Инфоурок Всеобщая история Рабочие программыКиіз үй – көшпелілердің баспанасы.

Киіз үй – көшпелілердің баспанасы.

Скачать материал

     

 

Сабақтың тақырыбы: Киіз үй – көшпелілердің баспанасы.

Сыныбы: 6

Сабақтың мақсаты:

а) Білімділік:

·  Киіз үй туралы толық мағлұмат беру;

·  Киіз үйдің қазіргі уақытта қолданылуы;

·  Оның қажеттілігі мен ерекшелігі.

ә) Тәрбиелік: 

·       Қазақтың салт-дәстүрін дәріптей отырып, қадірлеп, қастерлеуге тәрбиелеу.

б) Дамытушылық:

·       Өз ойын еркін  жеткізе  білу қабілеттерін дамыту;

·       Пәнге деген қызығушылықтарын арттыру.

Сабақтың түрі: Жаңа сабақ

Сабақтың әдісі: интербелсенді тәсіл, түсіндірмелі-иллюстративті, баяндау, талдау, жинақтау.

Пәнаралық байланыс:   Математика, геометрия,  қазақ әдебиеті, география, халық педагогикасы, бейнелеу, информатика, физика, өзін-өзі тану.

Сабақтың көрнекілігі:  Интербелсенді тақта, бейнебаян,  суреттер, асықтар, киіз үйдің макеті.

І. Ұйымдастыру   кезеңі.

- Оқушылармен сәлемдесу;

- Оқушыларды түгелдеу;

 - Үй тапсырмасын тексеру және дайындалуға уақыт беру.

 1-топ. Жайлау      2-топ. Күзеу             3-топ. Қыстау            4-топ. Көктеу

 Әр топ өз атауларына сипаттама беру.

 

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру

1.       Отырықшы мал шаруашылығынан  көшпелі мал шаруашылығының айырмашылығы?

2.       Көшпелі мал шаруашылығының пайда болу себептері?

3.       Көшпелі мал шаруашылығы үшін  таңдалған мал түрлері

4.       Көшпелілер нені білуге тиіс болды?

5.       Көшпелі мал шаруашылығы Қазақстанның қай аудандарында жақсы дамыды:

6.       Көшпелілер қандай заттар ойлап тапты?

 

 

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Киіз үй сонау ежелгі заманнан  бері көшпелі тайпалардың баспанасы болып келген. Оның арғы тегі арба үстіне орнатылған күйме үй.  Ал киіз үйдің қазақ даласында пайда бола бастауының  өзіне үш мың жылдай уақыт өтті. Оның сонау ерте заманнан бүгінгі күнге дейін мал шаруашылығымен айналысатын    халықтардың сенімді серігі болып келуінің себебі неде? Киіз үй ең бірінші – көші-қонуға  қолайлы баспана. Оны тез жығуға, шапшаң тігуге болады. Ал “киіз” үй аталуында да ерекше мән бар. Киіздің ыстық пен суықты өткізбейтін қасиеті – киіз үйдің аптап шілдеде сая, ызғырықта жылы баспана болуын қамтамасыз етеді. Сондықтан да оған аппақ киіз жабады. Осы арада неге ақ болуы керек деп сұрауларың мүмкін. Ақ басқа түске қарағанда күн сәулесін жақсы шағылыстырып, жылуды аз сіңіреді. Бастарыңа ақ қалпақ  кигенде күннің бәсеңдеп қалатынын естеріңе түсірсеңдер болғаны. Сонымен сендер киіз үйдің ең басты екі қасиетін білдіңдер.Киіз үйдің дөңгеленіп тігілетін  себебі – бұл оның дауылдан, жауын-шашыннан , жер сілкінісінен  сақтану мүмкіндігін асырады. Киіз үй – тарихымыздағы ең алғашқы сәулеттік құрылыс. Киіз үй қазақ халқына ғана емес, бүкіл әлемге танымал. Мәселен қазіргі таңда  АҚШ, Франция, Шотландия, Қырғызстан мемлекеттер пайдалануда. Шотландияда оқушылар осы киіз үйдің ішінде оқиды екен. Ал, Франция халқы  баспана ретінде қолданса, ал АҚШ-та  медитация жасауға ыңғайлы орын деп есептейді екен.   Медитация – адамның ішкі энергиясын  жинақтауға  арналған арнайы жаттығу.  (лас рухтан тазарту жаттығуы)       

