Инфоурок Физика Другие методич. материалыТақырыбы: Физика сабағында оқушылардың танымдық белсенділігін арттыру мәселелері

Тақырыбы: Физика сабағында оқушылардың танымдық белсенділігін арттыру мәселелері

Скачать материал

 

 

Тақырыбы:

Физика сабағында оқушылардың

танымдық белсенділігін арттыру мәселелері

Физика пәні мұғалімі: Аманжолова Құралай Базылқызы

№77 жалпы білім беретін мектеп-балабақша кешені

Қарағанды қ.

 

            Ғылыми-  техникалық прогрестің қарқынды даму үдерісінде және оның өндірісте ауқымды пайдалану заманы -білім беру саласының мекемелерінің алдында үлкен міндет жүктеп отыр. Бұл міндет – оқушыларды жүйелі түрде сапалы біліммен қамтамасыз ете отырып келешекте алған білімдерін толықтырып оны өздерінің танымдық және зерттеушілік қаблеттерімен ұштастыра білу.

Физика пәні бойынша білімді сапалы түрде қалыптастырудың маңызды факторларының бірі – сабақ үстінде оқушылардың білімге деген танымдық қызығушылығын арттыру. Бұл үшін жаңа сабақты түсіндіру барысында сыныпта жағымды ахуал қалыптастыру өте маңызды. Физика пәнінің кабинетін замануи талаптарға сай жабдықтау оқушының пәнге деген қызығушылығын өз кезегінде жағымды әсер етуі сөзсіз. Кабинеттің талапқа сай жабдықталуы мұғалімге жаңа материалды түсіндіруге уақытын үнемді және тиімді пайдалануына үлкен септігін тигізеді.

Көптеген оқушыларда оқуға деген немқұрайлық, осыған орай төмен танымдық қызығушылық деңгейі көрінеді. Сондықтан да кез-келген мұғалімнің алдында осындай мәселелерді шешу үшін сабақ берудің тиімді әдістерін, түрлерін іздестірген жөн деп есептеймін. Бірінші кезекте  күттірмейтін шешім бұл білім беру үдерісінде оқушылардың белсенділігін арттыру. Білім алу үдерісінде тұлғаның белсенділігін арттыру-бұл сапасы деңгейінің көрсеткішіне және тұлғаны дамытуға және оның кәсіби дайындығына тікелей әсер ететін фактордың бірі болып табылады. Жылдан-жылға ақпарат ауқымының жылдам өсуі оның көпсалалығы біздерден іскерлікті талап ететіні даусыз, ендеше осы мақсатқа жету жолы бұл аралас білім арқылы іздену, дұрыс шешім қабылдау. Оқушының бойына табылатын білім-білік дағдысы оның мәліметтер жинауда, оны талдауда, ақпарат жүйесін жинақтауда нәтижелерді қорытындылауда және істің соңына дейін жеткізудегі өзінің жекелеген іс-әрекеті болып табылады. Осыған орай мұғалімнің де мақсат-міндеттері өзгеріп отырады. Енді мұғалім тек қана білім беретін ақпарат көзі ғана болып қоймайды, мұғалім енді оқушының өзін-өзі дамытудағы іс-әрекеттердің ұйымдастырушысы, шығармашылық ізденістерге бағыт-бағдар беруші болуы керек.

Мұғалім мен оқушының бірлескен шығармашылық іс-әрекеттерінің арқасында бұл мәселелерді шешудің тиімді жолдарын қарастыруға болады. Білім берудің белсенділігін арттырудың стратегиялық бағыты берілетін ақпараттың ауқымдылығында емес, бақылау жұмыстарының жиілігінде немесе қатаңдығында емес, бұл оқушының ойлау, қабылдау қабілетіне дидактикалық және психологиялық жағдай қалыптастыру болып табылады. Бұл бағытта оқушының интелектуалдық белсенділігі ғана емес, сонымен қатар тұлғаның, әлеуметтік белсенділігі де қарастырылады. Жұмысқа деген белсенділікті өзіндік іс-әрекеті, көшбасшылықты, шығармашылықты дамыту – бұл оқу-тәрбие үдерісінде іске асырылатын бүгінгі күннің талабы. Қоғамның даму үдерісі адами фактордың белсенділігімен, кәсіптік және қоғамдық салалардың барлық түрлеріндегі адамдардың шығармашылық дамуымен тікелей байланысты. Сондықтан да жалпы білім беретін мектептер білім-білік дағдыларын игерумен ғана шектеліп қалмайды, сонымен бірге тұлғаның дамуына, танымдық белсенділігін арттыруға бағытталған іс-әрекеттерді жүзеге асырады.

