- 25.04.2014
- 853
- 0
№2 Облыстық арнаулы санаториялық мектеп –интернат
(Баяндама)
Дайындаған: Қосымша білім беру педагогы
Алдабергенова А
Арал қаласы 2013 жыл
Жалпы білім беретін мектептердегі оқу-тәрбие процесінің маңызды құрамдас бөлігінің бірі – сыныптан тыс жұмыстар. Оның мақсаты оқушылардың шығармашылық қабілеті мен дербестіктерін жан-жақты дамыту, бос уақытын ұтымды ұйымдастыруға, мұғалімдердің шығармашылық қызметін шыңдауға жол ашады.
Сыныптан тыс жүргізілетін жұмыстардың кең тараған түрі – үйірме жұмысы. Мұны ұйымдастыру жүргізу үстінде мұғалімнің шығармашылық дербестігі айқын көрінеді.
Үйірменің үйретері көп. Бала білімінің молаюына, дүниетаным аясының кеңюіне үйірмелердің, сыныптан тыс жұмыс түрлерінің тигізетін әсері мол. Үйірме жұмысы алдымен кең тынысты шараларды жүзеге асыруға бағытталуы тиіс, сонда ғана ол оқушылардың ынта-ықыласын толық қанағаттандыра алады. Үйірме жұмысын негізінен териялық және практикалық бағытта жүргізуге болады. Үйірме жұмысын қамтуда оқушылардың ынта-ықыласын ескеру маңызды мәселе. Мұғалім оқушылардың талаптар мен сұраныстарын қанағаттандыра отырып, үйірме мүшелерін ортақ іске жұмылдыруы тиіс. Үйірме жетекшісі алынған тақырыбының үйретушілік және тәрбиелік маңызына ерекше мән бергені жөн. Жұмысты жүргізу әдістері көп жағдайда әртүрлі болады. Дегенмен үйірме сабақтарында проблемалық, эвристикалық әдістерді жиі пайдаланған дұрыс. Бұл оқушылардың ойлау қабілетін арттырып, ізденгіштік дағдыларын тәрбиелеуге мүмкіндік береді.
Пәндік үйірмелер – мектеп бағдарламасы бойынша түрлі пәндерді кеңіте, тереңдете оқыту арқылы тиісті ғылым, әдебиет салаларына оқушылардың қызығушылығын көздейтін сыныптан тыс ғылыми білімділік жұмыс түрі. Пәндік үйірмелер оқушылардың шығармашылық қабілетін дамытып, өзіндік зерттеушілігі мен дағдыларын қалыптастырады.
Шығармашылық дегеніміз – адамның өмір шыңындағы өзін-өзі тануға ұмтылуы, ізденуі, өмірде дұрыс жол табу үшін адам дұрыс ой түйіп, өздігінен сапалы білім, дәлелді шешімдер қабылдай білуге үйренуі керек. Адам бойындағы қабілеттерін дамытып, олардың өшуіне жол бермеу, адамның рухани күшін нығайтып, өзін-өзі тануына көмектеседі. Оқушының өз болмысын тануға көмектесіп, қабілетін ояту, жаңа рухани күш беру білімнің ең маңызды мақсаты болып табылады.
- Өзін-өзі тануға ұмтылады;
- Ізденеді;
- Дұрыс ой түйеді;
- Өздігінен сапалы шешім қабылдайды;
- Жеке қабілеттері дамиды;
- Рухани күші нығаяды.
Оқушылардың шығармашылық қабілетін дамытуда мынадай әдіс-тәсілдерді қолдануға болады:
1. Тақырыпты мазмұнына сай жинақтау;
2. Арнаулы бір тақырыпта пікірталас туғызу;
3. Логикалық ойлауын дамытатын ойындар;
4. Берілген тапсырманы түрлендіру;
5. Әңгіменің ұқсастығын салыстыру, ат қою;
6. Қиялдау арқылы сурет салу;
7. Ой шапшаңдығын, сөз байлығын дамыту.