 

 

 

 

«Ғажайып үштік айдары»

 

Бейнекөрсетілім қойылады.

 

ІҮ. Жаңа сабақты бекіту.          «Сәйкестендір»

Қыстау

Көктеу

Жайлау

Күзеу

1.Киіз үйді неден бастап құрады?

Сықырлауық

1. Қай елде киіз үйді медитация жасауға ыңғайлы  деп есептейді

Шерқала

1. Жеті  кереметтің бірі

3 мың жылдықта

1. Малды ұзағырақ жаюға қолайлы жайылым

Қыстау

2. Шаңырақ пен кергені қосып тұрған бөлшек

Шаңырақ

2. Оқушыларды киіз үйде оқытатын ел

Киіз үй

2.Ат үстінде тұрып уық шаншып тігітен үй

Киіз үй

2.  Көшпелі малшаруашылығына таңдалған мал түрлері

Сиыр

3. Қос  босағадан және жарма беттен тұратын зат

Түндік

3. Киіз үйге ұқсас тау 

АҚШ

3. Ең үлкен киіз үй неше қанат болады

Қол дәуірі

3.  Қоныс маңынан жылы жайлары орналасқан тұрақ 

Жайлау

4. Қазақта киелі саналатын киіз үй бөлшегі 

Кереге

4. Ертедегі малшыларға тән баспана

Франция

4. Киіз үй  қай уақытта  пайда болды

Ақ орда

4.  Көшпелілер ойлап тапқан заттар

Қойлар, жылқылар

5. Киіз үйдің мұржасы

Уық

5. Қай елде киіз үй қолайлы тұрғын үй  деп таныған 

Шотландия

5. Киіз үй қай дәуірден бастап қолданыста

 

Отыз

5. Аранайы жем-шөп әзірлеуді қажет ететін түлік

Ат-әбзелдері, киіз үй бұйымдары

 

 

 

 

Ү. Бағалау

ҮІ.  Үйге тапсырма. Түсінік айту, оқушылар шығармашылығы «Киіз үй – көшпелілер баспанасы»

 

Айнұр Алдабергенова, №2 Облыстық арнайы санаториялық мектеп интернатының қосымша білім беру педагогі.

                                              

Просмотрено: 0%
Просмотрено: 0%
Скачать материал
Скачать материал "Киіз үй – көшпелілердің баспанасы."

Методические разработки к Вашему уроку:

Получите новую специальность за 3 месяца

Бухгалтер

Получите профессию

HR-менеджер

за 6 месяцев

Пройти курс

Рабочие листы
к вашим урокам

Скачать

Краткое описание документа:

