Мемлекеттік тіл - менің тілім

• 1 слайд

  Сабақ тақырыбы
  
  Мемлекеттік тіл – менің тілім
  
  Дайындаған: Алимбаева .Б.Т.
  қазақ тілі мен әдебиеті
  пәнінің мұғалімі
  

• 2 слайд

  Сабақтың мақсаты:
  а)білімділік: оқушылардың мемлекеттік тіл, ҚР “Тіл туралы
  Заңы”және де ойды айшықты жеткізу құралы фразеологизмдер турасында білім дағдысын қалыптастыру, таным көкжиегін кеңейту;
  Ә) тәрбиелік: мемлекеттік тіл мәртебесінің биіктеуіне үлес қосуға , оны сүюге, асылымызды ардақтауға баулу;
  б) дамытушылық: теория мен практиканы ұштастыру, сөздік қорын молайту, еркін, айшықты сөйлеу, шығармашылық қабілеттерін арттыру;
  Сабақтың түрі: аралас сабақ
  Технология: Тірек сызба
  Әдісі: диалогтік, баяндау, көрнекілік, сұрақ-жауап, шығармашылық, интеллектуалдық ойын
  Құрал-жабдық: интерактивті тақта, Заңдар түпнұсқасы
  Қосымша әдебиеттер:
  ҚР Тіл туралы Заңы
  ҚР конституциясы
  Қазақша-орысша фразеологиялық сөздік
  Қазақша-орысша аударма сөздік
  

• 3 слайд

  Сабақ барысы:
  І. Ұйымдастыру кезеңі
  1. Сәлемдесу. Оқушылардың сабаққа қастысымын тексеру.
  2. Сабаққа назар аударту.
  
  ІІ. Үй тапсырмасын тексеру
  Қазақ тілі туралы өлеңді жатқа мәнерлеп оқу.
  (Оқушылардың берілген тақырып аясындағы өлеңдерді
  жатқа айтуы)
  ІІІ. Үй тапсырмасын бекіту
  “Орамал тастамақ” ойыны. Бір-біріне тіл туралы
  мақал-мәтелдер айтып, орамал лақтырады. Қағып
  алған оқушы мақал айтып, келесі оқушыға лақтырады.
  

• 4 слайд

  Жаңа сабақ
  
  
  Тақырыппен танысу
  Топтастыру
  Оқулықпен жұмыс
  Сөздік жұмыс
  Мәтінмен жұмыс
  Шығармашылық диктант
  “Сөз мерген”
  Домино
  
  
  
  
  

• 5 слайд

  Мемлекеттік
  тіл туралы
  Қазақстан
  Республика-
  сының
  Тіл туралы
  Заңында
  Қазақстан
  Республиканың
  Ата Заңында
  

• 6 слайд

  Ата Заңның
  1995ж 30 тамыз
  7-бап
  1-тармағында
  Тіл туралы заң
  1997 ж 11 шілде
  4 бабында
  
  Қазақстан
  Республикасының
  мемлекеттік тілі-қазақ
  тілі.
  
  Қазақстан Республикасының
  мемлекеттік тілі-қазақ тілі.
  Мемлекеттік тіл- мемлекеттің
  бүкіл аумағында қоғамдық
  қатынастардың барлық
  саласында
  қолданылатын мемлекеттік
  басқару, заң шығару,
  сот ісін жүргізу,
  және
  іс қағаздарын жүргізу тілі.
  
  

• 7 слайд

  Фразеологизм – қазақ әдеби тілінің айшықты да, мәнерлі
  де бай тіркестер топтамасы. Бұлар өзінің бейнелілік, әсерлілік,
  экспрессивті-эмоциялық, суреттеме қасиетімен көзге түседі. Осындай көркем, пәрменді, бояуы қанық алуан түрлі тұрақты тіркестерді халық орынды пайдаланып ұрпақтан-ұрпаққа жеткізіп келеді.
  Фразеология мәселесіне арналған ғылыми зерттеулер, еңбектер көп. Бірақ, әлі де болса, фразеологизмнің кейбір теориялық мәселелері жөнінде бір тұжырымға тоқтам жасай алмай келе жатқан пікір
  алалықтары да баршылық.
  Айталық, кейбір зерттеуші ғалымдар фразеологизмге тек
  идиомдарды жатқызады да, фразеология көлемін тым тарылтады. Бұған жүгінсек, тілімізде идиомнан басқа да сан түрлі бейнелі тиянақты тіркестер сырттап қалады. Ал енді бір топ зерттеушілер фразеология көлемін өте молайтып, тілге тиянақты тіркес атаулыны түгелдей (күрделі атаулады) қамтиды да, фразеологизмнің бас белгілері анықтамасынан шалғайлап кетеді.
  

• 8 слайд

  Проф. А.И. Ефимов, Г.Х. Ахунзянов мақал- мәтелдерді, қанатты сөздерді фразеологизмнің айрықша бір түрі деп қарастырады. «Мақал мен мәтелде, қанатты сөздер
  фразеологизмдердің қатарына жатқызылғанда, олардың сөйлеу кезінде тыңнан жасалынбай, даяр қалпында жұмсалатынын, құрамының тұрақтылығы ескеріледі.
  Мақал-мәтелдер – талай ғасыр жемісі. Сондықтан әбден ой елегінен өтіп екшелеген,сөйтіп тұрақталған тіркестер.
  Афоризм, қанатты сөздер – ұлы адамдардың артқыға қалдырған өнеге, өсиеттері. Олар да тілде
  жиі қолданыс тауып тұрақталған, мақал, мәтелдер сияқты түйдегімен тұтас бір-ақ айтылады. »
  Біз де осы ғалымдардың пікірін құптаймыз.
  

