Мультимедийная презентация к уроку по теме "Глагол нерген тунеммым иктешлымаш"

• 1 слайд

  1
  Муниципальный общеобразовательный учреждений
  «Лужбеляк тӱҥ общеобразовательный школ»
  7 классыште
  МАРИЙ ЙЫЛМЕ урок
  Лужбеляк тӱҥ школышто
  марий йылмым, ИКН урокым туныктышо
  Людмила Михайловна Пирогова
  ямдылен да эртарен
  ноябрь 2015 г.
  

• 2 слайд

• 3 слайд

  Марий Эл республиклан
  95 ий
  Пайрем дене!!!
  

• 4 слайд

  4
  Ныжыл марий муро гае
  Шочмо мландем, вер-шӧрем.
  Тыйын пелен чонлан сае,
  Улат илыш шулдырем…
  
  
  Таче тыйын пайрем кече!
  Уло чон дене тыланем:
  Лач тӱзлане, вияҥ шого,
  Ончык ошкыл,
  Марий Элем!
  

• 5 слайд

  5
  Луымшо ноябрь.
  Классысе паша.
  Урокын темыже…
  Урок тӱҥалтыште ?
  Урок
  мучаште ?
  

• 6 слайд

  Могай ойлымаш ужашым глагол маныт?
  
  Могай йодыш-влаклан вашмутым пуа?
  
  Глагол кузе вашталтеш?
  
  Предложенийыште утларакше могай член лиеш?
  
  6
  Глагол
  Мом ышташ? Мом ыштыман?
  Действийым ончыктышо ойлымаш ужаш
  Числа, лица, жап да наклонений
  Сказуемый
  

• 7 слайд

  7
  Модына мо изишак?...
  

• 8 слайд

  8
  Глаголын жапше
  Кызытсе-шушаш
  жап
  Эртыше
  жап
  
  Ойлымо деч ончыч
  Ойлымо жапыште
  Ойлымо деч вара
  Эре лийше
  ДЕЙСТВИЙ
  

• 9 слайд

  Эртыше жап глагол-влакым муза
  Толынам
  Тольым
  Толам
  1-ше эртыше жап глагол уло мо?
  Мутланенам
  Мутланем
  мутланышым
  Кызытсе-шушаш жапысе
  глагол-влак…
  Марий Элем моктен
  мурем.
  Йошкар Олаш миен тольым.
  Столицын у тусшым ужнем.
  

• 10 слайд

  10
  Пуымо глагол гыч
  1-ше да 2-шо эртыше жап
  формым ыштыза
  Марий Элем (тӱзланаш)
  
  Республикынан столицыже (весемаш)
  Шочмо мландем (куандараш)
  
  тӱзланыш, тӱзланен
  весеме, весемын
  куандарыш, куандарен
  

• 11 слайд

  11
  Глаголын наклоненийже
  изъявительный
  желательный
  
  повелительный
  
  Действийым ышташ шонымаш
  Мый Йошкар-Олан у тӱсшым кас тул дене ужнем.
  
  Чын лийше але чынак лийдыме действий
  
  Йоча-влак Йошкар-Оласе теартыш кайыме нерген мутланат.
  Действийым ышташ
  кӱштымаш
  
  Мыламат спектакльыш билетым налза
  

• 12 слайд

  12
  

• 13 слайд

  13
  Кажне еҥ шке шочмо элжым йӧрат
  Тудын тӱзланымыжым ужын,
  куанен шыргыж
  
  а
  еш
  I спр
  II спр
  

• 14 слайд

  шыргыжаш
  лудаш
  тыршаш
  кычалаш
  каласкалаш
  колышташ
  мураш
  мокташ
  пеледаш
  кугешнаш
  

• 15 слайд

  15
  Глаголын ышталтмыже
  Тӱҥ глагол
  Вес мут гыч лийше глагол
  Суффикс полшымо дене
  Мут ушалтме дене
  Мут мужыралтме дене
  

• 16 слайд

  16
  Тӱрлӧ суффикс полшымо дене
  глагол-влакым ыштыза
  -аҥ-
  -г- (-к-)
  -тар- (-дар-)
  -Л-
  -лан-
  -т- (-д-)
  -ем- (-эм-)
  ошо
  чоя
  волаш
  сӱрет
  сур
  шижаш
  
  у
  вож
  вашеш
  когок
  лавыра
  иктеш
  

• 17 слайд

  Пуымо глагол-влакым
  состав шот дене лончылыза
  Тауштышым,
  илет-кутырет,
  ужаргаш,
  шижтарен,
  сайлышт, муынам
  Вашлийыныт, мияш-толаш
  шымата,
  весемын,
  увертаренам, возенна
  
