"Муса Җәлилнең шәхси үрнәге һәм иҗаты аша балалар бакчасында патриотик тәрбия бирү"

Муса Җәлилнең шәхси үрнәге һәм иҗаты аша балалар бакчасында патриотик тәрбия бирү

Гәрәева Флүсә Фәнил кызы,                                                                                                        Мөслим муниципаль районы Баек авылы“Чулпан” балалар бакчасы тәрбиячесе

Кеше үз иле белән сокланырга тиеш. Ватанга мәхәббәт тәрбияләү кечкенә яшьтән үк башлана. Ватан, туган як, туган авыл сүзләрен  белән без балаларның күңелләренә сеңдерергә тиешбез.

Патриотик тәрбия бирү-баланың  танып-белүне үстерү, Туган илеңне олылау, хөрмәтләү хисе, аның тарихы-мәдәни мирасы белән кызыксындыру уяту ул. “Үзенең үткәнен белмәгән белмәгән кеше бер нәрсә дә белми”, дигән әйтем бар. Үз тарихын, мәдәниятен, традицияләрен белгән кеше генә башка милләт вәкилләренә карата игътибарлы, ихтирамлы була.

Патриотик тәрбия дигәндә, без балаларны милли үзаңга һәм гражданлык хисенә ия булган шәхесләр, Ватанның лаеклы уллары, кызлары итеп тәрбияләүне күз алдында тотабыз. Патриотлык –үз илеңә, туган җиреңә, халкыңа, табигатькә, милли традицияләргә, мәдәнияткә мәхәббәт ул.

Патротик тәрбия бирүне сугышчыларыбыз , каһарманнарыбыз  үткән данлыклы юл  белән таныштыру аша алып бару гаять отышлы дип саныйм.

Әхлаклылыкның, патриотизмның югары ноктасы-М.Җәлилнең тормышы һәм иҗаты. Чөнки бу исемнең синонимнары булып батырлык, кыюлык, каһарманлык, талантлылык, фидакарьлек, тугрылык, милләтпәрвәрлек кебек сүзләр тора. Ул, чыннан да , бу сүзләрнең һәммәсенә лаек кеше.  Балалар бакчасының  бер почмагында “Батырлар  аллеясы” дигән  күргәзмә эшли . Анда Муса Җәлилнең иҗат-тормышына багышланган альбом-презентация, аудиотека, төсле рәсемле  китапчыклар урын алган. Әдипнең балалар өчен язылган  шигырьләре –зур тәрбия чарасы. Алар гади генә телдә нәни дусларга үгет-нәсихәт бирәләр.

Җәмәгатьчелек урыннарында балалар   үзләрен дөрес  тотарга өйрәнсен өчен,  урлашу, алдашу, соңга калу кебек кире сыйфатларны балаларда булдырмас өчен  М,Җәлилнең  “Ишек төбендә”, “Карак песи”, “Сәгать” шигырьләре  ярдәм итә.Шигырьдә китерелгән тискәре күренешләр мисалында әхлак нормаларына сыймый торган хаталар кисәтелә, кешеләргә начарлык теләмәскә, начарлык эшләмәскә, матур  гамәлләр кылу идеясе  ята.

Ә “Имән” шигыре исә патриотик хисләр белән сугарылган. Имән образы аша шагыйрь туган илгә, аның кешеләренә хезмәт итүне, игелеклелек үрнәген гәүдәләндерә. “Бакчачы бабай” шигыре дә хезмәткә дан җырлый.  “Җилләр”   шигыре  дә  безне  туган илебезне яратырга өнди.

Патриотик тәрбия бирүдә  М.Җәлилнең тормышы, сугышта күрсәткән батырлыклары, ватанпәрвәрлеген балаларга аңлату бик  мөһим. Шагыйрьнең дошман алдында тез чүкмәве, кыю кыя булып калуы, гомерен саклап калыр өчен ватанын сатмавы балалар өчен яхшы үрнәк. «Кызыл ромашка»,” Җырларым” шигырьләре  әдипнең тоткында язылган символик әсәрләре балаларда батырлык  сыйфатларын тәрбияләүдә һичшиксез ярдәм итә.

Музыка занятиясендә “Сәгать”, “Карак песи”, “Әтәч”, “Чишмә” җырлары өйрәнелә. “Кечкенәдән чыныгып үсәбез”, “Крепостне алу”- кебек кышкы уеннар да патриоик тәрбиянең бер өлеше булып тора.

Һәр елны шагыйрьнең туган көнендә балалалар бакчасында  аның тормыш юлы һәм иҗатына багышлап төрле чаралар үткәрелә. “Җыр өйрәтте мине хөр яшәргә”дигән могҗизалар кыры, “Гомерем минем моңлы бер җыр иде”дигән  әдәби кичә , Муса Җәлил шигырьләрен сәнгатьле сөйләү конкурслары, аның иҗатына багышланган викториналар балаларда патриотик хисләр тәрбияләүдә гаять әһәмиятле чара .

Илебезнең иминлеген саклаучы халкыбызның батыр улларына карата тирән ихтирам, Туган илебезгә мәхәббәт, Ватаныбызның җырга тиң матурлыгын тоя белергә өйрәтү һәм аның тугрылыклы кыз-уллары булу теләге уяту максатыннан, шулай ук Ватанны саклаучылар көненә багышланган “Ягез әле, әтиләр һәм лаеклы алмашлар!”, “Ягез әле, малайлар!” кичәләре  дә тәрбия эшендә аерым урын алып тора. Балалар белән армиядә хезмәт итүче абыйлары турында әңгәмәләр оештыру, шигырьләр өйрәнү, хикәяләр уку, иллюстрацияләр карау.

Шагыйрь Муса Җәлилнең шигырьләре, күпме генә вакыт үтсә дә, үзенең кыйммәтен югалтмый.Бүгенге сәяси яктан катлаулы заманда илебез, республикабыз  халкы, дәүләт, сәнәгать  структуралары зур авырлыклар кичерә. Әби-бабаларыбыздан  мирас булып килгән милли идеяләребез, күркәм әдәп-холкыбыз, ватанга тугърылык хисләрен без югалтырга тиеш түгел. Аның өчен патриотик тәрбия бирүне бик югары ноктада, үтемле итеп, геройларыбызмисалында үсе п килүче буынга без сеңдерергә тиеш.Шулай булса гына киләчәгебез өметле һәм якты булыр!

                                  КУЛЛАНЫЛГАН ӘДӘБИЯТ

1. Ә. Җәлил “М.Җәлил турында”, 1989.

2. Х. М. Җәлил “М.Җәлилне искә төшерү”, 1984.

3. Ф. Г. Галимуллин “Мәктәп китапханәсе” сериясе, XXXI том, 2004.