Мероприятие "Мин татарча сөйләшәм".

Мин татарча сөйләшәм

Максатлар:

1. Татар һәм рус телләренә кызыксыну уяту;

2. Татар телен дәүләт теле буларак куллану;

3.Укучыларда Ватаныбызга мәхәббәт тәрбияләү;

4.Талантлы укучыларны танып белү һәм аларның иҗади мөмкинчелекләрен үстерү.

     Диана: Исәнмесез, хәерле көн, кунаклар, дуслар, укучылар, туган телебез сагында торучы фидакарь укытучыларыбыз!Без сезне бүгенге  кичәбездә күрүебезгә бик шатбыз. Бөек, матур, горур, азат, зур тарихлы, бай, жырлы-моңлы безнең газиз туган телебез. Бугенге кичәбезне без сиңа багышлыйбыз. Ул  “Мин татарча сөйләшәм” дип атала.

   Эвелина: Добрый день, уважаемые гости, учителя, дорогие ребята, все, кому не безразлична судьба двух родных наших языков: русского и татарского. Мы рады приветствовать вас на празднике «Мин татарча сөйләшәм” (“Я разговариваю по-татарски”). Никто из нас не обходится без родного языка, без слов и выражений самых простых; они чудесным образом соединяются в прочную нить, которая связывает родные слова и с мудростью сказки, и радостью, и печалью нашей жизни. Язык-это целый мир.

    Диана: "Туган тел", "Туган ил" сүзләре hәрвакыт бергә ,аерылгысыз булып яши. Газиз туган телебез турында йөзләгән шигырь, җыр язылган. Алар үрнәгендә без матур,дөрес сөйләргә, фикерне төгәл белдерергә, җор теллелеккә өйрәнәбез. Телебезнең байлыгын, хикмәтен, язмышын аңларга да нәкъ менә әдәби әсәрләребез,телебез җәүhәрләре ярдәм итә.

   Эвелина: Радость и печаль, поэзия и песня неразрывно связаны с языком, на котором говорят в детстве. Язык-это и словарь, и природная грамматика. Родное слово помогает каждому из нас быть ближе к окружающему миру, приводить в порядок свои мысли и чувства, понимать других людей. Родное слово-это "земля" и "хлеб", "Родина” и "язык", "бабушка" и "мама", "дружба" и "память", "песня" и "сказка".

                                            Кояш, кояш Син биектә.

Бар дөньяны күрәсең,.

 Әйтче, иң матур җир кайда?

Син бит инде беләсең.

Әйе, - диде кояш, - беләм,

 Мин әйтәм, тыңлап кара:

Иң матур җир – Туган җир ул, Онытма моны, бала!

Туган ил ул - алтын арышлар, Туган ил ул - зифа камышлар. Туган ил ул - иркен болыннар, Болында нәни колыннар.

Туган ил ул - зәңгәр диңгезләр,

Туган туфрак, үскән нигезләр,

Туган илдә барыбыз бертуган,

Бик кадерле безгә ул шуңа.

Туган ил ул була бер генә,

Туган илнең кадерен бел генә.

                                           Если скажут слово «родина»,

Сразу в памяти встаёт

Старый дом в саду смородина,

Толстый тополь у ворот.

У реки берёза – скромниц

И ромашковый бугор...

А другим, наверно, вспомнится

Свой родной казанский двор.

В лужах первые кораблики,

Над скакалкой топот ног.

И большой соседней фабрики

 Громкий радостный гудок.

                                             Или степь от маков красная,

                                             Золотая целина...

                                              Родина бывает разная,

                                             Но у всех она одна.

                                  Төрле-төрле исем йөртсәк тә без,

                                      Төрле-төрле жирдә яшәсәк тә,

Тик бер генә туган телебез,

Тик бер генә туган илебез.

Җыр: «Кояшлы ил» (русча).

                                    Идел ярларына нурлар сибеп,

Матур булып ата бездә тан.

Тан шикелле якты туган илем,

Бәхет биргән җирем - Татарстан!

Күтәрелә байракларың

 Күпме гасыр катламыннан. Мәңге яшә, күкрәп яшә,

 Туган илем - Татарстан!

Җыр: «Мин яратам сине, Татарстан».

И туган тел, и матур тел, Әткәм-энкәмнең теле.

Дөньяда күп нәрсә белдем

 Син туган тел аркылы.

Родной язык - святой язык,

Отца и матери язык,

Как ты прекрасен! Целый мир

В твоём богатстве я постиг.

Диана:

·         Без Татарстанда яшибез икән, әгәр инде без яшәгән җирдә дәүләт теле булып татар hәм рус телләре санала икән, димәк, без бу телләрнең икесен дә белергә тиеш.

Татарча да яхшы бел, Русча да яхшы бел,

Икесе дә безнең өчен

Иң кирәкле кыйммәт тел.

Туган оясыннан аерылган кош

Канатына мәңге ял тапмый.

Туган телен яратмаган кеше Башкаларның телен яратмый.

Дөньяда иң-иң матур ил –

 Ул минем туган илем. <

Дөньяда               иң-иң матур тел -

Ул минем туган телем.

Әле куп укымасак та, «Туган телне» беләбез.

Бу Тукай абый бүләге, Кадерле җыр диябез.

Әкиятен сөйләп, тыңлап,

Телләребез ачыла.

«Су анасы», «Шүрәлеләр» -

Безнең дуслар барысы да.

Татар җыры, татар биюе

 Алып килгән халык хәтерен.

 Оялчан ул, ямьле, ягымлы ул,

 Үзе салмак, үзе әкрен.

“Шүрәле”

Туган тел бәйрәменнән соң

Шүрәле төшкә керде.

Ул да сөенә, күрәсең.

Сөйгәнгә туган телне.

Туган телне зурлаганны

Ярата икән ул да.

Җиләкләр җыеп тоттырды

Төшемдә минем кулга.

Урман җиләгедәй татлы

Безнең туган телебез.

Шүрәлене яратыгыз

Һәм тел кадерен белегез.

Татар халык биюе.

Һәркемгә дә иң газиз тел - ана теле,

Анда гына сабый чакның, раушан гөле.

 Кышкы кичтә әбиләрнен әкиятләре,

Әниләрнең бишек җыры, бишек көе.

Бишек җыры.

Диана:

- Шушы бишек җыры белән әлек-әлектән ук безне әниләребез тәрбияләгән, туган телебезгә мәхәббәт уяткан, аны кадерләргә өйрәткән. Бала тугач та анасының телен өйрәнә. Шуңа күрә халкыбыз ул телне «Иң татлы тел - туган тел, анам сөйләп торган тел» дип тамгалаган. «Әни», «ана» сүзләре - аhәңле, моңлы, шигъри була.

Йөрәгем тибешен

Тәүге кат тоючы,

Җаныма, күңелемә канатлар куючы.

Нур сибеп, жылытып,

Яшә син, әнием.

Йөрәгең жылысын тоя бит нәниең.

Йөрәгемнең иң түрендә

Иң кадерлем - әнием. Яхшылыкта, яманлыкта Әниемә тиң илем.

Сделать на свете многое сможем

 В глубинах морских и космических тоже,

 К тундре придём и к пустыням горячим,

Даже погоду переиначим!

 Дел и дорог будет в жизни немало...

Спросим себя:

·        Ну а где их начало? Вот он ответ наш Правильный самый:

·        Всё, чем живём, начинается с мамы!

Җыр: «Кояш гомере».

Мой край родной, горжусь тобой,

Живу тобой, дышу тобой,

И знает лишь сама любовь

Как я тебя люблю,

Мой край родной, мой край родной!

Туган илкәй...

Бу исемдә язгы таңнар...

 Бу исемдә жаңга рәхәт татлы моң бар.

 Бу исемдә киләчәгем, бәхетем минем,

 Мәңге яшә, мәңге балкы , туган илем!

       Безнең туган телебез-татар теле, зур тарихлы, бай, җырлы, моңлы

тел ул.                                          И минем җандай кадерлем ,

И җылы ,тере телем!

Кайгылар теле түгел син,

Шатлыгым теле бүген.

Тик синең ярдәмең белән мин ,

Тик синең сүзләр белән.

Уйларын йөрәккәемнең

Дөньяга әйтә беләм.

 Стих "Родной язык". Г\3умакуловой.

Родной язык!

Он дорог мне, он мой,

На нём впервые я сказала «мама»,

На нём клялась я верности упрямой,

И каждый вздох понятен мне на нём.

Но, как родной ,

Люблю язык я русский .

Он нужен мне как небо,

Каждый миг.

На нём живые ,трепетные чувства Открылись мне. И мир открылся в них .

 Я поняла на русском слово «счастье», Большое счастье жить в большой стране,

С ним не боюсь я горя и ненастья,

С ним не сгораю я ни в каком огне.

Текут две речки в сердце, не мелея, Становятся единою рекой ...

Забыв родной язык- я онемею.

Утратив русский,- стану я глухой .

Тел кешене дус итә,

Бер-беренә беркетә.

Бел, балам, син рус телен

Һәм онытма үз телең!

    Эвелина: Г.Тукай в своих стихотворениях рассказал о глубоком уважении к русскому народу, к его великой культуре, о большой дружбе татар с русскими: Нам издавна другом был русский народ, И разве конец этой дружбе придёт? Вовеки нельзя эту дружбу разбить, Нанизаны мы на единую нить.

   Диана: Туган тел! Һәркем өчен дә газиз бу сүз.Туган йортыбызның ,туган авылыбызның,туган илебезнең кадерле булуын без иң элек туган тел аша тоябыз.

    Эвелина: Ничто на свете не связано с человеком так прочно как язык. Нет на свете лучше средства общения. Чем лучше ты владеешь родным языком, а также другими языками, тем больше у тебя права называться человеком.

Бәйрәмне девизыбыз белән тәмамлыйбыз: “Мин татарча сөйләшәм!”

     Туган тел җыры.

·