Танымдық белсенділікті, өз бетінше білімін толықтыратын қасиеттерді  дамытпайынша жаңа тұлғаны  қалыптастыру мүмкін емес.

Л.Н. Толстойдың мына сөздерін айта кеткенді жөн көріп отырмын « Знание тогда знание, когда оно приобретено усилиями своей мысли, а не памятью».

Оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттырудың тағы бір жолы бұл оқушылардың өзіне әр түрлі тапсырмалар жинағын құрастыруды тапсыру керек.  Оқушыларға әр түрлі эксперименттік есептер шығарған ұнайды. Оқушылармен алған білімді тиянақтау, жинақтау мақсатында сабақ үстінде әртүрлі ойындар ұйымдастырған өте тиімді. Мұндай сабақтың түрі – сайыс сабақ ретінде өтуі  мүмкін. Сайыс - сабақтың негізін топтар арасында сұрақ- жауап және кезектесіп берілген тапсырмалар арқылы ұйымдастыруға болады. Мұндай сабақтарды өткізудің әр түрлі тәсілдері бар.  Олар: «Көңілді тапқырлар тобы», «Брейн ринг», «Жұлдызда сәт», «Бақытты шақ» сияқты бәрілеріне таныс ойындарнегізінде ұйымдастыруға болады. Сайыс сабақтарды ұйымдастыру мен өткізу төмендегідей үш негізгі кезеңнен тұрады: дайындық, ойын сәті, қорытынды.

Жалпы сабақ сәтті өту үшін төмендегідей бірнеше  шарттардың болуы қажет.

Мұғалімге байланысты: 

- Сіздің шеберлігіңіз:   Бағыттаушы

                                         Нұсқаулық.

- Сіздің сенімділігіңіз:  мұғалімнің жауапкершілігі

- Сіздің сабақты жоспарлауыңыз

Оқушыға байланысты:

- оқушылардың оқып - үйренуге деген қөзқарасы

-оқушылардың тәртібі;

-Оқушылардың өзін-өзі бағалауы;

-Оқушылардың өз беттерімен жұмыс түрлері;

-Ынтымақтастық.

Жоғарыда көрсетілген шарттар сабақ барысында бір- бірімен тоғысып, жүйелі түрде жүзеге асып жатса, мұндай сабақтар белгілі бір нәтижелер берері сөзсіз. Оқушылардың одан әрі танымдық белсенділігін арттыру үшін, ең бастысы біз үшін оқу материалын оқушыларға түсінікті тілде жеткізу, соған жағдай қалыптастыру.

Осыған орай төрт түрлі аспектісін бөліп қарасыруға болады.

1.Оқушыларға жаңа оқу материалын қабылдауын ұйымдастыру;

2. Түсіндіруде дәлелдеу тәсілдерін кеңінен қолдану;

3. Психологиялық заңдылық пен әдістемелік талаптарды ескеру;

4. Оқулықпен жұмыс.

Танымдық іс- әрекетті белсендіру үшін логикалық ойлау қабілетті шыңдау мәселесіне де тоқталмай кету мүмкін емес. Бұған эвристикалық әңгіме, салыстыруға арналған тапсырмалар, оқушылардың эксперименттік жұмыстары, логикаға негізделген оқушылардың өзіндік жұмыстары, т.б.

Физика пәні сабағында оқушылардың танымдық белсенділігін арттыру мақсатында оқу- тәрбие үдерісінде сыни тұрғыдан ойлауды дамыту тәсілдерін пайдалану өте тиімді тәсіл болып табылып отыр.

Сыни тұрғыдан ойлау –бақылаудың, тәжірибенің, ойлау мен талқылаудың нәтижесінде алынған ақпаратты - ойлауға, бағалауға, таладауға және синтездеуге бағытталған пәндік шешім. Ол болашақта әрекет жасауға негіз бола алады. Сыни тұрғыдан ойлау, көбінесе  қарсы пікір айтуға, баламалы шешімдер қабылдауға, ойлау және іс- әрекеттерімізге жаңа немесе түрлендірілген тәсілдерді енгізуге дайын болуға, ұйымдастырылған қоғамдық әрекеттерге және басқаларды сыни тұрғыдан ойлауға баулуды, білдіреді.

Сыни тұрғыдан ойлау - мәтінді есепке ала отырып, бақылау мен тыңдау арқылу дәлелдер жинастыру және шешім қабылдау сияқты дағдыларды дамытуды қарастырады. Сыни тұрғыдан ойлаудың бұл дағдылары төмендегідей сипатталады:

-         Бақылау;

-         Талдау;

-         Қорытынды;

-         Интерпретация;

Балаларды диалог пен дәйектер, талқылауға тарту, белсенді жүргізіліген жағдайда олардың оқуы тиімдірек және зиятты жетістіктері жоғары болатыны даусыз.

XXI ғасырда және кейінгі ғасырларда өмір сұру үшін қажетті дағдылармен және қасиеттермен қаруландыру – мұғалімдер үшін ынталандырушы күш болып табылады.

Біз өзіміздің сабақ үстінде қолданатын іс-әрекеттерін кейбіреулерімен таныстырып өтейін.

1.     Қызығушылықты ояту сәті: алға қойған мақсатқа жету, білімді бағалау.

2.     Диалогқа тарту (оқушылардың тақырып бойынша өз ойларын білдіруіне мүмкіндік береді).

3.     Сабақ үстінде әртүрлі іс- тәсілдерді қолдану – оқушылардың ерік- жігерін көтереді ( мысалы, ауысша жауап беру, сыныппен жұмыс, өзіндік жұмыс, жекелеген тапсырмалар, өзіндік бақылау, ойын элементтері)

4.     Сергіту сәті ( күлкілі әңгімелер  айту, т.б. арқылы оқушыларға сергектік беру)

5.     Оқушыларға бір- біріне таратпа – тапсырмалар құрастыруды тапсыру.

6.     Мінсіз оқушы үнсіз оқушыдан кейбір тапсырмаларды сұрайды (мысалы, теоремаларды сұрайды).

7.     Оқушының кез-келген танымдық белсенділігіне қолдау көрсету;

8.     Сабақтағы жоғарғы қарқын.

         Сабақтың құрылымы сыныптың білім деңгейіне орай құрылуы қажет. Сыныптағы барлық оқушы үнемі жұмыс үстінде, қарым-қатыныста, қозғалыста болуы мүмкін.

Сабақтан оқушы жалығып кетпес үшін, сабақта  қолданылатын стратегияларда әр-түрлі болуы керек. Біз  физика сабағында оқушылардың танымдық белсенділігін арттыру мақсатында төмендегідей стратегияларды қолданамыз:

-         Кроссвортар құрастыру;

-         Рефераттар қорғау;

-         Бес сұрақ ( Пять вопросов)

-         Өнер серпесі ( спираль искусства)

-         «БББ» ( білдім, білемін, білгім келеді)

-         Конкурстар, байқаулар т.б.

Сабақты өткізудің формаларының әр түрлігі сабақтың танымдық деңгейін көтереді. Мұндай сабақтар оқушылардың қызығушылығын тудырады. Сабақтағы ұйымдастыру кезеңінің қалай басталуы сабақтың қалай қөтіп, қалай аяқталатынына үлкен септігін тигізеді.

Оқушылардың зейінін бірден сабаққа аудару үшін, ауызша сұрақ- жауаптан басталды. Бұл тәсілдің екі түрін қолданамыз.

Біріншісі- сандарды  есептеу, оқушыларға таратпа ретінде көрсетіледі   немесе  таныстырылады. Сосын тақтаға жазылады, оқылады. Оқушылар көру, есту, қолымен ұстау арқылы зейіндерін белгілі бір тақырыпқа шоғырландырады.

Екінші түрі бұл ауызша есептеу. Бұл әрине біріншісіне қарағанда күрделірек. Соған қарамастан бұл тәсіл оқушының ойлау қабілетін шыңдайды. Осы тәсілдердің әр қайсысын ойын элементтері арқылы қолдану, әрине оқушыларға өте қызығырақ болады.

 Ойын элементтерін сабақ үстінде пайдалану жалпы бүкіл сабақ бойында жағымда ахуал қалыптастырады.

 

Назарларыңызға рахмет!

 

 

 

Қарағанды облысы

Қарағанды қаласы

Октябрь ауданы

Жалпы білім беретін № 77 мектеп- балабақша кешені

 

         АМАНЖОЛОВА ҚҰРАЛАЙ БАЗЫЛҚЫЗЫ

 Физика және информатика пәнінің мұғалімі

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Просмотрено: 0%
Просмотрено: 0%
Скачать материал
Скачать материал "Тақырыбы: Физика сабағында оқушылардың танымдық белсенділігін арттыру мәселелері"

Методические разработки к Вашему уроку:

Получите новую специальность за 2 месяца

Руководитель организации

Получите профессию

Фитнес-тренер

за 6 месяцев

Пройти курс

Рабочие листы
к вашим урокам

Скачать

Краткое описание документа:

