Методичка по заготовке грубых кормов

Курстық жобаға есептік-түсіндіргіш жазбахат: «Кешеннің жобасының сиыр етінің өндірісінің 600 басқа зерттемесі»

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ

ШАРУАШЫЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯНЫ ТАҢДАУ ПРОЦЕСІ МЕН ҚҰРАСТЫРУ ЖҮЙЕСІ ТАҚЫРЫБЫНДА ОРТАҚ МӘЛІМЕТ

СУМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ МЕХАНИЗАЦИЯСЫ ЖӘНЕ МАЛДАРДЫ СУАРУ

ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ЕСЕП ЖӘНЕ ТАҢДАУ ҚҰРАЛДАРЫ

АУАНЫ ЖАҢАРТУ ЖҮЙЕСІ МЕН ӘУЕЛІК ЖЫЛЫТУ

МАГИСТРАЛЬДІ АУААҒАРДЫҢ ЕСЕБІ

ТАБИҒИ ЖАРЫҚТАМДЫРУ СЫЗЫҚТЫҢ ЕСЕБІ

ЖЕМШӨПТІҢ ӨНДІРІСТІК СЫЗЫҒЫНЫҢ ЕСЕБІ

КОРНЕКЛУБНЕПЛОДОВТЫҢ СЫЗЫҒЫ.

СҮРЛЕМНІҢ ЖӘНЕ ПІШЕНДЕМЕНІҢ СЫЗЫҒЫ

ЖЕМШӨПТІҢ ТАРАТУШЫЛЫҒЫНЫҢ ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ СЫЗЫҒЫ

ҚИДЫ ӨШІРУДІҢ МЕХАНИЗАЦИЯСЫ

ТЕХНИКАЛЫҚ-ЭКОНОМИКАЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕР

ӨТІМДІЛІК МЕРЗІМІ

ҚОРШАҒАН ОРТАНЫҢ КҮЗЕТІ

ТЕХНИКАЛЫҚ ҚАУІПСІЗДІК ПЕН ЕҢБЕК КҮЗЕТІ

ҚОЛДАҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

КІРІСПЕ

Бір басым бағыттардан қазіргі мал шаруашылығымда өндірістік үдерістің кешенді механизациясы және енгізу жіті технологияның осы негізінде болып табылады.

Мал шаруашылығының кешендері индустриялық негізде ғылыми- техникалық озықтықтың нәтижесімен мал шаруашылығында болып табылды. Мал шаруашылығының өнімінің өндірісінің сол пішіні әркелкі тіл табуды технологиялық мәселенің шешіміне ұйымдық,, техникалық, құрылыстық және экономикалық талап етеді. Мал шаруашылығының өнімінің өндірісінің индустриялық технологиясы сұрақтың қатарын негізгі болып табылатыны: өндірістің шоғырлануының биік деңгейі қамашалайтын; жемдіктің индустриялық технологияның талаптарына жауап беретін базасының бары; мал шаруашылық биік деңгейінде азықтылығының табынның бірыңғайлысы; кешендік механизация және өндірістік үдерісті ағылмалы технологиялық сызықтарды автоматтандыруы; ағылмалы өндірістің талаптарына лайықтайтын көлемді-жоспар танымдар; еңбектің ғылыми ұйымы бас база инженерлік психологияның дистанциялық басқарманың басым атқаратын қызметтерімен өндірістік үдерістермен мен АСУ көмегімен. Жануарларға жемшөпті дайындау және таратушылық механизациясында айрықша мағынасы бар. Жемцехтар және жем дайындайтын аулақтанудың механизациясымен іс жүзінде индустриялық технологияның енгізуінің мүмкіндігі шығарылады. Дайындау механизациясы өндірістің ағылмалы ұйымын көздегенде, жемшөптер іліктес операцияның қатары асудың еңбектің кесек-кесек шығындарының жұмыстарымен өңдеуге түседі.

Ақырында, кешенді механизация берекелі машинаның және жабдықтың қолданысын ең экономикалық ара нақты шарттарда үшін барлық өндірістік үдерістің механизациясы үшін  қамдестікпен ауызекі тоқулы соң жануарлармен, олай және ортақ ферманың мақсатының көздейді.

Шаруашылық технологияны таңдау процесі мен құрастыру жүйесі тақырыбында ортақ мәлемет.

          Көрінген индустриялық технологияның басты айырым сипатымен еңбектің және ақы-пұлдың шығынының шақырайған қысқартуы өнімнің бірлігінің өндірісіне болып табылады. Сол себептен индустриялық осылай ғана айтуға болады,биік сапаның өнімінің өндірісін еңбектің және ақы-пұлдың айтылмыш кезеңде(қарамастан немесе оларға деген жақын) ең төмен ықтимал үлесті шығындарымен қамсыздандыратын мынадай технологиясы.

          Сиыр етімнің өндірісінің индустриялық технологиясы бас қазіргі кезеңде : ырғақты түсім асырауы және өгізшенің 10-20-күндізгі жасында жем беру,нешіншінің аумағы топтармен бұзауштың оңаша секциясінің сыйымдылығына, және жем беретін малдың жүзеге асуы ғой осы топтармен біркелкі бой барлық жыл қатты кесте: ажыратуы асырау және жем берудің барлық топтама екі кез(жем берудің алаңшықтарда анда-санда баста үш, немесе төрт кез) бас келесі негізгі ұстаным тең болуға тиіс;жас кездің бөлменің арнайыландыруы бас-басы мазмұны үшін; бөлу осы бөлме ұстанымға пайдаланылатын секциялерге: "толықтай бос емес-толықтай еркін"; бір секциянің айуанатының күтуі сияқты біртұтас өндірістік бірліктің бой асыралу барлық топтамасының шейін дейін жүзеге асу; жіті тамақтандыру мен игерушілік рацион және ең көп өсімді тірі ел бой барлық топтаманың және тапсырынды тірі елдің табысын к малдың тапсыру кезіне ет комбинатына қамсыздандыратын тамақтандыру шама.

