- 18.04.2014
- 7428
- 9
Тіркеу формасы
Мен
Секция мәжілісінде баяндамамен сөз сөйлеуді қалаймын.
Тарих сабағында тарихи деректерді салыстыру әдісі арқылы оқытудың тиімділігі
Жоспары
І. Кіріспе
А) Айқын мақсат- нәтиже кепілі
Б) Сөздің ең ұлысы,ең сипаттысы –тарих
ІІ. Негізгі бөлім
А)Салыстыру -ойлаудың және қабылдаудың негізі
Б) Оқушылардың қабілетін дамытуға бағытталған жұмысты ұйымдастыру жолдары
ІІІ. Қорытынды
Мақсаты: Оқытуды дербестендіру,оқыту сапасн арттыру,оқытудың әдіс-тәсіліне сүйене отырып,оқушының ізденгіштік, өздігінен жұмыс істеу және сыни тұрғыдан ойлай отырып салыстырмалы талдау жасау дағдыларын дамыту.
Міндеті: Тарихи оқиғалардың заңды және себеп-салдар байланыстарын орнатуда өз ой-пікірлерін өмірмен байланыстыра отырып, дәлелдей алуына, әртүрлі фактілерге өз көзқарасын дәлелдей алуға бағыт беру.
Тарих - мектепте оқытылатын негізгі қоғамдық пәндердің бірі.
Тарих пәнінің өмірді ізгілендіруде берер мүмкіндігі мол. Өйткені ол бүкіл адам баласының ғасырлар бойы жинаған тәжіибесін баяндайды. Ал мектептегі тарих курсына сол тәжірибенің алдымен ең маңыздылары, құндылары, ізгілері алынады.
Тарих пәні небір тамаша тарихи фактілерді, оқиғаларды, құбылыстарды жеке тарихи қайраткерлердің халық үшін жасаған қызметін баяндайды. Өткенін білмес, бүгіннің қадірін бағалай алмайды. Ендеше тарихта еш нәрсе жоғалмайды, ескірмейді, өлмейді.
Тарих пәнін оқытудың басты міндеті - жас ұрпақты адамзаттық шынайы тарихымен таныстыру, дүниежүзілік мәдениеттің негізгі жетістіктерімен сусындату, тарихты сын көзімен талдай отырып, келешекті бағдарлайтын, шығармашылықпен жұмыс істеп, дұрыс қорытынды жасай алатын оқушыларды тәрбиелеп шығару.
Оқыту әдістерін тиімді пайдалану тарихи дамудың заңдылықтарын түсінуді жеңілдететін жол екендігін түсіну және жетілдіру қажет. Оқытудың белсенді әдістері - технологиялары туралы тоқталғанда орынды да тиімді қолданылған жағдайда оқытудың барлық әдістерінің де белсенді әдістер бола алатынын ескеруіміз қажет. Ал сол белсенді яғни оқушылардың белсенділігін арттыратын әдістерді педагогикалық технологиялар дәрежесіне жеткізу үшін, оқыту үрдісіне оқушылардың ойлау қызметін дамытатындай зерттеушілік, ізденушілік сипат беруі және оқушыларды жоспарланған нәтижеге жетуге ынтасымен қызыға кірісетіндей шығармашылық жағдайға бағыттау керек. Бұл үшін:
- тиімді әдіс арқылы ақыл-ойды ұштау, жетілдіру.
- тұлғаның өзіндік сенімділігін, жауапкершілігін арттыру жолдарын іздестіру.
Тарих сабағында сапалы білім мен қызықтыру мақсатында сабақты өз ой пікірлерін өмірмен байланыстыра отырып, әр түрлі тарихи фактілерді бүгінгі өмірмен тығыз байланыстыруда, өткен сабақпен жаңа білім арасындағы байланысты анықтауда сыни тұрғыдан ойландыратындай тапсырмалардың тиімді екенін аңғардым. Сабақта сыни тұрғыдан ойлаудың өзіндік ерекшеліктері бар.
Сыни тұрғыдан ойлау - ойлаудың және қабылдаудың негізі, қиын оқытуды балаға қызғылықты ету болып табылады.
Сыни тұрғыда ойлауды дамытуда алдымен мынадай факторларды негізге алдым:
 |
 |
 |
|
Байланыстырылатын оқу материалының білім беру мазмұнының негізгі минимумына сәйкес келуін |
|
Тарихи оқиғалардың ерекшеліктерін түсіну үшін қажетті фактілерді немесе теориялық қағидаларды пайдаланудың маңыздылығын |
|
Алғашқы оқытқанда қиындықтар тудыратын және талдауда жеңіл қабылданатын оқу материалдарын таңдап алу |
|
|
|
|||
|
|
|
|||
|
|
|
|||
|
|
|
|||
|
|
|
|||
|
|
|
|||
|
|
|
|
- Тарихи мәліметтер оқу үдерісінде өзінің басты фактісімен, теориялық белгілерімен көрінеді. Бұл жайында оқушылар толық, тартымды нақты мағлұмат алуға тиісті.