         Сабақтың тақырыбы: Киіз үй – көшпелілердің баспанасы. Сыныбы: 6 Сабақтың мақсаты: а) Білімділік: ·         Киіз үй туралы толық мағлұмат беру; ·         Киіз үйдің қазіргі уақытта қолданылуы; ·         Оның қажеттілігі мен ерекшелігі. ә) Тәрбиелік:  ·         Қазақтың салт-дәстүрін дәріптей отырып, қадірлеп, қастерлеуге тәрбиелеу. б) Дамытушылық: ·         Өз ойын еркін  жеткізе  білу қабілеттерін дамыту; ·         Пәнге деген қызығушылықтарын арттыру. Сабақтың түрі: Жаңа сабақ Сабақтың әдісі: интербелсенді тәсіл, түсіндірмелі-иллюстративті, баяндау, талдау, жинақтау. Пәнаралық байланыс:   Математика, геометрия,  қазақ әдебиеті, география, халық педагогикасы, бейнелеу, информатика, физика, өзін-өзі тану. Сабақтың көрнекілігі:  Интербелсенді тақта, бейнебаян,  суреттер, асықтар, киіз үйдің макеті. І. Ұйымдастыру   кезеңі. - Оқушылармен сәлемдесу; - Оқушыларды түгелдеу;  - Үй тапсырмасын тексеру және дайындалуға уақыт беру.  1-топ. Жайлау      2-топ. Күзеу             3-топ. Қыстау            4-топ. Көктеу  Әр топ өз атауларына сипаттама беру.   ІІ. Үй тапсырмасын тексеру 1.      Отырықшы мал шаруашылығынан  көшпелі мал шаруашылығының айырмашылығы? 2.      Көшпелі мал шаруашылығының пайда болу себептері? 3.      Көшпелі мал шаруашылығы үшін  таңдалған мал түрлері 4.      Көшпелілер нені білуге тиіс болды? 5.      Көшпелі мал шаруашылығы Қазақстанның қай аудандарында жақсы дамыды: 6.      Көшпелілер қандай заттар ойлап тапты?     ІІІ. Жаңа сабақ. 1. Киіз үй сонау ежелгі заманнан  бері көшпелі тайпалардың баспанасы болып келген. Оның арғы тегі арба үстіне орнатылған күйме үй.  Ал киіз үйдің қазақ даласында пайда бола бастауының  өзіне үш мың жылдай уақыт өтті. Оның сонау ерте заманнан бүгінгі күнге дейін мал шаруашылығымен айналысатын    халықтардың сенімді серігі болып келуінің себебі неде? Киіз үй ең бірінші – көші-қонуға  қолайлы баспана. Оны тез жығуға, шапшаң тігуге болады. Ал “киіз” үй аталуында да ерекше мән бар. Киіздің ыстық пен суықты өткізбейтін қасиеті – киіз үйдің аптап шілдеде сая, ызғырықта жылы баспана болуын қамтамасыз етеді. Сондықтан да оған аппақ киіз жабады. Осы арада неге ақ болуы керек деп сұрауларың мүмкін. Ақ басқа түске қарағанда күн сәулесін жақсы шағылыстырып, жылуды аз сіңіреді. Бастарыңа ақ қалпақ  кигенде күннің бәсеңдеп қалатынын естеріңе түсірсеңдер болғаны. Сонымен сендер киіз үйдің ең басты екі қасиетін білдіңдер.Киіз үйдің дөңгеленіп тігілетін  себебі – бұл оның дауылдан, жауын-шашыннан , жер сілкінісінен  сақтану мүмкіндігін асырады. Киіз үй – тарихымыздағы ең алғашқы сәулеттік құрылыс. Киіз үй қазақ халқына ғана емес, бүкіл әлемге танымал. Мәселен қазіргі таңда  АҚШ, Франция, Шотландия, Қырғызстан мемлекеттер пайдалануда. Шотландияда оқушылар осы киіз үйдің ішінде оқиды екен. Ал, Франция халқы  баспана ретінде қолданса, ал АҚШ-та  медитация жасауға ыңғайлы орын деп есептейді екен.   Медитация – адамның ішкі энергиясын  жинақтауға  арналған арнайы жаттығу.  (лас рухтан тазарту жаттығуы)                «Ғажайып үштік айдары»   Бейнекөрсетілім қойылады.   ІҮ. Жаңа сабақты бекіту.          «Сәйкестендір» Қыстау Көктеу Жайлау Күзеу 1.Киіз үйді неден бастап құрады? Сықырлауық 1. Қай елде киіз үйді медитация жасауға ыңғайлы  деп есептейді Шерқала 1. Жеті  кереметтің бірі 3 мың жылдықта 1. Малды ұзағырақ жаюға қолайлы жайылым Қыстау 2. Шаңырақ пен кергені қосып тұрған бөлшек Шаңырақ 2. Оқушыларды киіз үйде оқытатын ел Киіз үй 2.Ат үстінде тұрып уық шаншып тігітен үй Киіз үй 2.  Көшпелі малшаруашылығына таңдалған мал түрлері Сиыр 3. Қос  босағадан және жарма беттен тұратын зат Түндік 3. Киіз үйге ұқсас тау  АҚШ 3. Ең үлкен киіз үй неше қанат болады Қол дәуірі 3.  Қоныс маңынан жылы жайлары орналасқан тұрақ  Жайлау 4. Қазақта киелі саналатын киіз үй бөлшегі  Кереге 4. Ертедегі малшыларға тән баспана Франция 4. Киіз үй  қай уақытта  пайда болды Ақ орда 4.  Көшпелілер ойлап тапқан заттар Қойлар, жылқылар 5. Киіз үйдің мұржасы Уық 5. Қай елде киіз үй қолайлы тұрғын үй  деп таныған  Шотландия 5. Киіз үй қай дәуірден бастап қолданыста   Отыз 5. Аранайы жем-шөп әзірлеуді қажет ететін түлік Ат-әбзелдері, киіз үй бұйымдары         Ү. Бағалау ҮІ.  Үйге тапсырма. Түсінік айту, оқушылар шығармашылығы «Киіз үй – көшпелілер баспанасы»   Айнұр Алдабергенова, №2 Облыстық арнайы санаториялық мектеп интернатының қосымша білім беру педагогі.                                                

Скачать материал

Найдите материал к любому уроку, указав свой предмет (категорию), класс, учебник и тему:

6 656 269 материалов в базе

Скачать материал

Другие материалы

Вам будут интересны эти курсы:

Оставьте свой комментарий

Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.

  • Скачать материал
    • 25.04.2014 6952
    • DOCX 20.1 кбайт
    • Оцените материал:
  • Настоящий материал опубликован пользователем Балманова Шолпан Жибекалиевна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт

    Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.

    Удалить материал
  • Автор материала

    Балманова Шолпан Жибекалиевна
    Балманова Шолпан Жибекалиевна
    • На сайте: 9 лет и 4 месяца
    • Подписчики: 0
    • Всего просмотров: 141485
    • Всего материалов: 35

Ваша скидка на курсы

40%
Скидка для нового слушателя. Войдите на сайт, чтобы применить скидку к любому курсу
Курсы со скидкой

Курс профессиональной переподготовки

Интернет-маркетолог

Интернет-маркетолог

500/1000 ч.

Подать заявку О курсе

Курс повышения квалификации

Методика преподавания истории и обществознания в общеобразовательной школе

36 ч. — 144 ч.

от 1700 руб. от 850 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 329 человек из 68 регионов
  • Этот курс уже прошли 3 320 человек

Курс повышения квалификации

Моделирование современных уроков истории

72 ч. — 180 ч.

от 2200 руб. от 1100 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 82 человека из 41 региона
  • Этот курс уже прошли 463 человека

Курс повышения квалификации

Достижение эффективности в преподавании истории на основе осуществления положений историко-культурного стандарта

72 ч. — 180 ч.

от 2200 руб. от 1100 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 44 человека из 24 регионов
  • Этот курс уже прошли 638 человек

Мини-курс

Психология аддиктивного поведения

4 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 51 человек из 26 регионов
  • Этот курс уже прошли 31 человек

Мини-курс

Налогообложение и компенсация потерь: предотвращение ошибок и снижение рисков

6 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе

Мини-курс

Робототехника в школе: конструирование и программирование

6 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 47 человек из 21 региона
  • Этот курс уже прошли 24 человека