Осындай жұмыстарды үнемі жүргізу оқушыларды шығармашылыққа баулуға, шәкірт бойындағы қабілет көзін ашып, тілін байытуға, қиялын ұштауға, өз бетінше ізденуге зор әсерін тигізеді.
Шығармашыл тұлға қалыптастыру сапалары
Педагогикалық сапа
- Интеллект – негізінде әртүрлі сападағы ақпараттарды өңдеуде және оған сапалы баға беруді қамтамасыз ететін саналы да сапалы еместе үдерістер негізіндегі қабілеттің біршама берік құрылымы.
- Мақсат – белгілі бір межеге қол жеткізуге бағытталған әрекеттің ой-санадағы көрінісі.
- Тәрбие – жеке тұлғаның адамдық бейнесін, ұнамды мінез-құлқын қалыптастырып, өмірге бейімдеу мақсатында жүргізілетін жүйелі процесс.
Әлеуметтік сапа
- Көзқарас – метафизикалық ойлау мен зерттеулер нәтижелерінің жиынтығы;
- Дербестік – жеке адамның қайталанбайтын өзіндік болмысы, өзінің субъектісі оның мақсаты мән-мағынасы болатын іс-қимылы.
- Таным – нәтижесі әлем туралы жаңа білім болып табылатын, субъект ойлауындағы шындықтың елесі мен жаңғыруы.
Психологиялық сапа
- Қабілет – адамның бір іс-әрекетті орындауда әрқилы деңгейде көрінетін жеке қасиеті.
- Қажеттілік – өмір мен дамудың белгілі бір жағдайында адамның міндетті түрде керек ететін қажетсінулері.
- Мінез – даралықтың негізгі құраушы бөлігі. Әр адамның психикасы мен тұлғасына қайталанбастық тән.
Шығармашыл тұлға
қалыптастыру жолдарының негізгі шарттарына сүйене отырып, үйірме мүшелерінің
психологиялық, әлеуметтік, педагогикалық сана сапаларына көңіл бөлу керек.
Осы аталған жұмыстарды жүзеге асыру мақсатында
№2 Облыстық арнаулы санаториялық мектеп-интернатында қазіргі таңда 27 үйірме, 7 бағыт бойынша жұмыс жасап жатыр.
Шығармашылық-эстетикалық – 6 үйірме жұмысы
Ғылыми-техникалық – 6 үйірме жұмысы
Экологиялық-биологиялық – 1 үйірме жұмысы
Туристік-өлкетанулық – 5 үйірме жұмысы
Әскери-патриоттық – 1 үйірме жұмысы
Әлеуметтік-педагогикалық – 1 үйірме жұмысы
Білім беру, спорт, сауықтыру – 7 үйірме жұмысы
Үйірме отырыстары айына 1 реттен өтіп тұрады. Әр айдың 3 аптасы үйірме отырыстары аптасы болып белгіленген. Әрбір үйірмеге 15 ке жуық оқушылар қамтылған. Мектептегі барлық 200 оқушылар 27 үйірмелерге тартылған.
Шығармашылық-эстетикалық бағытта жұмыс жасап жатқан «Ана тілі - қазынам» атты үйірме жетекшісі Аңсатова Розаның жетекшілігімен 7 сынып оқушысы Кенжебаева Арайлым «Мұқағали Мақатаевтың туғанына – 82 жыл » толуына орай ұйымдастырылған мәнерлеп жыр оқу сайысында аудан бойынша жүлделі ІІІ-ші орынды иеленді. Сонымен қатар экологиялық-биологиялық бағыттағы «Жас эколог» үйірме жетекшісі Жұбанов Дәуіржанның жетекшілігімен 10 сынып оқушысы Сағымбаев Нұржан туған өлке табиғатын қорғау мен көгалдандыру мақсатындағы «Туған өлке экологиясы және оны шешу жолдары» тақырыбында ғылыми-жоба қорғап, аудан бойынша ІІ-ші орынмен марапатталды. Аудандық оқушылар және жасөспірімдер спорт мектебінде «Бокс» үйірмесіне 7-8 сынып оқушылары Орынбаев Сұлтанбек, Төлепбергенов Балғынбек, Орынбаев Ақылбектер түрлі жарыстарға қатысып , бірнеше мәрте жүлделі марапаттар иеленіп жүр. Аудандық оқушылар үйіндегі «Көсбасшылар» үйірмесінің мүшесі Ғалымжанов Ақбай жас ақындар мүшайрасы на қатысып, ІІІ орын алды. Алдағы уақытта мектебімізде бокс, сурет, домбыра үйірмелерін ашу жоспарланып отыр.