- Сондықтан оқушылар тарихи оқиғалардың ерекшеліктерін сыни көзбен қарай отырып тарихи құбылыстарды, өзгерістерді аңғара алады. Оқушылардың көбі үшін тарихи материалды оқығаннан гөрі олардың мәнді-мағыналы жақтары жөнінде өз пікірін,өз тоқтамын тұжырымдаған жағдайда жақсы нәтижелерге жеткізеді.
-
Мысалы:
натуралды шаруашылықты тауарлы шаруашылықпен
ерте феодалдық бытыраңқылықпен салыстыра отырып шешім қабылдап,дәлелдемелер келтірсе,оқиғаны өз бетінше тұжырымдап, жасалған қорытындыларды негіздеп, өзектілігі мен маңыздылығына сыни тұрғыда мән береді, пәнге деген қызығушылығы мен қажеттілігі артады.
Кез-келген құбылыстың ақ пен қарасы, жаманы мен жақсысы, жетістігі мен кемшілігі болады. Осы тұрғыдан кез-келген оқиғаның астарына ой жүгіртіп, талдап, салыстыра отырып, оқушының сезіміне әсер етіп, білім іскерліктерін, шығармашылық мүмкіндіктерін қалыптастыра аламыз.
8 сыныпта оқушылардың Ү-ҮІІ бөлімдерден алған білімдерінің деңгейін бақылау мақсатында XIX ғасырдың II жартысында Қазақстанға саяхат сабағын өткіздім.
Оқушыларды 2 топқа бөле отырып, мынадай тапсырмалар бердім.
1 топқа өзіндік пікірін, көзқарасын байқау үшін «Таныстыр да салыстыр» шарты бойынша Кенесары бастаған көтерілісті Сырым Датұлы, Исатай мен Махамбет, Жанқожа басқарған көтерілістермен және Ұлы Отан соғысымен, 1986 жылғы Желтоқсан оқиғасымен салыстырып, ойларын ортаға салу.
2 топқа Қазақстанның ХҮІІІ ғасырдағы мәденнеті мен XIX ғасырдың II жартысындағы Қазақстанды салыстыру.
Оқушылар бұл сабақта бір мәтінге бірнеше пікір,көзқарастарын білдіре отырып, сол кезеңдегі оқиғалардың Қазақстан үшін пайдасы мен зиянын, сол кезеңдерде Қазақстанға капиталистік қатынастардың тереңдей ене түсуі тұсында патша үкіметінің отарлық саясатының сипаты мен зардаптарын түсінді, өздерінің оң, теріс көзқарастарын білдірді. Төл тарихымызды танып білуде, оқушыларға нақты ұғынықты мәлеметтер беруде оқиғаның дәлдігін анықтауда да сыни тұрғыдан ойлаудың көмегі өте зор. Халқымыздың ұлы перзенттерінің бірі екі ғасырдан астам қазақтың рухани көсеміне айналған Абылай ханның тақырыбын оқыту-Қазақстан тарихын мектепте оқытудың маңызды тақырыптарының бірі. Ұлы тұлғаны танып,білу үшін нақты деректер керек. Тарихи әдибиеттер мен деректерде Абылайдың қай жылы хан тағына отырғандығы жөнінде біріңғай пікірлер жоқ.Оқушыларға нақты білімді беруде бірнеше деректерді,мәліметтерді ақтара келе сыни тұрғыдан ойлауға бірнеше сұрақтар бере отырып, өзіндік көзқарасы бар тұлға қалыптастыруға болады.Мысалы: «Абылайдың бойында қандай қасиеттер бар еді және өзіңе қандай қасиеті ұнады? Сендер қалай ойлайсындар Абылай өзін Ресей мен Қытайға тәуелсіз сезіне алды ма?»-деген сұрақтарға өз ойларын тұжырымдай отырып «Абылайханның маған ұнаған қасиеті айлакерлігі,әрине құлаққа оғаш естіледі,дегенмен екі алып мемлекеттің ортасында қазақ жерінің жұтылып кетпеуіне бұндай қасиеттің мен үшін маңызы зор»-деп өз ойларын аса бір толғаныспен жеткізе білді.