       Сиыр етімнің өндірісі кешендерде үш дәйекті кезеңді: асырау, өіру және жем беру ішіне алады. Ара тәуелділік от климаттық шарттардың кешендер берік және құрама үлгілердің болу біледі немесе жем беретін алаңшықтың көрінісі болуға тиіс. Берік үлгінің кешендерінде жем беру барлық кезеңдері реттеу микроклиматпен берік бөлмелерде жүзеге асады. Құрама үлгінің кешендерінде және төлді бөлмелерде асыралады,ал берік алаңшықтарда баптайды. ОЖем берген алаңшықтар ақырғы жем беру үшін арналады. Олар жылдық және маусымдық болуы мүмкін. Кері әсер жыл сайын,алаңшықтар аудандарда жасайды, қайда климаттық шарттарды айуанаттарды өз әсерін білдірткезбейді. Маусымдық алаңшықтарды қолайлы мезгілде ғана пайдаланады.

       Айтылмыш жоба баста негізде үлгі жобаның кешен бас 400-800 жасау және таңғыш мазмұнның 1200 басы - құрылыс үшін әзірлеп, ара аудандарда мен тысқы ауаның есептік қызуымен - 30°мен, бір қалыпты қардың жүгінің 981 па және нормативтік жылдамдықтың кернеудің 265 па жел.

        Жобамен айуанаттың мазмұнының технологиясының келесі негізгі элементтері: мазмұнның жүйесінің аран көзделген; айуанаттың мазмұнының қиюы - таңғыш.

        Болашақ және кешеннің бас жоспарының нобайы 600 өгізшеге 1 парақта келтірген. Жобада павильондық құрастыру үлкен ғимараттармен көзденеді. Топта жемшөптің қоймалары, котельная, әдістің және малдың аттануының бөлмелері кешеннің шекарасында орналастырған, бұл сыртқы көліктің кешеннің аумағына шығарады және оның ветеринарлық ығын қамсыздандырады.

      Жемшөптің сақтау үшін құрамына жер траншеялер пішендеменің кіреді, жеміс- жидек қоймасы мен жуу бөлмемен және корнеплотты кесу үшін, 10 т. автосалмағы.

      Жемшөптің таратушылқы айуанаттарға Кут-3,0А ұтқыр жемдегіштерімен көзделген, қидын жинауы - мен көмек қырнауыш транспортердің насос бекеттің асыранды резервуарына, қайдан фекал сораппен кернеулі құбырға қиды көңқоймаларға ауыстырады.

      Табынның құрылымының келесі асырау және төлдің жем беру кешен үшін [3]:

Төл өсіру кезінде 6 айынан 14 айға дейін...                 70 % =     600 бас.

Төл жем берген кезінде 14 айынан 18 айға дейін ...   30 % =     257 бас.

      15-20 өгізшелер күндізгі жасында елмен дейін 45 келә кешенге деген түседі, бұзауштың оңаша,алдын ала баптаулы секциясінде жайғастырылады, қайда айуанаттарды бірінші кезі бой 130 күннің асырайды.Айуанаттың осы кезінің бітісіне төл үшін ғимараттарға деген аударадылады, қайда олар 260 күн бітіс жем беруіне дейін асырайды. Асырау және жем беру ортақ ұзақтығы 390 күн болып саналады.

        Жоспар бойынша ортақ салмақ келәлер 600, өнімнің шыға берісі - жылда 30 тонна.

СУМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ МЕХАНИЗАЦИЯСЫ ЖӘНЕ МАЛДАРДЫ СУЫРУ

     Бірнеше жобалауға тиіс су құбырының ауы, әперуге керек судың санының бас-басы көріністің тұтынушысымен оның алуы есептік шамаларына анықтаймыз және оның санының, есебімен судың алуы аумақтау перспективалы жоспар.

     Жаңа су құбырымды тұрғылықты өзгерту мерзімін 15-20 жастың қызметінің есептейміз.

Qср суының ортакүнделік шығыны. сут.(л) фермада формула бойынша анықтаймыз:

      Qср. сут. = q1n1+q2n2+…+qmnm,

где qm – ортакүнделік шамасымен судың алуын бір тұтынушымен, л;

nm – тұтынушылардың санауы.

Судың ең көп тәуліктің шығыны формула бойынша анықтаймыз:

,

где α сут – тәуліктің әркелкілігінің еселігі;

α сут – 1,3.

Ең көп сағаттың шығынының су(л/с):формула боыйнша анықтаймыз:

,

где αч – сағаттың әркелкілігінің еселігі, фермаларда автосуарумен, αч = 2… 2,5.

Судың секундтың шығыны( л/с)тең:

,

Насос бекеттің тәуліктің шығыны тең судың ең көп тәуліктің шығынының бөлмеде немесе фермада, ал бекеттің(сораптың) сағаттың шығынының:формулаға анықталамыз:
,

где τ – сораптың немесе бекеттің жұмысының ұзақтығы тәуліктерде, с.

        Сораптың  t  жұмысының ұзақтығын сәйкес мен су көзімнің дебитінің сайлаймыз, ескере, не сораптың шығыны бұл ретте неғұрлым болуға керекке немесе Qmax с тең., бірақ бастаудың дебитінің көтеруі мүмкін емес. Кемумен қажетті алымдылық сораптың жетегі үшін өсіп келеді, кернеулі құбырдың диаметрі және сыйымдылық резервуар су айдауыш мұнара, ауқымданады бірақ қанаушылықтың шығындары қысқарады. Аумақтауда шығындар құрылысқа қысқарады, бірақ қанаушылықтың шығындары ауқымданады. Бас негіз насос бекеттің жұмысының уақытының салыстырмалы технико-экономикалық есептерінің тең 7 сағатқа қабылдаймыз.  Qнас аумағының. қарамастан және кернеуде К- 6(центробежный консолды, 7 м3/ч көлемді берісі, Н=м) толық кернеуі 18сорабын ½ша жұмыстың мінездемелерінің сайлаймыз. Электрқозғалтқыштің қажетті алымдылығын(Вт) сораптың жетегі үшін формула бойынша анықтаймыз.