Ғылыми-  техникалық прогрестің қарқынды даму үдерісінде және оның өндірісте ауқымды пайдалану заманы-білім беру саласының мекемелерінің алдында үлкен міндет жүктеп отыр. Бұл міндет - оқушыларды жүйелі түрде сапалы біліммен қамтамасыз ете отырып келешекте алған білімдерін толықтырып оны өздерінің танымдық және зерттеушілік қаблеттерімен ұштастыра білу. Физика пәні бойынша білімді сапалы түрде қалыптастырудың маңызды факторларының бірі - сабақ үстінде оқушылардың білімге деген танымдық қызығушылығын арттыру. Бұл үшін жаңа сабақты түсіндіру барысында сыныпта жағымды ахуал қалыптастыру өте маңызды. Физика пәнінің кабинетін замануи талаптарға сай жабдықтау оқушының пәнге деген қызығушылығын өз кезегінде жағымды әсер етуі сөзсіз. Кабинеттің талапқа сай жабдықталуы мұғалімге жаңа материалды түсіндіруге уақытын үнемді және тиімді пайдалануына үлкен септігін тигізеді. Көптеген оқушыларда оқуға деген немқұрайлық, осыған орай төмен танымдық қызығушылық деңгейі көрінеді. Сондықтан да кез-келген мұғалімнің алдында осындай мәселелерді шешу үшін сабақ берудің тиімді әдістерін, түрлерін іздестірген жөн деп есептеймін. Бірінші кезекте   күттірмейтін шешім бұл білім беру үдерісінде оқушылардың белсенділігін арттыру. Білім алу үдерісінде тұлғаның белсенділігін арттыру-бұл сапасы деңгейінің көрсеткішіне және тұлғаны дамытуға және оның кәсіби дайындығына тікелей әсер ететін фактордың бірі болып табылады. Жылдан-жылға ақпарат ауқымының жылдам өсуі оның көпсалалығы біздерден іскерлікті талап ететіні даусыз, ендеше осы мақсатқа жету жолы бұл аралас білім арқылы іздену, дұрыс шешім қабылдау. Оқушының бойына табылатын білім-білік дағдысы оның мәліметтер жинауда, оны талдауда, ақпарат жүйесін жинақтауда нәтижелерді қорытындылауда және істің соңына дейін жеткізудегі өзінің жекелеген іс-әрекеті болып табылады. Осыған орай мұғалімнің де мақсат-міндеттері өзгеріп отырады. Енді мұғалім тек қана білім беретін ақпарат көзі ғана болып қоймайды, мұғалім енді оқушының өзін-өзі дамытудағы іс-әрекеттердің ұйымдастырушысы, шығармашылық ізденістерге бағыт-бағдар беруші болуы керек. 

Скачать материал

Найдите материал к любому уроку, указав свой предмет (категорию), класс, учебник и тему:

6 609 727 материалов в базе

Скачать материал

Вам будут интересны эти курсы:

Оставьте свой комментарий

Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.

  • Скачать материал
    • 18.04.2014 2720
    • DOCX 22.4 кбайт
    • 11 скачиваний
    • Оцените материал:
  • Настоящий материал опубликован пользователем Серикбаева Салима Толегеновна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт

    Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.

    Удалить материал
  • Автор материала

    Серикбаева Салима Толегеновна
    Серикбаева Салима Толегеновна
    • На сайте: 8 лет и 8 месяцев
    • Подписчики: 0
    • Всего просмотров: 212491
    • Всего материалов: 123

Ваша скидка на курсы

40%
Скидка для нового слушателя. Войдите на сайт, чтобы применить скидку к любому курсу
Курсы со скидкой

Курс профессиональной переподготовки

Экскурсовод

Экскурсовод (гид)

500/1000 ч.

Подать заявку О курсе

Курс повышения квалификации

ЕГЭ по физике: методика решения задач

36 ч. — 180 ч.

от 1700 руб. от 850 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 114 человек из 43 регионов

Курс повышения квалификации

Информационные технологии в деятельности учителя физики

72/108 ч.

от 2200 руб. от 1100 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 118 человек из 46 регионов

Курс повышения квалификации

Актуальные вопросы преподавания физики в школе в условиях реализации ФГОС

72 ч.

2200 руб. 1100 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 214 человек из 64 регионов

Мини-курс

Современное инвестирование: углубленное изучение инвестиций и финансовых рынков

8 ч.

1180 руб. 590 руб.
Подать заявку О курсе

Мини-курс

Особенности патриотического воспитания

3 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 20 человек из 12 регионов

Мини-курс

Психологические исследования и поддержка психического здоровья

6 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе