МИНИСТЕРСТВО ОБРАЗОВАНИЯ РЕСПУБЛИКИ
БАШКОРТОСТАН
ГБПОУ Уфимский профессиональный колледж
имени Героя Советского Союза Султана
Бикеева г. Уфа Республика Башкортостан
УТВЕРЖДЕНО
РАССМОТРЕНО
методсоветом
методической комиссией
Протокол
№
______
Протокол № _______
от
« _____» __________ 2014 г. от «
_____» __________ 2014 г.
МЕТОДИЧЕСКАЯ РАЗРАБОТКА
открытого урока
по предмету «башкирский язык»
на тему: «Ҡылым.
Бойороҡ һөйкәлеше.
(Глагол. Повелительное наклонение)»
Разработала:
Н. Р. Хабибуллина,
преподаватель
башкирского
языка
2014
-
Һаумыһығыҙ, хөрмәтле уҡыусылар!
Кәйефтәрегеҙ нисек?
-
Ярай, яҡшы, ултырығыҙ. Кем бөгөн класста
дежур?
-
Кемдәр бөгөн дәрестә юҡ?
-
Ярай, рәхмәт, ултыр.
-
Уҡыусылар, беҙ бөгөн һеҙҙең менән дәрестә
ҡылымдың бойороҡ һөйкәлешен үтәсәкбеҙ? Исем һәм ҡылымдарҙың һөйләмдә нимә булып
килгәндәрен, ниндәй һорауҙарға яуап биргәндәрен беҙ һеҙҙең менән өйрәнгән инек
инде. Тимәк, уҡыусылар, ҡылым ул нимә? Как переводится ҡылым на русский язык?
-
Правильно, ҡылым – это глагол. Глагол в
предложении отвечает на вопросы что делать? Что сделать? Тимәк, ҡылым нишләй,
нишләйәсәк, нишләргә, нишлә? һорауҙарына яуап бирә.
-
Беҙ һеҙҙең менән бөгөн дәрестә бойороҡ
һөйкәлешен өйрәнергә, Мәжит Ғафуриҙың «Гөлдәр баҡсаһында» тип аталған шиғырынан
ҡылымдарҙы табып, бойороҡ һөйкәлешенә әйләндереп яҙырға тейешбеҙ.
-
Наша задача сегодняшнего урока: повторить
тему глагол и изучить повелительное наклонение глаголов на основе стихотворения
Мажита Гафури «Гөлдәр баҡсаһында».
-
Уҡыусылар, интерактив таҡтаға иғтибар
итегеҙ, был эпиграфты һеҙ нисек аңлайһығыҙ?
На
интерактивном доске эпиграф:Чем лучше, чем
глубже человек знает язык, тем богаче, глубже и точнее будут выражены его
мысли. Богатство языка – это богатство мыслей. (М. Исаковский).
-
То есть, если человек будет знать язык, то
его мысли, воображения, фантазии будут богатыми. Молодцы.
-
Хәҙер, уҡыусылар, дәфтәрҙәребеҙҙе асабыҙ
һәм бөгөнгө датаны, теманы яҙып ҡуябыҙ:
-
Егерме дүртенсе декабрь.
Ҡылым. Бойороҡ һөйкәлеше.
-
Башҡорт телендә ҡылымдың дүрт һөйкәлеше
бар. Улар бойороҡ һөйкәлеше, хәбәр һөйкәлеше, шарт һөйкәлеше, теләк һөйкәлеше.
Һәм беҙ һеҙҙең менән бөгөн дәрестә бойороҡ һөйкәлешендә туҡталасаҡбыҙ. Бойороҡ
һөйкәлеше икенсе һәм өсөнсө заттарҙа ғына ҡулланыла һәм үҙе үк әйтеп тороуынса
ул кемгә лә булһа нимәлер эшләргә бойора. Мәҫәлән: һин уҡы, һин яҙ, ул уҡыһын,
ул яҙһын һәм күплектә: һеҙ уҡығыҙ, һеҙ яҙығыҙ, улар уҡыһындар, улар яҙһындар.
-
Бойороҡ һөйкәлеше – это у нас
повелительное наклонение и оно используется только во втором и третьем лице.
Например: ты учи, пусть он учит, вы учите, пусть они учат и т. д.
-
Хәҙер китаптарҙа 95 – се битте асабыҙ һәм
бойороҡ һөйкәлеше тигән таблицаны күсереп алабыҙ.
-
Яҙып бөттөгөҙмө? Ярай, афарин. Хәҙер
таҡтаға иғтибар итәбеҙ. Мәжит Ғафуриҙың «Гөлдәр баҡсаһында» тигән шиғыры. Кем
матур итеп, тасуири уҡып сығырға теләй? Йә, рәхим ит.
-
Теперь перевод этого стихотворения на
русский язык. Кто хочет прочитать?
-
Был шиғыр нимә тураһында бара? Кемдәр
нисек уйлай? Ҡул күтәрәбеҙ һәм яуап бирәбеҙ.
-
Эйе, афарин. Тимәк, Мәжит Ғафури беҙҙе,
үҙенең уҡыусыларын, ниндәй булырға өндәй? Мажит Гафури призывает нас быть
какими в жизни?
-
Да, правильно, молодцы. Действительно,
Мажит Гафури в своем стихотворении рассказывает о дружбе и о труде.
-
Теперь давайте мы с вами в этом
стихотворении найдем глаголы. Хәҙер әйҙәгеҙ беҙ һеҙҙең менән был шиғырҙа
ҡылымдарҙы табайыҡ. Бында ниндәй ҡылымдар бар? Ҡул күтәреп яуап бирәбеҙ. Кем
бөтә ҡылымдарҙы ла әйтеп бирәм ти? Афарин.
-
Ә хәҙер ҡайһығыҙ был ҡылымдарҙы бойороҡ
һөйкәлешенә ҡуйып уҡып сығырға теләй? А теперь кто хочет прочитать эти глаголы,
поставив их в повелительное наклонение.
-
Афарин.
-
Хәҙер, уҡыусылар, тағы ла дәфтәрҙәребеҙҙе
асып, был ҡылымдарҙы бойороҡ һөйкәлешенә ҡуйып яҙып алабыҙ. Мин һеҙҙең нисек
эшләгәнегеҙҙе ҡарайасаҡмын һәм дәрес аҙағында баһалар ҡуйасаҡмын.
-
Бөтәгеҙгә лә карточкалар таратам. Унда
дөрөҫ яуаптарҙы билдәләгеҙ.
(
1 – д, 2 – б, 3 – б, 4 – в, 5 – д, 6 – б).
-
Уҡыусылар, кем нисек итеп билдәләне?
Афарин.
-
Тағы ла китаптарға иғтибар итәйек. 95 – се
бит, 5 – се күнегеү. Был ҡылымдарҙы бойороҡ һөйкәлешенә ҡуйып, һөйләмдәр
төҙөргә.
-
Ярай, уҡыусылар, ҡатнашып ултырҙығыҙ,
афарин. Бөгөнгә баһалар: .....
-
Өйгә эште таҡтанан күсереп алығыҙ: күтәр,
аша, йокла ҡылымдары менән һөйләмдәр төҙөп яҙырға. Икенсе дәрестә мотлаҡ
тикшерәсәкмен.
-
Һау булығыҙ!
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.