қайда Qнас. - судың(сораптың берісі) көлемді шығыны, м3/мен; - судың, м3 келәсінің/нығыздығы; Н - сораптың, м(техникалық мінездемеден деген жармасады) толық кернеуі; Кз - шамадан тыстың мүмкіндіктерін барысында сораптың жұмысының есептескіш алымдылықтың қорының еселігі, Кз = 1,1 - 2,0; g - еркін паденьенің үдеуі, g = м/с2 9,81; н - к.п.д. сораптың бойынша техникалық мінездемеге(н = 0,4 - 0,6 центробежных сораптары үшін; үшін құйынды н = 0,25 - 0,55); п - к.п.д. берілістер қозғағыштан сорапқа(при п = 1,0 сорабымен түзу құралымда).

Суды әперуге қажетке тұтынушыларға Нсв еркін кернеуімен атайтын тағайынды кернеудің астында. Водоразборных нүктелер үшін мал шаруашылығымның фермаларында Нсв қажетті кернеуі. = 4 5 м(Нсв. = 40 - 50 кПа) су айдауыш мұнарамен қамсызданады. Қажетті сыйымдылық резервуар(м3) су айдауыш мұнара тең

Vрез = (0,15…0,20) Qмах. сут.,

Резервуардың ал сыйымдылығын дейін стандартты дөңгелектейміз (10, 15, 20, 25, 30, 35, 40, и 50 м3).

Құбырдың диаметрін сайла олай, судың жылдамдығы оларда көтермеу үшін0 ;4 - 0,25 м/с. Диаметр сыртқы су құбырымның құбыры(м) судың барлық саны, өтетін алғы телімде: ша формулаға анықталады:

қайда Qмах мен - судың ең көп секундтың шығынының, м3/мен;судың жылдамдығының құбырда, м/с; Құбырдың диаметрін сайла олай, чтобы судың жылдамдығы оларда 0,4-0,25 м/с. Диаметр сыртқы су құбырымның құбыры(м) судың барлық саны, өтетін алғы телімде: ша формулаға анықтаймыз:

Кейін құбырдың диаметрінің ұйғарымінің автосуаттың үлгісін сайлаймыз және қажетті оның санын(n) мал шаруашылығымның кешенінде анықтаймыз:

,

қайда m - айуанаттың санының, гол.; z - көргізетін еселік, айуанаттың қандай санына автосуат арнаулы.

Жеке автосуатты біртабақша па-1А(екі бастың күтуіне деген өлшеулі, при ірі мүйізді малдың таңғыш мазмұнында су құбырымның ауын бар мал қорасында барлық зоналарда қолданылатын [1, с.252]) сайлаймыз.

Ендеше

Судың(пайыздарда) (кесте. 1) сағаттың шығынының кестесімен қолданып, судың тәуліктің шығынының кестесін көлемде саламыз.

1 кесте

Судың шығынының өнегелі режимі мал шаруашылығымның фермаларында  тәуліктің сағаттарының

Часы суток	0-1	1-2	2-3	3-4	4-5	5-6	6-7	7-8	8-9	9-10	10-11	11-12	12-13	13-14	14-15	15-16	16-17	17-18	18-19	19-20	20-21	21-22	22-23	23-24
Часовой расход, %	3,1	2,1	1,9	1,7	1,9	1,9	3,3	3,5	6,1	9,1	8,6	2,9	3,3	4,3	4,8	2,9	10,0	4,8	2,9	3,1	2,6	6,5	5,3	6,4

Кестенің құрылысының  ординат кіндігінің судың шығынын үшін бас-басы сағатты(ч) л/ (пайыздық қатынаста ең көп тәуліктің шығынынан) таңдап алу көлемде бөліп жинаймыз, негізінде

,

ал дейін абсциссаның кіндіктерінің – сағат тәуліктің  ішінде(рис. 1)

Рис. 1. Судың шығынының кестесі мал шаруашылығымның кешенінде тәуліктің сағаттары

АУАНЫ ЖАҢАРТУ ЖҮЙЕСІ МЕН ӘУЕЛІК ЖЫЛЫТУ

Ауаны жаңарту есебі

Тағайынды, не барлық замандарды жылдар мал шаруашылығымның бөлмелерінде түрлі апару болады кесек-кесек немесе жетімсіз сандарды жылулықтың, ылғалдың және көмірқышқыл газдың зарарлы факторлар әрекет ететін. Ара тәуелділік от тысқы шарттардың(арада негізгі тысқы ауаның қызуынан) ана немесе өзге фактор мүмкін басым. Олай, жиынтық мал шаруашылығым және құс бөлмелер үшін аймақтарда тысқы қызумен - 10 дейін - 20 ºмен ең үлкені жағымсыз әсерді ылғал, қызумен төмендегі - 20 °мен - көмірқышқыл газ, қызумен - 10 °мен және биік - жылулық. сол себептен ауаны жаңарту ара мал шаруашылығымның бөлмелерінде  жылдың суық(жылтатын) кезіне есептегім, аралап шығып көмірқышқыл газдың және ажыратылу су будың артығының аулақтауының шарттарының, ал ауыспалыға және жылыға(жаз) жылдың кездерінің - жылулық және суды шығару артығы.

Ауаны жаңарту, көмірқышқыл газдың ықтимал шоғырлануының сүйеуі үшін қажетті, м3/ч формулаларға анықтаймыз:

;

қайда nж және nПТ - айуанаттың, бастың саны; Сж - ылғи айуанат, ч л/қасқайтатын көмірқышқыл газдың саны; С1 - межелі көмірқышқыл газдың ықтимал шоғырлануы бөлме, м3(С1=1,5) л/; С2 - көмірқышқыл газдың шоғырлануы м3(С2=0,3) л/атмосфералық ауасында.