• 9 слайд

  Фразеологизмдер
  Тұрақты сөз тіркестері
  Мақал мәтелдер
  Нақыл,қанатты сөздер
  Тіліңмен жүгірме,
  Біліміңмен жүгір.
  
  Сүңгі жарасы бітер,
  Тіл жарасы бітпес
  Толғауы тоқсан қызыл тіл,
  Сөйлеймін десең өзің біл...
  (Абай)
  Өлең – сөздің патшасы, сөз
  сарасы...
  (Абай)
  
  

• 10 слайд

  І. Кітаппен жұмыс
  А) “Кім жылдам?”. Берілген мақал-мәтелдердің орыс тіліндегі баламасын тауып, оларды жатқа айту.
  1. Сегіз қырлы, бір сырлы - Разностаронный
  2. Білімді мыңды жығады,
  Білекті бірді жығады. - Умный одолеет тысячу, сильный одного.
  3. Ұяттың үлкені – өзіңнен өзің ұялу. - Лучше всего стыд перед самим собой.
  4. Екпей егін шықпас, үйренбей білім жұқпас. - Не посеяв, хлеба не вырастишь,
  Без учения знаний не приобретешь.
  Ә) “ Мағынасы қандай?”
  Сегіз қырлы, бір сырлы.
  Өнер, білім – бәрі де
  Оқуменен табылған
  

• 11 слайд

  ІІ. “Фразеологиялық сөздікті пайдалана отырып”, берілген тұрақты
  тіркестерді мағынасымен сәйкестіру
  
  
  Қой аузынан шөп алмас үндемеу
  Ит жандылезде
  Таяқ тастам көнбіс
  Мұзға отырғызып кетужақын
  Жұмған аузын ашпаужуас
  Көзді ашып жұмғаншаалдау
  

• 12 слайд

  ІІІ. А) Сөздікпен жұмыс. “Қазақша-орысша сөздікке” сүйене отырып
  
  
  

• 13 слайд

  ә)Мәтінмен жұмыс.
  
  “Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі – қазақ тілі”
  атты мәтінді оқу
  2) Мазмұнын айту
  

• 14 слайд

  Шығармашылық диктант
  (Берілген тұрақты сөз тіркестері мен мақалдардың жалғасын табу)
  
  
  Cіркесі су... (көтермейді)
  
  Ит арқасы... (қиянда)
  
  Төбе шашы... (тік тұрды)
  
  Ит өлген... (жер)
  
  Бас кеспек болса да, ... (тіл кеспек жоқ)
  
  Жеті жұрттын тілін біл, ... (жеті түрлі ілім біл)
  
  Жыланның уы тісінде, ... (адамның уы тілінде)
  

• 15 слайд

  Сөз мерген
  

• 16 слайд

  “Мықты болсаң, тауып көр”
  

• 17 слайд

• 18 слайд

  Ай қарау
  

• 19 слайд

• 20 слайд

  Су жүрек
  

• 21 слайд

• 22 слайд

  Сағы сыну
  

• 23 слайд

  “Жүйрік болсаң, шауып көр”
  

• 24 слайд

• 25 слайд

  Басқа пәле тілден
  

• 26 слайд

• 27 слайд

  Тіл тас жарады,
  Тас жармаса, бас жарады
  

• 28 слайд

• 29 слайд

  Піл көтермегенді тіл көтереді
  

• 30 слайд

  
  “Ойлы болсаң, озып көр”
  

• 31 слайд

  Жұмған аузын ашпау
  

• 32 слайд

  Набрать в рот воды
  

• 33 слайд

  Іске сәт!
  

• 34 слайд

  Желаю успеха!
  

• 35 слайд

  Сөзге келмеу
  

• 36 слайд

  Без слов
  

• 37 слайд

  Он саусағынан өнер
  тамған
  

• 38 слайд

  Мастер на все руки
  (Золотые руки)
  

• 39 слайд

  Бекіту тапсырмасы.
  “Домино”
  тест үлгісі
  

• 40 слайд

  ҚР Тіл туралы
  Заңы
  қашан
  қабылданды?
  1995 жыл
  30 тамыз
  
  
  1991 жыл
  11 шілде
  
  1997 жыл
  11 шілде
  
  

• 41 слайд

  Қазақ тілі - ҚР
  мемлекеттік тілі
  екені туралы
  Ата Заңның қай бап,
  қай тармағында
  жазылған?
  7-бап,
  1 тармақ
  
  4-бап,
  1-тармақ
  
  7- бап,
  2-тармақ
  
  

• 42 слайд

  1-бапта
  көрсетілген
  4-бапта
  көрсетілген
  7-бапта
  көрсетілген
  ҚР
  мемлекеттік тілі
  турасында
  “Тіл туралы Заңның”
  қай бабында
  көрсетілген?
  

• 43 слайд

  ҚР Тіл туралы
  Заңы
  қашан
  қабылданды?
  Қазақ тілі - ҚР
  мемлекеттік тілі
  екені туралы
  Ата Заңның қай бап,
  қай тармағында
  жазылған?
  1997 жыл
  11 шілде
  
  7-бап,
  1 тармақ
  
  ҚР
  мемлекеттік тілі
  турасында
  “Тіл туралы Заңның”
  қай бабында
  көрсетілген?
  4-бапта
  көрсетілген
  

• 44 слайд

  Үй тапсырмасы:
  
  Тақырыпты оқу
  “Қазақ тілі – мемлекеттік тіл” деген тақырып аясында эссе жазу.
  
  

• 45 слайд

  Бағалау: