Молекулалы – кинетикалық теорияның (МКТ) негізгі теңдеуіне есептер шығару.

Сабақтың тақырыбы	Молекулалы – кинетикалық теорияның (МКТ) негізгі теңдеуіне есептер шығару.
Жалпы мақсаты	МКТ –ның негізгі теңдеуін есеп шығаруда қолдана отырып, оқушылардың іс - әрекеттері мен дағдыларын белсендіру арқылы білімдерін жинақтау және қорытындылау.
Күтілетін нәтижелер	v  топтық жұмыс арқылы оқушыңың белсенділігі артады; v  оқушылардың есеп шығару дағдылары қалыптасады; v  іс – әрекеттері айқындалады; v  іскерлік нәтижесі қорытындыланады; v  формулаларды есеп шығаруда қолдана біледі.
Сабақ түрі	аралас сабақ
Қолданылған әдіс – тәсілдер	v  жеке жұмыс; v  топтық жұмыс; v  СТО технологиясы; v  Көшбасшылық
Тапсырмалар	v  топқа бөлу (термодинамикалық параметрлерді пайдаланып, топқа бөлінеді) v  ассоциациялық карта толтыру (зерттеу тақырыптары бойынша өз ойларын жеке, топтық жұмыс арқылы жеткізеді) v  топтық жұмыс. Есептер шығару. (әр топқа А,В,С деңгейлерінің есептері беріледі) v  жеке жұмыс (жедел тест тапсырмаларын орындайды, дәптерлерін көршілерімен алмастырады, бірін – бірі бағалайды,) v  рефлексия (ойларын ортаға салады, ой бөліседі)
Керекті жабдықтар	10 сынып оқулығы, 10 сыныпқа арналған есептер жинағы, бағалау парағы, тест тапсырмалары, белсенді тақта, т.б.
Сабақ барысы
Сабақ кезеңдері	Мұғалімнің әрекеті	Оқушы әрекеті
Кіріспе	І.Ұйымдастыру бөлімі: Оқушылармен амандасу, түгендеу, оқушыларға топпен жұмыс жүргізілетіні туралы мағлұмат беру. Сұрақ: Термодинамикалық параметрлерге қандай физикалық шамалар жатады? Жауабы: қысым, көлем температура. Осы сұрақтың жауабы арқылы 3топқа бөлу. Оқушылар орындарына отырғаннан кейін топ жетекшісін анықтау. Бағалау парағын тарату. ІІ.Үй тапсырмасын тексеру: Өткен тақырыпты қайталау, шолу жасау. Оқушылар ассоциациялық картаға топтастыру әдісін пайдаланып үй тапсырмасына шолу жасайды. 1-тапсырма. І топ – МКТ-ның негізгі қағидалары ІІ топ – Молекулалардың массасы мен өлшемі. Молекулалардың өзара әрекеттесу күштері. ІІІ топ – Термодинамикалық параметрлер. МКТ-ның негізгі теңдеуі. ІІІ.Үй тапсырмасын қорытындылау. 1.МКТ-ның негізгі қағидаларын атаңдар. 2.Диффузия дегеніміз не? 3.Броундық қозғалыс дегеніміз не? Зат мөлшері дегеніміз не? 4.Заттың мольдік массасы дегеніміз не? 5.Сұйықтың, қаты денелердің, газдардың қасиеттерін атаңдар. 6.Термодинамикалық параметрлер дегеніміз не? Оларға қандай шамалар жатады? 7.Идеал газ дегеніміз не? 8.МКТ-ның негізгі теңдеуі.	Оқушылар амандасады, жоқ оқушыларды атайды. Физикалық шамаларды анықтайды, шамалар арқылы топқа бөлінеді. Топ жетекшісін анықтайды, топ ережесін естеріне түсіреді.Топ жетекшілері бағалау парағына топ мүшелерін жазады. Оқушылар өткен тақырыпты естеріне түсіреді, топтасып тапсырмаларға жауап беруге дайындалады, өз ойларын ассоциациялық картаға түсіреді. Әр топ берілген тапсырмаларын қорғайды, өз ойларын ортаға салады. Топ жетекшілері топ мүшелерін бағалайды. Оқушылар топпен ақылдасып, сұрақтарға жауап береді. Сұраққа жауап беру арқылы  үй тапсырмасын қорытындылайды. Топ жетекшілері бағалап отырады.
Тұсаукесер	Ал, балалар, топқа бөлінгенде алынған шамаларға байланысты бүгін қандай тақырып қозғалды деп ойлайсыңдар? Олай болса, бүгінгі сабағымыздың тақырыбы «Молекулалы – кинетикалық теорияның (МКТ) негізгі теңдеуіне есептер шығару.» Үй тапсырмасын қайталап, өткен тақырыпты есімізге түсірдік. Ал енді алған білімімізді әр түрлі тапсырмалар бойынша есептер шығаруда бүгінгі сабақта қолданайық.	Оқушылар ой қозғайды, тақырыпты атайды. Оқушылар тыңдайды.
Негізгі бөлім	ІҮ.2-тапсырма. Есептер шығару (әр топқа А,В,С деңгейлерінің есептері беріледі) І топ: 8-жаттығу. №3(А)Ыдыста 5,418*1026 оттек молекулалары бар. Ыдыста мольмен алғанда қанша зат мөлшері бар? 8-жаттығу.  №12(В). Қайсыбір газдың 296 К температурадағы орташа квадраттық  жылдамдығы 480 м/с. Осы газдың 10 г массасында қанша молекула бар? Есептер жинағынан: №2.9(С). Массасы 135 г алюминийдегі атомдар санын анықтаңдар. ІІ топ: 8 – жаттығу. №4(А). Азоттың 200 молінің массасы қандай болады? №2.39(В). Т=300 К температурадағы газдың тығыздығы , ал молекуланың орташа квадраттық жылдамдығы 500 м/с. Газ молекуласының концентрациясын анықтаңдар. №2.30(С). Газдың массасы m= 3,0 г, көлемі V= 0,50 л, молекулалардың орташа квадраттық жылдамдығы 500 м/с. Газ молекуласы ыдыс қабырғаларына қандай қысым түсіреді? ІІІ топ: Есептер жинағынан: №2.2(А).1,0 кг суда қанша зат мөлшері бар? №14 (В). Қысымы 105 Па ауаның тығыздығы 1,29 кг/м3. Ауа молекулаларының орташа квадраттық жылдамдығын есептеңдер. Есептер жинағынан: №2.40 (С). Қысымы  МПа, ал квадраттық жылдамдығы 700 м/с болатын оттек молекуласының концентрациясын анықтаңдар. ҮІ. Сабақты бекіту. Жедел тест. 1.Қай ғалым денелер тұтас емес, олар бөлінбейтін ұсақ бөлшектерден тұрады деп  болжам ұсынған? А)М.В.Ломоносов;  В)Р.Броун; С)Демокрит. 2.Қай ғалым зат құрылымының молекулалы – кинетикалық тоериясы туралы еңбек жазды? А)М.В.Ломоносов;  В)Р.Броун; С)А.Эйнштейн 3. Молекулалық физикада жылу құбылыстарын зерттеуде қандай екі әдіс қолданылады? А)Жылулық,  электрлік, магниттік; В)Термодинамикалық және молекулалы – кинетикалық; С)Термодинамикалық, магниттік; 4.Болцман тұрақтысының мәні: А)1,38*10-23Дж/К;  В) 6,02*1023моль-1;  С)8,31 Дж/К*моль 5.Заттың мольдік массасын сипаттайтын физикалық шама: А)M=m*Na; В)m=m0*N;   С)m=M*V; 6.Зат мөлшері дегеніміз не? А)Микробөлшектер әлемінде заттың бірлік көлемінде қанша бөлшек бар екенін көрсететін шама; В)Берілген денедегі молекулалар саны 12 г көміртектегі атомдар санынан қанша есе артық болатынын көрсететін физикалық шама; С)Бір мольдің мөлшерінде алынған заттың шамасы; 7.1742 жылы швед астрономы және физигі реперлік нүктелері мұздың еру 0 0С және судың қайнау температурасы 100 0С деп тағайындаған ғалым: А)Т.Уильям; В)Фарангейт; С)Цельсий; 8.Фарангейт шкаласы қай елдерде қолданады: А)Ресей, АҚШ, Франция;  В)АҚШ, Англия, Франция; С)Англия, Корея; 9.Авагадро тұрақтысының мәні неге тең: А)1,38*1023Дж/К;  В)8,31Дж/К моль; С)6,02*1023моль-1 10.МКТ-ның негізгі теңдеуі: А) ; В) ;  С)p= Тест жауаптары: 1.С. 2.А. 3. В. 4.А. 5.А. 6.В. 7.С. 8.В. 9.С. 10.C. Тестті бағалау көрсеткіші: 1-5- «3»           6-8- «4»       9-10- «5» ҮІІ.Қорытынды. ББҮ кестесі Нені білемін? Сабақта нені білдім? Нені білгім келеді? ІХ. Бағалау. Жиынтық бағалау.  Топ жетекшілері әр тапсырма бойынша топ мүшелеріне қойған бағаларын біріктіріп, мұғалім жиынтық баға қояды. Х. Үйге тапсырма.  1.МКТ-ның негізгі теңдеуі тақырыбын қайталау. 2.Қайталау тест дайындау. (10 сұрақтан 5 жауаптан тұратын. 3.№2.5, №2.17, №2.35 Балалар, бүгінгі сабағымды Қытайдың ұлы ойшылы, философы Конфуцийдың мына бір сөзімен аяқтаймын. «Үш жол білімге жетелейді:  ойлау – бұл ең тиімді жол,  еліктеу – ең жеңілі, тәжірибе алу – бұл ең күрделі жол. Адам осы жолдардың қайсысымен жүрседе, алған білімінің нәтижелі болғаны маңыздырақ.»                                                           Конфуций	Оқушылар оқулықпенжәне есептер жинағымен жұмыстанады. Берілген деңгейлік есептерді топта талқылайды, тақтада орындайды, шығарылу алгоритмін түсіндіреді.Топ жетекшілері топтан А, В, С деңгейлерінің есептерін шығарған оқушылардың есептерін тексеріп  жұмыстарын бағалайды. Оқушылар жедел тестіні орындарынан орындайды. Дәптерлерін көршілерімен ауыстырып бірін – бірі экрандағы бағалау көрсеткіші бойынша бағалайды. Оқушылар сабақтан алған әсерлерімен бөліседі. Оқушылар өз ойларын стикерге жазып, Топ жетекшілері әр тапсырма бойынша топ мүшелерін қалай бағалағанын айтады. Күнделіктеріне жазады.

Батыс Қазақстан облысы Орал қаласы М.Б.Ықсановатындағы №36 орта жалпы білім беретін мектептің физика пәні мұғалімі Купжасарова Алмагул Калымжановна