Ауаны жаңарту, сулы будың ықтимал мазмұнын арада ауада қамсыздандыратын м3/ч,

қайда W - ылғалдың бөлме(айуанаттармен при демде қасқайт- ылғалдың саны есептелетін, ал да соманың суды шығару ашықпен және дымқылдау беттердің бөлмеде), г/ ч қасқайтатын ортақ саны;

ρ - тең  1,2 келәсі/м3 ауаның нығыздығының;

dв және dн - ша HD анықтайтын ішкі және тысқы ауаның сулы сәйкесінше - диаграмма, құрғақ ауаның  граммына/келәсінің.

Суды шығару мал шаруашылығымның бөлмелерінде:

қайда Wж - айуанаттармен қасқайтатын су будың шығыны;

WИСП - тең WС шығынының сомасына буландырып ылғалдың шығыны беттен.П.(еркін беттен) және WМ.П.(дымқылда-(сусоқты) беттен). еркін ашық сулы бетке ара мал шаруашылығымның бөлмелерінде ашық күбінің сулы бетінің ауданын мен сумен үшін қидың, автосуаттың гидрошығару үшін апарады, көңді жайманың сулы айнасы және дымқылдау терең ақмұрттың беттері есептейді, тік қабырға көңді жайма дейін сулы айна, торлы еден және суды шығару

,

қайда ωС.П.-- үлесті су шығару, грамм/ (ч/м2);

АС.П. - еркін бет, м2.

Ылғалдың санының еденнің және қабырғаның дымқылдап бетінен деген буланылады:,

где ωМ.П.·– үлесті су шығару, г/(ч·м2);

АМ.П. – дымқылдау бет, м2.

.

Ендеше су шығару мал шаруашылығымның бөлмесінде

.

Ауа жаңарту,сулы будың ықтимал мазмұнын арада ауада қамсыздандыратын м3/ч,

,

VСО2 және Vw ауаны жаңартудың ауасының шығынының екі есептік мағыналарынан ең үлкен - VСО2=15000 қабылдаймыз. Бұдан әрі тағайында- айуанаттың тірі елінің 1 тоннасында  ауаның шығынының. Ал- мағына кіші нормативтік реттеу ауаны жаңарту айуанаттың тірі елінің 1 тоннасында қалса, сол ара сапа  ауаны жаңарту есептік мағынасының қабылдау тиіс нормативтік.

 Ауаны жаңарту  мінездемесі үшін пайдалан- бөлмеде бой сағаттың ауаның ауысуының санына деген нұсқайтын  ауаны жаңарту еселігінің ұғымымен:

где Vв – расход вентиляционного воздуха, м3/ч;

Vс – строительный объем помещения, м3

Ересек қара үшін при n еселігінің < 3 табиғи ауаны жаңартуды жылдың суық кезі үшін n = 3...5 мал шаруашылығымның бөлмелерінде сайлаймыз.

МАГИСТРАЛЬДІ АУААҒАРДЫҢ ЕСЕБІ

Табиғи ауаны жаңартуда ауа жаңарту ішінде себепті қызудың айырымының болып жатады және сыртқыбөлменің. Ауаның қозғалысы бөлмеден және бөлмеге арқылы терезенің және есіктің проемов емеснығыздықтарын жүзеге асады, ал да әдейі тағайындап ақпа-сығындының кенқұдқының және арналарға. Сығынды және сыру арнаның қимасын: ша формулаға анықтаймыз

қайда v - ауаның жылдамдығының арнада, м/с.

Ауаның жылдамдығы ауаны жаңартудың арнасында внутри бөлменің қызудың айырымынан деген тәуелді болады және тыс, ал да кенқұдыктар ұзын:

,

қайда h - арнаның биіктігінің;

(t1 - t2) - ішкі және тысқы ауаның қызуының айырымы.

Сығындының арнасының санын сөйлемшеден  анықтайды:

,

қайда f - бір арнаның қимасының ауданы, м2.

Сығындының арнасының саны:

Сырудың арнасының саны:nк = 2.732 / 0.06 = 45.533

ТАБИҒИ ЖАРЫҚТАМДЫРУ СЫЗЫҚТЫҢ ЕСЕБІ

Табиғи жарық түсіру дәрежесі терезенің ауданының қатынасымен еденнің ауданына сипаттайды, негізінде k еселігінің, k=0,04.

Fок терезесінің ауданы, м2,: формула анықтаймыз:

,

где Fп – еденнің ауданы, м2;

Керек жарықталғандықтың алу үшін қажетті терезенің саны: формула бойынша табылады:,

где fок – терезелік проем ауданы, м2 (сәйкес мен госта талаптарымен fок = 2,5 м2).

,

қабылдаймыз N=26.

ЖЕМШӨПТІҢ ӨНДІРІСТІК СЫЗЫҒЫНЫҢ ЕСЕБІ

Көбіне жемшөптер алдым тамақтандырумен өңдеуді ара жемцехтарында мақсатпен жемшөптің және бірыңғай жемдіктің қоспасының алу жеке компонентінің дәмді және нәрлі ұрғашылқының көтермелеуінің сұрайды, бұл бірталай механизацияны ықшамдайды, ал арада жеке уақиғаларда және жемшөптің таратушылқының өндірістік үдеріс автоматтандыру айуанат.

Жемшөптің жылдық қажеттілігі фермада немесе кешенде анықталады,тәуліктің рационының шығып және тамақтандырудың кезінің жемтіктің айтылмыш көрінісімен.

Gсут(келә) тәуліктің мал шаруашылығымның фермасында, жемшөптің тасуымен тоқулы жүк тасқыны тең:

,

қайда q1, q2, q3.qn - жемшөптің жеке көрінісінің бір айуанның, келәнің(сәйкес мен рационмен таңдап аламыз  q1=8 келә - сүрлем қабылдаймыз, q2=6 келә - пішендеме, q3=4 келә - свекла) тәуліктің рационына деген кіріс елі;

m' - жеке топтың айуанатының саны мал шаруашылығымның фермасында.

