүйгіштік пен ұқыптылыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: Аралас сабақ.

Сабақтың түрі: СТО-ның әдіс-тәсілдері.

Сабақтың көрнекілігі: дайын бұйымдар, интерактивті тақта

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі. 1-2 минут

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

ІІІ. Өткен сабақты бекіту. «Қызықты бестік» ойыны

ІV. Жаңа сабақ.

а) Ой қозғау

ә) Топтастыру.

V. Мағынаны тану.

VІ. Қауіпсіздік ережесін сұрау.

VІІ. Сарамандық жұмыс.

VІІІ. Сергіту сәті. Ребус шешу.

Мақал – мәтел айту.

ІХ. Бағалау.

Х. Үйге тапсырма.

І. Ұйымдастыру кезеңі.

а) Оқушылармен амандасу, түгендеу.

Оқу, құрал, дәптер ал

Сабаққа керек ол құрал.

Досыңа сенің күн келіп

Жаныңда жүрсін күнделік.

ә) Оқушылардың назарын сабаққа аудару.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

Ою – өрнектің жасалу жолдары.

ІІІ. Өткен сабақты бекіту. «Қызықты бестік» ойыны

ІІІ. Жаңа сабақ

а) Ой қозғау.

Қолөнер дегеніміз не?

ә) «Қолөнер» сөзіне топтастыру жұмысын жүргізу.

ІV. Мағынаны тану.

Күнделікті қолданып жүрген түрлі сөмкелеріміз ерте заманнан – ақ адамдардың қолданысында болған сияқты, тарихқа үңілсек сөмкенің пайда болуы туралы қызықты деректерге кездесеміз.

Рококо (ХVІІІ ғасырдың 1 – жартысы мен орта кезіндегі европа өнерінде сарай зиялылары мәдениетімен байланысты туған стиль) дәуірінен бастап ХІХ ғасырдың аяғына дейін қымбат әшекейленген, тоқылған, өріліп тоқылған дорба – сөмкелер ұстады. Мұндай сөмкелер дайындауға түрлі – түсті маталар, әшекейлер пайдаланады. Әйелдер өз дәрежелерінде лайық дорба – сөмкелерін сәндеді, әшекейледі. ХІХ ғасырдың басында мода, сән түбірімен өзгергенде сәнді, әшекейлі, қымбат сөмкелер мен әмияндарды, түрлі қалталарды белдемшенің астына жасырудың керегі шамалы болды, осылай әйелдердің сөмкелері көптің назарына шықты. Ол кезде оны редикуль деп атапты. Сөмкенің кең қолданысқа ие болған уақыты ХХ ғасырдың алғашқы кезеңі.

Ал біздің халқымыздың ерте кезден – ақ зат сақтайтын ұлттық жиһаздар түрлері көп. Мысалы, аяққап-ыдыс-аяқ салуға арналған қапшық. Ол киізден тігіледі, бет жағына ою салады, кестеленген мата тігіледі. Кесқап – ақ киізден конус тәрізді жасайды. Төбесі мен түбінің дөңгеленген тұсына сәндік үшін шашақ тігеді. Жолға шыққанда ыдыс-аяқ салады. Қоржын қатты матадан тігіледі, өрнектеп тоқылады. Қоржынның екі қалтасы, екі басы бар, иыққа асылғанға, аттың еріне асуға ыңғайлы болғандықтан көшпенді халқымыздың тұрмысында кеңінен қолданды.

Бүгінгі күнде сөмке тұрмысымыздағы ең қажетті бұйымға айналды, алуан түрі бар. Әйтсе де ұлттық нақышта, өз қолымыздан тоқып немесе тігіп алған дорбаның орны блек. Себебі, әркімнің ой- қиялы, шығармашылық қабілеті әр түрлі. Осы қабілетімізге сүйеніп, бүгінгі сабақта құрап сәндік дорба тігеміз.

V. Сарамандық жұмыс.

Сарамандық жұмысты бастамас бұрын қауіпсіздік ережесін еске түсіреміз.

1. Инені, қайшыны арнаулы қобдишада сақтау керек.

2. Қайшыны ұсынғанда ұстайтын жағымен беру керек.

3. Инені тістеуге болмайды.

4. Қайшының ұш жағын жоғары көтерме.

Сөмкені пішіп тіккен кезде үнемджілік мақсатын қою керек. Нұсқау картаны пайдалана отырып, сөмке тігуге көшеміз. Барлығы өздері дайын арқылы бастырып алып, екіншісі қиып, үшіншісі көктейді, алтыншысы бауларын тігіп, әшекейлейді.

VІ. Сергіту сәті

Ребус шеу.

Мақал – мәтелдер айту.

VІІ. Бағалау.

Жұмыстарын ескере отырып оқушыларды бағалау.

VІІІ. Үй тапсырмасы: «Көз қорқақ, қол батыр» үйден дорбаны келесі сабаққа аяқтап, дайын бұйым етіп әкелу.