  

• 18 слайд

  18
  

• 19 слайд

  19
  Глаголым
  лончылымо радам
  I. Ойлымаш ужаш. Тудо мом ончыкта.
  II. Морфологический ойыртем.
  Тӱҥалтыш формо (неопределенный формо)
  Вашталтдыме пале: спряжений
  Вашталтше пале:
  а) наклоненийг) жап
  б) числад) аклыме формо
  в) лица
  III. Предложений член
  Марий Элем моктен мурем!
  Мурем – гл., т.ф. мураш, II спр., изъяв. накл.,
  ед.ч., 1 л., к-ш.ж., сказуемый.
  

• 20 слайд

  Оршанка район Тошто Крешын эрге – Я.П.Майоров-Шкетан.
  Яков Павлович Майоров 1898 ийыште шочын. Марий литературын классикше драматург, режиссер, артист пашам шуктен. Куснылшо (передвижной) театрым вуйлатен . 1923 ийыште «Ачийжат-авийжат» драмыже почеш шындыме спектакльыште самырык рвезе Мачукын рольжым шкежак модын. 1948 ийыште, писательын шочмыжлан 50 ий темме вашеш, Шкетанын лÿмжым марий театрлан пуат. Спектакль нерген Яков Павлович тыге возен: «Спектакльым воштончыш дене таҥастараш лиеш. Чуриет лапаялтеш гын, воштончышыш ончалат – раш ужат, вара чуриетым йытырает. Тугак спектакль ончымаштат.»
  
  Палемдыме мут-влакым
  лончылымо радамлан эҥертен
  нергелыза
  

• 21 слайд

  21
  Шымлымаш паша
  Калыкмут-влакын тӱҥалтыш ден мучашыштым чын муза
  Шочмо мландын
  
  Олык шке пеледышыж дене мотор,
  
  Шочмо-кушмо верым айдеме веле огыл,
  
  Шочмо мланде
  
  Шочмо эл деч шерге
  
  кормыж рокшат шерге
  а шочмо вер – шке калыкше дене
  янлыкат ок мондо
  чылалан шерге
  нимо уке
  

• 22 слайд

  Глагол
  Неопределенный формо
  Аклыме
  формо
  Суффикс
  -аш, -ман
  Игылтме формо
  Ныжылге формо
  Мом ышташ? мом ытыман?
  -ышт, -алышт
  -ал, алт, - дал, -ылд
  жап
  Кызытсе-шушаш жап
  Эртыше жап
  1 э.ж.
  2 э.ж.
  наклонений
  Изъяви
  тельный
  Повели
  тельный
  Жела-
  тельный
  Чын лийше але чынак лийдыме
  Ышташ шонымо
  Ышташ кӱштымӧ
  Предложений член
  Сказуемый
  ышталтмыже
  Тӱҥ глагол
  Вес мут гыч лийше
  суффикс
  Мут мужы-
  ралтме
  Мут ушалтме
  Интеллект-карт «Глагол»
  

• 23 слайд

  23
  Урокын темыже…
  Глагол нерген тунеммым ушештарымаш.
  Урок тӱҥалтыште ?
  Урок мучаште ?
  

• 24 слайд

  24
  Предложений-влакым шуйыза
  Мылам урокышто келшыш…(мом ышташ?)
  
  Шуко жаплан шарнымашен кодеш…(мо?)
  
  Йӧсылыкым шижым… (кушто?)
  
  Кум П: Паленам…
  Пален налнем ыле…
  Ынде Палем…
  
  
  

• 25 слайд

  25
  Мылам урокышто чыла пеш чот келшыш, шке пашам ыштымем денат кугешнем.
  
  Урок келшыш, пайдалын эртыш.
  
  
  Урок сай. Мылам эше шоналташ да ешарен ушештараш кӱлеш.
  
  Таче урокышто йӧршеш ыш келше, шинчымашем почын пуэн шым керт.
  

• 26 слайд

  26
  Мӧҥгысӧ паша
  «Кугешнаш лиеш мо Марий Эл
  дене?» темылан шонкалымашан сочиненийым возыза
  
  
  «Марий Элем – моторем» сӱретым ышташ.
  
  
  78-79 страницыште йодыш-влаклан вашешташ
  
  1(187) паша. Возен налаш, палемдыме мут-влакым лончылымо радамлан эҥертен лончылаш
  

• 27 слайд

  27
  Уроклан
  пеш кугу тау!
  
  
  
  
  
  Чеверын
  Пайрем дене!!!