Тәуліктің грузооборот бас Qсут(километрдің т.) фермасында, көрініс және жас топтарға айуанаттың қарасынан деген тәуелді болатын, тәуліктің рационының, өндірістік кұрылыс бөлімдер және қойманың орналастыру жоспарының бас ферманың, тамақтандырудың еселігінің аумағында,формула анықтаймыз:

,

қайда qn - жемшөптің жеке көрінісінің елі,т:

Ln - жемшөптің, бас-басы көрінісінің ауыспалылығының жолының ұзындығы,км

Жемшөптің елінің, мал шаруашылығымның фермасы үшін қажетті бойдың жылдың, жылды(т), шарттан деген анықтау болады жемшөптің жеке көрінісінің қажеттіліктерін, аранның кезінің және жаз уақытында фермада айуанаттың тамақтандыру (жасыл жем) :

,

қайда Gсут - жемшөптің барлық көрінісінің тәуліктің рационының(жүк тасқыным), келәге деген кіріс елі;

Дкф - айуанаттың тамақтандыруының кезінің бойдың жылдың фермада, сут. (Дкф=220 күн).

Айуанаттың жеке жас бойынша топтарына тәуліктің грузооборотын біліп және ара тәуелділік от араның жемшөптің, транспорт ақы-пұлдың және тамақтандырудың еселігінің көрінісінің жеке көрінісінің ауыспалылық ұзақтық, сағатты грузооборот анықтаймызQг(тонна км/ч) :

,

қайда τ1, τ2.τn - жемшөптің айтылмыш көрінісінің тасымалының ұзақтығы, с.

Бұдан әрі транспорт ақы-пұлдың санын анықтаймыз:

,

қайда V - транспорт ақы-пұлдың қорабының сыйымдылығы, м3;

ρ - жемшөптің нығыздығы, т/м3;

z - рейстің санының үшін 1 сағатты;

Lср - жемшөптің тасымалының жолының ұзындығы,км

Рейстің санын формула бойынша анықтаймыз:

,

қайда τр - транспорт ақы-пұлдың қозғалысының уақыты жүкпен, мин;

τх - жүксіз қозғалыстың уақыты, мин;

τп - жемшөптің батыр- ұзақтығы, мин;

τретті - жемшөптің разгрузки ұзақтығы, мин.

Қарапайымның ұзақтығы батыру астында:

,

қайда V - транспорт ақы-пұлдың қорабының сыйымдылығы, м3,(2-ПТС-6-8526А тіркемесі үшін V=м3 надставными борттарымен 12,8);

ρ - жемшөптің тиендіретін нығыздығы, т/м3,(ρ=0,7 т/м3 );

Qп - жүктелі ақы-пұлдың,т/мин (Бас ПСК- 5,0 тиегішінің өндірімділік 5 т немесе 0,0833 с/т).

,

,

.

Жемшөптің батыру үшін сайлау тиіс әмбебап тиегіштерді мақсатпен олардың игерушілігінің сырттың жүктелі жұмыстарында.

КОРНЕКЛУБНЕПЛОДОВТЫҢ СЫЗЫҒЫ

Сызықтың қажетті өткізетін зейінін анықтаймыз: (т/ч):

,

қайда Gраз - корнеклубнеплодов елінің бір реттік саяжайға, т;

τ - өңдеудің және корнеклубнеплодов сақтау 2 с тең  ықтимал ұзақтығы.

Корнеклубнеплодов елін бір реттік саяжайға формула бойынша анықтаймыз:

,

қайда Gсут - тәуліктің шамасының корнеклубнеплодтың алуы, т:

k - тамақтандырудың еселігіні(k = 3).

,

қайда m - корнеклубнеплодов елінің рационда, т:

n - айуанаттың санының кешенде, бастар.

,

,

Корнеклубнеплодовтың ұсақтағышының қажетті санын формула бойынша анықтаймыз::

,

где Qизм – шнек жуу-ұсақтағыштың өндірімділігі ,т/ч:

,

қайда D - шнектің бұрандасының диаметрі, D = 0,4 м;

d - шнектің үйіндісінің диаметрі, d = 0,08 м;

S-- бұранданың адымының, S = 0,35.0,4 м;

ρ - корнеклубнеплодов нығыздығының, т/м3;

n - шнектің үйіндісінің айландыру жиілігі, мин- 1;

ψ1 - қарамастан - шнектің жұмыстың аясының толтыру еселігі, ψ1-= 0,4;

ψ2 - еселік шнектің қисықтығының бұрышының ықпалын көкжиекке есептескіш, ψ2 = 0,44.

,

Алу есептік өткізетін зейінді төлқұжатпен салыстырамыз және шнек үлгінің корнеклубнеплодовтың жуу-ұсақтағыштың маркасын сайлаймыз. Ұсақтағышты-қоспалауышты корнеклубнеплодов ИСК-3А сайлаймыз, өндірімділікпен 25 с/т үйлесімді режимінде. Айтылмыш машина жем ботқасына қамдасу термиялық өңделінген сабаннан, сүрлемнен(пішендеменің), корнеклубнеплодовтың және жемшөптің концентраттарының ара нәтиже үгу және высевания қамсыздандырады. Қоспа жұмсақ мен 60.65% ылғалдылығының және айуанаттар жеп салады [1, с.273].

СҮРЛЕМНІҢ ЖӘНЕ ПІШЕНДЕМЕНІҢ СЫЗЫҒЫ

Бір жұмыстың топтамасының ұзақтығын фрезаның тиегішінің(ПСК- 5) қажетті көлемді өндірімділкін(т3/ч) ша формула  бойынша анықтаймыз:

,

где V – елдің көлемінің үшін бір жұмыстың топтамасының қырқатын, м3;

Qф.п. – көлемді өндірімділік батыруы ПСК-5 (Qф.п.=7,14 м3/ч).

,

где h – фрезерлеудің тереңдігі(м),шамалы тең жартыға дабылдың фрезінің диаметр (h=0,2м)

b - дабылдың фрезінің ұзындығы;

Н – бурттың биіктігі, м;

kн – бурттың биіктігінентәуелді болатын еселік.

.

Ендеше бір жұмыстың топтамасының ұзақтығы тең

.

ЖЕМШӨПТІҢ ТАРАТУШЫЛЫҒЫНЫҢ ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ СЫЗЫҒЫ

Жемшөптің таратушылқының Кут-3,0А(3 тоннаның грузокөтеруі, таратушылықтың топтау үшін жемшөп, көгерістің, сүрлем, майдалау корнеклубнеплодов және жемдіктің қоспаларының; 0,6 м/с жұмыстың жылдамдығы) ұтқыр жемдегішімен жасау боламыз [7, с.30; 1, 312].

 

Жемдегіштің қажетті өндірімділкін формула бойынша анықтаймыз:

,

қайда Qраз - жемдегіштің өндірімділігі, т/ч;

qk - айуанға жемтіктің ұстап беру бір реттік шамасы , кг(qk = 6 келә);

tраз - айуанатты тамақтандыруы жемдегіштің қозғалысының уақыты, с. Айуанатты тамақтандыруы жемдегіштің қозғалысының уақыты оның қозғалысының және тамақтандырудың ортақ майданының жылдамдығынан деген тәуелді болады

,

қайда L - тамақтандыруының ортақ майданы мал шаруашылығымның бөлмесі ;

vk - жемдегіштің қозғалысының жылдамдығы ара үдеріс жемтіктің таратушылқының, vk=0,4.0,6 м/с.

Тамақтандырудың майданын анықтаймыз:

,

қайда l - аранның ені, м (l = 1,0 м);

n – айуанаттың бастың саны (n = 600).

,

,

.

Жемдегіштің жұмыстың топтамасының қажетті санын формула бойынша анықтаймыз:

,

қайда жемдегіштің, келәнің -сыйдыру қорабының Vкуз,(Vкуз=3000 келә);

ρ - жемтіктің нығыздығы,т/м3,(ρ=м3 0,700 тоннасы/);

φкуз - қораптың сыйымдылығының игерушілігінің еселігі, (φ_куз=0,8…0,9).

ҚИДЫҢ ӨШІРУДІҢ МЕХАНИЗАЦИЯСЫ

Қидың жинақтығы технологиясы малдың көрінісінен деген тәуелді болады және мазмұнының жүйелері бас ірі мүйізді малдың фермаларында ара тәуелділік  ену ақмұрттың санының қидың ылғалдылық 81  87% ал- немесе сұйық, 88% ылғалдылық және биік және бас шошқа фермасын – қи сұйық.

Жинақ және қидың аулақтауының технологиялық үдерісі фермаларда: жинау аранның бөлмелерінде келесі негізгі операциялардан құралады, тасудың жерлерге сақтау немесе өңдеудің, сақтау және қидың кетіруі.

Осы операцияның элементтерін келесі есептегім:

,

қайда qт - қатты экскрименттердің ортакүнделік қасқайту бір айуанатпен, келәге;

qм - сұйық экскрименттердің ортакүнделік қасқайту бір айуанатпен, келәге;

qв -бір айуанның судың ортакүнделік шығыны қидың шаюына, келәнің;

qп - бір айуанның ақмұрттың ортакүнделік шамасы, келәнің;

m - айуанаттың саны фермада.

.

Өрістің кезінде G'сут қидың тәуліктің шыға берісі фермада кіші:

,

Қидың жылдық шыға берісі G_год (т):

,

где τ_ст – қайда τст - аранның кезінің ұзақтығы (200…220 тәулік);

τ_п – өрістің кезінің ұзақтығы (145…165 тәулік).

Тәуліктің шыға берісін қиы фермада көрінген қарадан және оның сақтау ұзақтығын біліп, көңқойманың ауданын анықтаймыз (м2):

,

қайда Fх - көңқойманың ауданының, м2; h - қидың қалауының биіктігі, h = 1,5.2,5 м; Gсут-- қидың тәуліктің шыға берісінің фермада барлық қарадан, келәден; Дхр - қидың сақтау ұзақтығы көңқоймада, сут; ρ - қидың нығыздығы кг/м3; қидың араны ρ =700...900 кг/м3; сұйық үшін - ρ =  900.1000 кг/м3. ρ = 900 кг/м3 қабылдаймыз

Қидың аулақтауын ауқымның қозғалысының қырнауыш транспортерлерімен жасаймыз.

Q(т/ч) транспортерінің өндірімділігі формула бойынша анықталады:

,

қайда l - қырғыштың ұзындығы(0,3.0,4 м);

h - қырғыштың биіктігі (0,05 м) ;

υ - қырғыштарымен қатардың жылдамдығы(0,17.0,2 м/с);

ρ - қидың нығыздығы (0,7.0,9 тоннасы/м3 ) ;

ψ - қырғыштың арасында аяның толтыру еселігі ψ=0,5…0,6.

Тәуліктің ішінде транспортердің жұмысының ұзақтығы τ_сут (ч):

,

где m – транспортермен күтетін айуанаттың саны;

G_сут – бір айуанның қидың тәуліктің шыға берісі, кг.

Себебі транспортер ауық-ауық бойдың тәуліктердің жұмыс істесе, сол  қидың τаулақтауының бір топтамасының ұзақтығы анықталады тц(с)

,

где L – транспортердің қатарының толық ұзындығы (L=170 м).

.

ТЕХНИКАЛЫҚ-ЭКОНОМИКАЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕР

Экономикалық тиімділіктің негізгі көрсеткіштерімен еңбектің өндірімділігі, еңбек сыйымдылығы, өнімнің өзіндік құны, күрделі жұмсалымның аумағы, өтімділіктің мерзімінің және есептік шығындар болып табылады.

Осы есептерді үшін салыстырмалы сарапшылықтың жеке өндірістік сызық, жеке машиналардың, барлық өндірістік үдерістің кешенді механизациясының тиімді нұсқасының талғамы үшін қондырғылардың жасайды.

Эт(с) жұмыстың уақытының үнемі жаңа технологияның немесе техниканың енгізуінде формула бойынша анықталады:

Э_т = (Р_ст – Р_н)•Q_н,

қайда Рст - жұмыстың уақытының үлесті шығыны өнімнің бірлігінің немесе айуанаттың күтуінің кәрі технологияда(техникаға), ч/ц(ч/бас);

Рн - баяғы жаңа технологияда(техникаға);

Qн - өнімнің санының немесе күту айуанаттың саны технологияда(техникаға), ц(бастардың).

Эт =  (3,5-2,7) - 600 = 480 ч

Өнімнің өзіндік құнының мен барлық шығынның сомасының бөлу соң шегерім қосымша өнімнің құнының өнімнің ортақ санына анықтайды.

,

где З = 650182,4 руб. қызметақы және аударым әлеуметтік сақтандыруға;

К - жемшөптің құнының, руб:

К = Кп-(К1+К2+К3) =1800 -(2750+2020+1344) = 11005,2 мың руб.,

қайда Кп - бөлек-бөлек жемшөптің, руб. ортаның құнының,

К1, К2, К3 - қажеттілік түрлі жемшөптерде жылда, т.\u0009

П = 2-220-600-0,01=2640 ақмұрттың құнының, руб;

Ттр = 11450 негізгі ақы-пұлдың ағымдық жөндеуінің құны, руб;

Ал - негізгі ақы-пұлдың амортизациясы, ғимараттар үшін жеңілдікті тастың қалауының қабырғаларымен ал=4,05%.

Бір жылқы орнына  құны 250руб,

ортақ құн: 250-600=150000 руб.

А=150000-0,045=6750 руб.

И = 13500 руб. пәннің мыжыраюының құны лимитті құнның және арнайы киімнің төмендегі;

У = 45000 руб. қосалқы өндірістің қызмет атқаруының құны;

Т =28900 руб. шығару отынның құны;

Э = 46050 руб. электроэнергияның құны;

Мк - дәрі-дәрмектің және аммонилаушының ақы-пұлының құны,тағайынды шамаларға аламыз

Мк =  (5,2 + 0,6) - 600=3480 руб;

12174 руб. Пзі = өзге шығындар;

Х = 15000 руб. және ортаөніміділік орта шаруашылық теліндемелер шығындар;

Н = 124000 руб. қидың құны;

Ш = 2500 руб. айуанаттың терісінің құны;

Q - жастардың саны, ц;

Рпр - төл.

С = ( 650,1824 + 11005,2 + 2,640 + 11,450 + 6,750 + 13,500 + 45,000 + 28,900 + +46,050 + 3,480 + 12,174 + 15,000 - ( 124,000 + 2,500)) / ( 0 + 3300) = 3,5 руб/ц.

Жаңа техниканың енгізуінде құрамына күрделі жұмсалымдардың жаңа технологиялық жабдықтың немесе жұмсалымның құны бар модернизациясына тықпаланады, құрылыстың құны жаңа немесе кәрі құруы жаңаболып және таратуға негізгі ақы-пұлдың құны.

Технологиялық жабдықтың құны прейскурант бойынша бағалардан алынады, транспортты қоймасының шығындарының ара өлшем 11% және монтаждың құнының ара өлшем 10.12%. Жаңа жабдықтың бағасын формула анықтауға болады:

Ц=(М•З+Д)•Нп,

где Ц – жаңа жабдықтың көтермелік-демалыстың бағасы, руб;

М - жабдықтың елі(бұйымның сатып алуы), келәнің ;

З - жабдықтың елінің (жинақтау бұйымдармен) 1 келәсінің өзіндік құны, руб. 1 келәде;

Д - жинақтау бұйымның құны, руб;

Нп - еселік жоспарлы пайданың ортаның пайызын айтылмыш жабдықты жасау салада есептескіш.

Ц = ( 25401•0,267 + 154,15)•1,1 = 7629,84 руб

Құрылыстық құны сметалық құнмен анықталады. Жаңа техниканың енгізуінде, қашан бар құрылыс қайта жөндейді, кәрі жабдықтың бөлігі жасалады. Арада осы уақиғада анықтауға керекке кәрі құрылыс және жабдықтың пайдалану бөлігінің қалдықтың құнының, кәрі жабдықтың құнын, бастауыштың таратуға. Кәрі жабдықтың қалдықтың құнының рубльтерде формулаға анықталады:Ко = Кп (1 – α·T),

где Кп – құры- жабдықтың алғашқы құны, руб;

α - амортизацияның жылдық шамасы;

Т- адалдау жабдықтың уақыты, жыл.

Ко = 38452 * (1 – 0.0405 * 5) = 30665.47 руб

ӨТІМДІЛІК МЕРЗІМІ

Бір экономикалық тиімділіктің көрсеткіштерінен өтімділіктің мерзімі немесе тиімділіктің еселігінің болып табылады. Соңғы өтімділіктің мерзімінің қарама-қарсы аумағымен болып табылады. Тоннаның қосымша күрделі шығынының өтімділігінің мерзімін егде формула бойынша есептейміз:

Т = (Кн – Кс) / (Сс – Сн),

қайда Кн және Кс - өндірістің бірдей көлеміне деген келтірген жаңа және кәрі күрделі салымдар, руб; Сс және  Сн - өндірістің кәрі және жаңа жылдықтың шығындары,руб.

Т=  ( 715000 - 698200)  /  ( 384000 - 248000)  =.124 жыл.

Жаңа күрделі жұмсалымның өтімділігінің мерзімі:

5 тонна =  ( 715000 - 0)  /  ( 384000 - 248000)  =5.257 жыл.

Деректерлер ғылымның академиясының материалдарының, тиімділіктің нормативтік еселігі және өтімділіктің мерзімінің сүтті мал шаруашылықтар фермалар үшін сәйкесінше 0,125 бірдейленеді және 8.

КЕЛТІРУ  ШЫҒЫНДАР

Жинақтаушы көрсеткішпен келтіру шығындар формула бойынша анықтауға болады:

С + Е * К= кемінде

қайда С өнімнің өзіндік құнының, руб.1 ц;

Е - тиімділіктің нормативтік еселігі;

К - күрделі жұмсалымның көлемі, руб. бас 1 ц.

201.081 + 0.125 * 1191.66 = min 350.03

ҚОРШАҒАН ОРТАНЫҢ КҮЗЕТІ

Ферманы бер ықтың біргелкі тұрғын бөлме баста арада емес кемірек 300 м тұрғызады. Жүретін аулаларды құрылыс оңтүстіктің жағында орналастырамыз.

Құрылыс және ғимараттар қамсыздандыру ақырында ферманың өндірістік зонасының ең толық және мақсатты игерушілігін, үнемді және мақсатты өндірістік үдерісті, өндірістің озық технологиясын пейілді; еңбектің гигиеналық және қауіпсіз шарттары; және шектес құрылыс байланысы және оның кооперациялауының энергетикалық және санитарно-техникалық ғимараттың, көліктің қанаушылығында, инженерлік аудың тиімді орналастыру.

Ара жобалау кешеннен дейін автожолдар емес кемірек 200 м болуға тиіс.

Ағынды су  алаңшықтарды қоршаулармен жиын және өндірістің тастандысының сақтау үшін алып бару, ал да қасқайту телімдер ғимараттың орналастыру үшін ша жаман-жұманға атмосфералық, өндірістік және тұрмыстық арнаулы.

ТЕХНИКАЛЫҚ ҚАУІПСІЗДІК ПЕН ЕҢБЕК КҮЗЕТІ

Өндірістік үдерістер есебімен талаптардың гост 12.3.002-75 бекітулі техникалық кесімді уақыттарға(нұсқауларға), технологиялық үдерістің және гигиеналық талаптың ұйымының санитарлық жөн-жосықтарының өндірістік жабдыққа жүзеге асады.

Жұмысқа баста машинада, тетіктерде және жабдықта беттер жібереді, белгіленген тәртіпте медициналық куәләндіруді, өндірістік тәлім-тәрбиені және нұсқаулықты ша еңбектің күзетінің өткен.

Беттер жасырақ 16 жас дербес(ұстазбен) жұмысқа машинада және жабдықта тыйады.

Жайлау машинаның, агрегаттардың, транспорт ақы-пұлдардың және сырттың өндірістік жабдығының ыңғайлы және қауіпсіз шарттарды күтудің, жөндеудің және санитарлық өңдеудің, сәйкес  технологиялық үдеріске және жасамаппын қарсы тасқындардың қамсыздандыруға керек.

Қанаушылыққа ықтимал ғана барым лайықты электротехникалық персоналдың енгізу.

Барлық электрқозғалтқыштер лайықты ықты қысқа тұйықталудан және шамадан тыстан керек.

Электрқозғалтқыш және олар келтіру тетіктерде нұсқағыштар безейды, тетіктің және электрқозғалтқыштің айландыру бағытын нұсқаймын. Бас барлық ажыратқыштардың және бас топты дәнжарнақтарда істелінген сақтандырғыштардың, алқындыру жазуы болуға тиіс.

Паналы электрқондырғтің бақыр бөліктері кернеулі қалу біледі.

Кәсіпорынның бөлмесі мұңсыз өртсөндіріші алғашқы ақы-пұлдарымен, бүтін күй және түпкілікті даярлықта асыра- әрекетке болуға тиіс.

Кәсіпорындарда барлық шұғылданушылар және ұйымдарда  оқыту айналымға қаржылы өртсөндіруші болуға тиіс.

Барлық ғимаратқа және ғимараттарға еркін рұқсат алу болуға тиіс.Өртсөндірушілер алшақтықтар құрылымдардың арасында пайдалану тыйыл- астын жемшөптің жинауын, материалдардың, жабдық, автокөліктің және мал шаруашылық техника тұрағы үшін.

Айуанаттың ауруының күтуі жұқтыру айуанаттың қыңқыл-сыңқылдарының түпкілікті мал шаруашылығымның бригадасының кепілдендіріледі. Беттер жасырақ 18 жас, ал да екіқабат және асырау әйелдер осы жұмысқа тыйады. Дезбарьер қондырғысы, үздіксіз ауысу ара оларда ақмұрттар, ал олай ғой тексеріс соң аяқ киімнің дезинфекциясінің бас-басы кіре берісте және бөлмеден шыға берісте мал шаруашылығымның бригадасының бригадирлеріне артады, ал аммонилаушының ашпасының үздіксіз ауысуы және ақмұрттың шылаудың ара дезбарьерда ферма ветеринарлық жұмыскер істейді.

ҚОЛДАҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

1.                  Белехов И. П., Четкин А. С. Механизация и автоматизация животноводства. – М.: Агропромиздат, 1991.

2.                  Белянчиков Н. Н., Смирнов А. И. Механизация животноводства. – М.: Колос, 1983.

3.                  Брагинец Н. В., Палишкин Д. А. Курсовое и дипломное проектирование по механизации животноводства. – М.: Колос, 1984.

4.                  Булавин С. А., Казаков К. В. Механизация технологических процессов в растениеводстве и животноводстве: Методические указания для выполнения курсового проекта. – Белгород, изд-во БГСХА, 2004 г.

5.                  Галкин А. Ф. Основы проектирования животноводческих ферм. – М.: Колос, 1975 г.

6.                  Носов М. С. Механизация работ на животноводческих фермах. – М.: Высшая школа, 1982 г.

7.                  Ужик В. Ф. Технологические расчеты в животноводстве (Теория и задачи): Учебное пособие. – Белгород: изд-во БГСХА, 2000 г.

8.                  Шкрабак В. С., Луковников А. В., Тургиев А. К. Безопасность жизнедеятельности в сельскохозяйственном производстве.–М.: КолосС, 2003.– с. 512: ил.