Ы.Алтынсарин атамыз айтқандай мұғалім – мектептің жүрегі болса, үйірме жетекшісі – үйірменің алтын діңгегі деп айтар едім. Оқушының жетістігі – ол мұғалімнің өлшеусіз еңбегінің жемісі. Сондықтан алдағы уақытта шығармашыл тұлға тәрбиелеудегі үйірме жұмыстарына көп көңіл бөлінсе.
Қорыта келе, жеке тұлғаны жан-жақты дамытуда үйірме жұмысын жүргізе отырып, шығармашылыққа жетелейтін, өздігінен іздене алатын, айналадағы дүниеге қарым-қатынасқа түсетін оқушыны дайындау, әрбір мұғалімнің жаңалық ашып, оның нәтижесінің қызығына бөлейтін, әдіс-тәсілдер мен мазмұндық ойындар, қызықты тапсырмаларды тұрақты жүргізіп отыруы міндетті. Үйірме жұмысының оқушыға үйретері мол екендігін естен шығармауымыз керек.
Айнұр Алдабергенова, №2 Облыстық арнайы санаториялық мектеп интернатының қосымша білім беру педагогі.
Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
Жалпы білім беретін мектептердегі оқу-тәрбие процесінің маңызды құрамдас бөлігінің бірі – сыныптан тыс жұмыстар. Оның мақсаты оқушылардың шығармашылық қабілеті мен дербестіктерін жан-жақты дамыту, бос уақытын ұтымды ұйымдастыруға, мұғалімдердің шығармашылық қызметін шыңдауға жол ашады. Сыныптан тыс жүргізілетін жұмыстардың кең тараған түрі – үйірме жұмысы. Мұны ұйымдастыру жүргізу үстінде мұғалімнің шығармашылық дербестігі айқын көрінеді. Үйірменің үйретері көп. Бала білімінің молаюына, дүниетаным аясының кеңюіне үйірмелердің, сыныптан тыс жұмыс түрлерінің тигізетін әсері мол. Үйірме жұмысы алдымен кең тынысты шараларды жүзеге асыруға бағытталуы тиіс, сонда ғана ол оқушылардың ынта-ықыласын толық қанағаттандыра алады. Үйірме жұмысын негізінен териялық және практикалық бағытта жүргізуге болады. Үйірме жұмысын қамтуда оқушылардың ынта-ықыласын ескеру маңызды мәселе. Мұғалім оқушылардың талаптар мен сұраныстарын қанағаттандыра отырып, үйірме мүшелерін ортақ іске жұмылдыруы тиіс. Үйірме жетекшісі алынған тақырыбының үйретушілік және тәрбиелік маңызына ерекше мән бергені жөн. Жұмысты жүргізу әдістері көп жағдайда әртүрлі болады. Дегенмен үйірме сабақтарында проблемалық, эвристикалық әдістерді жиі пайдаланған дұрыс. Бұл оқушылардың ойлау қабілетін арттырып, ізденгіштік дағдыларын тәрбиелеуге мүмкіндік береді. Пәндік үйірмелер – мектеп бағдарламасы бойынша түрлі пәндерді кеңіте, тереңдете оқыту арқылы тиісті ғылым, әдебиет салаларына оқушылардың қызығушылығын көздейтін сыныптан тыс ғылыми білімділік жұмыс түрі. Пәндік үйірмелер оқушылардың шығармашылық қабілетін дамытып, өзіндік зерттеушілігі мен дағдыларын қалыптастырады. Шығармашылық дегеніміз – адамның өмір шыңындағы өзін-өзі тануға ұмтылуы, ізденуі, өмірде дұрыс жол табу үшін адам дұрыс ой түйіп, өздігінен сапалы білім, дәлелді шешімдер қабылдай білуге үйренуі керек. Адам бойындағы қабілеттерін дамытып, олардың өшуіне жол бермеу, адамның рухани күшін нығайтып, өзін-өзі тануына көмектеседі. Оқушының өз болмысын тануға көмектесіп, қабілетін ояту, жаңа рухани күш беру білімнің ең маңызды мақсаты болып табылады. - Өзін-өзі тануға ұмтылады; - Ізденеді; - Дұрыс ой түйеді; - Өздігінен сапалы шешім қабылдайды; - Жеке қабілеттері дамиды; - Рухани күші нығаяды. Оқушылардың шығармашылық қабілетін дамытуда мынадай әдіс-тәсілдерді қолдануға болады: 1. Тақырыпты мазмұнына сай жинақтау; 2. Арнаулы бір тақырыпта пікірталас туғызу; 3. Логикалық ойлауын дамытатын ойындар; 4. Берілген тапсырманы түрлендіру; 5. Әңгіменің ұқсастығын салыстыру, ат қою; 6. Қиялдау арқылы сурет салу; 7. Ой шапшаңдығын, сөз байлығын дамыту. Осындай жұмыстарды үнемі жүргізу оқушыларды шығармашылыққа баулуға, шәкірт бойындағы қабілет көзін ашып, тілін байытуға, қиялын ұштауға, өз бетінше ізденуге зор әсерін тигізеді. Шығармашыл тұлға қалыптастыру сапалары Педагогикалық сапа - Интеллект – негізінде әртүрлі сападағы ақпараттарды өңдеуде және оған сапалы баға беруді қамтамасыз ететін саналы да сапалы еместе үдерістер негізіндегі қабілеттің біршама берік құрылымы. - Мақсат – белгілі бір межеге қол жеткізуге бағытталған әрекеттің ой-санадағы көрінісі. - Тәрбие – жеке тұлғаның адамдық бейнесін, ұнамды мінез-құлқын қалыптастырып, өмірге бейімдеу мақсатында жүргізілетін жүйелі процесс. Әлеуметтік сапа - Көзқарас – метафизикалық ойлау мен зерттеулер нәтижелерінің жиынтығы; - Дербестік – жеке адамның қайталанбайтын өзіндік болмысы, өзінің субъектісі оның мақсаты мән-мағынасы болатын іс-қимылы. - Таным – нәтижесі әлем туралы жаңа білім болып табылатын, субъект ойлауындағы шындықтың елесі мен жаңғыруы. Психологиялық сапа - Қабілет – адамның бір іс-әрекетті орындауда әрқилы деңгейде көрінетін жеке қасиеті. - Қажеттілік – өмір мен дамудың белгілі бір жағдайында адамның міндетті түрде керек ететін қажетсінулері. - Мінез – даралықтың негізгі құраушы бөлігі. Әр адамның психикасы мен тұлғасына қайталанбастық тән. Шығармашыл тұлға қалыптастыру жолдарының негізгі шарттарына сүйене отырып, үйірме мүшелерінің психологиялық, әлеуметтік, педагогикалық сана сапаларына көңіл бөлу керек. Айнұр Алдабергенова, №2 Облыстық арнайы санаториялық мектеп интернатының қосымша білім беру педагогі.
6 655 233 материала в базе
Настоящий материал опубликован пользователем Балманова Шолпан Жибекалиевна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт
Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Удалить материал
Ваша скидка на курсы
40%
Курс профессиональной переподготовки
500/1000 ч.
Курс повышения квалификации
36/72 ч.
Курс повышения квалификации
36 ч. — 144 ч.
Курс повышения квалификации
36 ч. — 180 ч.
Мини-курс
4 ч.
Мини-курс
4 ч.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.