Оқушылар «мынадай еді», «мынадай болды» деген ұстаным негізінде өзгерістерді өзара талқыласа оқушының тек мұғалімнің жетелеуімен ғана емес, өз бетінше ізденуі, өз ойын тұжырымдай білуге дағдылануы,шығармашылық қабілетінің дамуы,есте сақтау қабілетінің артуы,ойларын жинақтайды зерделейді, сыни тұрғыдан баяндайды. Сыни тұрғыдан ойлауға бағытталған іс-әрекеттерді сабақтарыма мүмкіндігінше қолданып баланың еркін де терең ойлануына үздіксіз жұмыс жасай отырып, тиімді жақтарын аңғардым.
Оқушылар сабаққа тақырыпты меңгерудің түрлі жетекші әдістерін қолдануды табиғи түрде талап етеді. Сабақтың сапалы өтіп, мақсатына жетуі мұғалім мен оқушылардың сабақ үстінде атқаратын оқу қызметіне байланысты болмақ. Бұл міндетті мұғалім өзінің алғашқы сабағынан бастап, соңғы сабағына дейін барлық оқушының қызметімен айналысса, оң нәтижесін беріп, жетістікке жету мүмкіндігі мол.
Пайдаланылған әдебиеттер:
1. Қазақ Совет энциклопедиясы Алматы, 1974 жыл
2. Қазақ тарихы №1-3 Алматы 2001 жыл
3. Қазақтың көне тарихы Алматы 1993 жыл
4. Қозыбаев М «Ақтаңдақтар ақиқаты» Алматы 1992 жыл
5. «Елтұтқа» кітап 95-97 бет
6. Қозыбаев М «Ата тарихы туралы сыр» 35-36 бет
7. Қазақстан тарихы әдістемелік журнал 12.2005 жыл 55-56 бет
8. Қазақстан мектебі 10.2001 жыл. 20-21 бет
9. Қазақстан мектебі 7-2004 жыл. 24-26 бет
10. М.Байжанов «Педагогикалық инновация және оқытудың қазіргі технологиялары» Қызылорда 2000 жыл.
11. С.Қалиев, Ш.Майгаранова, Г.Нысанбаева, А.Бисенбаева, «Оқушылардың тұлғалық қасиеттерін дамытудың педагогикалық негіздері» Білім А, 2001 жыл
12. Қазақ тарихы 2005 жыл. №1 11-12 бет.
Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
І. Кіріспе А) Айқын мақсат- нәтиже кепілі Б) Сөздің ең ұлысы,ең сипаттысы –тарих ІІ. Негізгі бөлім А)Салыстыру -ойлаудың және қабылдаудың негізі Б) Оқушылардың қабілетін дамытуға бағытталған жұмысты ұйымдастыру жолдары ІІІ. Қорытынды Мақсаты: Оқытуды дербестендіру,оқыту сапасн арттыру,оқытудың әдіс-тәсіліне сүйене отырып,оқушының ізденгіштік, өздігінен жұмыс істеу және сыни тұрғыдан ойлай отырып салыстырмалы талдау жасау дағдыларын дамыту. Міндеті: Тарихи оқиғалардың заңды және себеп-салдар байланыстарын орнатуда өз ой-пікірлерін өмірмен байланыстыра отырып, дәлелдей алуына, әртүрлі фактілерге өз көзқарасын дәлелдей алуға бағыт беру. Тарих - мектепте оқытылатын негізгі қоғамдық пәндердің бірі. Тарих пәнінің өмірді ізгілендіруде берер мүмкіндігі мол. Өйткені ол бүкіл адам баласының ғасырлар бойы жинаған тәжіибесін баяндайды. Ал мектептегі тарих курсына сол тәжірибенің алдымен ең маңыздылары, құндылары, ізгілері алынады. Тарих пәні небір тамаша тарихи фактілерді, оқиғаларды, құбылыстарды жеке тарихи қайраткерлердің халық үшін жасаған қызметін баяндайды. Өткенін білмес, бүгіннің қадірін бағалай алмайды. Ендеше тарихта еш нәрсе жоғалмайды, ескірмейді, өлмейді. Тарих пәнін оқытудың басты міндеті - жас ұрпақты адамзаттық шынайы тарихымен таныстыру, дүниежүзілік мәдениеттің негізгі жетістіктерімен сусындату, тарихты сын көзімен талдай отырып, келешекті бағдарлайтын, шығармашылықпен жұмыс істеп, дұрыс қорытынды жасай алатын оқушыларды тәрбиелеп шығару. Оқыту әдістерін тиімді пайдалану тарихи дамудың заңдылықтарын түсінуді жеңілдететін жол екендігін түсіну және жетілдіру қажет. Оқытудың белсенді әдістері - технологиялары туралы тоқталғанда орынды да тиімді қолданылған жағдайда оқытудың барлық әдістерінің де белсенді әдістер бола алатынын ескеруіміз қажет. Ал сол белсенді яғни оқушылардың белсенділігін арттыратын әдістерді педагогикалық технологиялар дәрежесіне жеткізу үшін, оқыту үрдісіне оқушылардың ойлау қызметін дамытатындай зерттеушілік, ізденушілік сипат беруі және оқушыларды жоспарланған нәтижеге жетуге ынтасымен қызыға кірісетіндей шығармашылық жағдайға бағыттау керек. Бұл үшін: - тиімді әдіс арқылы ақыл-ойды ұштау, жетілдіру. - тұлғаның өзіндік сенімділігін, жауапкершілігін арттыру жолдарын іздестіру. Тарих сабағында сапалы білім мен қызықтыру мақсатында сабақты өз ой пікірлерін өмірмен байланыстыра отырып, әр түрлі тарихи фактілерді бүгінгі өмірмен тығыз байланыстыруда, өткен сабақпен жаңа білім арасындағы байланысты анықтауда сыни тұрғыдан ойландыратындай тапсырмалардың тиімді екенін аңғардым. Сабақта сыни тұрғыдан ойлаудың өзіндік ерекшеліктері бар. Сыни тұрғыдан ойлау - ойлаудың және қабылдаудың негізі, қиын оқытуды балаға қызғылықты ету болып табылады. Тарихи мәліметтер оқу үдерісінде өзінің басты фактісімен, теориялық белгілерімен көрінеді. Бұл жайында оқушылар толық, тартымды нақты мағлұмат алуға тиісті. - Сондықтан оқушылар тарихи оқиғалардың ерекшеліктерін сыни көзбен қарай отырып тарихи құбылыстарды, өзгерістерді аңғара алады. Оқушылардың көбі үшін тарихи материалды оқығаннан гөрі олардың мәнді-мағыналы жақтары жөнінде өз пікірін,өз тоқтамын тұжырымдаған жағдайда жақсы нәтижелерге жеткізеді. Кез-келген құбылыстың ақ пен қарасы, жаманы мен жақсысы, жетістігі мен кемшілігі болады. Осы тұрғыдан кез-келген оқиғаның астарына ой жүгіртіп, талдап, салыстыра отырып, оқушының сезіміне әсер етіп, білім іскерліктерін, шығармашылық мүмкіндіктерін қалыптастыра аламыз. 8 сыныпта оқушылардың Ү-ҮІІ бөлімдерден алған білімдерінің деңгейін бақылау мақсатында XIX ғасырдың II жартысында Қазақстанға саяхат сабағын өткіздім. Оқушыларды 2 топқа бөле отырып, мынадай тапсырмалар бердім. Халқымыздың ұлы перзенттерінің бірі екі ғасырдан астам қазақтың рухани көсеміне айналған Абылай ханның тақырыбын оқыту-Қазақстан тарихын мектепте оқытудың маңызды тақырыптарының бірі. Ұлы тұлғаны танып,білу үшін нақты деректер керек. Тарихи әдибиеттер мен деректерде Абылайдың қай жылы хан тағына отырғандығы жөнінде біріңғай пікірлер жоқ.Оқушыларға нақты білімді беруде бірнеше деректерді,мәліметтерді ақтара келе сыни тұрғыдан ойлауға бірнеше сұрақтар бере отырып, өзіндік көзқарасы бар тұлға қалыптастыруға болады.Мысалы: «Абылайдың бойында қандай қасиеттер бар еді және өзіңе қандай қасиеті ұнады? Сендер қалай ойлайсындар Абылай өзін Ресей мен Қытайға тәуелсіз сезіне алды ма?»-деген сұрақтарға өз ойларын тұжырымдай отырып «Абылайханның маған ұнаған қасиеті айлакерлігі,әрине құлаққа оғаш естіледі,дегенмен екі алып мемлекеттің ортасында қазақ жерінің жұтылып кетпеуіне бұндай қасиеттің мен үшін маңызы зор»-деп өз ойларын аса бір толғаныспен жеткізе білді. Оқушылар сабаққа тақырыпты меңгерудің түрлі жетекші әдістерін қолдануды табиғи түрде талап етеді. Сабақтың сапалы өтіп, мақсатына жетуі мұғалім мен оқушылардың сабақ үстінде атқаратын оқу қызметіне байланысты болмақ. Бұл міндетті мұғалім өзінің алғашқы сабағынан бастап, соңғы сабағына дейін барлық оқушының қызметімен айналысса, оң нәтижесін беріп, жетістікке жету мүмкіндігі мол.
6 661 789 материалов в базе
Настоящий материал опубликован пользователем Айдаралиева Дана Жаксылыковна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт
Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Удалить материал
Ваша скидка на курсы
40%
Курс профессиональной переподготовки
500/1000 ч.
Курс профессиональной переподготовки
300/600 ч.
Курс повышения квалификации
72 ч. — 180 ч.
Курс повышения квалификации
36 ч. — 180 ч.
Мини-курс
5 ч.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.